Gyaandweep | Mahabharatam - आदि पर्व

Shloka 1

वैशम्पायन उवाच॥

एवमुक्तस्तु भगवान्धूमकेतुर्हुताशनः । चिन्तयामास वरुणं लोकपालं दिदृक्षया ॥१॥ ( आदित्यमुदके देवं निवसन्तं जलेश्वरम् ॥१॥ )

evamuktastu bhagavāndhūmaketurhutāśanaḥ . cintayāmāsa varuṇaṃ lokapālaṃ didṛkṣayā ..1.. ( ādityamudake devaṃ nivasantaṃ jaleśvaram ..1.. )

Shloka 2

स च तच्चिन्तितं ज्ञात्वा दर्शयामास पावकम् । तमब्रवीद्धूमकेतुः प्रतिपूज्य जलेश्वरम् ॥२॥ ( चतुर्थं लोकपालानां रक्षितारं महेश्वरम् ॥२॥ )

sa ca taccintitaṃ jñātvā darśayāmāsa pāvakam . tamabravīddhūmaketuḥ pratipūjya jaleśvaram ..2.. ( caturthaṃ lokapālānāṃ rakṣitāraṃ maheśvaram ..2.. )

Shloka 3

सोमेन राज्ञा यद्दत्तं धनुश्चैवेषुधी च ते । तत्प्रयच्छोभयं शीघ्रं रथं च कपिलक्षणम् ॥३॥

somena rājñā yaddattaṃ dhanuścaiveṣudhī ca te . tatprayacchobhayaṃ śīghraṃ rathaṃ ca kapilakṣaṇam ..3..

Shloka 4

कार्यं हि सुमहत्पार्थो गाण्डीवेन करिष्यति । चक्रेण वासुदेवश्च तन्मदर्थे प्रदीयताम् ॥४॥ ( ददानीत्येव वरुणः पावकं प्रत्यभाषत ॥४॥ )

kāryaṃ hi sumahatpārtho gāṇḍīvena kariṣyati . cakreṇa vāsudevaśca tanmadarthe pradīyatām ..4.. ( dadānītyeva varuṇaḥ pāvakaṃ pratyabhāṣata ..4.. )

Shloka 5

ततोऽद्भुतं महावीर्यं यशःकीर्तिविवर्धनम् । सर्वशस्त्रैरनाधृष्यं सर्वशस्त्रप्रमाथि च ॥५॥ ( सर्वायुधमहामात्रं परसेनाप्रधर्षणम् ॥५॥ )

tato'dbhutaṃ mahāvīryaṃ yaśaḥkīrtivivardhanam . sarvaśastrairanādhṛṣyaṃ sarvaśastrapramāthi ca ..5.. ( sarvāyudhamahāmātraṃ parasenāpradharṣaṇam ..5.. )

Shloka 6

एकं शतसहस्रेण संमितं राष्ट्रवर्धनम् । चित्रमुच्चावचैर्वर्णैः शोभितं श्लक्ष्णमव्रणम् ॥६॥

ekaṃ śatasahasreṇa saṃmitaṃ rāṣṭravardhanam . citramuccāvacairvarṇaiḥ śobhitaṃ ślakṣṇamavraṇam ..6..

Shloka 7

देवदानवगन्धर्वैः पूजितं शाश्वतीः समाः । प्रादाद्वै धनुरत्नं तदक्षय्यौ च महेषुधी ॥७॥

devadānavagandharvaiḥ pūjitaṃ śāśvatīḥ samāḥ . prādādvai dhanuratnaṃ tadakṣayyau ca maheṣudhī ..7..

Shloka 8

रथं च दिव्याश्वयुजं कपिप्रवरकेतनम् । उपेतं राजतैरश्वैर्गान्धर्वैर्हेममालिभिः ॥८॥ ( पाण्डुराभ्रप्रतीकाशैर्मनोवायुसमैर्जवे ॥८॥ )

rathaṃ ca divyāśvayujaṃ kapipravaraketanam . upetaṃ rājatairaśvairgāndharvairhemamālibhiḥ ..8.. ( pāṇḍurābhrapratīkāśairmanovāyusamairjave ..8.. )

Shloka 9

सर्वोपकरणैर्युक्तमजय्यं देवदानवैः । भानुमन्तं महाघोषं सर्वभूतमनोहरम् ॥९॥

sarvopakaraṇairyuktamajayyaṃ devadānavaiḥ . bhānumantaṃ mahāghoṣaṃ sarvabhūtamanoharam ..9..

Shloka 10

ससर्ज यत्स्वतपसा भौवनो भुवनप्रभुः । प्रजापतिरनिर्देश्यं यस्य रूपं रवेरिव ॥१०॥

sasarja yatsvatapasā bhauvano bhuvanaprabhuḥ . prajāpatiranirdeśyaṃ yasya rūpaṃ raveriva ..10..

