सशैलवनधात्रीणां यथाधारोऽहिनायकः । सर्वेषां योगतन्त्राणां तथाधारो हि कुण्डली ॥ ३.१ ॥
saśailavanadhātrīṇāṃ yathādhāro'hināyakaḥ | sarveṣāṃ yogatantrāṇāṃ tathādhāro hi kuṇḍalī || 3.1 ||
सुप्ता गुरुप्रसादेन यदा जागर्ति कुण्डली । तदा सर्वाणि पद्मानि भिद्यन्ते ग्रन्थयोऽपि च ॥ ३.२ ॥
suptā guruprasādena yadā jāgarti kuṇḍalī | tadā sarvāṇi padmāni bhidyante granthayo'pi ca || 3.2 ||
प्राणस्य शून्यपदवी तदा राजपथायते । तदा चित्तं निरालम्बं तदा कालस्य वञ्चनम् ॥ ३.३ ॥
prāṇasya śūnyapadavī tadā rājapathāyate | tadā cittaṃ nirālambaṃ tadā kālasya vañcanam || 3.3 ||
सुषुम्णा शून्यपदवी ब्रह्मरन्ध्रः महापथः । श्मशानं शाम्भवी मध्यमार्गश्चेत्येकवाचकाः ॥ ३.४ ॥
suṣumṇā śūnyapadavī brahmarandhraḥ mahāpathaḥ | śmaśānaṃ śāmbhavī madhyamārgaścetyekavācakāḥ || 3.4 ||
तस्मात्सर्वप्रयत्नेन प्रबोधयितुं ईश्वरीम् । ब्रह्मद्वारमुखे सुप्तां मुद्राभ्यासं समाचरेत् ॥ ३.५ ॥
tasmātsarvaprayatnena prabodhayituṃ īśvarīm | brahmadvāramukhe suptāṃ mudrābhyāsaṃ samācaret || 3.5 ||
महामुद्रा महाबन्धो महावेधश्च खेचरी । उड्डीयानं मूलबन्धश्च बन्धो जालन्धराभिधः ॥ ३.६ ॥
mahāmudrā mahābandho mahāvedhaśca khecarī | uḍḍīyānaṃ mūlabandhaśca bandho jālandharābhidhaḥ || 3.6 ||
करणी विपरीताख्या वज्रोली शक्तिचालनम् । इदं हि मुद्रादशकं जरामरणनाशनम् ॥ ३.७ ॥
karaṇī viparītākhyā vajrolī śakticālanam | idaṃ hi mudrādaśakaṃ jarāmaraṇanāśanam || 3.7 ||
आदिनाथोदितं दिव्यं अष्टैश्वर्यप्रदायकम् । वल्लभं सर्वसिद्धानां दुर्लभं मरुतां अपि ॥ ३.८ ॥
ādināthoditaṃ divyaṃ aṣṭaiśvaryapradāyakam | vallabhaṃ sarvasiddhānāṃ durlabhaṃ marutāṃ api || 3.8 ||
गोपनीयं प्रयत्नेन यथा रत्नकरण्डकम् । कस्यचिन्नैव वक्तव्यं कुलस्त्रीसुरतं यथा ॥ ३.९ ॥
gopanīyaṃ prayatnena yathā ratnakaraṇḍakam | kasyacinnaiva vaktavyaṃ kulastrīsurataṃ yathā || 3.9 ||
पादमूलेन वामेन योनिं सम्पीड्य दक्षिणाम् । प्रसारितं पदं कृत्वा कराभ्यां धारयेद्दृढम् ॥ ३.१० ॥
pādamūlena vāmena yoniṃ sampīḍya dakṣiṇām | prasāritaṃ padaṃ kṛtvā karābhyāṃ dhārayeddṛḍham || 3.10 ||
कण्ठे बन्धं समारोप्य धारयेद्वायुं ऊर्ध्वतः । यथा दण्डहतः सर्पो दण्डाकारः प्रजायते ॥ ३.११ ॥
kaṇṭhe bandhaṃ samāropya dhārayedvāyuṃ ūrdhvataḥ | yathā daṇḍahataḥ sarpo daṇḍākāraḥ prajāyate || 3.11 ||
ऋज्वीभूता तथा शक्तिः कुण्डली सहसा भवेत् । तदा सा मरणावस्था जायते द्विपुटाश्रया ॥ ३.१२ ॥
ṛjvībhūtā tathā śaktiḥ kuṇḍalī sahasā bhavet | tadā sā maraṇāvasthā jāyate dvipuṭāśrayā || 3.12 ||
ततः शनैः शनैरेव रेचयेन्नैव वेगतः । महामुद्रां च तेनैव वदन्ति विबुधोत्तमाः ॥ ३.१३ ॥
tataḥ śanaiḥ śanaireva recayennaiva vegataḥ | mahāmudrāṃ ca tenaiva vadanti vibudhottamāḥ || 3.13 ||
इयं खलु महामुद्रा महासिद्धैः प्रदर्शिता । महाक्लेशादयो दोषाः क्षीयन्ते मरणादयः । महामुद्रां च तेनैव वदन्ति विबुधोत्तमाः ॥ ३.१४ ॥
iyaṃ khalu mahāmudrā mahāsiddhaiḥ pradarśitā | mahākleśādayo doṣāḥ kṣīyante maraṇādayaḥ | mahāmudrāṃ ca tenaiva vadanti vibudhottamāḥ || 3.14 ||
चन्द्राङ्गे तु समभ्यस्य सूर्याङ्गे पुनरभ्यसेत् । यावत्तुल्या भवेत्सङ्ख्या ततो मुद्रां विसर्जयेत् ॥ ३.१५ ॥
candrāṅge tu samabhyasya sūryāṅge punarabhyaset | yāvattulyā bhavetsaṅkhyā tato mudrāṃ visarjayet || 3.15 ||
न हि पथ्यं अपथ्यं वा रसाः सर्वेऽपि नीरसाः । अपि भुक्तं विषं घोरं पीयूषं अपि जीर्यति ॥ ३.१६ ॥
na hi pathyaṃ apathyaṃ vā rasāḥ sarve'pi nīrasāḥ | api bhuktaṃ viṣaṃ ghoraṃ pīyūṣaṃ api jīryati || 3.16 ||
क्षयकुष्ठगुदावर्तगुल्माजीर्णपुरोगमाः । तस्य दोषाः क्षयं यान्ति महामुद्रां तु योऽभ्यसेत् ॥ ३.१७ ॥
kṣayakuṣṭhagudāvartagulmājīrṇapurogamāḥ | tasya doṣāḥ kṣayaṃ yānti mahāmudrāṃ tu yo'bhyaset || 3.17 ||
