गत्वा दुहितरं विप्रः स्वसारं वा स्नुषामपि ।प्रविशेज्ज्वलनं दीप्तं मतिपूर्वमिति स्थितिः ।। ३३.१
gatvā duhitaraṃ vipraḥ svasāraṃ vā snuṣāmapi |praviśejjvalanaṃ dīptaṃ matipūrvamiti sthitiḥ || 33.1
मातृष्वसां मातुलानीं तथैव च पितृष्वसाम् ।भागिनेयीं समारुह्य कुर्यात् कृच्छ्रातिकृच्छ्रकौ ।। ३३.२
mātṛṣvasāṃ mātulānīṃ tathaiva ca pitṛṣvasām |bhāgineyīṃ samāruhya kuryāt kṛcchrātikṛcchrakau || 33.2
चान्द्रायणं च कुर्वीत तस्य पापस्य शान्तये ।ध्यायन् देवं जगद्योनिमनादिनिधनं परम् ।। ३३.३
cāndrāyaṇaṃ ca kurvīta tasya pāpasya śāntaye |dhyāyan devaṃ jagadyonimanādinidhanaṃ param || 33.3
भ्रातृभार्यां समारुह्य कुर्यात् तत्पापशान्तये ।चान्द्रायणानि चत्वारि पञ्च वा सुसमाहितः ।। ३३.४
bhrātṛbhāryāṃ samāruhya kuryāt tatpāpaśāntaye |cāndrāyaṇāni catvāri pañca vā susamāhitaḥ || 33.4
पैतृष्वस्त्रेयीं गत्वा तु स्वस्त्रीयां मातुरेव च ।मातुलस्य सुतां वाऽपि गत्वा चान्द्रायणं चरेत् ।। ३३.५
paitṛṣvastreyīṃ gatvā tu svastrīyāṃ mātureva ca |mātulasya sutāṃ vā'pi gatvā cāndrāyaṇaṃ caret || 33.5
सखिभार्यां समारुह्य गत्वा श्यालीं तथैव च ।अहोरात्रोषितो भूत्वा ततः कृच्छ्रं समाचरेत् ।। ३३.६
sakhibhāryāṃ samāruhya gatvā śyālīṃ tathaiva ca |ahorātroṣito bhūtvā tataḥ kṛcchraṃ samācaret || 33.6
उदक्यागमने विप्रस्त्रिरात्रेण विशुध्यति ।चाण्डालीगमने चैव तप्तकृच्छ्रत्रयं विदुः ।३३.७
udakyāgamane viprastrirātreṇa viśudhyati |cāṇḍālīgamane caiva taptakṛcchratrayaṃ viduḥ |33.7
शुद्धि सांतपनेनास्यान्नान्यथा निष्कृतिः स्मृता।मातृगोत्रां समारुह्य समानप्रवरां तथा ।३३.८
śuddhi sāṃtapanenāsyānnānyathā niṣkṛtiḥ smṛtā|mātṛgotrāṃ samāruhya samānapravarāṃ tathā |33.8
चाद्रायणेन शुध्येत प्रयतात्मा समाहितः ।ब्राह्मणो ब्राह्मणीं गत्वा गृच्छ्रमेकं समाचरेत् ।३३.९
cādrāyaṇena śudhyeta prayatātmā samāhitaḥ |brāhmaṇo brāhmaṇīṃ gatvā gṛcchramekaṃ samācaret |33.9
कन्यकान् दूषयित्वा तु चरेच्चान्द्रायणव्रतम् ।अमानुषीषु पुरुष उदक्यायामयोनिषु ।३३.१०
kanyakān dūṣayitvā tu careccāndrāyaṇavratam |amānuṣīṣu puruṣa udakyāyāmayoniṣu |33.10
रेतः सिक्त्वा जले चैव कृच्छ्रं सान्तपनं चरेत् ।वार्द्धिकीगमने विप्रस्त्रिरात्रेण विशुद्ध्यति ।३३.११
