Gyaandweep | Mahabharatam - आदि पर्व

Shloka 1

वैशम्पायन उवाच॥

दत्तेऽवकाशे पुरुषैर्विस्मयोत्फुल्ललोचनैः । विवेश रङ्गं विस्तीर्णं कर्णः परपुरञ्जयः ॥१॥

datte'vakāśe puruṣairvismayotphullalocanaiḥ . viveśa raṅgaṃ vistīrṇaṃ karṇaḥ parapurañjayaḥ ..1..

Shloka 2

सहजं कवचं बिभ्रत्कुण्डलोद्द्योतिताननः । सधनुर्बद्धनिस्त्रिंशः पादचारीव पर्वतः ॥२॥

sahajaṃ kavacaṃ bibhratkuṇḍaloddyotitānanaḥ . sadhanurbaddhanistriṃśaḥ pādacārīva parvataḥ ..2..

Shloka 3

कन्यागर्भः पृथुयशाः पृथायाः पृथुलोचनः । तीक्ष्णांशोर्भास्करस्यांशः कर्णोऽरिगणसूदनः ॥३॥

kanyāgarbhaḥ pṛthuyaśāḥ pṛthāyāḥ pṛthulocanaḥ . tīkṣṇāṃśorbhāskarasyāṃśaḥ karṇo'rigaṇasūdanaḥ ..3..

Shloka 4

सिंहर्षभगजेन्द्राणां तुल्यवीर्यपराक्रमः । दीप्तिकान्तिद्युतिगुणैः सूर्येन्दुज्वलनोपमः ॥४॥

siṃharṣabhagajendrāṇāṃ tulyavīryaparākramaḥ . dīptikāntidyutiguṇaiḥ sūryendujvalanopamaḥ ..4..

Shloka 5

प्रांशुः कनकतालाभः सिंहसंहननो युवा । असङ्ख्येयगुणः श्रीमान्भास्करस्यात्मसम्भवः ॥५॥

prāṃśuḥ kanakatālābhaḥ siṃhasaṃhanano yuvā . asaṅkhyeyaguṇaḥ śrīmānbhāskarasyātmasambhavaḥ ..5..

Shloka 6

स निरीक्ष्य महाबाहुः सर्वतो रङ्गमण्डलम् । प्रणामं द्रोणकृपयोर्नात्यादृतमिवाकरोत् ॥६॥

sa nirīkṣya mahābāhuḥ sarvato raṅgamaṇḍalam . praṇāmaṃ droṇakṛpayornātyādṛtamivākarot ..6..

Shloka 7

स सामाजजनः सर्वो निश्चलः स्थिरलोचनः । कोऽयमित्यागतक्षोभः कौतूहलपरोऽभवत् ॥७॥

sa sāmājajanaḥ sarvo niścalaḥ sthiralocanaḥ . ko'yamityāgatakṣobhaḥ kautūhalaparo'bhavat ..7..

Shloka 8

सोऽब्रवीन्मेघधीरेण स्वरेण वदतां वरः । भ्राता भ्रातरमज्ञातं सावित्रः पाकशासनिम् ॥८॥

so'bravīnmeghadhīreṇa svareṇa vadatāṃ varaḥ . bhrātā bhrātaramajñātaṃ sāvitraḥ pākaśāsanim ..8..

Shloka 9

पार्थ यत्ते कृतं कर्म विशेषवदहं ततः । करिष्ये पश्यतां नृणां मात्मना विस्मयं गमः ॥९॥

pārtha yatte kṛtaṃ karma viśeṣavadahaṃ tataḥ . kariṣye paśyatāṃ nṛṇāṃ mātmanā vismayaṃ gamaḥ ..9..

Shloka 10

असमाप्ते ततस्तस्य वचने वदतां वर । यन्त्रोत्क्षिप्त इव क्षिप्रमुत्तस्थौ सर्वतो जनः ॥१०॥

asamāpte tatastasya vacane vadatāṃ vara . yantrotkṣipta iva kṣipramuttasthau sarvato janaḥ ..10..

