श्रीशुक उवाच - ( मिश्र )
केशी तु कंसप्रहितः खुरैर्महीं महाहयो निर्जरयन्मनोजवः । सटावधूताभ्रविमानसङ्कुलं कुर्वन्नभो हेषितभीषिताखिलः ॥ १ ॥
keśī tu kaṃsaprahitaḥ khurairmahīṃ mahāhayo nirjarayanmanojavaḥ | saṭāvadhūtābhravimānasaṅkulaṃ kurvannabho heṣitabhīṣitākhilaḥ || 1 ||
विशालनेत्रो विकटास्यकोटरो बृहद्गलो नीलमहाम्बुदोपमः । दुराशयः कंसहितं चिकीर्षुः व्रजं स नम्दस्य जगाम कम्पयन् ॥ २ ॥
viśālanetro vikaṭāsyakoṭaro bṛhadgalo nīlamahāmbudopamaḥ | durāśayaḥ kaṃsahitaṃ cikīrṣuḥ vrajaṃ sa namdasya jagāma kampayan || 2 ||
तं त्रासयन्तं भगवान् स्वगोकुलं तद्धेषितैर्वालविघूर्णिताम्बुदम् । आत्मानमाजौ मृगयन्तमग्रणीः उपाह्वयत् स व्यनदन् मृगेन्द्रवत् ॥ ३ ॥
taṃ trāsayantaṃ bhagavān svagokulaṃ taddheṣitairvālavighūrṇitāmbudam | ātmānamājau mṛgayantamagraṇīḥ upāhvayat sa vyanadan mṛgendravat || 3 ||
स तं निशाम्याभिमुखो मखेन खं पिबन्निवाभ्यद्रवदत्यमर्षणः । जघान पद्भ्यामरविन्दलोचनं दुरासदश्चण्डजवो दुरत्ययः ॥ ४ ॥
sa taṃ niśāmyābhimukho makhena khaṃ pibannivābhyadravadatyamarṣaṇaḥ | jaghāna padbhyāmaravindalocanaṃ durāsadaścaṇḍajavo duratyayaḥ || 4 ||
तद् वञ्चयित्वा तमधोक्षजो रुषा प्रगृह्य दोर्भ्यां परिविध्य पादयोः । सावज्ञमुत्सृज्य धनुःशतान्तरे यथोरगं तार्क्ष्यसुतो व्यवस्थितः ॥ ५ ॥
tad vañcayitvā tamadhokṣajo ruṣā pragṛhya dorbhyāṃ parividhya pādayoḥ | sāvajñamutsṛjya dhanuḥśatāntare yathoragaṃ tārkṣyasuto vyavasthitaḥ || 5 ||
सः लब्धसंज्ञः पुनरुत्थितो रुषा व्यादाय केशी तरसाऽऽपतद्धरिम् । सोऽप्यस्य वक्त्रे भुजमुत्तरं स्मयन् प्रवेशयामास यथोरगं बिले ॥ ६ ॥
saḥ labdhasaṃjñaḥ punarutthito ruṣā vyādāya keśī tarasā''pataddharim | so'pyasya vaktre bhujamuttaraṃ smayan praveśayāmāsa yathoragaṃ bile || 6 ||
दन्ता निपेतुर्भगवद्भुजस्पृशः ते केशिनस्तप्तमयस्पृशो यथा । बाहुश्च तद्देहगतो महात्मनो यथाऽऽमयः संववृधे उपेक्षितः ॥ ७ ॥
dantā nipeturbhagavadbhujaspṛśaḥ te keśinastaptamayaspṛśo yathā | bāhuśca taddehagato mahātmano yathā''mayaḥ saṃvavṛdhe upekṣitaḥ || 7 ||
समेधमानेन स कृष्णबाहुना निरुद्धवायुश्चरणांश्च विक्षिपन् । प्रस्विन्नगात्रः परिवृत्तलोचनः पपात लेण्डं विसृजन् क्षितौ व्यसुः ॥ ८ ॥
samedhamānena sa kṛṣṇabāhunā niruddhavāyuścaraṇāṃśca vikṣipan | prasvinnagātraḥ parivṛttalocanaḥ papāta leṇḍaṃ visṛjan kṣitau vyasuḥ || 8 ||
तद्देहतः कर्कटिकाफलोपमाद् व्यसोरपाकृष्य भुजं महाभुजः । अविस्मितोऽयत्नहतारिरुत्स्मयैः प्रसूनवर्षैर्दिविषद्भिरीडितः ॥ ९ ॥
taddehataḥ karkaṭikāphalopamād vyasorapākṛṣya bhujaṃ mahābhujaḥ | avismito'yatnahatārirutsmayaiḥ prasūnavarṣairdiviṣadbhirīḍitaḥ || 9 ||
( अनुष्टुप् )
देवर्षिरुपसङ्गम्य भागवतप्रवरो नृप । कृष्णमक्लिष्टकर्माणं रहस्येतदभाषत ॥ १० ॥
devarṣirupasaṅgamya bhāgavatapravaro nṛpa | kṛṣṇamakliṣṭakarmāṇaṃ rahasyetadabhāṣata || 10 ||
