Gyaandweep | Mahabharatam - आदि पर्व

Shloka 1

सूत उवाच॥

शप्तस्तु भृगुणा वह्निः क्रुद्धो वाक्यमथाब्रवीत् । किमिदं साहसं ब्रह्मन्कृतवानसि साम्प्रतम् ॥१॥

śaptastu bhṛguṇā vahniḥ kruddho vākyamathābravīt . kimidaṃ sāhasaṃ brahmankṛtavānasi sāmpratam ..1..

Shloka 2

धर्मे प्रयतमानस्य सत्यं च वदतः समम् । पृष्टो यदब्रुवं सत्यं व्यभिचारोऽत्र को मम ॥२॥

dharme prayatamānasya satyaṃ ca vadataḥ samam . pṛṣṭo yadabruvaṃ satyaṃ vyabhicāro'tra ko mama ..2..

Shloka 3

पृष्टो हि साक्षी यः साक्ष्यं जानमानोऽन्यथा वदेत् । स पूर्वानात्मनः सप्त कुले हन्यात्तथा परान् ॥३॥

pṛṣṭo hi sākṣī yaḥ sākṣyaṃ jānamāno'nyathā vadet . sa pūrvānātmanaḥ sapta kule hanyāttathā parān ..3..

Shloka 4

यश्च कार्यार्थतत्त्वज्ञो जानमानो न भाषते । सोऽपि तेनैव पापेन लिप्यते नात्र संशयः ॥४॥

yaśca kāryārthatattvajño jānamāno na bhāṣate . so'pi tenaiva pāpena lipyate nātra saṃśayaḥ ..4..

Shloka 5

शक्तोऽहमपि शप्तुं त्वां मान्यास्तु ब्राह्मणा मम । जानतोऽपि च ते व्यक्तं कथयिष्ये निबोध तत् ॥५॥

śakto'hamapi śaptuṃ tvāṃ mānyāstu brāhmaṇā mama . jānato'pi ca te vyaktaṃ kathayiṣye nibodha tat ..5..

Shloka 6

योगेन बहुधात्मानं कृत्वा तिष्ठामि मूर्तिषु । अग्निहोत्रेषु सत्रेषु क्रियास्वथ मखेषु च ॥६॥

yogena bahudhātmānaṃ kṛtvā tiṣṭhāmi mūrtiṣu . agnihotreṣu satreṣu kriyāsvatha makheṣu ca ..6..

Shloka 7

वेदोक्तेन विधानेन मयि यद्धूयते हविः । देवताः पितरश्चैव तेन तृप्ता भवन्ति वै ॥७॥

vedoktena vidhānena mayi yaddhūyate haviḥ . devatāḥ pitaraścaiva tena tṛptā bhavanti vai ..7..

Shloka 8

आपो देवगणाः सर्वे आपः पितृगणास्तथा । दर्शश्च पौर्णमासश्च देवानां पितृभिः सह ॥८॥

āpo devagaṇāḥ sarve āpaḥ pitṛgaṇāstathā . darśaśca paurṇamāsaśca devānāṃ pitṛbhiḥ saha ..8..

Shloka 9

देवताः पितरस्तस्मात्पितरश्चापि देवताः । एकीभूताश्च पूज्यन्ते पृथक्त्वेन च पर्वसु ॥९॥

devatāḥ pitarastasmātpitaraścāpi devatāḥ . ekībhūtāśca pūjyante pṛthaktvena ca parvasu ..9..

Shloka 10

देवताः पितरश्चैव जुह्वते मयि यत्सदा । त्रिदशानां पितृणां च मुखमेवमहं स्मृतः ॥१०॥

devatāḥ pitaraścaiva juhvate mayi yatsadā . tridaśānāṃ pitṛṇāṃ ca mukhamevamahaṃ smṛtaḥ ..10..

Shloka 11

अमावास्यां च पितरः पौर्णमास्यां च देवताः । मन्मुखेनैव हूयन्ते भुञ्जते च हुतं हविः ॥११॥ ( सर्वभक्षः कथं तेषां भविष्यामि मुखं त्वहम् ॥११ - न॥ )

amāvāsyāṃ ca pitaraḥ paurṇamāsyāṃ ca devatāḥ . manmukhenaiva hūyante bhuñjate ca hutaṃ haviḥ ..11.. ( sarvabhakṣaḥ kathaṃ teṣāṃ bhaviṣyāmi mukhaṃ tvaham ..11 - na.. )

Shloka 12

चिन्तयित्वा ततो वह्निश्चक्रे संहारमात्मनः । द्विजानामग्निहोत्रेषु यज्ञसत्रक्रियासु च ॥१२॥

cintayitvā tato vahniścakre saṃhāramātmanaḥ . dvijānāmagnihotreṣu yajñasatrakriyāsu ca ..12..

Shloka 13

निरोङ्कारवषट्काराः स्वधास्वाहाविवर्जिताः । विनाग्निना प्रजाः सर्वास्तत आसन्सुदुःखिताः ॥१३॥

niroṅkāravaṣaṭkārāḥ svadhāsvāhāvivarjitāḥ . vināgninā prajāḥ sarvāstata āsansuduḥkhitāḥ ..13..

