अ॒स्य वा॒मस्य॑ पलि॒तस्य॒ होतु॒स्तस्य॒ भ्राता॑ मध्य॒मो अ॒स्त्यश्नः॑ । तृ॒तीयो॒ भ्राता॑ घृ॒तपृ॑ष्ठो अ॒स्यात्रा॑पश्यं वि॒श्पतिं॑ स॒प्तपु॑त्रम् ॥ १.१६४.०१ ॥
a̱sya vā̱masya̍ pali̱tasya̱ hotu̱stasya̱ bhrātā̍ madhya̱mo a̱styaśna̍ḥ | tṛ̱tīyo̱ bhrātā̍ ghṛ̱tapṛ̍ṣṭho a̱syātrā̍paśyaṁ vi̱śpati̍ṁ sa̱ptapu̍tram || 1.164.01 ||
स॒प्त यु॑ञ्जन्ति॒ रथ॒मेक॑चक्र॒मेको॒ अश्वो॑ वहति स॒प्तना॑मा । त्रि॒नाभि॑ च॒क्रम॒जर॑मन॒र्वं यत्रे॒मा विश्वा॒ भुव॒नाधि॑ त॒स्थुः ॥ १.१६४.०२ ॥
sa̱pta yu̍ñjanti̱ ratha̱meka̍cakra̱meko̱ aśvo̍ vahati sa̱ptanā̍mā | tri̱nābhi̍ ca̱krama̱jara̍mana̱rvaṁ yatre̱mā viśvā̱ bhuva̱nādhi̍ ta̱sthuḥ || 1.164.02 ||
इ॒मं रथ॒मधि॒ ये स॒प्त त॒स्थुः स॒प्तच॑क्रं स॒प्त व॑ह॒न्त्यश्वाः॑ । स॒प्त स्वसा॑रो अ॒भि सं न॑वन्ते॒ यत्र॒ गवां॒ निहि॑ता स॒प्त नाम॑ ॥ १.१६४.०३ ॥
i̱maṁ ratha̱madhi̱ ye sa̱pta ta̱sthuḥ sa̱ptaca̍kraṁ sa̱pta va̍ha̱ntyaśvā̍ḥ | sa̱pta svasā̍ro a̱bhi saṁ na̍vante̱ yatra̱ gavā̱ṁ nihi̍tā sa̱pta nāma̍ || 1.164.03 ||
को द॑दर्श प्रथ॒मं जाय॑मानमस्थ॒न्वन्तं॒ यद॑न॒स्था बिभ॑र्ति । भूम्या॒ असु॒रसृ॑गा॒त्मा क्व॑ स्वि॒त्को वि॒द्वांस॒मुप॑ गा॒त्प्रष्टु॑मे॒तत् ॥ १.१६४.०४ ॥
ko da̍darśa pratha̱maṁ jāya̍mānamastha̱nvanta̱ṁ yada̍na̱sthā bibha̍rti | bhūmyā̱ asu̱rasṛ̍gā̱tmā kva̍ svi̱tko vi̱dvāṁsa̱mupa̍ gā̱tpraṣṭu̍me̱tat || 1.164.04 ||
पाकः॑ पृच्छामि॒ मन॒सावि॑जानन्दे॒वाना॑मे॒ना निहि॑ता प॒दानि॑ । व॒त्से ब॒ष्कयेऽधि॑ स॒प्त तन्तू॒न्वि त॑त्निरे क॒वय॒ ओत॒वा उ॑ ॥ १.१६४.०५ ॥
pāka̍ḥ pṛcchāmi̱ mana̱sāvi̍jānande̱vānā̍me̱nā nihi̍tā pa̱dāni̍ | va̱tse ba̱ṣkaye'dhi̍ sa̱pta tantū̱nvi ta̍tnire ka̱vaya̱ ota̱vā u̍ || 1.164.05 ||
अचि॑कित्वाञ्चिकि॒तुष॑श्चि॒दत्र॑ क॒वीन्पृ॑च्छामि वि॒द्मने॒ न वि॒द्वान् । वि यस्त॒स्तम्भ॒ षळि॒मा रजां॑स्य॒जस्य॑ रू॒पे किमपि॑ स्वि॒देक॑म् ॥ १.१६४.०६ ॥
aci̍kitvāñciki̱tuṣa̍ści̱datra̍ ka̱vīnpṛ̍cchāmi vi̱dmane̱ na vi̱dvān | vi yasta̱stambha̱ ṣaḻi̱mā rajā̍ṁsya̱jasya̍ rū̱pe kimapi̍ svi̱deka̍m || 1.164.06 ||
इ॒ह ब्र॑वीतु॒ य ई॑म॒ङ्ग वेदा॒स्य वा॒मस्य॒ निहि॑तं प॒दं वेः । शी॒र्ष्णः क्षी॒रं दु॑ह्रते॒ गावो॑ अस्य व॒व्रिं वसा॑ना उद॒कं प॒दापुः॑ ॥ १.१६४.०७ ॥