Shloka 11

प्रीतिश्च पुरुषव्याघ्र दुर्योधनमथास्पृशत् । ह्रीश्च क्रोधश्च बीभत्सुं क्षणेनान्वविशच्च ह ॥११॥

prītiśca puruṣavyāghra duryodhanamathāspṛśat . hrīśca krodhaśca bībhatsuṃ kṣaṇenānvaviśacca ha ..11..

Shloka 12

ततो द्रोणाभ्यनुज्ञातः कर्णः प्रियरणः सदा । यत्कृतं तत्र पार्थेन तच्चकार महाबलः ॥१२॥

tato droṇābhyanujñātaḥ karṇaḥ priyaraṇaḥ sadā . yatkṛtaṃ tatra pārthena taccakāra mahābalaḥ ..12..

Shloka 13

अथ दुर्योधनस्तत्र भ्रातृभिः सह भारत । कर्णं परिष्वज्य मुदा ततो वचनमब्रवीत् ॥१३॥

atha duryodhanastatra bhrātṛbhiḥ saha bhārata . karṇaṃ pariṣvajya mudā tato vacanamabravīt ..13..

Shloka 14

स्वागतं ते महाबाहो दिष्ट्या प्राप्तोऽसि मानद । अहं च कुरुराज्यं च यथेष्टमुपभुज्यताम् ॥१४॥

svāgataṃ te mahābāho diṣṭyā prāpto'si mānada . ahaṃ ca kururājyaṃ ca yatheṣṭamupabhujyatām ..14..

Shloka 15

कर्ण उवाच॥

कृतं सर्वेण मेऽन्येन सखित्वं च त्वया वृणे । द्वन्द्वयुद्धं च पार्थेन कर्तुमिच्छामि भारत ॥१५॥

kṛtaṃ sarveṇa me'nyena sakhitvaṃ ca tvayā vṛṇe . dvandvayuddhaṃ ca pārthena kartumicchāmi bhārata ..15..

Shloka 16

दुर्योधन उवाच॥

भुङ्क्ष्व भोगान्मया सार्धं बन्धूनां प्रियकृद्भव । दुर्हृदां कुरु सर्वेषां मूर्ध्नि पादमरिंदम ॥१६॥

bhuṅkṣva bhogānmayā sārdhaṃ bandhūnāṃ priyakṛdbhava . durhṛdāṃ kuru sarveṣāṃ mūrdhni pādamariṃdama ..16..

Shloka 17

वैशम्पायन उवाच॥

ततः क्षिप्तमिवात्मानं मत्वा पार्थोऽभ्यभाषत । कर्णं भ्रातृसमूहस्य मध्येऽचलमिव स्थितम् ॥१७॥

tataḥ kṣiptamivātmānaṃ matvā pārtho'bhyabhāṣata . karṇaṃ bhrātṛsamūhasya madhye'calamiva sthitam ..17..

Shloka 18

अनाहूतोपसृप्तानामनाहूतोपजल्पिनाम् । ये लोकास्तान्हतः कर्ण मया त्वं प्रतिपत्स्यसे ॥१८॥

anāhūtopasṛptānāmanāhūtopajalpinām . ye lokāstānhataḥ karṇa mayā tvaṃ pratipatsyase ..18..

Shloka 19

कर्ण उवाच॥

रङ्गोऽयं सर्वसामान्यः किमत्र तव फल्गुन । वीर्यश्रेष्ठाश्च राजन्या बलं धर्मोऽनुवर्तते ॥१९॥

raṅgo'yaṃ sarvasāmānyaḥ kimatra tava phalguna . vīryaśreṣṭhāśca rājanyā balaṃ dharmo'nuvartate ..19..

Shloka 20

किं क्षेपैर्दुर्बलाश्वासैः शरैः कथय भारत । गुरोः समक्षं यावत्ते हराम्यद्य शिरः शरैः ॥२०॥

kiṃ kṣepairdurbalāśvāsaiḥ śaraiḥ kathaya bhārata . guroḥ samakṣaṃ yāvatte harāmyadya śiraḥ śaraiḥ ..20..