Shloka 11

यं स्म सोमः समारुह्य दानवानजयत्प्रभुः । नगमेघप्रतीकाशं ज्वलन्तमिव च श्रिया ॥११॥

yaṃ sma somaḥ samāruhya dānavānajayatprabhuḥ . nagameghapratīkāśaṃ jvalantamiva ca śriyā ..11..

Shloka 12

आश्रिता तं रथश्रेष्ठं शक्रायुधसमा शुभा । तापनीया सुरुचिरा ध्वजयष्टिरनुत्तमा ॥१२॥

āśritā taṃ rathaśreṣṭhaṃ śakrāyudhasamā śubhā . tāpanīyā surucirā dhvajayaṣṭiranuttamā ..12..

Shloka 13

तस्यां तु वानरो दिव्यः सिंहशार्दूललक्षणः । विनर्दन्निव तत्रस्थः संस्थितो मूर्ध्न्यशोभत ॥१३॥

tasyāṃ tu vānaro divyaḥ siṃhaśārdūlalakṣaṇaḥ . vinardanniva tatrasthaḥ saṃsthito mūrdhnyaśobhata ..13..

Shloka 14

ध्वजे भूतानि तत्रासन्विविधानि महान्ति च । नादेन रिपुसैन्यानां येषां सञ्ज्ञा प्रणश्यति ॥१४॥

dhvaje bhūtāni tatrāsanvividhāni mahānti ca . nādena ripusainyānāṃ yeṣāṃ sañjñā praṇaśyati ..14..

Shloka 15

स तं नानापताकाभिः शोभितं रथमुत्तमम् । प्रदक्षिणमुपावृत्य दैवतेभ्यः प्रणम्य च ॥१५॥

sa taṃ nānāpatākābhiḥ śobhitaṃ rathamuttamam . pradakṣiṇamupāvṛtya daivatebhyaḥ praṇamya ca ..15..

Shloka 16

संनद्धः कवची खड्गी बद्धगोधाङ्गुलित्रवान् । आरुरोह रथं पार्थो विमानं सुकृती यथा ॥१६॥

saṃnaddhaḥ kavacī khaḍgī baddhagodhāṅgulitravān . āruroha rathaṃ pārtho vimānaṃ sukṛtī yathā ..16..

Shloka 17

तच्च दिव्यं धनुःश्रेष्ठं ब्रह्मणा निर्मितं पुरा । गाण्डीवमुपसङ्गृह्य बभूव मुदितोऽर्जुनः ॥१७॥

tacca divyaṃ dhanuḥśreṣṭhaṃ brahmaṇā nirmitaṃ purā . gāṇḍīvamupasaṅgṛhya babhūva mudito'rjunaḥ ..17..

Shloka 18

हुताशनं नमस्कृत्य ततस्तदपि वीर्यवान् । जग्राह बलमास्थाय ज्यया च युयुजे धनुः ॥१८॥

hutāśanaṃ namaskṛtya tatastadapi vīryavān . jagrāha balamāsthāya jyayā ca yuyuje dhanuḥ ..18..

Shloka 19

मौर्व्यां तु युज्यमानायां बलिना पाण्डवेन ह । येऽशृण्वन्कूजितं तत्र तेषां वै व्यथितं मनः ॥१९॥

maurvyāṃ tu yujyamānāyāṃ balinā pāṇḍavena ha . ye'śṛṇvankūjitaṃ tatra teṣāṃ vai vyathitaṃ manaḥ ..19..

Shloka 20

लब्ध्वा रथं धनुश्चैव तथाक्षय्यौ महेषुधी । बभूव कल्यः कौन्तेयः प्रहृष्टः साह्यकर्मणि ॥२०॥

labdhvā rathaṃ dhanuścaiva tathākṣayyau maheṣudhī . babhūva kalyaḥ kaunteyaḥ prahṛṣṭaḥ sāhyakarmaṇi ..20..

Shloka 21

वज्रनाभं ततश्चक्रं ददौ कृष्णाय पावकः । आग्नेयमस्त्रं दयितं स च कल्योऽभवत्तदा ॥२१॥

vajranābhaṃ tataścakraṃ dadau kṛṣṇāya pāvakaḥ . āgneyamastraṃ dayitaṃ sa ca kalyo'bhavattadā ..21..

Shloka 22

अब्रवीत्पावकश्चैनमेतेन मधुसूदन । अमानुषानपि रणे विजेष्यसि न संशयः ॥२२॥

abravītpāvakaścainametena madhusūdana . amānuṣānapi raṇe vijeṣyasi na saṃśayaḥ ..22..