i̱ha bra̍vītu̱ ya ī̍ma̱ṅga vedā̱sya vā̱masya̱ nihi̍taṁ pa̱daṁ veḥ | śī̱rṣṇaḥ kṣī̱raṁ du̍hrate̱ gāvo̍ asya va̱vriṁ vasā̍nā uda̱kaṁ pa̱dāpu̍ḥ || 1.164.07 ||
मा॒ता पि॒तर॑मृ॒त आ ब॑भाज धी॒त्यग्रे॒ मन॑सा॒ सं हि ज॒ग्मे । सा बी॑भ॒त्सुर्गर्भ॑रसा॒ निवि॑द्धा॒ नम॑स्वन्त॒ इदु॑पवा॒कमी॑युः ॥ १.१६४.०८ ॥
mā̱tā pi̱tara̍mṛ̱ta ā ba̍bhāja dhī̱tyagre̱ mana̍sā̱ saṁ hi ja̱gme | sā bī̍bha̱tsurgarbha̍rasā̱ nivi̍ddhā̱ nama̍svanta̱ idu̍pavā̱kamī̍yuḥ || 1.164.08 ||
यु॒क्ता मा॒तासी॑द्धु॒रि दक्षि॑णाया॒ अति॑ष्ठ॒द्गर्भो॑ वृज॒नीष्व॒न्तः । अमी॑मेद्व॒त्सो अनु॒ गाम॑पश्यद्विश्वरू॒प्यं॑ त्रि॒षु योज॑नेषु ॥ १.१६४.०९ ॥
yu̱ktā mā̱tāsī̍ddhu̱ri dakṣi̍ṇāyā̱ ati̍ṣṭha̱dgarbho̍ vṛja̱nīṣva̱ntaḥ | amī̍medva̱tso anu̱ gāma̍paśyadviśvarū̱pya̍ṁ tri̱ṣu yoja̍neṣu || 1.164.09 ||
ति॒स्रो मा॒तॄस्त्रीन्पि॒तॄन्बिभ्र॒देक॑ ऊ॒र्ध्वस्त॑स्थौ॒ नेमव॑ ग्लापयन्ति । म॒न्त्रय॑न्ते दि॒वो अ॒मुष्य॑ पृ॒ष्ठे वि॑श्व॒विदं॒ वाच॒मवि॑श्वमिन्वाम् ॥ १.१६४.१० ॥
ti̱sro mā̱tṝstrīnpi̱tṝnbibhra̱deka̍ ū̱rdhvasta̍sthau̱ nemava̍ glāpayanti | ma̱ntraya̍nte di̱vo a̱muṣya̍ pṛ̱ṣṭhe vi̍śva̱vida̱ṁ vāca̱mavi̍śvaminvām || 1.164.10 ||
द्वाद॑शारं न॒हि तज्जरा॑य॒ वर्व॑र्ति च॒क्रं परि॒ द्यामृ॒तस्य॑ । आ पु॒त्रा अ॑ग्ने मिथु॒नासो॒ अत्र॑ स॒प्त श॒तानि॑ विंश॒तिश्च॑ तस्थुः ॥ १.१६४.११ ॥
dvāda̍śāraṁ na̱hi tajjarā̍ya̱ varva̍rti ca̱kraṁ pari̱ dyāmṛ̱tasya̍ | ā pu̱trā a̍gne mithu̱nāso̱ atra̍ sa̱pta śa̱tāni̍ viṁśa̱tiśca̍ tasthuḥ || 1.164.11 ||
पञ्च॑पादं पि॒तरं॒ द्वाद॑शाकृतिं दि॒व आ॑हुः॒ परे॒ अर्धे॑ पुरी॒षिण॑म् । अथे॒मे अ॒न्य उप॑रे विचक्ष॒णं स॒प्तच॑क्रे॒ षळ॑र आहु॒रर्पि॑तम् ॥ १.१६४.१२ ॥
pañca̍pādaṁ pi̱tara̱ṁ dvāda̍śākṛtiṁ di̱va ā̍hu̱ḥ pare̱ ardhe̍ purī̱ṣiṇa̍m | athe̱me a̱nya upa̍re vicakṣa̱ṇaṁ sa̱ptaca̍kre̱ ṣaḻa̍ra āhu̱rarpi̍tam || 1.164.12 ||
पञ्चा॑रे च॒क्रे प॑रि॒वर्त॑माने॒ तस्मि॒न्ना त॑स्थु॒र्भुव॑नानि॒ विश्वा॑ । तस्य॒ नाक्ष॑स्तप्यते॒ भूरि॑भारः स॒नादे॒व न शी॑र्यते॒ सना॑भिः ॥ १.१६४.१३ ॥
pañcā̍re ca̱kre pa̍ri̱varta̍māne̱ tasmi̱nnā ta̍sthu̱rbhuva̍nāni̱ viśvā̍ | tasya̱ nākṣa̍stapyate̱ bhūri̍bhāraḥ sa̱nāde̱va na śī̍ryate̱ sanā̍bhiḥ || 1.164.13 ||
