Gyaandweep | Mahabharatam - आदि पर्व

Shloka 1

वैशम्पायन उवाच॥

ततः सत्यवती काले वधूं स्नातामृतौ तदा । संवेशयन्ती शयने शनकैर्वाक्यमब्रवीत् ॥१॥

tataḥ satyavatī kāle vadhūṃ snātāmṛtau tadā . saṃveśayantī śayane śanakairvākyamabravīt ..1..

Shloka 2

कौसल्ये देवरस्तेऽस्ति सोऽद्य त्वानुप्रवेक्ष्यति । अप्रमत्ता प्रतीक्षैनं निशीथे आगमिष्यति ॥२॥

kausalye devaraste'sti so'dya tvānupravekṣyati . apramattā pratīkṣainaṃ niśīthe āgamiṣyati ..2..

Shloka 3

श्वश्र्वास्तद्वचनं श्रुत्वा शयाना शयने शुभे । साचिन्तयत्तदा भीष्ममन्यांश्च कुरुपुङ्गवान् ॥३॥

śvaśrvāstadvacanaṃ śrutvā śayānā śayane śubhe . sācintayattadā bhīṣmamanyāṃśca kurupuṅgavān ..3..

Shloka 4

ततोऽम्बिकायां प्रथमं नियुक्तः सत्यवागृषिः । दीप्यमानेषु दीपेषु शयनं प्रविवेश ह ॥४॥

tato'mbikāyāṃ prathamaṃ niyuktaḥ satyavāgṛṣiḥ . dīpyamāneṣu dīpeṣu śayanaṃ praviveśa ha ..4..

Shloka 5

तस्य कृष्णस्य कपिला जटा दीप्ते च लोचने । बभ्रूणि चैव श्मश्रूणि दृष्ट्वा देवी न्यमीलयत् ॥५॥

tasya kṛṣṇasya kapilā jaṭā dīpte ca locane . babhrūṇi caiva śmaśrūṇi dṛṣṭvā devī nyamīlayat ..5..

Shloka 6

सम्बभूव तया रात्रौ मातुः प्रियचिकीर्षया । भयात्काशिसुता तं तु नाशक्नोदभिवीक्षितुम् ॥६॥

sambabhūva tayā rātrau mātuḥ priyacikīrṣayā . bhayātkāśisutā taṃ tu nāśaknodabhivīkṣitum ..6..

Shloka 7

ततो निष्क्रान्तमासाद्य माता पुत्रमथाब्रवीत् । अप्यस्यां गुणवान्पुत्र राजपुत्रो भविष्यति ॥७॥

tato niṣkrāntamāsādya mātā putramathābravīt . apyasyāṃ guṇavānputra rājaputro bhaviṣyati ..7..

Shloka 8

निशम्य तद्वचो मातुर्व्यासः परमबुद्धिमान् । प्रोवाचातीन्द्रियज्ञानो विधिना सम्प्रचोदितः ॥८॥

niśamya tadvaco māturvyāsaḥ paramabuddhimān . provācātīndriyajñāno vidhinā sampracoditaḥ ..8..

Shloka 9

नागायुतसमप्राणो विद्वान्राजर्षिसत्तमः । महाभागो महावीर्यो महाबुद्धिर्भविष्यति ॥९॥

nāgāyutasamaprāṇo vidvānrājarṣisattamaḥ . mahābhāgo mahāvīryo mahābuddhirbhaviṣyati ..9..

Shloka 10

तस्य चापि शतं पुत्रा भविष्यन्ति महाबलाः । किं तु मातुः स वैगुण्यादन्ध एव भविष्यति ॥१०॥

tasya cāpi śataṃ putrā bhaviṣyanti mahābalāḥ . kiṃ tu mātuḥ sa vaiguṇyādandha eva bhaviṣyati ..10..

Shloka 11

तस्य तद्वचनं श्रुत्वा माता पुत्रमथाब्रवीत् । नान्धः कुरूणां नृपतिरनुरूपस्तपोधन ॥११॥

tasya tadvacanaṃ śrutvā mātā putramathābravīt . nāndhaḥ kurūṇāṃ nṛpatiranurūpastapodhana ..11..