retaḥ siktvā jale caiva kṛcchraṃ sāntapanaṃ caret |vārddhikīgamane viprastrirātreṇa viśuddhyati |33.11
गवि मैथुनमासेव्य चरेच्चान्द्रायणव्रतम् ।वेश्यायां मैथुनं कृत्वा प्राजापत्यं चरेद् द्विजः ।३३.१२
gavi maithunamāsevya careccāndrāyaṇavratam |veśyāyāṃ maithunaṃ kṛtvā prājāpatyaṃ cared dvijaḥ |33.12
पतितां च स्त्रियं गत्वा त्रिभिः कृच्छ्रै र्विशुद्ध्यति ।पुल्कसीगमने चैव क्रच्छ्रं चान्द्रायणं चरेत् ।३३.१३
patitāṃ ca striyaṃ gatvā tribhiḥ kṛcchrai rviśuddhyati |pulkasīgamane caiva kracchraṃ cāndrāyaṇaṃ caret |33.13
नटीं शैलूषकीं चैव रजकीं वेणुजीविनीम् ।गत्वा चान्द्रायणं कुर्यात् तथा चर्मोपजीविनीम् ।। ३३.१४
naṭīṃ śailūṣakīṃ caiva rajakīṃ veṇujīvinīm |gatvā cāndrāyaṇaṃ kuryāt tathā carmopajīvinīm || 33.14
ब्रहमचारी स्त्रियं गच्छेत् कथञ्चित्काममोहितः ।सप्तागारं चरेद् भैक्षं वसित्वा गर्दभाजिनम् ।। ३३.१५
brahamacārī striyaṃ gacchet kathañcitkāmamohitaḥ |saptāgāraṃ cared bhaikṣaṃ vasitvā gardabhājinam || 33.15
उपस्पृशेत् त्रिषवणं स्वपापं परिकीर्त्तयन् ।संवत्सरेण चैकेन तस्मात् पापात् प्रमुच्यते ।। ३३.१६
upaspṛśet triṣavaṇaṃ svapāpaṃ parikīrttayan |saṃvatsareṇa caikena tasmāt pāpāt pramucyate || 33.16
ब्रह्महत्याव्रतश्चापि षण्मासानाचरेद् यमी ।मुच्यते ह्यवकीर्णी तु ब्राह्मणानुमते स्थितः ।। ३३.१७
brahmahatyāvrataścāpi ṣaṇmāsānācared yamī |mucyate hyavakīrṇī tu brāhmaṇānumate sthitaḥ || 33.17
सप्तरात्रमकृत्वा तु भैक्षचर्याग्निपूजनम् ।रेतसश्च समुत्सर्गे प्रायश्चित्तं समाचरेत् ।। ३३.१८
saptarātramakṛtvā tu bhaikṣacaryāgnipūjanam |retasaśca samutsarge prāyaścittaṃ samācaret || 33.18
ओंकारपूर्विकाभिस्तु महाव्याहृतिभिः सदा ।संवत्सरं तु भुञ्जानो नक्तं भिक्षाशनः शुचिः ।। ३३.१९
oṃkārapūrvikābhistu mahāvyāhṛtibhiḥ sadā |saṃvatsaraṃ tu bhuñjāno naktaṃ bhikṣāśanaḥ śuciḥ || 33.19
सावित्रीं च जपेच्चैव नित्यं क्रोधविवर्जितः ।नदीतीरेषु तीर्थेषु तस्मात् पापाद् विमुच्यते ।। ३३.२०
sāvitrīṃ ca japeccaiva nityaṃ krodhavivarjitaḥ |nadītīreṣu tīrtheṣu tasmāt pāpād vimucyate || 33.20
हत्वा तु क्षत्रियं विप्रः कुर्याद् ब्रह्महणो व्रतम् ।अकामतो वै षण्मासान् दद्यान् पञ्चशतं गवाम् ।। ३३.२१