सने॑मि च॒क्रम॒जरं॒ वि वा॑वृत उत्ता॒नायां॒ दश॑ यु॒क्ता व॑हन्ति । सूर्य॑स्य॒ चक्षू॒ रज॑सै॒त्यावृ॑तं॒ तस्मि॒न्नार्पि॑ता॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥ १.१६४.१४ ॥
sane̍mi ca̱krama̱jara̱ṁ vi vā̍vṛta uttā̱nāyā̱ṁ daśa̍ yu̱ktā va̍hanti | sūrya̍sya̱ cakṣū̱ raja̍sai̱tyāvṛ̍ta̱ṁ tasmi̱nnārpi̍tā̱ bhuva̍nāni̱ viśvā̍ || 1.164.14 ||
सा॒कं॒जानां॑ स॒प्तथ॑माहुरेक॒जं षळिद्य॒मा ऋष॑यो देव॒जा इति॑ । तेषा॑मि॒ष्टानि॒ विहि॑तानि धाम॒शः स्था॒त्रे रे॑जन्ते॒ विकृ॑तानि रूप॒शः ॥ १.१६४.१५ ॥
sā̱ka̱ṁjānā̍ṁ sa̱ptatha̍māhureka̱jaṁ ṣaḻidya̱mā ṛṣa̍yo deva̱jā iti̍ | teṣā̍mi̱ṣṭāni̱ vihi̍tāni dhāma̱śaḥ sthā̱tre re̍jante̱ vikṛ̍tāni rūpa̱śaḥ || 1.164.15 ||
स्त्रियः॑ स॒तीस्ताँ उ॑ मे पुं॒स आ॑हुः॒ पश्य॑दक्ष॒ण्वान्न वि चे॑तद॒न्धः । क॒विर्यः पु॒त्रः स ई॒मा चि॑केत॒ यस्ता वि॑जा॒नात्स पि॒तुष्पि॒तास॑त् ॥ १.१६४.१६ ॥
striya̍ḥ sa̱tīstā u̍ me pu̱ṁsa ā̍hu̱ḥ paśya̍dakṣa̱ṇvānna vi ce̍tada̱ndhaḥ | ka̱viryaḥ pu̱traḥ sa ī̱mā ci̍keta̱ yastā vi̍jā̱nātsa pi̱tuṣpi̱tāsa̍t || 1.164.16 ||
अ॒वः परे॑ण प॒र ए॒नाव॑रेण प॒दा व॒त्सं बिभ्र॑ती॒ गौरुद॑स्थात् । सा क॒द्रीची॒ कं स्वि॒दर्धं॒ परा॑गा॒त्क्व॑ स्वित्सूते न॒हि यू॒थे अ॒न्तः ॥ १.१६४.१७ ॥
a̱vaḥ pare̍ṇa pa̱ra e̱nāva̍reṇa pa̱dā va̱tsaṁ bibhra̍tī̱ gauruda̍sthāt | sā ka̱drīcī̱ kaṁ svi̱dardha̱ṁ parā̍gā̱tkva̍ svitsūte na̱hi yū̱the a̱ntaḥ || 1.164.17 ||
अ॒वः परे॑ण पि॒तरं॒ यो अ॑स्यानु॒वेद॑ प॒र ए॒नाव॑रेण । क॒वी॒यमा॑नः॒ क इ॒ह प्र वो॑चद्दे॒वं मनः॒ कुतो॒ अधि॒ प्रजा॑तम् ॥ १.१६४.१८ ॥
a̱vaḥ pare̍ṇa pi̱tara̱ṁ yo a̍syānu̱veda̍ pa̱ra e̱nāva̍reṇa | ka̱vī̱yamā̍na̱ḥ ka i̱ha pra vo̍cadde̱vaṁ mana̱ḥ kuto̱ adhi̱ prajā̍tam || 1.164.18 ||
ये अ॒र्वाञ्च॒स्ताँ उ॒ परा॑च आहु॒र्ये परा॑ञ्च॒स्ताँ उ॑ अ॒र्वाच॑ आहुः । इन्द्र॑श्च॒ या च॒क्रथुः॑ सोम॒ तानि॑ धु॒रा न यु॒क्ता रज॑सो वहन्ति ॥ १.१६४.१९ ॥
ye a̱rvāñca̱stā u̱ parā̍ca āhu̱rye parā̍ñca̱stā u̍ a̱rvāca̍ āhuḥ | indra̍śca̱ yā ca̱krathu̍ḥ soma̱ tāni̍ dhu̱rā na yu̱ktā raja̍so vahanti || 1.164.19 ||
द्वा सु॑प॒र्णा स॒युजा॒ सखा॑या समा॒नं वृ॒क्षं परि॑ षस्वजाते । तयो॑र॒न्यः पिप्प॑लं स्वा॒द्वत्त्यन॑श्नन्न॒न्यो अ॒भि चा॑कशीति ॥ १.१६४.२० ॥