कथितेयं महामुद्रा महासिद्धिकरा नॄणाम् । गोपनीया प्रयत्नेन न देया यस्य कस्यचित् ॥ ३.१८ ॥
kathiteyaṃ mahāmudrā mahāsiddhikarā nṝṇām | gopanīyā prayatnena na deyā yasya kasyacit || 3.18 ||
पार्ष्णिं वामस्य पादस्य योनिस्थाने नियोजयेत् । वामोरूपरि संस्थाप्य दक्षिणं चरणं तथा ॥ ३.१९ ॥
pārṣṇiṃ vāmasya pādasya yonisthāne niyojayet | vāmorūpari saṃsthāpya dakṣiṇaṃ caraṇaṃ tathā || 3.19 ||
पूरयित्वा ततो वायुं हृदये चुबुकं दृढम् । निष्पीड्यं वायुं आकुञ्च्य मनोमध्ये नियोजयेत् ॥ ३.२० ॥
pūrayitvā tato vāyuṃ hṛdaye cubukaṃ dṛḍham | niṣpīḍyaṃ vāyuṃ ākuñcya manomadhye niyojayet || 3.20 ||
धारयित्वा यथाशक्ति रेचयेदनिलम् शनैः । सव्याङ्गे तु समभ्यस्य दक्षाङ्गे पुनरभ्यसेत् ॥ ३.२१ ॥
dhārayitvā yathāśakti recayedanilam śanaiḥ | savyāṅge tu samabhyasya dakṣāṅge punarabhyaset || 3.21 ||
मतं अत्र तु केषांचित्कण्ठबन्धं विवर्जयेत् । राजदन्तस्थजिह्वाया बन्धः शस्तो भवेदिति ॥ ३.२२ ॥
mataṃ atra tu keṣāṃcitkaṇṭhabandhaṃ vivarjayet | rājadantasthajihvāyā bandhaḥ śasto bhavediti || 3.22 ||
अयं तु सर्वनाडीनां ऊर्ध्वं गतिनिरोधकः । अयं खलु महाबन्धो महासिद्धिप्रदायकः ॥ ३.२३ ॥
ayaṃ tu sarvanāḍīnāṃ ūrdhvaṃ gatinirodhakaḥ | ayaṃ khalu mahābandho mahāsiddhipradāyakaḥ || 3.23 ||
कालपाशमहाबन्धविमोचनविचक्षणः । त्रिवेणीसङ्गमं धत्ते केदारं प्रापयेन्मनः ॥ ३.२४ ॥
kālapāśamahābandhavimocanavicakṣaṇaḥ | triveṇīsaṅgamaṃ dhatte kedāraṃ prāpayenmanaḥ || 3.24 ||
रूपलावण्यसम्पन्ना यथा स्त्री पुरुषं विना । महामुद्रामहाबन्धौ निष्फलौ वेधवर्जितौ ॥ ३.२५ ॥
rūpalāvaṇyasampannā yathā strī puruṣaṃ vinā | mahāmudrāmahābandhau niṣphalau vedhavarjitau || 3.25 ||
महाबन्धस्थितो योगी कृत्वा पूरकं एकधीः । वायूनां गतिं आवृत्य निभृतं कण्ठमुद्रया ॥ ३.२६ ॥
mahābandhasthito yogī kṛtvā pūrakaṃ ekadhīḥ | vāyūnāṃ gatiṃ āvṛtya nibhṛtaṃ kaṇṭhamudrayā || 3.26 ||
समहस्तयुगो भूमौ स्फिचौ सनाडयेच्छनैः । पुटद्वयं अतिक्रम्य वायुः स्फुरति मध्यगः ॥ ३.२७ ॥
samahastayugo bhūmau sphicau sanāḍayecchanaiḥ | puṭadvayaṃ atikramya vāyuḥ sphurati madhyagaḥ || 3.27 ||
सोमसूर्याग्निसम्बन्धो जायते चामृताय वै । मृतावस्था समुत्पन्ना ततो वायुं विरेचयेत् ॥ ३.२८ ॥
somasūryāgnisambandho jāyate cāmṛtāya vai | mṛtāvasthā samutpannā tato vāyuṃ virecayet || 3.28 ||
महावेधोऽयं अभ्यासान्महासिद्धिप्रदायकः । वलीपलितवेपघ्नः सेव्यते साधकोत्तमैः ॥ ३.२९ ॥
mahāvedho'yaṃ abhyāsānmahāsiddhipradāyakaḥ | valīpalitavepaghnaḥ sevyate sādhakottamaiḥ || 3.29 ||
एतत्त्रयं महागुह्यं जरामृत्युविनाशनम् । वह्निवृद्धिकरं चैव ह्यणिमादिगुणप्रदम् ॥ ३.३० ॥
etattrayaṃ mahāguhyaṃ jarāmṛtyuvināśanam | vahnivṛddhikaraṃ caiva hyaṇimādiguṇapradam || 3.30 ||
अष्टधा क्रियते चैव यामे यामे दिने दिने । पुण्यसंभारसन्धाय पापौघभिदुरं सदा । सम्यक्शिक्षावतां एवं स्वल्पं प्रथमसाधनम् ॥ ३.३१ ॥
aṣṭadhā kriyate caiva yāme yāme dine dine | puṇyasaṃbhārasandhāya pāpaughabhiduraṃ sadā | samyakśikṣāvatāṃ evaṃ svalpaṃ prathamasādhanam || 3.31 ||
कपालकुहरे जिह्वा प्रविष्टा विपरीतगा । भ्रुवोरन्तर्गता दृष्टिर्मुद्रा भवति खेचरी ॥ ३.३२ ॥
kapālakuhare jihvā praviṣṭā viparītagā | bhruvorantargatā dṛṣṭirmudrā bhavati khecarī || 3.32 ||
छेदनचालनदोहैः कलां क्रमेणाथ वर्धयेत्तावत् । सा यावद्भ्रूमध्यं स्पृशति तदा खेचरीसिद्धिः ॥ ३.३३ ॥
chedanacālanadohaiḥ kalāṃ krameṇātha vardhayettāvat | sā yāvadbhrūmadhyaṃ spṛśati tadā khecarīsiddhiḥ || 3.33 ||
स्नुहीपत्रनिभं शस्त्रं सुतीक्ष्णं स्निग्धनिर्मलम् । समादाय ततस्तेन रोममात्रं समुच्छिनेत् ॥ ३.३४ ॥
