अतिमात्रमवर्धन्त नोदिव दिवमस्पृशन् ।भृगुं हिंसित्वा सृञ्जया वैतहव्याः पराभवन् ॥१॥
atimātramavardhanta nodiva divamaspṛśan |bhṛguṃ hiṃsitvā sṛñjayā vaitahavyāḥ parābhavan ||1||
ये बृहत्सामानमाङ्गिरसमार्पयन् ब्राह्मणं जनाः ।पेत्वस्तेषामुभयादमविस्तोकान्यावयत्॥२॥
ye bṛhatsāmānamāṅgirasamārpayan brāhmaṇaṃ janāḥ |petvasteṣāmubhayādamavistokānyāvayat||2||
ये ब्राह्मणं प्रत्यष्ठीवन् ये वास्मिञ्छुल्कमीषिरे ।अस्नस्ते मध्ये कुल्यायाः केशान् खादन्त आसते ॥३॥
ye brāhmaṇaṃ pratyaṣṭhīvan ye vāsmiñchulkamīṣire |asnaste madhye kulyāyāḥ keśān khādanta āsate ||3||
ब्रह्मगवी पच्यमाना यावत्साभि विजङ्गहे ।तेजो राष्ट्रस्य निर्हन्ति न वीरो जायते वृषा ॥४॥
brahmagavī pacyamānā yāvatsābhi vijaṅgahe |tejo rāṣṭrasya nirhanti na vīro jāyate vṛṣā ||4||
क्रूरमस्या आशसनं तृष्टं पिशितमस्यते ।क्षीरं यदस्याः पीयते तद्वै पितृषु किल्बिषम् ॥५॥
krūramasyā āśasanaṃ tṛṣṭaṃ piśitamasyate |kṣīraṃ yadasyāḥ pīyate tadvai pitṛṣu kilbiṣam ||5||
उग्रो राजा मन्यमानो ब्राह्मणं यो जिघत्सति ।परा तत्सिच्यते राष्ट्रं ब्राह्मणो यत्र जीयते ॥६॥
ugro rājā manyamāno brāhmaṇaṃ yo jighatsati |parā tatsicyate rāṣṭraṃ brāhmaṇo yatra jīyate ||6||
अष्टापदी चतुरक्षी चतुःश्रोत्रा चतुर्हनुः ।द्व्यास्या द्विजिह्वा भूत्वा सा राष्ट्रमव धूनुते ब्रह्मज्यस्य ॥७॥
aṣṭāpadī caturakṣī catuḥśrotrā caturhanuḥ |dvyāsyā dvijihvā bhūtvā sā rāṣṭramava dhūnute brahmajyasya ||7||
तद्वै राष्ट्रमा स्रवति नावं भिन्नामिवोदकम् ।ब्रह्माणं यत्र हिंसन्ति तद्राष्ट्रं हन्ति दुछुना ॥८॥
tadvai rāṣṭramā sravati nāvaṃ bhinnāmivodakam |brahmāṇaṃ yatra hiṃsanti tadrāṣṭraṃ hanti duchunā ||8||
तं वृक्षा अप सेधन्ति छायां नो मोप गा इति ।यो ब्राह्मणस्य सद्धनमभि नारद मन्यते ॥९॥
taṃ vṛkṣā apa sedhanti chāyāṃ no mopa gā iti |yo brāhmaṇasya saddhanamabhi nārada manyate ||9||
विषमेतद्देवकृतं राजा वरुणोऽब्रवीत्।न ब्राह्मणस्य गां जग्ध्वा रास्त्रे जागार कश्चन ॥१०॥
viṣametaddevakṛtaṃ rājā varuṇo'bravīt|na brāhmaṇasya gāṃ jagdhvā rāstre jāgāra kaścana ||10||
नवैव ता नवतयो या भूमिर्व्यधूनुत ।प्रजां हिंसित्वा ब्राह्मणीमसंभव्यं पराभवन् ॥११॥
navaiva tā navatayo yā bhūmirvyadhūnuta |prajāṃ hiṃsitvā brāhmaṇīmasaṃbhavyaṃ parābhavan ||11||
यां मृतायानुबध्नन्ति कूद्यं पदयोपनीम् ।तद्वै ब्रह्मज्य ते देवा उपस्तरणमब्रुवन् ॥१२॥
yāṃ mṛtāyānubadhnanti kūdyaṃ padayopanīm |tadvai brahmajya te devā upastaraṇamabruvan ||12||
अश्रूणि कृपमानस्य यानि जीतस्य वावृतुः ।तं वै ब्रह्मज्य ते देवा अपां भागमधारयन् ॥१३॥
aśrūṇi kṛpamānasya yāni jītasya vāvṛtuḥ |taṃ vai brahmajya te devā apāṃ bhāgamadhārayan ||13||
येन मृतं स्नपयन्ति श्मश्रूणि येनोन्दते ।तं वै ब्रह्मज्य ते देवा अपां भागमधारयन् ॥१४॥
yena mṛtaṃ snapayanti śmaśrūṇi yenondate |taṃ vai brahmajya te devā apāṃ bhāgamadhārayan ||14||
न वर्षं मैत्रावरुणं ब्रह्मज्यमभि वर्षति ।नास्मै समितिः कल्पते न मित्रं नयते वशम् ॥१५॥
na varṣaṃ maitrāvaruṇaṃ brahmajyamabhi varṣati |nāsmai samitiḥ kalpate na mitraṃ nayate vaśam ||15||