Shloka 21

वैशम्पायन उवाच॥

ततो द्रोणाभ्यनुज्ञातः पार्थः परपुरञ्जयः । भ्रातृभिस्त्वरयाश्लिष्टो रणायोपजगाम तम् ॥२१॥

tato droṇābhyanujñātaḥ pārthaḥ parapurañjayaḥ . bhrātṛbhistvarayāśliṣṭo raṇāyopajagāma tam ..21..

Shloka 22

ततो दुर्योधनेनापि सभ्रात्रा समरोद्यतः । परिष्वक्तः स्थितः कर्णः प्रगृह्य सशरं धनुः ॥२२॥

tato duryodhanenāpi sabhrātrā samarodyataḥ . pariṣvaktaḥ sthitaḥ karṇaḥ pragṛhya saśaraṃ dhanuḥ ..22..

Shloka 23

ततः सविद्युत्स्तनितैः सेन्द्रायुधपुरोजवैः । आवृतं गगनं मेघैर्बलाकापङ्क्तिहासिभिः ॥२३॥

tataḥ savidyutstanitaiḥ sendrāyudhapurojavaiḥ . āvṛtaṃ gaganaṃ meghairbalākāpaṅktihāsibhiḥ ..23..

Shloka 24

ततः स्नेहाद्धरिहयं दृष्ट्वा रङ्गावलोकिनम् । भास्करोऽप्यनयन्नाशं समीपोपगतान्घनान् ॥२४॥

tataḥ snehāddharihayaṃ dṛṣṭvā raṅgāvalokinam . bhāskaro'pyanayannāśaṃ samīpopagatānghanān ..24..

Shloka 25

मेघच्छायोपगूढस्तु ततोऽदृश्यत पाण्डवः । सूर्यातपपरिक्षिप्तः कर्णोऽपि समदृश्यत ॥२५॥

meghacchāyopagūḍhastu tato'dṛśyata pāṇḍavaḥ . sūryātapaparikṣiptaḥ karṇo'pi samadṛśyata ..25..

Shloka 26

धार्तराष्ट्रा यतः कर्णस्तस्मिन्देशे व्यवस्थिताः । भारद्वाजः कृपो भीष्मो यतः पार्थस्ततोऽभवन् ॥२६॥

dhārtarāṣṭrā yataḥ karṇastasmindeśe vyavasthitāḥ . bhāradvājaḥ kṛpo bhīṣmo yataḥ pārthastato'bhavan ..26..

Shloka 27

द्विधा रङ्गः समभवत्स्त्रीणां द्वैधमजायत । कुन्तिभोजसुता मोहं विज्ञातार्था जगाम ह ॥२७॥

dvidhā raṅgaḥ samabhavatstrīṇāṃ dvaidhamajāyata . kuntibhojasutā mohaṃ vijñātārthā jagāma ha ..27..

Shloka 28

तां तथा मोहसम्पन्नां विदुरः सर्वधर्मवित् । कुन्तीमाश्वासयामास प्रोक्ष्याद्भिश्चन्दनोक्षितैः ॥२८॥

tāṃ tathā mohasampannāṃ viduraḥ sarvadharmavit . kuntīmāśvāsayāmāsa prokṣyādbhiścandanokṣitaiḥ ..28..

Shloka 29

ततः प्रत्यागतप्राणा तावुभावपि दंशितौ । पुत्रौ दृष्ट्वा सुसन्तप्ता नान्वपद्यत किञ्चन ॥२९॥

tataḥ pratyāgataprāṇā tāvubhāvapi daṃśitau . putrau dṛṣṭvā susantaptā nānvapadyata kiñcana ..29..

Shloka 30

तावुद्यतमहाचापौ कृपः शारद्वतोऽब्रवीत् । द्वन्द्वयुद्धसमाचारे कुशलः सर्वधर्मवित् ॥३०॥

tāvudyatamahācāpau kṛpaḥ śāradvato'bravīt . dvandvayuddhasamācāre kuśalaḥ sarvadharmavit ..30..