Shloka 14

अथर्षयः समुद्विग्ना देवान्गत्वाब्रुवन्वचः । अग्निनाशात्क्रियाभ्रंशाद्भ्रान्ता लोकास्त्रयोऽनघाः ॥१४॥ ( विधध्वमत्र यत्कार्यं न स्यात्कालात्ययो यथा ॥१४॥ )

atharṣayaḥ samudvignā devāngatvābruvanvacaḥ . agnināśātkriyābhraṃśādbhrāntā lokāstrayo'naghāḥ ..14.. ( vidhadhvamatra yatkāryaṃ na syātkālātyayo yathā ..14.. )

Shloka 15

अथर्षयश्च देवाश्च ब्रह्माणमुपगम्य तु । अग्नेरावेदयञ्शापं क्रियासंहारमेव च ॥१५॥

atharṣayaśca devāśca brahmāṇamupagamya tu . agnerāvedayañśāpaṃ kriyāsaṃhārameva ca ..15..

Shloka 16

भृगुणा वै महाभाग शप्तोऽग्निः कारणान्तरे । कथं देवमुखो भूत्वा यज्ञभागाग्रभुक्तथा ॥१६॥ ( हुतभुक्सर्वलोकेषु सर्वभक्षत्वमेष्यति ॥१६॥ )

bhṛguṇā vai mahābhāga śapto'gniḥ kāraṇāntare . kathaṃ devamukho bhūtvā yajñabhāgāgrabhuktathā ..16.. ( hutabhuksarvalokeṣu sarvabhakṣatvameṣyati ..16.. )

Shloka 17

श्रुत्वा तु तद्वचस्तेषामग्निमाहूय लोककृत् । उवाच वचनं श्लक्ष्णं भूतभावनमव्ययम् ॥१७॥

śrutvā tu tadvacasteṣāmagnimāhūya lokakṛt . uvāca vacanaṃ ślakṣṇaṃ bhūtabhāvanamavyayam ..17..

Shloka 18

लोकानामिह सर्वेषां त्वं कर्ता चान्त एव च । त्वं धारयसि लोकांस्त्रीन्क्रियाणां च प्रवर्तकः ॥१८॥ ( स तथा कुरु लोकेश नोच्छिद्येरन्क्रिया यथा ॥१८॥ )

lokānāmiha sarveṣāṃ tvaṃ kartā cānta eva ca . tvaṃ dhārayasi lokāṃstrīnkriyāṇāṃ ca pravartakaḥ ..18.. ( sa tathā kuru lokeśa nocchidyerankriyā yathā ..18.. )

Shloka 19

कस्मादेवं विमूढस्त्वमीश्वरः सन्हुताशनः । त्वं पवित्रं यदा लोके सर्वभूतगतश्च ह ॥१९॥

kasmādevaṃ vimūḍhastvamīśvaraḥ sanhutāśanaḥ . tvaṃ pavitraṃ yadā loke sarvabhūtagataśca ha ..19..

Shloka 20

न त्वं सर्वशरीरेण सर्वभक्षत्वमेष्यसि । उपादानेऽर्चिषो यास्ते सर्वं धक्ष्यन्ति ताः शिखिन् ॥२०॥

na tvaṃ sarvaśarīreṇa sarvabhakṣatvameṣyasi . upādāne'rciṣo yāste sarvaṃ dhakṣyanti tāḥ śikhin ..20..

Shloka 21

यथा सूर्यांशुभिः स्पृष्टं सर्वं शुचि विभाव्यते । तथा त्वदर्चिर्निर्दग्धं सर्वं शुचि भविष्यति ॥२१॥

yathā sūryāṃśubhiḥ spṛṣṭaṃ sarvaṃ śuci vibhāvyate . tathā tvadarcirnirdagdhaṃ sarvaṃ śuci bhaviṣyati ..21..

Shloka 22

तदग्ने त्वं महत्तेजः स्वप्रभावाद्विनिर्गतम् । स्वतेजसैव तं शापं कुरु सत्यमृषेर्विभो ॥२२॥ ( देवानां चात्मनो भागं गृहाण त्वं मुखे हुतम् ॥२२॥ )

tadagne tvaṃ mahattejaḥ svaprabhāvādvinirgatam . svatejasaiva taṃ śāpaṃ kuru satyamṛṣervibho ..22.. ( devānāṃ cātmano bhāgaṃ gṛhāṇa tvaṃ mukhe hutam ..22.. )

Shloka 23

एवमस्त्विति तं वह्निः प्रत्युवाच पितामहम् । जगाम शासनं कर्तुं देवस्य परमेष्ठिनः ॥२३॥

evamastviti taṃ vahniḥ pratyuvāca pitāmaham . jagāma śāsanaṃ kartuṃ devasya parameṣṭhinaḥ ..23..

Shloka 24

देवर्षयश्च मुदितास्ततो जग्मुर्यथागतम् । ऋषयश्च यथापूर्वं क्रियाः सर्वाः प्रचक्रिरे ॥२४॥

devarṣayaśca muditāstato jagmuryathāgatam . ṛṣayaśca yathāpūrvaṃ kriyāḥ sarvāḥ pracakrire ..24..

Shloka 25

दिवि देवा मुमुदिरे भूतसङ्घाश्च लौकिकाः । अग्निश्च परमां प्रीतिमवाप हतकल्मषः ॥२५॥

divi devā mumudire bhūtasaṅghāśca laukikāḥ . agniśca paramāṃ prītimavāpa hatakalmaṣaḥ ..25..

Shloka 26

एवमेष पुरावृत्त इतिहासोऽग्निशापजः । पुलोमस्य विनाशश्च च्यवनस्य च सम्भवः ॥२६॥1.7.29

evameṣa purāvṛtta itihāso'gniśāpajaḥ . pulomasya vināśaśca cyavanasya ca sambhavaḥ ..26..1.7.29

Languages

Saved

Languages

Saved

Adi Parva

Mudra Cost for Each Feature

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.