कृष्ण कृष्णाप्रमेयात्मन् योगेश जगदीश्वर । वासुदेवाखिलावास सात्वतां प्रवर प्रभो ॥ ११ ॥
kṛṣṇa kṛṣṇāprameyātman yogeśa jagadīśvara | vāsudevākhilāvāsa sātvatāṃ pravara prabho || 11 ||
त्वमात्मा सर्वभूतानां एको ज्योतिरिवैधसाम् । गूढो गुहाशयः साक्षी महापुरुष ईश्वरः ॥ १२ ॥
tvamātmā sarvabhūtānāṃ eko jyotirivaidhasām | gūḍho guhāśayaḥ sākṣī mahāpuruṣa īśvaraḥ || 12 ||
आत्मनाऽऽत्माश्रयः पूर्वं मायया ससृजे गुणान् । तैरिदं सत्यसङ्कल्पः सृजस्यत्स्यवसीश्वरः ॥ १३ ॥
ātmanā''tmāśrayaḥ pūrvaṃ māyayā sasṛje guṇān | tairidaṃ satyasaṅkalpaḥ sṛjasyatsyavasīśvaraḥ || 13 ||
स त्वं भूधरभूतानां दैत्यप्रमथरक्षसाम् । अवतीर्णो विनाशाय साधुनां रक्षणाय च ॥ १४ ॥
sa tvaṃ bhūdharabhūtānāṃ daityapramatharakṣasām | avatīrṇo vināśāya sādhunāṃ rakṣaṇāya ca || 14 ||
दिष्ट्या ते निहतो दैत्यो लीलयायं हयाकृतिः । यस्य हेषितसन्त्रस्ताः त्यजन्त्यनिमिषा दिवम् ॥ १५ ॥
diṣṭyā te nihato daityo līlayāyaṃ hayākṛtiḥ | yasya heṣitasantrastāḥ tyajantyanimiṣā divam || 15 ||
चाणूरं मुष्टिकं चैव मल्लानन्यांश्च हस्तिनम् । कंसं च निहतं द्रक्ष्ये परश्वोऽहनि ते विभो ॥ १६ ॥
cāṇūraṃ muṣṭikaṃ caiva mallānanyāṃśca hastinam | kaṃsaṃ ca nihataṃ drakṣye paraśvo'hani te vibho || 16 ||
तस्यानु शङ्खयवन मुराणां नरकस्य च । पारिजातापहरणं इन्द्रस्य च पराजयम् ॥ १७ ॥
tasyānu śaṅkhayavana murāṇāṃ narakasya ca | pārijātāpaharaṇaṃ indrasya ca parājayam || 17 ||
उद्वाहं वीरकन्यानां वीर्यशुल्कादिलक्षणम् । नृगस्य मोक्षणं शापाद् द्वारकायां जगत्पते ॥ १८ ॥
udvāhaṃ vīrakanyānāṃ vīryaśulkādilakṣaṇam | nṛgasya mokṣaṇaṃ śāpād dvārakāyāṃ jagatpate || 18 ||
स्यमन्तकस्य च मणेः आदानं सह भार्यया । मृतपुत्रप्रदानं च ब्राह्मणस्य स्वधामतः ॥ १९ ॥
syamantakasya ca maṇeḥ ādānaṃ saha bhāryayā | mṛtaputrapradānaṃ ca brāhmaṇasya svadhāmataḥ || 19 ||
पौण्ड्रकस्य वधं पश्चात् काशिपुर्याश्च दीपनम् । दन्तवक्रस्य निधनं चैद्यस्य च महाक्रतौ ॥ २० ॥
pauṇḍrakasya vadhaṃ paścāt kāśipuryāśca dīpanam | dantavakrasya nidhanaṃ caidyasya ca mahākratau || 20 ||
यानि चान्यानि वीर्याणि द्वारकामावसन् भवान् । कर्ता द्रक्ष्याम्यहं तानि गेयानि कविभिर्भुवि ॥ २१ ॥
yāni cānyāni vīryāṇi dvārakāmāvasan bhavān | kartā drakṣyāmyahaṃ tāni geyāni kavibhirbhuvi || 21 ||
अथ ते कालरूपस्य क्षपयिष्णोरमुष्य वै । अक्षौहिणीनां निधनं द्रक्ष्याम्यर्जुनसारथेः ॥ २२ ॥
atha te kālarūpasya kṣapayiṣṇoramuṣya vai | akṣauhiṇīnāṃ nidhanaṃ drakṣyāmyarjunasāratheḥ || 22 ||
( मिश्र )
विशुद्धविज्ञानघनं स्वसंस्थया समाप्तसर्वार्थममोघवाञ्छितम् । स्वतेजसा नित्यनिवृत्तमाया गुणप्रवाहं भगवन्तमीमहि ॥ २३ ॥
viśuddhavijñānaghanaṃ svasaṃsthayā samāptasarvārthamamoghavāñchitam | svatejasā nityanivṛttamāyā guṇapravāhaṃ bhagavantamīmahi || 23 ||