Shloka 31

अयं पृथायास्तनयः कनीयान्पाण्डुनन्दनः । कौरवो भवता सार्धं द्वन्द्वयुद्धं करिष्यति ॥३१॥

ayaṃ pṛthāyāstanayaḥ kanīyānpāṇḍunandanaḥ . kauravo bhavatā sārdhaṃ dvandvayuddhaṃ kariṣyati ..31..

Shloka 32

त्वमप्येवं महाबाहो मातरं पितरं कुलम् । कथयस्व नरेन्द्राणां येषां त्वं कुलवर्धनः ॥३२॥

tvamapyevaṃ mahābāho mātaraṃ pitaraṃ kulam . kathayasva narendrāṇāṃ yeṣāṃ tvaṃ kulavardhanaḥ ..32..

Shloka 33

ततो विदित्वा पार्थस्त्वां प्रतियोत्स्यति वा न वा ॥३२॥

tato viditvā pārthastvāṃ pratiyotsyati vā na vā ..32..

Shloka 34

एवमुक्तस्य कर्णस्य व्रीडावनतमाननम् । बभौ वर्षाम्बुभिः क्लिन्नं पद्ममागलितं यथा ॥३३॥

evamuktasya karṇasya vrīḍāvanatamānanam . babhau varṣāmbubhiḥ klinnaṃ padmamāgalitaṃ yathā ..33..

Shloka 35

दुर्योधन उवाच॥

आचार्य त्रिविधा योनी राज्ञां शास्त्रविनिश्चये । तत्कुलीनश्च शूरश्च सेनां यश्च प्रकर्षति ॥३४॥

ācārya trividhā yonī rājñāṃ śāstraviniścaye . tatkulīnaśca śūraśca senāṃ yaśca prakarṣati ..34..

Shloka 36

यद्ययं फल्गुनो युद्धे नाराज्ञा योद्धुमिच्छति । तस्मादेषोऽङ्गविषये मया राज्येऽभिषिच्यते ॥३५॥

yadyayaṃ phalguno yuddhe nārājñā yoddhumicchati . tasmādeṣo'ṅgaviṣaye mayā rājye'bhiṣicyate ..35..

Shloka 37

वैशम्पायन उवाच॥

ततस्तस्मिन्क्षणे कर्णः सलाजकुसुमैर्घटैः । काञ्चनैः काञ्चने पीठे मन्त्रविद्भिर्महारथः ॥३६॥ ( अभिषिक्तोऽङ्गराज्ये स श्रिया युक्तो महाबलः ॥३६॥ )

tatastasminkṣaṇe karṇaḥ salājakusumairghaṭaiḥ . kāñcanaiḥ kāñcane pīṭhe mantravidbhirmahārathaḥ ..36.. ( abhiṣikto'ṅgarājye sa śriyā yukto mahābalaḥ ..36.. )

Shloka 38

सच्छत्रवालव्यजनो जयशब्दान्तरेण च । उवाच कौरवं राजा राजानं तं वृषस्तदा ॥३७॥

sacchatravālavyajano jayaśabdāntareṇa ca . uvāca kauravaṃ rājā rājānaṃ taṃ vṛṣastadā ..37..

Shloka 39

अस्य राज्यप्रदानस्य सदृशं किं ददानि ते । प्रब्रूहि राजशार्दूल कर्ता ह्यस्मि तथा नृप ॥३८॥ ( अत्यन्तं सख्यमिच्छामीत्याह तं स सुयोधनः ॥३८॥ )

asya rājyapradānasya sadṛśaṃ kiṃ dadāni te . prabrūhi rājaśārdūla kartā hyasmi tathā nṛpa ..38.. ( atyantaṃ sakhyamicchāmītyāha taṃ sa suyodhanaḥ ..38.. )

Shloka 40

एवमुक्तस्ततः कर्णस्तथेति प्रत्यभाषत । हर्षाच्चोभौ समाश्लिष्य परां मुदमवापतुः ॥३९॥ 1.135.41

evamuktastataḥ karṇastatheti pratyabhāṣata . harṣāccobhau samāśliṣya parāṃ mudamavāpatuḥ ..39.. 1.135.41

Languages

Saved

Languages

Saved

Adi Parva

Mudra Cost for Each Feature

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.