Shloka 12

ज्ञातिवंशस्य गोप्तारं पितृणां वंशवर्धनम् । द्वितीयं कुरुवंशस्य राजानं दातुमर्हसि ॥१२॥

jñātivaṃśasya goptāraṃ pitṛṇāṃ vaṃśavardhanam . dvitīyaṃ kuruvaṃśasya rājānaṃ dātumarhasi ..12..

Shloka 13

स तथेति प्रतिज्ञाय निश्चक्राम महातपाः । सापि कालेन कौसल्या सुषुवेऽन्धं तमात्मजम् ॥१३॥

sa tatheti pratijñāya niścakrāma mahātapāḥ . sāpi kālena kausalyā suṣuve'ndhaṃ tamātmajam ..13..

Shloka 14

पुनरेव तु सा देवी परिभाष्य स्नुषां ततः । ऋषिमावाहयत्सत्या यथापूर्वमनिन्दिता ॥१४॥

punareva tu sā devī paribhāṣya snuṣāṃ tataḥ . ṛṣimāvāhayatsatyā yathāpūrvamaninditā ..14..

Shloka 15

ततस्तेनैव विधिना महर्षिस्तामपद्यत । अम्बालिकामथाभ्यागादृषिं दृष्ट्वा च सापि तम् ॥१५॥ ( विषण्णा पाण्डुसङ्काशा समपद्यत भारत ॥१५॥ )

tatastenaiva vidhinā maharṣistāmapadyata . ambālikāmathābhyāgādṛṣiṃ dṛṣṭvā ca sāpi tam ..15.. ( viṣaṇṇā pāṇḍusaṅkāśā samapadyata bhārata ..15.. )

Shloka 16

तां भीतां पाण्डुसङ्काशां विषण्णां प्रेक्ष्य पार्थिव । व्यासः सत्यवतीपुत्र इदं वचनमब्रवीत् ॥१६॥

tāṃ bhītāṃ pāṇḍusaṅkāśāṃ viṣaṇṇāṃ prekṣya pārthiva . vyāsaḥ satyavatīputra idaṃ vacanamabravīt ..16..

Shloka 17

यस्मात्पाण्डुत्वमापन्ना विरूपं प्रेक्ष्य मामपि । तस्मादेष सुतस्तुभ्यं पाण्डुरेव भविष्यति ॥१७॥

yasmātpāṇḍutvamāpannā virūpaṃ prekṣya māmapi . tasmādeṣa sutastubhyaṃ pāṇḍureva bhaviṣyati ..17..

Shloka 18

नाम चास्य तदेवेह भविष्यति शुभानने । इत्युक्त्वा स निराक्रामद्भगवानृषिसत्तमः ॥१८॥

nāma cāsya tadeveha bhaviṣyati śubhānane . ityuktvā sa nirākrāmadbhagavānṛṣisattamaḥ ..18..

Shloka 19

ततो निष्क्रान्तमालोक्य सत्या पुत्रमभाषत । शशंस स पुनर्मात्रे तस्य बालस्य पाण्डुताम् ॥१९॥

tato niṣkrāntamālokya satyā putramabhāṣata . śaśaṃsa sa punarmātre tasya bālasya pāṇḍutām ..19..

Shloka 20

तं माता पुनरेवान्यमेकं पुत्रमयाचत । तथेति च महर्षिस्तां मातरं प्रत्यभाषत ॥२०॥

taṃ mātā punarevānyamekaṃ putramayācata . tatheti ca maharṣistāṃ mātaraṃ pratyabhāṣata ..20..