dvā su̍pa̱rṇā sa̱yujā̱ sakhā̍yā samā̱naṁ vṛ̱kṣaṁ pari̍ ṣasvajāte | tayo̍ra̱nyaḥ pippa̍laṁ svā̱dvattyana̍śnanna̱nyo a̱bhi cā̍kaśīti || 1.164.20 ||
यत्रा॑ सुप॒र्णा अ॒मृत॑स्य भा॒गमनि॑मेषं वि॒दथा॑भि॒स्वर॑न्ति । इ॒नो विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य गो॒पाः स मा॒ धीरः॒ पाक॒मत्रा वि॑वेश ॥ १.१६४.२१ ॥
yatrā̍ supa̱rṇā a̱mṛta̍sya bhā̱gamani̍meṣaṁ vi̱dathā̍bhi̱svara̍nti | i̱no viśva̍sya̱ bhuva̍nasya go̱pāḥ sa mā̱ dhīra̱ḥ pāka̱matrā vi̍veśa || 1.164.21 ||
यस्मि॑न्वृ॒क्षे म॒ध्वदः॑ सुप॒र्णा नि॑वि॒शन्ते॒ सुव॑ते॒ चाधि॒ विश्वे॑ । तस्येदा॑हुः॒ पिप्प॑लं स्वा॒द्वग्रे॒ तन्नोन्न॑श॒द्यः पि॒तरं॒ न वेद॑ ॥ १.१६४.२२ ॥
yasmi̍nvṛ̱kṣe ma̱dhvada̍ḥ supa̱rṇā ni̍vi̱śante̱ suva̍te̱ cādhi̱ viśve̍ | tasyedā̍hu̱ḥ pippa̍laṁ svā̱dvagre̱ tannonna̍śa̱dyaḥ pi̱tara̱ṁ na veda̍ || 1.164.22 ||
यद्गा॑य॒त्रे अधि॑ गाय॒त्रमाहि॑तं॒ त्रैष्टु॑भाद्वा॒ त्रैष्टु॑भं नि॒रत॑क्षत । यद्वा॒ जग॒ज्जग॒त्याहि॑तं प॒दं य इत्तद्वि॒दुस्ते अ॑मृत॒त्वमा॑नशुः ॥ १.१६४.२३ ॥
yadgā̍ya̱tre adhi̍ gāya̱tramāhi̍ta̱ṁ traiṣṭu̍bhādvā̱ traiṣṭu̍bhaṁ ni̱rata̍kṣata | yadvā̱ jaga̱jjaga̱tyāhi̍taṁ pa̱daṁ ya ittadvi̱duste a̍mṛta̱tvamā̍naśuḥ || 1.164.23 ||
गा॒य॒त्रेण॒ प्रति॑ मिमीते अ॒र्कम॒र्केण॒ साम॒ त्रैष्टु॑भेन वा॒कम् । वा॒केन॑ वा॒कं द्वि॒पदा॒ चतु॑ष्पदा॒क्षरे॑ण मिमते स॒प्त वाणीः॑ ॥ १.१६४.२४ ॥
gā̱ya̱treṇa̱ prati̍ mimīte a̱rkama̱rkeṇa̱ sāma̱ traiṣṭu̍bhena vā̱kam | vā̱kena̍ vā̱kaṁ dvi̱padā̱ catu̍ṣpadā̱kṣare̍ṇa mimate sa̱pta vāṇī̍ḥ || 1.164.24 ||
जग॑ता॒ सिन्धुं॑ दि॒व्य॑स्तभायद्रथंत॒रे सूर्यं॒ पर्य॑पश्यत् । गा॒य॒त्रस्य॑ स॒मिध॑स्ति॒स्र आ॑हु॒स्ततो॑ म॒ह्ना प्र रि॑रिचे महि॒त्वा ॥ १.१६४.२५ ॥
jaga̍tā̱ sindhu̍ṁ di̱vya̍stabhāyadrathaṁta̱re sūrya̱ṁ parya̍paśyat | gā̱ya̱trasya̍ sa̱midha̍sti̱sra ā̍hu̱stato̍ ma̱hnā pra ri̍rice mahi̱tvā || 1.164.25 ||
उप॑ ह्वये सु॒दुघां॑ धे॒नुमे॒तां सु॒हस्तो॑ गो॒धुगु॒त दो॑हदेनाम् । श्रेष्ठं॑ स॒वं स॑वि॒ता सा॑विषन्नो॒ऽभी॑द्धो घ॒र्मस्तदु॒ षु प्र वो॑चम् ॥ १.१६४.२६ ॥