hatvā tu kṣatriyaṃ vipraḥ kuryād brahmahaṇo vratam |akāmato vai ṣaṇmāsān dadyān pañcaśataṃ gavām || 33.21
अब्दं चरेद्यानयतो वनवासी समाहितः ।प्राजापत्यं सान्तपनं तप्तकृच्छ्रं तु वा स्वयम् ।। ३३.२२
abdaṃ caredyānayato vanavāsī samāhitaḥ |prājāpatyaṃ sāntapanaṃ taptakṛcchraṃ tu vā svayam || 33.22
प्रमादात्कामतो वैश्यं कुर्यात् संवत्सरत्रयम् ।गोसहस्रन्तु पादं च दद्याद् ब्रह्महणो व्रतम् ।३३.२३
pramādātkāmato vaiśyaṃ kuryāt saṃvatsaratrayam |gosahasrantu pādaṃ ca dadyād brahmahaṇo vratam |33.23
कृच्छ्रातिकृच्छ्रौ वा कुर्याच्चान्द्रायणमथावि वा ।संवत्सरं व्रतं कुर्याच्छूद्रं हत्वा प्रमादतः ।३३.२४
kṛcchrātikṛcchrau vā kuryāccāndrāyaṇamathāvi vā |saṃvatsaraṃ vrataṃ kuryācchūdraṃ hatvā pramādataḥ |33.24
गोसहस्रार्द्धपादं च दद्यात् तत्पापशान्तये ।अष्टौ वर्षाणि वा त्रीणि कुर्याद् ब्रह्महणो व्रतम् ।हत्वा तु क्षत्रियं वैश्यं शूद्रं चैव यथाक्रमम् ।। ३३.२५
gosahasrārddhapādaṃ ca dadyāt tatpāpaśāntaye |aṣṭau varṣāṇi vā trīṇi kuryād brahmahaṇo vratam |hatvā tu kṣatriyaṃ vaiśyaṃ śūdraṃ caiva yathākramam || 33.25
निहत्य ब्राह्मणीं विप्रस्त्वष्टवर्षं व्रतं चरेत् ।राजन्यां वर्षषट्कं तु वैश्यां संवत्सरत्रयम् ।३३.२६
nihatya brāhmaṇīṃ viprastvaṣṭavarṣaṃ vrataṃ caret |rājanyāṃ varṣaṣaṭkaṃ tu vaiśyāṃ saṃvatsaratrayam |33.26
वत्सरेण विशुद्ध्येत शूदीं हत्वा द्विजोत्तमः ।वैश्यां हत्वा द्विजातिस्तु किञ्चिद् दद्याद् द्विजातये ।३३.२७
vatsareṇa viśuddhyeta śūdīṃ hatvā dvijottamaḥ |vaiśyāṃ hatvā dvijātistu kiñcid dadyād dvijātaye |33.27
अन्त्यजानां वधे चैव कुर्याच्चान्द्रायणं व्रतम् ।पराकेणाथवा शुद्धिरित्याह भगवानजः ।। ३३.२८
antyajānāṃ vadhe caiva kuryāccāndrāyaṇaṃ vratam |parākeṇāthavā śuddhirityāha bhagavānajaḥ || 33.28
मण्डूकं नकुलं काकं बिडालं खरमूषकौ ।श्वानं हत्वा द्विजः कुर्यात् षोडशांशं व्रतं ततः ।। ३३.२९
maṇḍūkaṃ nakulaṃ kākaṃ biḍālaṃ kharamūṣakau |śvānaṃ hatvā dvijaḥ kuryāt ṣoḍaśāṃśaṃ vrataṃ tataḥ || 33.29
पयः पिबेत् त्रिरात्रं तु श्वानं हत्वा ह्ययन्त्रितः ।मार्जारं वाऽथ नकुलं योजनं वाध्वनो व्रजेत् ।३३.३०
payaḥ pibet trirātraṃ tu śvānaṃ hatvā hyayantritaḥ |mārjāraṃ vā'tha nakulaṃ yojanaṃ vādhvano vrajet |33.30