snuhīpatranibhaṃ śastraṃ sutīkṣṇaṃ snigdhanirmalam | samādāya tatastena romamātraṃ samucchinet || 3.34 ||
ततः सैन्धवपथ्याभ्यां चूर्णिताभ्यां प्रघर्षयेत् । पुनः सप्तदिने प्राप्ते रोममात्रं समुच्छिनेत् ॥ ३.३५ ॥
tataḥ saindhavapathyābhyāṃ cūrṇitābhyāṃ pragharṣayet | punaḥ saptadine prāpte romamātraṃ samucchinet || 3.35 ||
एवं क्रमेण षण्मासं नित्यं युक्तः समाचरेत् । षण्मासाद्रसनामूलशिराबन्धः प्रणश्यति ॥ ३.३६ ॥
evaṃ krameṇa ṣaṇmāsaṃ nityaṃ yuktaḥ samācaret | ṣaṇmāsādrasanāmūlaśirābandhaḥ praṇaśyati || 3.36 ||
कलां पराङ्मुखीं कृत्वा त्रिपथे परियोजयेत् । सा भवेत्खेचरी मुद्रा व्योमचक्रं तदुच्यते ॥ ३.३७ ॥
kalāṃ parāṅmukhīṃ kṛtvā tripathe pariyojayet | sā bhavetkhecarī mudrā vyomacakraṃ taducyate || 3.37 ||
रसनां ऊर्ध्वगां कृत्वा क्षणार्धं अपि तिष्ठति । विषैर्विमुच्यते योगी व्याधिमृत्युजरादिभिः ॥ ३.३८ ॥
rasanāṃ ūrdhvagāṃ kṛtvā kṣaṇārdhaṃ api tiṣṭhati | viṣairvimucyate yogī vyādhimṛtyujarādibhiḥ || 3.38 ||
न रोगो मरणं तन्द्रा न निद्रा न क्षुधा तृषा । न च मूर्च्छा भवेत्तस्य यो मुद्रां वेत्ति खेचरीम् ॥ ३.३९ ॥
na rogo maraṇaṃ tandrā na nidrā na kṣudhā tṛṣā | na ca mūrcchā bhavettasya yo mudrāṃ vetti khecarīm || 3.39 ||
पीड्यते न स रोगेण लिप्यते न च कर्मणा । बाध्यते न स कालेन यो मुद्रां वेत्ति खेचरीम् ॥ ३.४० ॥
pīḍyate na sa rogeṇa lipyate na ca karmaṇā | bādhyate na sa kālena yo mudrāṃ vetti khecarīm || 3.40 ||
चित्तं चरति खे यस्माज्जिह्वा चरति खे गता । तेनैषा खेचरी नाम मुद्रा सिद्धैर्निरूपिता ॥ ३.४१ ॥
cittaṃ carati khe yasmājjihvā carati khe gatā | tenaiṣā khecarī nāma mudrā siddhairnirūpitā || 3.41 ||
खेचर्या मुद्रितं येन विवरं लम्बिकोर्ध्वतः । न तस्य क्षरते बिन्दुः कामिन्याः श्लेषितस्य च ॥ ३.४२ ॥
khecaryā mudritaṃ yena vivaraṃ lambikordhvataḥ | na tasya kṣarate binduḥ kāminyāḥ śleṣitasya ca || 3.42 ||
चलितोऽपि यदा बिन्दुः सम्प्राप्तो योनिमण्डलम् । व्रजत्यूर्ध्वं हृतः शक्त्या निबद्धो योनिमुद्रया ॥ ३.४३ ॥
calito'pi yadā binduḥ samprāpto yonimaṇḍalam | vrajatyūrdhvaṃ hṛtaḥ śaktyā nibaddho yonimudrayā || 3.43 ||
ऊर्ध्वजिह्वः स्थिरो भूत्वा सोमपानं करोति यः । मासार्धेन न सन्देहो मृत्युं जयति योगवित् ॥ ३.४४ ॥
ūrdhvajihvaḥ sthiro bhūtvā somapānaṃ karoti yaḥ | māsārdhena na sandeho mṛtyuṃ jayati yogavit || 3.44 ||
नित्यं सोमकलापूर्णं शरीरं यस्य योगिनः । तक्षकेणापि दष्टस्य विषं तस्य न सर्पति ॥ ३.४५ ॥
nityaṃ somakalāpūrṇaṃ śarīraṃ yasya yoginaḥ | takṣakeṇāpi daṣṭasya viṣaṃ tasya na sarpati || 3.45 ||
इन्धनानि यथा वह्निस्तैलवर्ति च दीपकः । तथा सोमकलापूर्णं देही देहं न मुञ्चति ॥ ३.४६ ॥
indhanāni yathā vahnistailavarti ca dīpakaḥ | tathā somakalāpūrṇaṃ dehī dehaṃ na muñcati || 3.46 ||
गोमांसं भक्षयेन्नित्यं पिबेदमरवारुणीम् । कुलीनं तं अहं मन्ये चेतरे कुलघातकाः ॥ ३.४७ ॥
gomāṃsaṃ bhakṣayennityaṃ pibedamaravāruṇīm | kulīnaṃ taṃ ahaṃ manye cetare kulaghātakāḥ || 3.47 ||
गोशब्देनोदिता जिह्वा तत्प्रवेशो हि तालुनि । गोमांसभक्षणं तत्तु महापातकनाशनम् ॥ ३.४८ ॥
gośabdenoditā jihvā tatpraveśo hi tāluni | gomāṃsabhakṣaṇaṃ tattu mahāpātakanāśanam || 3.48 ||
जिह्वाप्रवेशसम्भूतवह्निनोत्पादितः खलु । चन्द्रात्स्रवति यः सारः सा स्यादमरवारुणी ॥ ३.४९ ॥
jihvāpraveśasambhūtavahninotpāditaḥ khalu | candrātsravati yaḥ sāraḥ sā syādamaravāruṇī || 3.49 ||
चुम्बन्ती यदि लम्बिकाग्रं अनिशं जिह्वारसस्यन्दिनीसक्षारा कटुकाम्लदुग्धसदृशी मध्वाज्यतुल्या तथा । व्याधीनां हरणं जरान्तकरणं शस्त्रागमोदीरणंतस्य स्यादमरत्वं अष्टगुणितं सिद्धाङ्गनाकर्षणम् ॥ ३.५० ॥