upa̍ hvaye su̱dughā̍ṁ dhe̱nume̱tāṁ su̱hasto̍ go̱dhugu̱ta do̍hadenām | śreṣṭha̍ṁ sa̱vaṁ sa̍vi̱tā sā̍viṣanno̱'bhī̍ddho gha̱rmastadu̱ ṣu pra vo̍cam || 1.164.26 ||
हि॒ङ्कृ॒ण्व॒ती व॑सु॒पत्नी॒ वसू॑नां व॒त्समि॒च्छन्ती॒ मन॑सा॒भ्यागा॑त् । दु॒हाम॒श्विभ्यां॒ पयो॑ अ॒घ्न्येयं सा व॑र्धतां मह॒ते सौभ॑गाय ॥ १.१६४.२७ ॥
hi̱ṅkṛ̱ṇva̱tī va̍su̱patnī̱ vasū̍nāṁ va̱tsami̱cchantī̱ mana̍sā̱bhyāgā̍t | du̱hāma̱śvibhyā̱ṁ payo̍ a̱ghnyeyaṁ sā va̍rdhatāṁ maha̱te saubha̍gāya || 1.164.27 ||
गौर॑मीमे॒दनु॑ व॒त्सं मि॒षन्तं॑ मू॒र्धानं॒ हिङ्ङ॑कृणो॒न्मात॒वा उ॑ । सृक्वा॑णं घ॒र्मम॒भि वा॑वशा॒ना मिमा॑ति मा॒युं पय॑ते॒ पयो॑भिः ॥ १.१६४.२८ ॥
gaura̍mīme̱danu̍ va̱tsaṁ mi̱ṣanta̍ṁ mū̱rdhāna̱ṁ hiṅṅa̍kṛṇo̱nmāta̱vā u̍ | sṛkvā̍ṇaṁ gha̱rmama̱bhi vā̍vaśā̱nā mimā̍ti mā̱yuṁ paya̍te̱ payo̍bhiḥ || 1.164.28 ||
अ॒यं स शि॑ङ्क्ते॒ येन॒ गौर॒भीवृ॑ता॒ मिमा॑ति मा॒युं ध्व॒सना॒वधि॑ श्रि॒ता । सा चि॒त्तिभि॒र्नि हि च॒कार॒ मर्त्यं॑ वि॒द्युद्भव॑न्ती॒ प्रति॑ व॒व्रिमौ॑हत ॥ १.१६४.२९ ॥
a̱yaṁ sa śi̍ṅkte̱ yena̱ gaura̱bhīvṛ̍tā̱ mimā̍ti mā̱yuṁ dhva̱sanā̱vadhi̍ śri̱tā | sā ci̱ttibhi̱rni hi ca̱kāra̱ martya̍ṁ vi̱dyudbhava̍ntī̱ prati̍ va̱vrimau̍hata || 1.164.29 ||
अ॒नच्छ॑ये तु॒रगा॑तु जी॒वमेज॑द्ध्रु॒वं मध्य॒ आ प॒स्त्या॑नाम् । जी॒वो मृ॒तस्य॑ चरति स्व॒धाभि॒रम॑र्त्यो॒ मर्त्ये॑ना॒ सयो॑निः ॥ १.१६४.३० ॥
a̱naccha̍ye tu̱ragā̍tu jī̱vameja̍ddhru̱vaṁ madhya̱ ā pa̱styā̍nām | jī̱vo mṛ̱tasya̍ carati sva̱dhābhi̱rama̍rtyo̱ martye̍nā̱ sayo̍niḥ || 1.164.30 ||
अप॑श्यं गो॒पामनि॑पद्यमान॒मा च॒ परा॑ च प॒थिभि॒श्चर॑न्तम् । स स॒ध्रीचीः॒ स विषू॑ची॒र्वसा॑न॒ आ व॑रीवर्ति॒ भुव॑नेष्व॒न्तः ॥ १.१६४.३१ ॥
apa̍śyaṁ go̱pāmani̍padyamāna̱mā ca̱ parā̍ ca pa̱thibhi̱ścara̍ntam | sa sa̱dhrīcī̱ḥ sa viṣū̍cī̱rvasā̍na̱ ā va̍rīvarti̱ bhuva̍neṣva̱ntaḥ || 1.164.31 ||
य ईं॑ च॒कार॒ न सो अ॒स्य वे॑द॒ य ईं॑ द॒दर्श॒ हिरु॒गिन्नु तस्मा॑त् । स मा॒तुर्योना॒ परि॑वीतो अ॒न्तर्ब॑हुप्र॒जा निरृ॑ति॒मा वि॑वेश ॥ १.१६४.३२ ॥
ya ī̍ṁ ca̱kāra̱ na so a̱sya ve̍da̱ ya ī̍ṁ da̱darśa̱ hiru̱ginnu tasmā̍t | sa mā̱turyonā̱ pari̍vīto a̱ntarba̍hupra̱jā nirṛ̍ti̱mā vi̍veśa || 1.164.32 ||
