Kala Varga

ॐ श्री परमात्मने नमः


This overlay will guide you through the buttons:

संस्कृत्म
A English
Kalavarga Begins
अथ कालवर्गः।। १.४ ।।
atha kālavargaḥ|| 1.4 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  0

Time (4) - काल (पुं), दिष्ट (पुं), अनेहस् (पुं), समय (पुं), First lunar day (2) - पक्षति (स्त्री), पक्षती (स्त्री)
कालो दिष्टोऽप्यनेहापि समयोऽप्यथ पक्षतिः ।। १.४.२५१ ।।
kālo diṣṭo'pyanehāpi samayo'pyatha pakṣatiḥ || 1.4.251 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  251

प्रतिपद् द्वे इमे स्त्रीत्वे तदाऽऽद्यास्तिथयो द्वयोः ।। १.४.२५२ ।।
pratipad dve ime strītve tadā''dyāstithayo dvayoḥ || 1.4.252 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  252

Day (6) - घस्र (पुं), दिन (नपुं), अहन् (नपुं), दिवस (पुं-नपुं), वासर (पुं-नपुं)
घस्रो दिनाऽहनी वा तु क्लीबे दिवसवासरौ ।। १.४.२५३ ।।
ghasro dinā'hanī vā tu klībe divasavāsarau || 1.4.253 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  253

Morning (6) - प्रत्यूष (पुं), अहर्मुख (नपुं), कल्य (नपुं), उषस् (नपुं), प्रत्युषस् (नपुं)
प्रत्यूषोऽहर्मुखं कल्यमुषःप्रत्युषसी अपि ।। १.४.२५४ ।।
pratyūṣo'harmukhaṃ kalyamuṣaḥpratyuṣasī api || 1.4.254 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  254

Morning (3) - व्युष्ट (नपुं), विभात (नपुं), गोसर्ग (पुं)
व्युष्टं विभातं द्वे क्लीबे पुंसि गोसर्ग इष्यते ।। १.४.२५५ ।।
vyuṣṭaṃ vibhātaṃ dve klībe puṃsi gosarga iṣyate || 1.4.255 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  255

प्रभातं च दिनान्ते तु सायं संध्या पितृप्रसूः ।। १.४.२५६ ।।
prabhātaṃ ca dinānte tu sāyaṃ saṃdhyā pitṛprasūḥ || 1.4.256 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  256

Before noon (1) - प्राह्ण (पुं), Afternoon (1) - अपराह्ण (पुं) , Noon (1) - मध्याह्न (पुं), Night (2) - शर्वरी (स्त्री).
प्राह्णापराह्णमध्याह्नास्त्रिसंध्यमथ शर्वरी ।। १.४.२५७ ।।
prāhṇāparāhṇamadhyāhnāstrisaṃdhyamatha śarvarī || 1.4.257 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  257

Night (7) - निशा (स्त्री), निश (स्त्री), निशीथिनी (स्त्री), रात्रि (स्त्री), त्रियामा (स्त्री), क्षणदा (स्त्री), क्षपा (स्त्री)
निशा निशीथिनी रात्रिस्त्रियामा क्षणदा क्षपा ।। १.४.२५८ ।।
niśā niśīthinī rātristriyāmā kṣaṇadā kṣapā || 1.4.258 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  258

Night (6) - विभावरी (स्त्री), तमस्विनी (स्त्री), रजनी (स्त्री), यामिनी (स्त्री), तमी (स्त्री), तमि (स्त्री).
विभावरीतमस्विन्यौ रजनी यामिनी तमी ।। १.४.२५९ ।।
vibhāvarītamasvinyau rajanī yāminī tamī || 1.4.259 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  259

Dark night (2) - तमिस्रा (स्त्री), तामसी (स्त्री), Moon lit night (1) - ज्यौत्स्नी (स्त्री) , Moonlight (1) - चन्द्रिका (स्त्री)
तमिस्रा तामसी रात्रिर्ज्यौत्स्नी चन्द्रिकयाऽन्विता ।। १.४.२६० ।।
tamisrā tāmasī rātrirjyautsnī candrikayā'nvitā || 1.4.260 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  260

Two days and a night (1) - पक्षिणी (स्त्री)
आगामिवर्तमानार्हयुक्तायां निशि पक्षिणी ।। १.४.२६१ ।।
āgāmivartamānārhayuktāyāṃ niśi pakṣiṇī || 1.4.261 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  261