cumbantī yadi lambikāgraṃ aniśaṃ jihvārasasyandinīsakṣārā kaṭukāmladugdhasadṛśī madhvājyatulyā tathā | vyādhīnāṃ haraṇaṃ jarāntakaraṇaṃ śastrāgamodīraṇaṃtasya syādamaratvaṃ aṣṭaguṇitaṃ siddhāṅganākarṣaṇam || 3.50 ||
मूर्ध्नः षोडशपत्रपद्मगलितं प्राणादवाप्तं हठाद्ऊर्द्व्हास्यो रसनां नियम्य विवरे शक्तिं परां चिन्तयन् । उत्कल्लोलकलाजलं च विमलं धारामयं यः पिबेन्निर्व्याधिः स मृणालकोमलवपुर्योगी चिरं जीवति ॥ ३.५१ ॥
mūrdhnaḥ ṣoḍaśapatrapadmagalitaṃ prāṇādavāptaṃ haṭhādūrdvhāsyo rasanāṃ niyamya vivare śaktiṃ parāṃ cintayan | utkallolakalājalaṃ ca vimalaṃ dhārāmayaṃ yaḥ pibennirvyādhiḥ sa mṛṇālakomalavapuryogī ciraṃ jīvati || 3.51 ||
यत्प्रालेयं प्रहितसुषिरं मेरुमूर्धान्तरस्थंतस्मिंस्तत्त्वं प्रवदति सुधीस्तन्मुखं निम्नगानाम् । चन्द्रात्सारः स्रवति वपुषस्तेन मृत्युर्नराणांतद्बध्नीयात्सुकरणं अधो नान्यथा कायसिद्धिः ॥ ३.५२ ॥
yatprāleyaṃ prahitasuṣiraṃ merumūrdhāntarasthaṃtasmiṃstattvaṃ pravadati sudhīstanmukhaṃ nimnagānām | candrātsāraḥ sravati vapuṣastena mṛtyurnarāṇāṃtadbadhnīyātsukaraṇaṃ adho nānyathā kāyasiddhiḥ || 3.52 ||
सुषिरं ज्ञानजनकं पञ्चस्रोतःसमन्वितम् । तिष्ठते खेचरी मुद्रा तस्मिन्शून्ये निरञ्जने ॥ ३.५३ ॥
suṣiraṃ jñānajanakaṃ pañcasrotaḥsamanvitam | tiṣṭhate khecarī mudrā tasminśūnye nirañjane || 3.53 ||
एकं सृष्टिमयं बीजं एका मुद्रा च खेचरी । एको देवो निरालम्ब एकावस्था मनोन्मनी ॥ ३.५४ ॥
ekaṃ sṛṣṭimayaṃ bījaṃ ekā mudrā ca khecarī | eko devo nirālamba ekāvasthā manonmanī || 3.54 ||
बद्धो येन सुषुम्णायां प्राणस्तूड्डीयते यतः । तस्मादुड्डीयनाख्योऽयं योगिभिः समुदाहृतः ॥ ३.५५ ॥
baddho yena suṣumṇāyāṃ prāṇastūḍḍīyate yataḥ | tasmāduḍḍīyanākhyo'yaṃ yogibhiḥ samudāhṛtaḥ || 3.55 ||
उड्डीनं कुरुते यस्मादविश्रान्तं महाखगः । उड्डीयानं तदेव स्यात्तव बन्धोऽभिधीयते ॥ ३.५६ ॥
uḍḍīnaṃ kurute yasmādaviśrāntaṃ mahākhagaḥ | uḍḍīyānaṃ tadeva syāttava bandho'bhidhīyate || 3.56 ||
उदरे पश्चिमं तानं नाभेरूर्ध्वं च कारयेत् । उड्डीयानो ह्यसौ बन्धो मृत्युमातङ्गकेसरी ॥ ३.५७ ॥
udare paścimaṃ tānaṃ nābherūrdhvaṃ ca kārayet | uḍḍīyāno hyasau bandho mṛtyumātaṅgakesarī || 3.57 ||
उड्डीयानं तु सहजं गुरुणा कथितं सदा । अभ्यसेत्सततं यस्तु वृद्धोऽपि तरुणायते ॥ ३.५८ ॥
uḍḍīyānaṃ tu sahajaṃ guruṇā kathitaṃ sadā | abhyasetsatataṃ yastu vṛddho'pi taruṇāyate || 3.58 ||
नाभेरूर्ध्वं अधश्चापि तानं कुर्यात्प्रयत्नतः । षण्मासं अभ्यसेन्मृत्युं जयत्येव न संशयः ॥ ३.५९ ॥
nābherūrdhvaṃ adhaścāpi tānaṃ kuryātprayatnataḥ | ṣaṇmāsaṃ abhyasenmṛtyuṃ jayatyeva na saṃśayaḥ || 3.59 ||
सर्वेषां एव बन्धानां उत्तमो ह्युड्डीयानकः । उड्डियाने दृढे बन्धे मुक्तिः स्वाभाविकी भवेत् ॥ ३.६० ॥
sarveṣāṃ eva bandhānāṃ uttamo hyuḍḍīyānakaḥ | uḍḍiyāne dṛḍhe bandhe muktiḥ svābhāvikī bhavet || 3.60 ||
पार्ष्णिभागेन सम्पीड्य योनिं आकुञ्चयेद्गुदम् । अपानं ऊर्ध्वं आकृष्य मूलबन्धोऽभिधीयते ॥ ३.६१ ॥
pārṣṇibhāgena sampīḍya yoniṃ ākuñcayedgudam | apānaṃ ūrdhvaṃ ākṛṣya mūlabandho'bhidhīyate || 3.61 ||
अधोगतिं अपानं वा ऊर्ध्वगं कुरुते बलात् । आकुञ्चनेन तं प्राहुर्मूलबन्धं हि योगिनः ॥ ३.६२ ॥
adhogatiṃ apānaṃ vā ūrdhvagaṃ kurute balāt | ākuñcanena taṃ prāhurmūlabandhaṃ hi yoginaḥ || 3.62 ||
गुदं पार्ष्ण्या तु सम्पीड्य वायुं आकुञ्चयेद्बलात् । वारं वारं यथा चोर्ध्वं समायाति समीरणः ॥ ३.६३ ॥
gudaṃ pārṣṇyā tu sampīḍya vāyuṃ ākuñcayedbalāt | vāraṃ vāraṃ yathā cordhvaṃ samāyāti samīraṇaḥ || 3.63 ||
प्राणापानौ नादबिन्दू मूलबन्धेन चैकताम् । गत्वा योगस्य संसिद्धिं यच्छतो नात्र संशयः ॥ ३.६४ ॥
prāṇāpānau nādabindū mūlabandhena caikatām | gatvā yogasya saṃsiddhiṃ yacchato nātra saṃśayaḥ || 3.64 ||