द्यौर्मे॑ पि॒ता ज॑नि॒ता नाभि॒रत्र॒ बन्धु॑र्मे मा॒ता पृ॑थि॒वी म॒हीयम् । उ॒त्ता॒नयो॑श्च॒म्वो॒॑र्योनि॑र॒न्तरत्रा॑ पि॒ता दु॑हि॒तुर्गर्भ॒माधा॑त् ॥ १.१६४.३३ ॥
dyaurme̍ pi̱tā ja̍ni̱tā nābhi̱ratra̱ bandhu̍rme mā̱tā pṛ̍thi̱vī ma̱hīyam | u̱ttā̱nayo̍śca̱mvo̱3̱̍ryoni̍ra̱ntaratrā̍ pi̱tā du̍hi̱turgarbha̱mādhā̍t || 1.164.33 ||
पृ॒च्छामि॑ त्वा॒ पर॒मन्तं॑ पृथि॒व्याः पृ॒च्छामि॒ यत्र॒ भुव॑नस्य॒ नाभिः॑ । पृ॒च्छामि॑ त्वा॒ वृष्णो॒ अश्व॑स्य॒ रेतः॑ पृ॒च्छामि॑ वा॒चः प॑र॒मं व्यो॑म ॥ १.१६४.३४ ॥
pṛ̱cchāmi̍ tvā̱ para̱manta̍ṁ pṛthi̱vyāḥ pṛ̱cchāmi̱ yatra̱ bhuva̍nasya̱ nābhi̍ḥ | pṛ̱cchāmi̍ tvā̱ vṛṣṇo̱ aśva̍sya̱ reta̍ḥ pṛ̱cchāmi̍ vā̱caḥ pa̍ra̱maṁ vyo̍ma || 1.164.34 ||
इ॒यं वेदिः॒ परो॒ अन्तः॑ पृथि॒व्या अ॒यं य॒ज्ञो भुव॑नस्य॒ नाभिः॑ । अ॒यं सोमो॒ वृष्णो॒ अश्व॑स्य॒ रेतो॑ ब्र॒ह्मायं वा॒चः प॑र॒मं व्यो॑म ॥ १.१६४.३५ ॥
i̱yaṁ vedi̱ḥ paro̱ anta̍ḥ pṛthi̱vyā a̱yaṁ ya̱jño bhuva̍nasya̱ nābhi̍ḥ | a̱yaṁ somo̱ vṛṣṇo̱ aśva̍sya̱ reto̍ bra̱hmāyaṁ vā̱caḥ pa̍ra̱maṁ vyo̍ma || 1.164.35 ||
स॒प्तार्ध॑ग॒र्भा भुव॑नस्य॒ रेतो॒ विष्णो॑स्तिष्ठन्ति प्र॒दिशा॒ विध॑र्मणि । ते धी॒तिभि॒र्मन॑सा॒ ते वि॑प॒श्चितः॑ परि॒भुवः॒ परि॑ भवन्ति वि॒श्वतः॑ ॥ १.१६४.३६ ॥
sa̱ptārdha̍ga̱rbhā bhuva̍nasya̱ reto̱ viṣṇo̍stiṣṭhanti pra̱diśā̱ vidha̍rmaṇi | te dhī̱tibhi̱rmana̍sā̱ te vi̍pa̱ścita̍ḥ pari̱bhuva̱ḥ pari̍ bhavanti vi̱śvata̍ḥ || 1.164.36 ||
न वि जा॑नामि॒ यदि॑वे॒दमस्मि॑ नि॒ण्यः संन॑द्धो॒ मन॑सा चरामि । य॒दा माग॑न्प्रथम॒जा ऋ॒तस्यादिद्वा॒चो अ॑श्नुवे भा॒गम॒स्याः ॥ १.१६४.३७ ॥
na vi jā̍nāmi̱ yadi̍ve̱damasmi̍ ni̱ṇyaḥ saṁna̍ddho̱ mana̍sā carāmi | ya̱dā māga̍nprathama̱jā ṛ̱tasyādidvā̱co a̍śnuve bhā̱gama̱syāḥ || 1.164.37 ||
अपा॒ङ्प्राङे॑ति स्व॒धया॑ गृभी॒तोऽम॑र्त्यो॒ मर्त्ये॑ना॒ सयो॑निः । ता शश्व॑न्ता विषू॒चीना॑ वि॒यन्ता॒ न्य॑न्यं चि॒क्युर्न नि चि॑क्युर॒न्यम् ॥ १.१६४.३८ ॥
apā̱ṅprāṅe̍ti sva̱dhayā̍ gṛbhī̱to'ma̍rtyo̱ martye̍nā̱ sayo̍niḥ | tā śaśva̍ntā viṣū̱cīnā̍ vi̱yantā̱ nya1̱̍nyaṁ ci̱kyurna ni ci̍kyura̱nyam || 1.164.38 ||
ऋ॒चो अ॒क्षरे॑ पर॒मे व्यो॑म॒न्यस्मि॑न्दे॒वा अधि॒ विश्वे॑ निषे॒दुः । यस्तन्न वेद॒ किमृ॒चा क॑रिष्यति॒ य इत्तद्वि॒दुस्त इ॒मे समा॑सते ॥ १.१६४.३९ ॥