Nights (1) - गणरात्र (नपुं)रात्रिप्रारम्भः, Beginning of evening (2) - प्रदोष (पुं), रजनीमुख (नपुं)
गणरात्रं निशा बह्व्यः प्रदोषो रजनीमुखम् ।। १.४.२६२ ।।
gaṇarātraṃ niśā bahvyaḥ pradoṣo rajanīmukham || 1.4.262 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  262

Midnight (2) - अर्धरात्र (पुं), निशीथ (पुं)प्रहरः, Watch (2) - याम (पुं), प्रहर (पुं)
अर्धरात्रनिशीथौ द्वौ द्वौ यामप्रहरौ समौ ।। १.४.२६३ ।।
ardharātraniśīthau dvau dvau yāmapraharau samau || 1.4.263 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  263

Change of paksha (2) - पर्वसन्धि (पुं), प्रतिपद् (स्त्री)
स पर्वसंधिः प्रतिपत्पञ्चदश्योर्यदन्तरम् ।। १.४.२६४ ।।
sa parvasaṃdhiḥ pratipatpañcadaśyoryadantaram || 1.4.264 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  264

Last tithi (2) - पक्षान्त (पुं), पञ्चदशी (स्त्री), full moon (2) - पौर्णमासी (स्त्री), पूर्णिमा (स्त्री)
पक्षान्तौ पञ्चदश्यौ द्वे पूर्णमासी तु पौर्णिमा ।। १.४.२६५ ।।
pakṣāntau pañcadaśyau dve pūrṇamāsī tu paurṇimā || 1.4.265 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  265

Less than full moon (2) - कलाहीन (पुं), अनुमति (स्त्री), Full moon (2) - राका (स्त्री), निशाकर (पुं)
कलाहीने साऽनुमतिः पूर्णे राका निशाकरे ।। १.४.२६६ ।।
kalāhīne sā'numatiḥ pūrṇe rākā niśākare || 1.4.266 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  266

New moon (7) - अमावास्या (स्त्री), अमावस्या (स्त्री), अमावसी (स्त्री) , अमामासी (स्त्री), + अमा (स्त्री), दर्श (पुं), सूर्येन्दुसङ्गम (पुं)
अमावास्या त्वमावस्या दर्शः सूर्येन्दुसंगमः ।। १.४.२६७ ।।
amāvāsyā tvamāvasyā darśaḥ sūryendusaṃgamaḥ || 1.4.267 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  267

Less than new moon (1) - सिनीवाली (स्त्री), New moon (1) - कुहू (स्त्री),
सा दृष्टेन्दुः सिनीवाली सा नष्टेन्दुकला कुहूः ।। १.४.२६८ ।।
sā dṛṣṭenduḥ sinīvālī sā naṣṭendukalā kuhūḥ || 1.4.268 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  268

Eclipse (2) - उपराग (पुं), ग्रह (पुं)
उपरागो ग्रहो राहुग्रस्ते त्विन्दौ च पूष्णि च ।। १.४.२६९ ।।
uparāgo graho rāhugraste tvindau ca pūṣṇi ca || 1.4.269 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  269

Eclipsed sun or moon (2) - उपप्लव (पुं), उपरक्त (पुं), Meteor (2) - अग्न्युत्पात (पुं), उपाहित (पुं)
सोपप्लवोपरक्तौ द्वौ अग्न्युत्पात उपाहितः ।। १.४.२७० ।।
sopaplavoparaktau dvau agnyutpāta upāhitaḥ || 1.4.270 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  270

Sun and moon (2) - पुष्पवत् (पुं), +पुष्पदन्त (पुं)
एकयोक्त्या पुष्पवन्तौ दिवाकरनिशाकरौ ।। १.४.२७१ ।।
ekayoktyā puṣpavantau divākaraniśākarau || 1.4.271 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  271

16/3 of a seconds (1) - काष्ठा (स्त्री), 8/3 seconds (1) - कला (स्त्री)
अष्टादश निमेषास्तु काष्ठा त्रिंशत् तु ताः कला ।। १.४.२७२ ।।
aṣṭādaśa nimeṣāstu kāṣṭhā triṃśat tu tāḥ kalā || 1.4.272 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  272