Shloka 23

अनेन त्वं मनुष्याणां देवानामपि चाहवे । रक्षःपिशाचदैत्यानां नागानां चाधिकः सदा ॥२३॥ ( भविष्यसि न संदेहः प्रवरारिनिबर्हणे ॥२३॥ )

anena tvaṃ manuṣyāṇāṃ devānāmapi cāhave . rakṣaḥpiśācadaityānāṃ nāgānāṃ cādhikaḥ sadā ..23.. ( bhaviṣyasi na saṃdehaḥ pravarārinibarhaṇe ..23.. )

Shloka 24

क्षिप्तं क्षिप्तं रणे चैतत्त्वया माधव शत्रुषु । हत्वाप्रतिहतं सङ्ख्ये पाणिमेष्यति ते पुनः ॥२४॥

kṣiptaṃ kṣiptaṃ raṇe caitattvayā mādhava śatruṣu . hatvāpratihataṃ saṅkhye pāṇimeṣyati te punaḥ ..24..

Shloka 25

वरुणश्च ददौ तस्मै गदामशनिनिःस्वनाम् । दैत्यान्तकरणीं घोरां नाम्ना कौमोदकीं हरेः ॥२५॥

varuṇaśca dadau tasmai gadāmaśaniniḥsvanām . daityāntakaraṇīṃ ghorāṃ nāmnā kaumodakīṃ hareḥ ..25..

Shloka 26

ततः पावकमब्रूतां प्रहृष्टौ कृष्णपाण्डवौ । कृतास्त्रौ शस्त्रसम्पन्नौ रथिनौ ध्वजिनावपि ॥२६॥

tataḥ pāvakamabrūtāṃ prahṛṣṭau kṛṣṇapāṇḍavau . kṛtāstrau śastrasampannau rathinau dhvajināvapi ..26..

Shloka 27

कल्यौ स्वो भगवन्योद्धुमपि सर्वैः सुरासुरैः । किं पुनर्वज्रिणैकेन पन्नगार्थे युयुत्सुना ॥२७॥

kalyau svo bhagavanyoddhumapi sarvaiḥ surāsuraiḥ . kiṃ punarvajriṇaikena pannagārthe yuyutsunā ..27..

Shloka 28

अर्जुन उवाच॥

चक्रमस्त्रं च वार्ष्णेयो विसृजन्युधि वीर्यवान् । त्रिषु लोकेषु तन्नास्ति यन्न जीयाज्जनार्दनः ॥२८॥

cakramastraṃ ca vārṣṇeyo visṛjanyudhi vīryavān . triṣu lokeṣu tannāsti yanna jīyājjanārdanaḥ ..28..

Shloka 29

गाण्डीवं धनुरादाय तथाक्षय्यौ महेषुधी । अहमप्युत्सहे लोकान्विजेतुं युधि पावक ॥२९॥

gāṇḍīvaṃ dhanurādāya tathākṣayyau maheṣudhī . ahamapyutsahe lokānvijetuṃ yudhi pāvaka ..29..

Shloka 30

सर्वतः परिवार्यैनं दावेन महता प्रभो । कामं सम्प्रज्वलाद्यैव कल्यौ स्वः साह्यकर्मणि ॥३०॥

sarvataḥ parivāryainaṃ dāvena mahatā prabho . kāmaṃ samprajvalādyaiva kalyau svaḥ sāhyakarmaṇi ..30..

Shloka 31

वैशम्पायन उवाच॥

एवमुक्तः स भगवान्दाशार्हेणार्जुनेन च । तैजसं रूपमास्थाय दावं दग्धुं प्रचक्रमे ॥३१॥

evamuktaḥ sa bhagavāndāśārheṇārjunena ca . taijasaṃ rūpamāsthāya dāvaṃ dagdhuṃ pracakrame ..31..

Shloka 32

सर्वतः परिवार्याथ सप्तार्चिर्ज्वलनस्तदा । ददाह खाण्डवं क्रुद्धो युगान्तमिव दर्शयन् ॥३२॥

sarvataḥ parivāryātha saptārcirjvalanastadā . dadāha khāṇḍavaṃ kruddho yugāntamiva darśayan ..32..

Shloka 33

परिगृह्य समाविष्टस्तद्वनं भरतर्षभ । मेघस्तनितनिर्घोषं सर्वभूतानि निर्दहन् ॥३३॥

parigṛhya samāviṣṭastadvanaṃ bharatarṣabha . meghastanitanirghoṣaṃ sarvabhūtāni nirdahan ..33..

Shloka 34

दह्यतस्तस्य विबभौ रूपं दावस्य भारत । मेरोरिव नगेन्द्रस्य काञ्चनस्य महाद्युतेः ॥३४॥1.224.37

dahyatastasya vibabhau rūpaṃ dāvasya bhārata . meroriva nagendrasya kāñcanasya mahādyuteḥ ..34..1.224.37

Languages

Saved

Languages

Saved

Adi Parva

Mudra Cost for Each Feature

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.