ṛ̱co a̱kṣare̍ para̱me vyo̍ma̱nyasmi̍nde̱vā adhi̱ viśve̍ niṣe̱duḥ | yastanna veda̱ kimṛ̱cā ka̍riṣyati̱ ya ittadvi̱dusta i̱me samā̍sate || 1.164.39 ||
सू॒य॒व॒साद्भग॑वती॒ हि भू॒या अथो॑ व॒यं भग॑वन्तः स्याम । अ॒द्धि तृण॑मघ्न्ये विश्व॒दानीं॒ पिब॑ शु॒द्धमु॑द॒कमा॒चर॑न्ती ॥ १.१६४.४० ॥
sū̱ya̱va̱sādbhaga̍vatī̱ hi bhū̱yā atho̍ va̱yaṁ bhaga̍vantaḥ syāma | a̱ddhi tṛṇa̍maghnye viśva̱dānī̱ṁ piba̍ śu̱ddhamu̍da̱kamā̱cara̍ntī || 1.164.40 ||
गौ॒रीर्मि॑माय सलि॒लानि॒ तक्ष॒त्येक॑पदी द्वि॒पदी॒ सा चतु॑ष्पदी । अ॒ष्टाप॑दी॒ नव॑पदी बभू॒वुषी॑ स॒हस्रा॑क्षरा पर॒मे व्यो॑मन् ॥ १.१६४.४१ ॥
gau̱rīrmi̍māya sali̱lāni̱ takṣa̱tyeka̍padī dvi̱padī̱ sā catu̍ṣpadī | a̱ṣṭāpa̍dī̱ nava̍padī babhū̱vuṣī̍ sa̱hasrā̍kṣarā para̱me vyo̍man || 1.164.41 ||
तस्याः॑ समु॒द्रा अधि॒ वि क्ष॑रन्ति॒ तेन॑ जीवन्ति प्र॒दिश॒श्चत॑स्रः । ततः॑ क्षरत्य॒क्षरं॒ तद्विश्व॒मुप॑ जीवति ॥ १.१६४.४२ ॥
tasyā̍ḥ samu̱drā adhi̱ vi kṣa̍ranti̱ tena̍ jīvanti pra̱diśa̱ścata̍sraḥ | tata̍ḥ kṣaratya̱kṣara̱ṁ tadviśva̱mupa̍ jīvati || 1.164.42 ||
श॒क॒मयं॑ धू॒ममा॒राद॑पश्यं विषू॒वता॑ प॒र ए॒नाव॑रेण । उ॒क्षाणं॒ पृश्नि॑मपचन्त वी॒रास्तानि॒ धर्मा॑णि प्रथ॒मान्या॑सन् ॥ १.१६४.४३ ॥
śa̱ka̱maya̍ṁ dhū̱mamā̱rāda̍paśyaṁ viṣū̱vatā̍ pa̱ra e̱nāva̍reṇa | u̱kṣāṇa̱ṁ pṛśni̍mapacanta vī̱rāstāni̱ dharmā̍ṇi pratha̱mānyā̍san || 1.164.43 ||
त्रयः॑ के॒शिन॑ ऋतु॒था वि च॑क्षते संवत्स॒रे व॑पत॒ एक॑ एषाम् । विश्व॒मेको॑ अ॒भि च॑ष्टे॒ शची॑भि॒र्ध्राजि॒रेक॑स्य ददृशे॒ न रू॒पम् ॥ १.१६४.४४ ॥
traya̍ḥ ke̱śina̍ ṛtu̱thā vi ca̍kṣate saṁvatsa̱re va̍pata̱ eka̍ eṣām | viśva̱meko̍ a̱bhi ca̍ṣṭe̱ śacī̍bhi̱rdhrāji̱reka̍sya dadṛśe̱ na rū̱pam || 1.164.44 ||
च॒त्वारि॒ वाक्परि॑मिता प॒दानि॒ तानि॑ विदुर्ब्राह्म॒णा ये म॑नी॒षिणः॑ । गुहा॒ त्रीणि॒ निहि॑ता॒ नेङ्ग॑यन्ति तु॒रीयं॑ वा॒चो म॑नु॒ष्या॑ वदन्ति ॥ १.१६४.४५ ॥
ca̱tvāri̱ vākpari̍mitā pa̱dāni̱ tāni̍ vidurbrāhma̱ṇā ye ma̍nī̱ṣiṇa̍ḥ | guhā̱ trīṇi̱ nihi̍tā̱ neṅga̍yanti tu̱rīya̍ṁ vā̱co ma̍nu̱ṣyā̍ vadanti || 1.164.45 ||