4 minutes (1) - क्षण (पुं), 48 minutes (1) - मुहूर्त (पुं-नपुं)
तास्तु त्रिंशत् क्षणस्ते तु मुहूर्तो द्वादशाऽस्त्रियाम् ।। १.४.२७३ ।।
tāstu triṃśat kṣaṇaste tu muhūrto dvādaśā'striyām || 1.4.273 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  273

A day (1) - अहोरात्र (पुं-नपुं), A fortnight (1) - पक्ष (पुं)
ते तु त्रिंशदहोरात्रः पक्षस्ते दशपञ्च च ।। १.४.२७४ ।।
te tu triṃśadahorātraḥ pakṣaste daśapañca ca || 1.4.274 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  274

Waxing fortnight (1) - शुक्ल (पुं), Waning fortnight (1) - कृष्ण (पुं)
पक्षौ पूर्वाऽपरौ शुक्लकृष्णौ मासस्तु तावुभौ ।। १.४.२७५ ।।
pakṣau pūrvā'parau śuklakṛṣṇau māsastu tāvubhau || 1.4.275 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  275

A season (1) - ऋतु (पुं), A half-year (1) - अयन (नपुं)
द्वौ द्वौ मार्गादिमासौ स्यादृतुस्तैरयनं त्रिभिः ।। १.४.२७६ ।।
dvau dvau mārgādimāsau syādṛtustairayanaṃ tribhiḥ || 1.4.276 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  276

A year (1) - वत्सर (पुं)
अयने द्वे गतिरुदग्दक्षिणाऽर्कस्य वत्सरः ।। १.४.२७७ ।।
ayane dve gatirudagdakṣiṇā'rkasya vatsaraḥ || 1.4.277 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  277

Equinox (2) - विषुवत् (नपुं), विषुवं (नपुं)
समरात्रिदिवे काले विषुवद्विषुवं च तत् ।। १.४.२७८ ।।
samarātridive kāle viṣuvadviṣuvaṃ ca tat || 1.4.278 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  278

Pausha month (1) - पौषी (स्त्री)
पुष्पयुक्ता पौर्णमासी पौषी मासे तु यत्र सा ।। १.४.२७९ ।।
puṣpayuktā paurṇamāsī pauṣī māse tu yatra sā || 1.4.279 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  279

Pausha month (1) - पौष (पुं)
नाम्ना स पौषो माघाऽऽद्याश्चैवमेकादशाऽपरे ।। १.४.२८० ।।
nāmnā sa pauṣo māghā''dyāścaivamekādaśā'pare || 1.4.280 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  280

Margashirsha month (5) - मार्गशीर्ष (पुं), सहस् (पुं), मार्ग (पुं), आग्रहायणिक (पुं), आग्रहायण (पुं)
मार्गशीर्षे सहा मार्ग आग्रहायणिकश्च सः ।। १.४.२८१ ।।
mārgaśīrṣe sahā mārga āgrahāyaṇikaśca saḥ || 1.4.281 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  281

Pausha month (3) - पौष (पुं), तैष (पुं), सहस्य (पुं), Magha month (2) - तपस् (पुं), माघ (पुं), Phalguna month (1) - फाल्गुन (पुं)
पौषे तैषसहस्यौ द्वौ तपा माघेऽथ फाल्गुने ।। १.४.२८२ ।।
pauṣe taiṣasahasyau dvau tapā māghe'tha phālgune || 1.4.282 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  282

Phalguna month (2) - तपस्य (पुं), फाल्गुनिक (पुं), Chaitra month (3) - चैत्र (पुं), चैत्रिक (पुं), मधु (पुं)
स्यात्तपस्यः फाल्गुनिकः स्याच्चैत्रे चैत्रिको मधुः ।। १.४.२८३ ।।
syāttapasyaḥ phālgunikaḥ syāccaitre caitriko madhuḥ || 1.4.283 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  283

Vaishakha month (3) - वैशाख (पुं), माधव (पुं), राध (पुं), Jyeshtha month (3) - ज्येष्ठ (पुं), ज्यैष्ठ (पुं), शुक्र (पुं)
वैशाखे माधवो राधो ज्येष्ठे शुक्रः शुचिस्त्वयम् ।। १.४.२८४ ।।
vaiśākhe mādhavo rādho jyeṣṭhe śukraḥ śucistvayam || 1.4.284 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  284