Shloka 21

ततः कुमारं सा देवी प्राप्तकालमजीजनत् । पाण्डुं लक्षणसम्पन्नं दीप्यमानमिव श्रिया ॥२१॥ ( तस्य पुत्रा महेष्वासा जज्ञिरे पञ्च पाण्डवाः ॥२१॥ )

tataḥ kumāraṃ sā devī prāptakālamajījanat . pāṇḍuṃ lakṣaṇasampannaṃ dīpyamānamiva śriyā ..21.. ( tasya putrā maheṣvāsā jajñire pañca pāṇḍavāḥ ..21.. )

Shloka 22

ऋतुकाले ततो ज्येष्ठां वधूं तस्मै न्ययोजयत् । सा तु रूपं च गन्धं च महर्षेः प्रविचिन्त्य तम् ॥२२॥ ( नाकरोद्वचनं देव्या भयात्सुरसुतोपमा ॥२२॥ )

ṛtukāle tato jyeṣṭhāṃ vadhūṃ tasmai nyayojayat . sā tu rūpaṃ ca gandhaṃ ca maharṣeḥ pravicintya tam ..22.. ( nākarodvacanaṃ devyā bhayātsurasutopamā ..22.. )

Shloka 23

ततः स्वैर्भूषणैर्दासीं भूषयित्वाप्सरोपमाम् । प्रेषयामास कृष्णाय ततः काशिपतेः सुता ॥२३॥

tataḥ svairbhūṣaṇairdāsīṃ bhūṣayitvāpsaropamām . preṣayāmāsa kṛṣṇāya tataḥ kāśipateḥ sutā ..23..

Shloka 24

दासी ऋषिमनुप्राप्तं प्रत्युद्गम्याभिवाद्य च । संविवेशाभ्यनुज्ञाता सत्कृत्योपचचार ह ॥२४॥

dāsī ṛṣimanuprāptaṃ pratyudgamyābhivādya ca . saṃviveśābhyanujñātā satkṛtyopacacāra ha ..24..

Shloka 25

कामोपभोगेन तु स तस्यां तुष्टिमगादृषिः । तया सहोषितो रात्रिं महर्षिः प्रीयमाणया ॥२५॥

kāmopabhogena tu sa tasyāṃ tuṣṭimagādṛṣiḥ . tayā sahoṣito rātriṃ maharṣiḥ prīyamāṇayā ..25..

Shloka 26

उत्तिष्ठन्नब्रवीदेनामभुजिष्या भविष्यसि । अयं च ते शुभे गर्भः श्रीमानुदरमागतः ॥२६॥ ( धर्मात्मा भविता लोके सर्वबुद्धिमतां वरः ॥२६॥ )

uttiṣṭhannabravīdenāmabhujiṣyā bhaviṣyasi . ayaṃ ca te śubhe garbhaḥ śrīmānudaramāgataḥ ..26.. ( dharmātmā bhavitā loke sarvabuddhimatāṃ varaḥ ..26.. )

Shloka 27

स जज्ञे विदुरो नाम कृष्णद्वैपायनात्मजः । धृतराष्ट्रस्य च भ्राता पाण्डोश्चामितबुद्धिमान् ॥२७॥

sa jajñe viduro nāma kṛṣṇadvaipāyanātmajaḥ . dhṛtarāṣṭrasya ca bhrātā pāṇḍoścāmitabuddhimān ..27..

Shloka 28

धर्मो विदुररूपेण शापात्तस्य महात्मनः । माण्डव्यस्यार्थतत्त्वज्ञः कामक्रोधविवर्जितः ॥२८॥

dharmo vidurarūpeṇa śāpāttasya mahātmanaḥ . māṇḍavyasyārthatattvajñaḥ kāmakrodhavivarjitaḥ ..28..

Shloka 29

स धर्मस्यानृणो भूत्वा पुनर्मात्रा समेत्य च । तस्यै गर्भं समावेद्य तत्रैवान्तरधीयत ॥२९॥

sa dharmasyānṛṇo bhūtvā punarmātrā sametya ca . tasyai garbhaṃ samāvedya tatraivāntaradhīyata ..29..

Shloka 30

एवं विचित्रवीर्यस्य क्षेत्रे द्वैपायनादपि । जज्ञिरे देवगर्भाभाः कुरुवंशविवर्धनाः ॥३०॥ 1.105.32

evaṃ vicitravīryasya kṣetre dvaipāyanādapi . jajñire devagarbhābhāḥ kuruvaṃśavivardhanāḥ ..30.. 1.105.32

Languages

Saved

Languages

Saved

Adi Parva

Mudra Cost for Each Feature

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.