अपानप्राणयोरैक्यं क्षयो मूत्रपुरीषयोः । युवा भवति वृद्धोऽपि सततं मूलबन्धनात् ॥ ३.६५ ॥
apānaprāṇayoraikyaṃ kṣayo mūtrapurīṣayoḥ | yuvā bhavati vṛddho'pi satataṃ mūlabandhanāt || 3.65 ||
अपान ऊर्ध्वगे जाते प्रयाते वह्निमण्डलम् । तदानलशिखा दीर्घा जायते वायुनाहता ॥ ३.६६ ॥
apāna ūrdhvage jāte prayāte vahnimaṇḍalam | tadānalaśikhā dīrghā jāyate vāyunāhatā || 3.66 ||
ततो यातो वह्न्यपानौ प्राणं उष्णस्वरूपकम् । तेनात्यन्तप्रदीप्तस्तु ज्वलनो देहजस्तथा ॥ ३.६७ ॥
tato yāto vahnyapānau prāṇaṃ uṣṇasvarūpakam | tenātyantapradīptastu jvalano dehajastathā || 3.67 ||
तेन कुण्डलिनी सुप्ता सन्तप्ता सम्प्रबुध्यते । दण्डाहता भुजङ्गीव निश्वस्य ऋजुतां व्रजेत् ॥ ३.६८ ॥
tena kuṇḍalinī suptā santaptā samprabudhyate | daṇḍāhatā bhujaṅgīva niśvasya ṛjutāṃ vrajet || 3.68 ||
बिलं प्रविष्टेव ततो ब्रह्मनाड्यं तरं व्रजेत् । तस्मान्नित्यं मूलबन्धः कर्तव्यो योगिभिः सदा ॥ ३.६९ ॥
bilaṃ praviṣṭeva tato brahmanāḍyaṃ taraṃ vrajet | tasmānnityaṃ mūlabandhaḥ kartavyo yogibhiḥ sadā || 3.69 ||
कण्ठं आकुञ्च्य हृदये स्थापयेच्चिबुकं दृढम् । बन्धो जालन्धराख्योऽयं जरामृत्युविनाशकः ॥ ३.७० ॥
kaṇṭhaṃ ākuñcya hṛdaye sthāpayeccibukaṃ dṛḍham | bandho jālandharākhyo'yaṃ jarāmṛtyuvināśakaḥ || 3.70 ||
बध्नाति हि सिराजालं अधोगामि नभोजलम् । ततो जालन्धरो बन्धः कण्ठदुःखौघनाशनः ॥ ३.७१ ॥
badhnāti hi sirājālaṃ adhogāmi nabhojalam | tato jālandharo bandhaḥ kaṇṭhaduḥkhaughanāśanaḥ || 3.71 ||
जालन्धरे कृते बन्धे कण्ठसंकोचलक्षणे । न पीयूषं पतत्यग्नौ न च वायुः प्रकुप्यति ॥ ३.७२ ॥
jālandhare kṛte bandhe kaṇṭhasaṃkocalakṣaṇe | na pīyūṣaṃ patatyagnau na ca vāyuḥ prakupyati || 3.72 ||
कण्ठसंकोचनेनैव द्वे नाड्यौ स्तम्भयेद्दृढम् । मध्यचक्रं इदं ज्ञेयं षोडशाधारबन्धनम् ॥ ३.७३ ॥
kaṇṭhasaṃkocanenaiva dve nāḍyau stambhayeddṛḍham | madhyacakraṃ idaṃ jñeyaṃ ṣoḍaśādhārabandhanam || 3.73 ||
मूलस्थानं समाकुञ्च्य उड्डियानं तु कारयेत् । इडां च पिङ्गलां बद्ध्वा वाहयेत्पश्चिमे पथि ॥ ३.७४ ॥
mūlasthānaṃ samākuñcya uḍḍiyānaṃ tu kārayet | iḍāṃ ca piṅgalāṃ baddhvā vāhayetpaścime pathi || 3.74 ||
अनेनैव विधानेन प्रयाति पवनो लयम् । ततो न जायते मृत्युर्जरारोगादिकं तथा ॥ ३.७५ ॥
anenaiva vidhānena prayāti pavano layam | tato na jāyate mṛtyurjarārogādikaṃ tathā || 3.75 ||
बन्धत्रयं इदं श्रेष्ठं महासिद्धैश्च सेवितम् । सर्वेषां हठतन्त्राणां साधनं योगिनो विदुः ॥ ३.७६ ॥
bandhatrayaṃ idaṃ śreṣṭhaṃ mahāsiddhaiśca sevitam | sarveṣāṃ haṭhatantrāṇāṃ sādhanaṃ yogino viduḥ || 3.76 ||
यत्किंचित्स्रवते चन्द्रादमृतं दिव्यरूपिणः । तत्सर्वं ग्रसते सूर्यस्तेन पिण्डो जरायुतः ॥ ३.७७ ॥
yatkiṃcitsravate candrādamṛtaṃ divyarūpiṇaḥ | tatsarvaṃ grasate sūryastena piṇḍo jarāyutaḥ || 3.77 ||
तत्रास्ति करणं दिव्यं सूर्यस्य मुखवञ्चनम् । गुरूपदेशतो ज्ञेयं न तु शास्त्रार्थकोटिभिः ॥ ३.७८ ॥
tatrāsti karaṇaṃ divyaṃ sūryasya mukhavañcanam | gurūpadeśato jñeyaṃ na tu śāstrārthakoṭibhiḥ || 3.78 ||
ऊर्ध्वनाभेरधस्तालोरूर्ध्वं भानुरधः शशी । करणी विपरीताखा गुरुवाक्येन लभ्यते ॥ ३.७९ ॥
ūrdhvanābheradhastālorūrdhvaṃ bhānuradhaḥ śaśī | karaṇī viparītākhā guruvākyena labhyate || 3.79 ||
नित्यं अभ्यासयुक्तस्य जठराग्निविवर्धनी । आहारो बहुलस्तस्य सम्पाद्यः साधकस्य च ॥ ३.८० ॥
nityaṃ abhyāsayuktasya jaṭharāgnivivardhanī | āhāro bahulastasya sampādyaḥ sādhakasya ca || 3.80 ||
अल्पाहारो यदि भवेदग्निर्दहति तत्क्षणात् । अधःशिराश्चोर्ध्वपादः क्षणं स्यात्प्रथमे दिने ॥ ३.८१ ॥
alpāhāro yadi bhavedagnirdahati tatkṣaṇāt | adhaḥśirāścordhvapādaḥ kṣaṇaṃ syātprathame dine || 3.81 ||