Ashadha month (2) - आषाढ (पुं), आषाढक (पुं), Shravana month (3) - श्रावण (पुं), नभस् (पुं), श्रावणिक (पुं)
आषाढे श्रावणे तु स्यान्नभाः श्रावणिकश्च सः ।। १.४.२८५ ।।
āṣāḍhe śrāvaṇe tu syānnabhāḥ śrāvaṇikaśca saḥ || 1.4.285 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  285

Bhadrapada month (4) - नभस्य (पुं), प्रौष्ठपद (पुं), भाद्र (पुं), भाद्रपद (पुं)
स्युर्नभस्यप्रौष्ठपदभाद्रभाद्रपदाः समाः ।। १.४.२८६ ।।
syurnabhasyaprauṣṭhapadabhādrabhādrapadāḥ samāḥ || 1.4.286 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  286

Ashvina month (3) - आश्विन (पुं), इष (पुं), आश्वयुज (पुं), Kartika month (1) - कार्तिक (पुं)
स्यादाश्विन इषोऽप्याश्वयुजोऽपि स्यात्तु कार्तिके ।। १.४.२८७ ।।
syādāśvina iṣo'pyāśvayujo'pi syāttu kārtike || 1.4.287 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  287

Kartika month (3) - बाहुल (पुं), ऊर्ज (पुं), कार्तिकिक (पुं), Winter season (2) - हेमन्त (पुं), + हेमन् (पुं), Shishira (cold) season (1) - शिशिर (पुं-नपुं)
बाहुलोर्जौ कार्तिकिको हेमन्तः शिशिरोऽस्त्रियाम् ।। १.४.२८८ ।।
bāhulorjau kārtikiko hemantaḥ śiśiro'striyām || 1.4.288 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  288

Vasanta (spring) season (4) - वसन्त (पुं), पुष्पसमय (पुं), सुरभि (पुं), + ऋतुराज (पुं), Grishma (summer) season (1) - ग्रीष्म (पुं) , Grishma (summer) season (1) - ऊष्मक (पुं),
वसन्ते पुष्पसमयः सुरभिर्ग्रीष्म ऊष्मकः ।। १.४.२८९ ।।
vasante puṣpasamayaḥ surabhirgrīṣma ūṣmakaḥ || 1.4.289 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  289

Grishma (summer) season (6) - निदाघ (पुं), उष्णोपगम (पुं), उष्ण (पुं), ऊष्मागम (पुं), +उष्मागम (पुं), तप (पुं)
निदाघ उष्णोपगम उष्ण ऊष्मागमस्तपः ।। १.४.२९० ।।
nidāgha uṣṇopagama uṣṇa ūṣmāgamastapaḥ || 1.4.290 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  290

Varsha (rainy) season (2) - प्रावृष् (स्त्री), वर्षा (स्त्री-बहु), Sharad (fall) season (1) - शरद् (स्त्री)
स्त्रियां प्रावृट् स्त्रियां भूम्नि वर्षा अथ शरत्स्त्रियाम् ।। १.४.२९१ ।।
striyāṃ prāvṛṭ striyāṃ bhūmni varṣā atha śaratstriyām || 1.4.291 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  291

Season (1) - ऋतु (पुं)
षडमी ऋतवः पुंसि मार्गादीनां युगैः क्रमात् ।। १.४.२९२ ।।
ṣaḍamī ṛtavaḥ puṃsi mārgādīnāṃ yugaiḥ kramāt || 1.4.292 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  292

Year (6) - संवत्सर (पुं), परिवत्सर (पुं), वत्सर (पुं), अब्द (पुं), हायन (पुं-नपुं), शरद् (स्त्री)
संवत्सरो वत्सरोऽब्दो हायनोऽस्त्री शरत्समाः ।। १.४.२९३ ।।
saṃvatsaro vatsaro'bdo hāyano'strī śaratsamāḥ || 1.4.293 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  293

Day of the pitris (1) - पैत्र (पुं), Day of the devatas (1) - दैवत (पुं)
मासेन स्यादहोरात्रः पैत्रो वर्षेण दैवतः ।। १.४.२९४ ।।
māsena syādahorātraḥ paitro varṣeṇa daivataḥ || 1.4.294 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  294

Day of brahma (1) - ब्राह्म (पुं), A kalpa (1) - कल्प (पुं)
दैवे युगसहस्रे द्वे ब्राह्मः कल्पौ तु तौ नृणाम् ।। १.४.२९५ ।।
daive yugasahasre dve brāhmaḥ kalpau tu tau nṛṇām || 1.4.295 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  295