इन्द्रं॑ मि॒त्रं वरु॑णम॒ग्निमा॑हु॒रथो॑ दि॒व्यः स सु॑प॒र्णो ग॒रुत्मा॑न् । एकं॒ सद्विप्रा॑ बहु॒धा व॑दन्त्य॒ग्निं य॒मं मा॑त॒रिश्वा॑नमाहुः ॥ १.१६४.४६ ॥
indra̍ṁ mi̱traṁ varu̍ṇama̱gnimā̍hu̱ratho̍ di̱vyaḥ sa su̍pa̱rṇo ga̱rutmā̍n | eka̱ṁ sadviprā̍ bahu̱dhā va̍dantya̱gniṁ ya̱maṁ mā̍ta̱riśvā̍namāhuḥ || 1.164.46 ||
कृ॒ष्णं नि॒यानं॒ हर॑यः सुप॒र्णा अ॒पो वसा॑ना॒ दिव॒मुत्प॑तन्ति । त आव॑वृत्र॒न्सद॑नादृ॒तस्यादिद्घृ॒तेन॑ पृथि॒वी व्यु॑द्यते ॥ १.१६४.४७ ॥
kṛ̱ṣṇaṁ ni̱yāna̱ṁ hara̍yaḥ supa̱rṇā a̱po vasā̍nā̱ diva̱mutpa̍tanti | ta āva̍vṛtra̱nsada̍nādṛ̱tasyādidghṛ̱tena̍ pṛthi̱vī vyu̍dyate || 1.164.47 ||
द्वाद॑श प्र॒धय॑श्च॒क्रमेकं॒ त्रीणि॒ नभ्या॑नि॒ क उ॒ तच्चि॑केत । तस्मि॑न्सा॒कं त्रि॑श॒ता न श॒ङ्कवो॑ऽर्पि॒ताः ष॒ष्टिर्न च॑लाच॒लासः॑ ॥ १.१६४.४८ ॥
dvāda̍śa pra̱dhaya̍śca̱krameka̱ṁ trīṇi̱ nabhyā̍ni̱ ka u̱ tacci̍keta | tasmi̍nsā̱kaṁ tri̍śa̱tā na śa̱ṅkavo̍'rpi̱tāḥ ṣa̱ṣṭirna ca̍lāca̱lāsa̍ḥ || 1.164.48 ||
यस्ते॒ स्तनः॑ शश॒यो यो म॑यो॒भूर्येन॒ विश्वा॒ पुष्य॑सि॒ वार्या॑णि । यो र॑त्न॒धा व॑सु॒विद्यः सु॒दत्रः॒ सर॑स्वति॒ तमि॒ह धात॑वे कः ॥ १.१६४.४९ ॥
yaste̱ stana̍ḥ śaśa̱yo yo ma̍yo̱bhūryena̱ viśvā̱ puṣya̍si̱ vāryā̍ṇi | yo ra̍tna̱dhā va̍su̱vidyaḥ su̱datra̱ḥ sara̍svati̱ tami̱ha dhāta̍ve kaḥ || 1.164.49 ||
य॒ज्ञेन॑ य॒ज्ञम॑यजन्त दे॒वास्तानि॒ धर्मा॑णि प्रथ॒मान्या॑सन् । ते ह॒ नाकं॑ महि॒मानः॑ सचन्त॒ यत्र॒ पूर्वे॑ सा॒ध्याः सन्ति॑ दे॒वाः ॥ १.१६४.५० ॥
ya̱jñena̍ ya̱jñama̍yajanta de̱vāstāni̱ dharmā̍ṇi pratha̱mānyā̍san | te ha̱ nāka̍ṁ mahi̱māna̍ḥ sacanta̱ yatra̱ pūrve̍ sā̱dhyāḥ santi̍ de̱vāḥ || 1.164.50 ||
स॒मा॒नमे॒तदु॑द॒कमुच्चैत्यव॒ चाह॑भिः । भूमिं॑ प॒र्जन्या॒ जिन्व॑न्ति॒ दिवं॑ जिन्वन्त्य॒ग्नयः॑ ॥ १.१६४.५१ ॥
sa̱mā̱name̱tadu̍da̱kamuccaityava̱ cāha̍bhiḥ | bhūmi̍ṁ pa̱rjanyā̱ jinva̍nti̱ diva̍ṁ jinvantya̱gnaya̍ḥ || 1.164.51 ||
दि॒व्यं सु॑प॒र्णं वा॑य॒सं बृ॒हन्त॑म॒पां गर्भं॑ दर्श॒तमोष॑धीनाम् । अ॒भी॒प॒तो वृ॒ष्टिभि॑स्त॒र्पय॑न्तं॒ सर॑स्वन्त॒मव॑से जोहवीमि ॥ १.१६४.५२ ॥
di̱vyaṁ su̍pa̱rṇaṁ vā̍ya̱saṁ bṛ̱hanta̍ma̱pāṁ garbha̍ṁ darśa̱tamoṣa̍dhīnām | a̱bhī̱pa̱to vṛ̱ṣṭibhi̍sta̱rpaya̍nta̱ṁ sara̍svanta̱mava̍se johavīmi || 1.164.52 ||