क्षणाच्च किंचिदधिकं अभ्यसेच्च दिने दिने । वलितं पलितं चैव षण्मासोर्ध्वं न दृश्यते । याममात्रं तु यो नित्यं अभ्यसेत्स तु कालजित् ॥ ३.८२ ॥
kṣaṇācca kiṃcidadhikaṃ abhyasecca dine dine | valitaṃ palitaṃ caiva ṣaṇmāsordhvaṃ na dṛśyate | yāmamātraṃ tu yo nityaṃ abhyasetsa tu kālajit || 3.82 ||
स्वेच्छया वर्तमानोऽपि योगोक्तैर्नियमैर्विना । वज्रोलीं यो विजानाति स योगी सिद्धिभाजनम् ॥ ३.८३ ॥
svecchayā vartamāno'pi yogoktairniyamairvinā | vajrolīṃ yo vijānāti sa yogī siddhibhājanam || 3.83 ||
तत्र वस्तुद्वयं वक्ष्ये दुर्लभं यस्य कस्यचित् । क्षीरं चैकं द्वितीयं तु नारी च वशवर्तिनी ॥ ३.८४ ॥
tatra vastudvayaṃ vakṣye durlabhaṃ yasya kasyacit | kṣīraṃ caikaṃ dvitīyaṃ tu nārī ca vaśavartinī || 3.84 ||
मेहनेन शनैः सम्यगूर्ध्वाकुञ्चनं अभ्यसेत् । पुरुषोऽप्यथवा नारी वज्रोलीसिद्धिं आप्नुयात् ॥ ३.८५ ॥
mehanena śanaiḥ samyagūrdhvākuñcanaṃ abhyaset | puruṣo'pyathavā nārī vajrolīsiddhiṃ āpnuyāt || 3.85 ||
यत्नतः शस्तनालेन फूत्कारं वज्रकन्दरे । शनैः शनैः प्रकुर्वीत वायुसंचारकारणात् ॥ ३.८६ ॥
yatnataḥ śastanālena phūtkāraṃ vajrakandare | śanaiḥ śanaiḥ prakurvīta vāyusaṃcārakāraṇāt || 3.86 ||
नारीभगे पदद्बिन्दुं अभ्यासेनोर्ध्वं आहरेत् । चलितं च निजं बिन्दुं ऊर्ध्वं आकृष्य रक्षयेत् ॥ ३.८७ ॥
nārībhage padadbinduṃ abhyāsenordhvaṃ āharet | calitaṃ ca nijaṃ binduṃ ūrdhvaṃ ākṛṣya rakṣayet || 3.87 ||
एवं संरक्षयेद्बिन्दुं जयति योगवित् । मरणं बिन्दुपातेन जीवनं बिन्दुधारणात् ॥ ३.८८ ॥
evaṃ saṃrakṣayedbinduṃ jayati yogavit | maraṇaṃ bindupātena jīvanaṃ bindudhāraṇāt || 3.88 ||
सुगन्धो योगिनो देहे जायते बिन्दुधारणात् । यावद्बिन्दुः स्थिरो देहे तावत्कालभयं कुतः ॥ ३.८९ ॥
sugandho yogino dehe jāyate bindudhāraṇāt | yāvadbinduḥ sthiro dehe tāvatkālabhayaṃ kutaḥ || 3.89 ||
चित्तायत्तं नॄणां शुक्रं शुक्रायत्तं च जीवितम् । तस्माच्छुक्रं मनश्चैव रक्षणीयं प्रयत्नतः ॥ ३.९० ॥
cittāyattaṃ nṝṇāṃ śukraṃ śukrāyattaṃ ca jīvitam | tasmācchukraṃ manaścaiva rakṣaṇīyaṃ prayatnataḥ || 3.90 ||
ऋतुमत्या रजोऽप्येवं निजं बिन्दुं च रक्षयेत् । मेढ्रेणाकर्षयेदूर्ध्वं सम्यगभ्यासयोगवित् ॥ ३.९१ ॥
ṛtumatyā rajo'pyevaṃ nijaṃ binduṃ ca rakṣayet | meḍhreṇākarṣayedūrdhvaṃ samyagabhyāsayogavit || 3.91 ||
सहजोलिश्चामरोलिर्वज्रोल्या भेद एकतः । जले सुभस्म निक्षिप्य दग्धगोमयसम्भवम् ॥ ३.९२ ॥
sahajoliścāmarolirvajrolyā bheda ekataḥ | jale subhasma nikṣipya dagdhagomayasambhavam || 3.92 ||
वज्रोलीमैथुनादूर्ध्वं स्त्रीपुंसोः स्वाङ्गलेपनम् । आसीनयोः सुखेनैव मुक्तव्यापारयोः क्षणात् ॥ ३.९३ ॥
vajrolīmaithunādūrdhvaṃ strīpuṃsoḥ svāṅgalepanam | āsīnayoḥ sukhenaiva muktavyāpārayoḥ kṣaṇāt || 3.93 ||
सहजोलिरियं प्रोक्ता श्रद्धेया योगिभिः सदा । अयं शुभकरो योगो भोगयुक्तोऽपि मुक्तिदः ॥ ३.९४ ॥
sahajoliriyaṃ proktā śraddheyā yogibhiḥ sadā | ayaṃ śubhakaro yogo bhogayukto'pi muktidaḥ || 3.94 ||
अयं योगः पुण्यवतां धीराणां तत्त्वदर्शिनाम् । निर्मत्सराणां वै सिध्येन्न तु मत्सरशालिनाम् ॥ ३.९५ ॥
ayaṃ yogaḥ puṇyavatāṃ dhīrāṇāṃ tattvadarśinām | nirmatsarāṇāṃ vai sidhyenna tu matsaraśālinām || 3.95 ||
पित्तोल्बणत्वात्प्रथमाम्बुधारांविहाय निःसारतयान्त्यधाराम् । निषेव्यते शीतलमध्यधाराकापालिके खण्डमतेऽमरोली ॥ ३.९६ ॥
pittolbaṇatvātprathamāmbudhārāṃvihāya niḥsāratayāntyadhārām | niṣevyate śītalamadhyadhārākāpālike khaṇḍamate'marolī || 3.96 ||
अमरीं यः पिबेन्नित्यं नस्यं कुर्वन्दिने दिने । वज्रोलीं अभ्यसेत्सम्यक्सामरोलीति कथ्यते ॥ ३.९७ ॥
amarīṃ yaḥ pibennityaṃ nasyaṃ kurvandine dine | vajrolīṃ abhyasetsamyaksāmarolīti kathyate || 3.97 ||
अभ्यासान्निःसृतां चान्द्रीं विभूत्या सह मिश्रयेत् । धारयेदुत्तमाङ्गेषु दिव्यदृष्टिः प्रजायते ॥ ३.९८ ॥