A manvantara (1) - मन्वन्तर (नपुं)
मन्वन्तरं तु दिव्यानां युगानामेकसप्ततिः ।। १.४.२९६ ।।
manvantaraṃ tu divyānāṃ yugānāmekasaptatiḥ || 1.4.296 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  296

Destruction of the universe (5) - संवर्त (पुं), प्रलय (पुं), कल्प (पुं), क्षय (पुं), कल्पान्त (पुं)
संवर्तः प्रलयः कल्पः क्षयः कल्पान्त इत्यपि ।। १.४.२९७ ।।
saṃvartaḥ pralayaḥ kalpaḥ kṣayaḥ kalpānta ityapi || 1.4.297 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  297

Sin (5) - पङ्क (पुं-नपुं), पाप्मन् (पुं), पाप (नपुं), किल्बिष (नपुं), कल्मष (नपुं)
अस्त्री पङ्कं पुमान्पाप्मा पापं किल्बिषकल्मषम् ।। १.४.२९८ ।।
astrī paṅkaṃ pumānpāpmā pāpaṃ kilbiṣakalmaṣam || 1.4.298 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  298

Sin (7) - कलुष (नपुं), वृजिन (नपुं), एनस् (नपुं), अघ (नपुं), अंहस् (नपुं), दुरित (नपुं), दुष्कृत (नपुं)
कलुषं वृजिनैनोऽघमंहो दुरितदुष्कृतम् ।। १.४.२९९ ।।
kaluṣaṃ vṛjinaino'ghamaṃho duritaduṣkṛtam || 1.4.299 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  299

Dharma (5) - धर्म (पुं-नपुं), पुण्य (नपुं), श्रेयस् (नपुं), सुकृत (नपुं), वृष (पुं)
स्याद्धर्ममस्त्रियां पुण्यश्रेयसी सुकृतं वृषः ।। १.४.३०० ।।
syāddharmamastriyāṃ puṇyaśreyasī sukṛtaṃ vṛṣaḥ || 1.4.300 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  300

Joy (7) - मुद् (स्त्री), प्रीति (स्त्री), प्रमद (पुं), हर्ष (पुं), प्रमोद (पुं), आमोद (पुं), सम्मद (पुं)
मुत्प्रीतिः प्रमदो हर्षः प्रमोदाऽऽमोदसम्मदाः ।। १.४.३०१ ।।
mutprītiḥ pramado harṣaḥ pramodā''modasammadāḥ || 1.4.301 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  301

Joy (6) - आनन्दथु (पुं), आनन्द (पुं), शर्मन् (नपुं), शात (नपुं), सात (नपुं), सुख (नपुं)
स्यादानन्दथुरानन्दः शर्मशातसुखानि च ।। १.४.३०२ ।।
syādānandathurānandaḥ śarmaśātasukhāni ca || 1.4.302 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  302

Auspiciousness (6) - श्वःश्रेयस (नपुं), शिव (नपुं), भद्र (नपुं), कल्याण (नपुं), मङ्गल (नपुं), शुभ (नपुं)
श्वःश्रेयसं शिवं भद्रं कल्याणं मङ्गलं शुभम् ।। १.४.३०३ ।।
śvaḥśreyasaṃ śivaṃ bhadraṃ kalyāṇaṃ maṅgalaṃ śubham || 1.4.303 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  303

Auspiciousness (6) - भावुक (नपुं), भविक (नपुं), भव्य (नपुं), कुशल (नपुं), कुषल (नपुं), क्षेम (पुं-नपुं)
भावुकं भविकं भव्यं कुशलं क्षेममस्त्रियाम् ।। १.४.३०४ ।।
bhāvukaṃ bhavikaṃ bhavyaṃ kuśalaṃ kṣemamastriyām || 1.4.304 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  304

Auspiciousness (1) - शस्त (नपुं)
शस्तं चाऽथ त्रिषु द्रव्ये पापं पुण्यं सुखादि च ।। १.४.३०५ ।।
śastaṃ cā'tha triṣu dravye pāpaṃ puṇyaṃ sukhādi ca || 1.4.305 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  305