कृच्छ्रं द्वादशरात्रं तु कुर्यादश्ववधे द्विजः ।अर्च्चां कार्ष्णायसीं दद्यात् सर्पं हत्वा द्विजोत्तमः ।३३.३१
kṛcchraṃ dvādaśarātraṃ tu kuryādaśvavadhe dvijaḥ |arccāṃ kārṣṇāyasīṃ dadyāt sarpaṃ hatvā dvijottamaḥ |33.31
पलालभारकं षण्डे सीसकं चैकमाषकम् ।धृतकुम्भं वराहे तु तिलद्रोणं च तित्तिरे।३३.३२
palālabhārakaṃ ṣaṇḍe sīsakaṃ caikamāṣakam |dhṛtakumbhaṃ varāhe tu tiladroṇaṃ ca tittire|33.32
शुकं द्विहायनं वत्सं क्रौञ्चं हत्वा त्रिहायनम् ।हत्वा हंसं बलाकां च बकं बर्हिणमेव च ।३३.३३
śukaṃ dvihāyanaṃ vatsaṃ krauñcaṃ hatvā trihāyanam |hatvā haṃsaṃ balākāṃ ca bakaṃ barhiṇameva ca |33.33
वानरं श्येनभासौ च स्पर्शयेद् ब्राह्मणाय गाम् ।क्रव्यादांस्तु मृगान् हत्वा धेनुं दद्यात् पयस्विनीम् ।३३.३४
vānaraṃ śyenabhāsau ca sparśayed brāhmaṇāya gām |kravyādāṃstu mṛgān hatvā dhenuṃ dadyāt payasvinīm |33.34
अक्रव्यादान् वत्सतरीमुष्ट्रं हत्वा तु कृष्णलम् ।किञ्चिद्देयन्तु विप्राय दद्यादस्थिमतां वधे ।३३.३५
akravyādān vatsatarīmuṣṭraṃ hatvā tu kṛṣṇalam |kiñciddeyantu viprāya dadyādasthimatāṃ vadhe |33.35
अनस्थ्नां चैव हिंसायां प्राणायामेन शुध्यति ।फलदानां तु वृक्षाणां छेदने जप्यमृक्शतम् ।३३.३६
anasthnāṃ caiva hiṃsāyāṃ prāṇāyāmena śudhyati |phaladānāṃ tu vṛkṣāṇāṃ chedane japyamṛkśatam |33.36
गुल्मवल्लीलतानां तु पुष्पितानां च वीरुधाम् ।अन्येषां चैव वृक्षाणां सरसानां च सर्वशः ।।३३.३७
gulmavallīlatānāṃ tu puṣpitānāṃ ca vīrudhām |anyeṣāṃ caiva vṛkṣāṇāṃ sarasānāṃ ca sarvaśaḥ ||33.37
फलपुष्पोद्भवानां च घृतप्राशो विशोधनम् ।हस्तिनां च वधे दृष्टं तप्तकृच्छ्रं विशोधनम् ।३३.३८
phalapuṣpodbhavānāṃ ca ghṛtaprāśo viśodhanam |hastināṃ ca vadhe dṛṣṭaṃ taptakṛcchraṃ viśodhanam |33.38
चान्द्रायणं पराकं वा गां हत्वा तु प्रमादतः ।मतिपूर्ववधे चास्याः प्रायश्चित्तं न विद्यते ।। ३३.३९
cāndrāyaṇaṃ parākaṃ vā gāṃ hatvā tu pramādataḥ |matipūrvavadhe cāsyāḥ prāyaścittaṃ na vidyate || 33.39
इति श्रीकूर्मपुराणे षट्साहस्त्र्यां संहितायामुपरिविभागे त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः ।।
iti śrīkūrmapurāṇe ṣaṭsāhastryāṃ saṃhitāyāmuparivibhāge trayastriṃśo'dhyāyaḥ ||
ॐ श्री परमात्मने नमः