त्वामीश्वरं स्वाश्रयमात्ममायया विनिर्मिताशेषविशेषकल्पनम् । क्रीडार्थमद्यात्तमनुष्यविग्रहं नतोऽस्मि धुर्यं यदुवृष्णिसात्वताम् ॥ २४ ॥
tvāmīśvaraṃ svāśrayamātmamāyayā vinirmitāśeṣaviśeṣakalpanam | krīḍārthamadyāttamanuṣyavigrahaṃ nato'smi dhuryaṃ yaduvṛṣṇisātvatām || 24 ||
श्रीशुक उवाच - ( अनुष्टुप् )
एवं यदुपतिं कृष्णं भागवतप्रवरो मुनिः । प्रणिपत्याभ्यनुज्ञातो ययौ तद्दर्शनोत्सवः ॥ २५ ॥
evaṃ yadupatiṃ kṛṣṇaṃ bhāgavatapravaro muniḥ | praṇipatyābhyanujñāto yayau taddarśanotsavaḥ || 25 ||
भगवानपि गोविन्दो हत्वा केशिनमाहवे । पशूनपालयत् पालैः प्रीतैर्व्रजसुखावहः ॥ २६ ॥
bhagavānapi govindo hatvā keśinamāhave | paśūnapālayat pālaiḥ prītairvrajasukhāvahaḥ || 26 ||
एकदा ते पशून् पालाःन् चारयन्तोऽद्रिसानुषु । चक्रुर्निलायनक्रीडाः चोरपालापदेशतः ॥ २७ ॥
ekadā te paśūn pālāḥn cārayanto'drisānuṣu | cakrurnilāyanakrīḍāḥ corapālāpadeśataḥ || 27 ||
तत्रासन्कतिचिच्चोराः पालाश्च कतिचिन्नृप । मेषायिताश्च तत्रैके विजह्रुरकुतोभयाः ॥ २८ ॥
tatrāsankaticiccorāḥ pālāśca katicinnṛpa | meṣāyitāśca tatraike vijahrurakutobhayāḥ || 28 ||
मयपुत्रो महामायो व्योमो गोपालवेषधृक् । मेषायितानपोवाह प्रायश्चोरायितो बहून् ॥ २९ ॥
mayaputro mahāmāyo vyomo gopālaveṣadhṛk | meṣāyitānapovāha prāyaścorāyito bahūn || 29 ||
गिरिदर्यां विनिक्षिप्य नीतं नीतं महासुरः । शिलया पिदधे द्वारं चतुःपञ्चावशेषिताः ॥ ३० ॥
giridaryāṃ vinikṣipya nītaṃ nītaṃ mahāsuraḥ | śilayā pidadhe dvāraṃ catuḥpañcāvaśeṣitāḥ || 30 ||
तस्य तत्कर्म विज्ञाय कृष्णः शरणदः सताम् । गोपान् नयन्तं जग्राह वृकं हरिरिवौजसा ॥ ३१ ॥
tasya tatkarma vijñāya kṛṣṇaḥ śaraṇadaḥ satām | gopān nayantaṃ jagrāha vṛkaṃ haririvaujasā || 31 ||
स निजं रूपमास्थाय गिरीन्द्रसदृशं बली । इच्छन् विमोक्तुमात्मानं नाशक्नोद् ग्रहणातुरः ॥ ३२ ॥
sa nijaṃ rūpamāsthāya girīndrasadṛśaṃ balī | icchan vimoktumātmānaṃ nāśaknod grahaṇāturaḥ || 32 ||
तं निगृह्याच्युतो दोर्भ्यां पातयित्वा महीतले । पश्यतां दिवि देवानां पशुमारममारयत् ॥ ३३ ॥
taṃ nigṛhyācyuto dorbhyāṃ pātayitvā mahītale | paśyatāṃ divi devānāṃ paśumāramamārayat || 33 ||
गुहापिधानं निर्भिद्य गोपान् निःसार्य कृच्छ्रतः । स्तूयमानः सुरैर्गोपैः प्रविवेश स्वगोकुलम् ॥ ३४ ॥
guhāpidhānaṃ nirbhidya gopān niḥsārya kṛcchrataḥ | stūyamānaḥ surairgopaiḥ praviveśa svagokulam || 34 ||
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां दशमस्कन्धे पूर्वार्धे व्योमासुरवधो नाम सप्तत्रिंशोऽध्यायः ॥ ३७ ॥
iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhe pūrvārdhe vyomāsuravadho nāma saptatriṃśo'dhyāyaḥ || 37 ||
हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥
hariḥ ॐ tatsat śrīkṛṣṇārpaṇamastu ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