abhyāsānniḥsṛtāṃ cāndrīṃ vibhūtyā saha miśrayet | dhārayeduttamāṅgeṣu divyadṛṣṭiḥ prajāyate || 3.98 ||
पुंसो बिन्दुं समाकुञ्च्य सम्यगभ्यासपाटवात् । यदि नारी रजो रक्षेद्वज्रोल्या सापि योगिनी ॥ ३.९९ ॥
puṃso binduṃ samākuñcya samyagabhyāsapāṭavāt | yadi nārī rajo rakṣedvajrolyā sāpi yoginī || 3.99 ||
तस्याः किंचिद्रजो नाशं न गच्छति न संशयः । तस्याः शरीरे नादश्च बिन्दुतां एव गच्छति ॥ ३.१०० ॥
tasyāḥ kiṃcidrajo nāśaṃ na gacchati na saṃśayaḥ | tasyāḥ śarīre nādaśca bindutāṃ eva gacchati || 3.100 ||
स बिन्दुस्तद्रजश्चैव एकीभूय स्वदेहगौ । वज्रोल्यभ्यासयोगेन सर्वसिद्धिं प्रयच्छतः ॥ ३.१०१ ॥
sa bindustadrajaścaiva ekībhūya svadehagau | vajrolyabhyāsayogena sarvasiddhiṃ prayacchataḥ || 3.101 ||
रक्षेदाकुञ्चनादूर्ध्वं या रजः सा हि योगिनी । अतीतानागतं वेत्ति खेचरी च भवेद्ध्रुवम् ॥ ३.१०२ ॥
rakṣedākuñcanādūrdhvaṃ yā rajaḥ sā hi yoginī | atītānāgataṃ vetti khecarī ca bhaveddhruvam || 3.102 ||
देहसिद्धिं च लभते वज्रोल्यभ्यासयोगतः । अयं पुण्यकरो योगो भोगे भुक्तेऽपि मुक्तिदः ॥ ३.१०३ ॥
dehasiddhiṃ ca labhate vajrolyabhyāsayogataḥ | ayaṃ puṇyakaro yogo bhoge bhukte'pi muktidaḥ || 3.103 ||
कुटिलाङ्गी कुण्डलिनी भुजङ्गी शक्तिरीश्वरी । कुण्डल्यरुन्धती चैते शब्दाः पर्यायवाचकाः ॥ ३.१०४ ॥
kuṭilāṅgī kuṇḍalinī bhujaṅgī śaktirīśvarī | kuṇḍalyarundhatī caite śabdāḥ paryāyavācakāḥ || 3.104 ||
उद्घाटयेत्कपाटं तु यथा कुंचिकया हठात् । कुण्डलिन्या तथा योगी मोक्षद्वारं विभेदयेत् ॥ ३.१०५ ॥
udghāṭayetkapāṭaṃ tu yathā kuṃcikayā haṭhāt | kuṇḍalinyā tathā yogī mokṣadvāraṃ vibhedayet || 3.105 ||
येन मार्गेण गन्तव्यं ब्रह्मस्थानं निरामयम् । मुखेनाच्छाद्य तद्वारं प्रसुप्ता परमेश्वरी ॥ ३.१०६ ॥
yena mārgeṇa gantavyaṃ brahmasthānaṃ nirāmayam | mukhenācchādya tadvāraṃ prasuptā parameśvarī || 3.106 ||
कन्दोर्ध्वे कुण्डली शक्तिः सुप्ता मोक्षाय योगिनाम् । बन्धनाय च मूढानां यस्तां वेत्ति स योगवित् ॥ ३.१०७ ॥
kandordhve kuṇḍalī śaktiḥ suptā mokṣāya yoginām | bandhanāya ca mūḍhānāṃ yastāṃ vetti sa yogavit || 3.107 ||
कुण्डली कुटिलाकारा सर्पवत्परिकीर्तिता । सा शक्तिश्चालिता येन स मुक्तो नात्र संशयः ॥ ३.१०८ ॥
kuṇḍalī kuṭilākārā sarpavatparikīrtitā | sā śaktiścālitā yena sa mukto nātra saṃśayaḥ || 3.108 ||
गङ्गायमुनयोर्मध्ये बालरण्डां तपस्विनीम् । बलात्कारेण गृह्णीयात्तद्विष्णोः परमं पदम् ॥ ३.१०९ ॥
gaṅgāyamunayormadhye bālaraṇḍāṃ tapasvinīm | balātkāreṇa gṛhṇīyāttadviṣṇoḥ paramaṃ padam || 3.109 ||
इडा भगवती गङ्गा पिङ्गला यमुना नदी । इडापिङ्गलयोर्मध्ये बालरण्डा च कुण्डली ॥ ३.११० ॥
iḍā bhagavatī gaṅgā piṅgalā yamunā nadī | iḍāpiṅgalayormadhye bālaraṇḍā ca kuṇḍalī || 3.110 ||
पुच्छे प्रगृह्य भुजङ्गीं सुप्तां उद्बोधयेच्च ताम् । निद्रां विहाय सा शक्तिरूर्ध्वं उत्तिष्ठते हठात् ॥ ३.१११ ॥
pucche pragṛhya bhujaṅgīṃ suptāṃ udbodhayecca tām | nidrāṃ vihāya sā śaktirūrdhvaṃ uttiṣṭhate haṭhāt || 3.111 ||
अवस्थिता चैव फणावती साप्रातश्च सायं प्रहरार्धमात्रम् । प्रपूर्य सूर्यात्परिधानयुक्त्याप्रगृह्य नित्यं परिचालनीया ॥ ३.११२ ॥
avasthitā caiva phaṇāvatī sāprātaśca sāyaṃ praharārdhamātram | prapūrya sūryātparidhānayuktyāpragṛhya nityaṃ paricālanīyā || 3.112 ||
ऊर्ध्वं वितस्तिमात्रं तु विस्तारं चतुरङ्गुलम् । मृदुलं धवलं प्रोक्तं वेष्टिताम्बरलक्षणम् ॥ ३.११३ ॥
ūrdhvaṃ vitastimātraṃ tu vistāraṃ caturaṅgulam | mṛdulaṃ dhavalaṃ proktaṃ veṣṭitāmbaralakṣaṇam || 3.113 ||
सति वज्रासने पादौ कराभ्यां धारयेद्दृढम् । गुल्फदेशसमीपे च कन्दं तत्र प्रपीडयेत् ॥ ३.११४ ॥
sati vajrāsane pādau karābhyāṃ dhārayeddṛḍham | gulphadeśasamīpe ca kandaṃ tatra prapīḍayet || 3.114 ||
