स वेश्मजालं बलवान्ददर्श व्यासक्तवैदूर्यसुवर्णजालम् । यथा महत्प्रावृषि मेघजालं विद्युत्पिनद्धं सविहङ्गजालम् ।। १।।
sa vesmajalam balavandadarsa vyasaktavaiduryasuvarnajalam । yatha mahatpravrsi meghajalam vidyutpinaddham savihangajalam ।। 1।।
निवेशनानां विविधाश्च शालाः प्रधानशङ्खायुधचापशालाः । मनोहराश्चापि पुनर्विशाला ददर्श वेश्माद्रिषु चन्द्रशालाः ।। २।।
nivesananam vividhasca salah pradhanasankhayudhacapasalah । manoharascapi punarvisala dadarsa vesmadrisu candrasalah ।। 2।।
गृहाणि नानावसुराजितानि देवासुरैश्चापि सुपूजितानि । सर्वैश्च दोषैः परिवर्जितानि कपिर्ददर्श स्वबलार्जितानि ।। ३।।
grhani nanavasurajitani devasuraiscapi supujitani । sarvaisca dosaih parivarjitani kapirdadarsa svabalarjitani ।। 3।।
तानि प्रयत्नाभिसमाहितानि मयेन साक्षादिव निर्मितानि । महीतले सर्वगुणोत्तराणि ददर्श लङ्काधिपतेर्गृहाणि ।। ४।।
tani prayatnabhisamahitani mayena saksadiva nirmitani । mahitale sarvagunottarani dadarsa lankadhipatergrhani ।। 4।।
ततो ददर्शोच्छ्रितमेघरूपं मनोहरं काञ्चनचारुरूपम् । रक्षोऽधिपस्यात्मबलानुरूपं गृहोत्तमं ह्यप्रतिरूपरूपम् ।। ५।।
tato dadarsocchritamegharupam manoharam kancanacarurupam । rakso-adhipasyatmabalanurupam grhottamam hyapratiruparupam ।। 5।।
महीतले स्वर्गमिव प्रकीर्णं श्रिया ज्वलन्तं बहुरत्नकीर्णम् । नानातरूणां कुसुमावकीर्णं गिरेरिवाग्रं रजसावकीर्णम् ।। ६।।
mahitale svargamiva prakirnam sriya jvalantam bahuratnakirnam । nanatarunam kusumavakirnam girerivagram rajasavakirnam ।। 6।।
नारीप्रवेकैरिव दीप्यमानं तडिद्भिरम्भोदवदर्च्यमानम् । हंसप्रवेकैरिव वाह्यमानं श्रिया युतं खे सुकृतां विमानम् ।। ७।।
naripravekairiva dipyamanam tadidbhirambhodavadarcyamanam । hamsapravekairiva vahyamanam sriya yutam khe sukrtam vimanam ।। 7।।
यथा नगाग्रं बहुधातुचित्रं यथा नभश् च ग्रहचन्द्रचित्रम् । ददर्श युक्तीकृतमेघचित्रं विमानरत्नं बहुरत्नचित्रम् ।। ८।।
yatha nagagram bahudhatucitram yatha nabhas ca grahacandracitram । dadarsa yuktikrtameghacitram vimanaratnam bahuratnacitram ।। 8।।
मही कृता पर्वतराजिपूर्णा शैलाः कृता वृक्षवितानपूर्णाः । वृक्षाः कृताः पुष्पवितानपूर्णाः पुष्पं कृतं केसरपत्रपूर्णम् ।। ९।।
mahi krta parvatarajipurna sailah krta vrksavitanapurnah । vrksah krtah puspavitanapurnah puspam krtam kesarapatrapurnam ।। 9।।
कृतानि वेश्मानि च पाण्डुराणि तथा सुपुष्पा अपि पुष्करिण्यः । पुनश्च पद्मानि सकेसराणि धन्यानि चित्राणि तथा वनानि ।। १०।।
krtani vesmani ca pandurani tatha supuspa api puskarinyah । punasca padmani sakesarani dhanyani citrani tatha vanani ।। 10।।
पुष्पाह्वयं नाम विराजमानं रत्नप्रभाभिश्च विवर्धमानम् । वेश्मोत्तमानामपि चोच्चमानं महाकपिस्तत्र महाविमानम् ।। ११।।
puspahvayam nama virajamanam ratnaprabhabhisca vivardhamanam । vesmottamanamapi coccamanam mahakapistatra mahavimanam ।। 11।।
कृताश्च वैदूर्यमया विहङ्गा रूप्यप्रवालैश्च तथा विहङ्गाः । चित्राश्च नानावसुभिर्भुजङ्गा जात्यानुरूपास्तुरगाः शुभाङ्गाः ।। १२।।
krtasca vaiduryamaya vihanga rupyapravalaisca tatha vihangah । citrasca nanavasubhirbhujanga jatyanurupasturagah subhangah ।। 12।।
प्रवालजाम्बूनदपुष्पपक्षाः सलीलमावर्जितजिह्मपक्षाः । कामस्य साक्षादिव भान्ति पक्षाः कृता विहङ्गाः सुमुखाः सुपक्षाः ।। १३।।
pravalajambunadapuspapaksah salilamavarjitajihmapaksah । kamasya saksadiva bhanti paksah krta vihangah sumukhah supaksah ।। 13।।
नियुज्यमानाश्च गजाः सुहस्ताः सकेसराश्चोत्पलपत्रहस्ताः । बभूव देवी च कृता सुहस्ता लक्ष्मीस्तथा पद्मिनि पद्महस्ता ।। १४।।
niyujyamanasca gajah suhastah sakesarascotpalapatrahastah । babhuva devi ca krta suhasta laksmistatha padmini padmahasta ।। 14।।
इतीव तद्गृहमभिगम्य शोभनं सविस्मयो नगमिव चारुशोभनम् । पुनश्च तत्परमसुगन्धि सुन्दरं हिमात्यये नगमिव चारुकन्दरम् ।। १५।।
itiva tadgrhamabhigamya sobhanam savismayo nagamiva carusobhanam । punasca tatparamasugandhi sundaram himatyaye nagamiva carukandaram ।। 15।।
ततः स तां कपिरभिपत्य पूजितां चरन्पुरीं दशमुखबाहुपालिताम् । अदृश्य तां जनकसुतां सुपूजितां सुदुःखितां पतिगुणवेगनिर्जिताम् ।। १६।।
tatah sa tam kapirabhipatya pujitam caranpurim dasamukhabahupalitam । adrsya tam janakasutam supujitam suduhkhitam patigunaveganirjitam ।। 16।।
ततस्तदा बहुविधभावितात्मनः कृतात्मनो जनकसुतां सुवर्त्मनः । अपश्यतोऽभवदतिदुःखितं मनः सुचक्षुषः प्रविचरतो महात्मनः ।। १७।।
tatastada bahuvidhabhavitatmanah krtatmano janakasutam suvartmanah । apasyato-abhavadatiduhkhitam manah sucaksusah pravicarato mahatmanah ।। 17।।