Excellent (5) - मतल्लिका (स्त्री), मचर्चिका (स्त्री), प्रकाण्ड (पुं), उद्ध (पुं), तल्लज (पुं)
मतल्लिका मचर्चिका प्रकाण्डमुद्धतल्लजौ ।। १.४.३०६ ।।
matallikā macarcikā prakāṇḍamuddhatallajau || 1.4.306 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  306

Favorable fortune (1) - अय (पुं)
प्रशस्तवाचकान्यमून्ययः शुभाऽऽवहो विधिः ।। १.४.३०७ ।।
praśastavācakānyamūnyayaḥ śubhā''vaho vidhiḥ || 1.4.307 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  307

Destiny (6) - दैव (नपुं), दिष्ट (नपुं), भागधेय (नपुं), भाग्य (नपुं), नियति (स्त्री), विधि (पुं)
दैवं दिष्टं भागधेयं भाग्यं स्त्री नियतिर्विधिः ।। १.४.३०८ ।।
daivaṃ diṣṭaṃ bhāgadheyaṃ bhāgyaṃ strī niyatirvidhiḥ || 1.4.308 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  308

Cause (3) - हेतु (पुं), कारण (नपुं), बीज (नपुं), Root cause (2) - निदान (नपुं), आदिकारण (नपुं)
हेतुर्ना कारणं बीजं निदानं त्वादिकारणम् ।। १.४.३०९ ।।
heturnā kāraṇaṃ bījaṃ nidānaṃ tvādikāraṇam || 1.4.309 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  309

Soul (3) - क्षेत्रज्ञ (पुं), आत्मन् (पुं), पुरुष (पुं), Nature (2) - प्रधान (नपुं), प्रकृति (स्त्री)
क्षेत्रज्ञ आत्मा पुरुषः प्रधानं प्रकृतिः स्त्रियाम् ।। १.४.३१० ।।
kṣetrajña ātmā puruṣaḥ pradhānaṃ prakṛtiḥ striyām || 1.4.310 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  310

State or condition (2) - विशेष (वि), कालिकोवस्था (स्त्री), Guna (5) - सत्त्व (नपुं), रजस् (नपुं), रज (पुं), तमस् (नपुं),
विशेषः कालिकोऽवस्था गुणाः सत्त्वं रजस्तमः ।। १.४.३११ ।।
viśeṣaḥ kāliko'vasthā guṇāḥ sattvaṃ rajastamaḥ || 1.4.311 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  311

Birth (7) - जनुस् (नपुं), जनन (नपुं), जन्मन् (नपुं), जन्म (पुं), जनि (स्त्री), उत्पत्ति (स्त्री), उद्भव (पुं)
जनुर्जननजन्मानि जनिरुत्पत्तिरुद्भवः ।। १.४.३१२ ।।
janurjananajanmāni janirutpattirudbhavaḥ || 1.4.312 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  312

A being (6) - प्राणिन् (पुं), चेतन (पुं), जन्मिन् (पुं), जन्तु (पुं), जन्यु (पुं), शरीरिन् (पुं)
प्राणी तु चेतनो जन्मी जन्तुजन्युशरीरिणः ।। १.४.३१३ ।।
prāṇī tu cetano janmī jantujanyuśarīriṇaḥ || 1.4.313 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  313

A kind of thing (3) - जाति (स्त्री), जात (नपुं), सामान्य (नपुं) , A specific thing (2) - व्यक्ति (स्त्री), पृथगात्मता (स्त्री)
जातिर्जातं च सामान्यं व्यक्तिस्तु पृथगात्मता ।। १.४.३१४ ।।
jātirjātaṃ ca sāmānyaṃ vyaktistu pṛthagātmatā || 1.4.314 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  314

Mind (7) - चित्त (नपुं), चेतस् (नपुं), हृदय (नपुं), स्वान्त (नपुं), हृद् (नपुं), मानस (नपुं), मनस् (नपुं)
चित्तं तु चेतो हृदयं स्वान्तं हृन्मानसं मनः॥ ।। १.४.३१५ ।।
cittaṃ tu ceto hṛdayaṃ svāntaṃ hṛnmānasaṃ manaḥ|| || 1.4.315 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  315

Kalavarga Ends
इति कालवर्गः ।। १.४ ।।
iti kālavargaḥ || 1.4 ||

Adhyaya : 1

Varga :   4

Shloka :  0

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

Gyaandweep Gyaandweep

namo namaḥ!

Sign Up to explore more than 35 Vedic Scriptures, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In