वज्रासने स्थितो योगी चालयित्वा च कुण्डलीम् । कुर्यादनन्तरं भस्त्रां कुण्डलीं आशु बोधयेत् ॥ ३.११५ ॥
vajrāsane sthito yogī cālayitvā ca kuṇḍalīm | kuryādanantaraṃ bhastrāṃ kuṇḍalīṃ āśu bodhayet || 3.115 ||
भानोराकुञ्चनं कुर्यात्कुण्डलीं चालयेत्ततः । मृत्युवक्त्रगतस्यापि तस्य मृत्युभयं कुतः ॥ ३.११६ ॥
bhānorākuñcanaṃ kuryātkuṇḍalīṃ cālayettataḥ | mṛtyuvaktragatasyāpi tasya mṛtyubhayaṃ kutaḥ || 3.116 ||
मुहूर्तद्वयपर्यन्तं निर्भयं चालनादसौ । ऊर्ध्वं आकृष्यते किंचित्सुषुम्णायां समुद्गता ॥ ३.११७ ॥
muhūrtadvayaparyantaṃ nirbhayaṃ cālanādasau | ūrdhvaṃ ākṛṣyate kiṃcitsuṣumṇāyāṃ samudgatā || 3.117 ||
तेन कुण्डलिनी तस्याः सुषुम्णाया मुखं ध्रुवम् । जहाति तस्मात्प्राणोऽयं सुषुम्णां व्रजति स्वतः ॥ ३.११८ ॥
tena kuṇḍalinī tasyāḥ suṣumṇāyā mukhaṃ dhruvam | jahāti tasmātprāṇo'yaṃ suṣumṇāṃ vrajati svataḥ || 3.118 ||
तस्मात्संचालयेन्नित्यं सुखसुप्तां अरुन्धतीम् । तस्याः संचालनेनैव योगी रोगैः प्रमुच्यते ॥ ३.११९ ॥
tasmātsaṃcālayennityaṃ sukhasuptāṃ arundhatīm | tasyāḥ saṃcālanenaiva yogī rogaiḥ pramucyate || 3.119 ||
येन संचालिता शक्तिः स योगी सिद्धिभाजनम् । किं अत्र बहुनोक्तेन कालं जयति लीलया ॥ ३.१२० ॥
yena saṃcālitā śaktiḥ sa yogī siddhibhājanam | kiṃ atra bahunoktena kālaṃ jayati līlayā || 3.120 ||
ब्रह्मचर्यरतस्यैव नित्यं हितमिताशिनः । मण्डलाद्दृश्यते सिद्धिः कुण्डल्यभ्यासयोगिनः ॥ ३.१२१ ॥
brahmacaryaratasyaiva nityaṃ hitamitāśinaḥ | maṇḍalāddṛśyate siddhiḥ kuṇḍalyabhyāsayoginaḥ || 3.121 ||
कुण्डलीं चालयित्वा तु भस्त्रां कुर्याद्विशेषतः । एवं अभ्यस्यतो नित्यं यमिनो यमभीः कुतः ॥ ३.१२२ ॥
kuṇḍalīṃ cālayitvā tu bhastrāṃ kuryādviśeṣataḥ | evaṃ abhyasyato nityaṃ yamino yamabhīḥ kutaḥ || 3.122 ||
द्वासप्ततिसहस्राणां नाडीनां मलशोधने । कुतः प्रक्षालनोपायः कुण्डल्यभ्यसनादृते ॥ ३.१२३ ॥
dvāsaptatisahasrāṇāṃ nāḍīnāṃ malaśodhane | kutaḥ prakṣālanopāyaḥ kuṇḍalyabhyasanādṛte || 3.123 ||
इयं तु मध्यमा नाडी दृढाभ्यासेन योगिनाम् । आसनप्राणसंयाममुद्राभिः सरला भवेत् ॥ ३.१२४ ॥
iyaṃ tu madhyamā nāḍī dṛḍhābhyāsena yoginām | āsanaprāṇasaṃyāmamudrābhiḥ saralā bhavet || 3.124 ||
अभ्यासे तु विनिद्राणां मनो धृत्वा समाधिना । रुद्राणी वा परा मुद्रा भद्रां सिद्धिं प्रयच्छति ॥ ३.१२५ ॥
abhyāse tu vinidrāṇāṃ mano dhṛtvā samādhinā | rudrāṇī vā parā mudrā bhadrāṃ siddhiṃ prayacchati || 3.125 ||
राजयोगं विना पृथ्वी राजयोगं विना निशा । राजयोगं विना मुद्रा विचित्रापि न शोभते ॥ ३.१२६ ॥
rājayogaṃ vinā pṛthvī rājayogaṃ vinā niśā | rājayogaṃ vinā mudrā vicitrāpi na śobhate || 3.126 ||
मारुतस्य विधिं सर्वं मनोयुक्तं समभ्यसेत् । इतरत्र न कर्तव्या मनोवृत्तिर्मनीषिणा ॥ ३.१२७ ॥
mārutasya vidhiṃ sarvaṃ manoyuktaṃ samabhyaset | itaratra na kartavyā manovṛttirmanīṣiṇā || 3.127 ||
इति मुद्रा दश प्रोक्ता आदिनाथेन शम्भुना । एकैका तासु यमिनां महासिद्धिप्रदायिनी ॥ ३.१२८ ॥
iti mudrā daśa proktā ādināthena śambhunā | ekaikā tāsu yamināṃ mahāsiddhipradāyinī || 3.128 ||
उपदेशं हि मुद्राणां यो दत्ते साम्प्रदायिकम् । स एव श्रीगुरुः स्वामी साक्षादीश्वर एव सः ॥ ३.१२९ ॥
upadeśaṃ hi mudrāṇāṃ yo datte sāmpradāyikam | sa eva śrīguruḥ svāmī sākṣādīśvara eva saḥ || 3.129 ||
तस्य वाक्यपरो भूत्वा मुद्राभ्यासे समाहितः । अणिमादिगुणैः सार्धं लभते कालवञ्चनम् ॥ ३.१३० ॥
tasya vākyaparo bhūtvā mudrābhyāse samāhitaḥ | aṇimādiguṇaiḥ sārdhaṃ labhate kālavañcanam || 3.130 ||
इति हठप्रदीपिकायां तृतीयोपदेशः ।
iti haṭhapradīpikāyāṃ tṛtīyopadeśaḥ |
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
