या ओष॑धीः॒ पूर्वा॑ जा॒ता दे॒वेभ्य॑स्त्रियु॒गं पु॒रा । मनै॒ नु ब॒भ्रूणा॑म॒हं श॒तं धामा॑नि स॒प्त च॑ ॥ १०.०९७.०१ ॥
yā oṣadhīḥ pūrvā jātā devebhyastriyugaṃ purā | manai nu babhrūṇāmahaṃ śataṃ dhāmāni sapta ca || 10.097.01 ||
श॒तं वो॑ अम्ब॒ धामा॑नि स॒हस्र॑मु॒त वो॒ रुहः॑ । अधा॑ शतक्रत्वो यू॒यमि॒मं मे॑ अग॒दं कृ॑त ॥ १०.०९७.०२ ॥
śataṃ vo amba dhāmāni sahasramuta vo ruhaḥ | adhā śatakratvo yūyamimaṃ me agadaṃ kṛta || 10.097.02 ||
ओष॑धीः॒ प्रति॑ मोदध्वं॒ पुष्प॑वतीः प्र॒सूव॑रीः । अश्वा॑ इव स॒जित्व॑रीर्वी॒रुधः॑ पारयि॒ष्ण्वः॑ ॥ १०.०९७.०३ ॥
oṣadhīḥ prati modadhvaṃ puṣpavatīḥ prasūvarīḥ | aśvā iva sajitvarīrvīrudhaḥ pārayiṣṇvaḥ || 10.097.03 ||
ओष॑धी॒रिति॑ मातर॒स्तद्वो॑ देवी॒रुप॑ ब्रुवे । स॒नेय॒मश्वं॒ गां वास॑ आ॒त्मानं॒ तव॑ पूरुष ॥ १०.०९७.०४ ॥
oṣadhīriti mātarastadvo devīrupa bruve | saneyamaśvaṃ gāṃ vāsa ātmānaṃ tava pūruṣa || 10.097.04 ||
अ॒श्व॒त्थे वो॑ नि॒षद॑नं प॒र्णे वो॑ वस॒तिष्कृ॒ता । गो॒भाज॒ इत्किला॑सथ॒ यत्स॒नव॑थ॒ पूरु॑षम् ॥ १०.०९७.०५ ॥
aśvatthe vo niṣadanaṃ parṇe vo vasatiṣkṛtā | gobhāja itkilāsatha yatsanavatha pūruṣam || 10.097.05 ||
यत्रौष॑धीः स॒मग्म॑त॒ राजा॑नः॒ समि॑ताविव । विप्रः॒ स उ॑च्यते भि॒षग्र॑क्षो॒हामी॑व॒चात॑नः ॥ १०.०९७.०६ ॥
yatrauṣadhīḥ samagmata rājānaḥ samitāviva | vipraḥ sa ucyate bhiṣagrakṣohāmīvacātanaḥ || 10.097.06 ||
अ॒श्वा॒व॒तीं सो॑माव॒तीमू॒र्जय॑न्ती॒मुदो॑जसम् । आवि॑त्सि॒ सर्वा॒ ओष॑धीर॒स्मा अ॑रि॒ष्टता॑तये ॥ १०.०९७.०७ ॥
aśvāvatīṃ somāvatīmūrjayantīmudojasam | āvitsi sarvā oṣadhīrasmā ariṣṭatātaye || 10.097.07 ||
उच्छुष्मा॒ ओष॑धीनां॒ गावो॑ गो॒ष्ठादि॑वेरते । धनं॑ सनि॒ष्यन्ती॑नामा॒त्मानं॒ तव॑ पूरुष ॥ १०.०९७.०८ ॥
ucchuṣmā oṣadhīnāṃ gāvo goṣṭhādiverate | dhanaṃ saniṣyantīnāmātmānaṃ tava pūruṣa || 10.097.08 ||
इष्कृ॑ति॒र्नाम॑ वो मा॒ताथो॑ यू॒यं स्थ॒ निष्कृ॑तीः । सी॒राः प॑त॒त्रिणीः॑ स्थन॒ यदा॒मय॑ति॒ निष्कृ॑थ ॥ १०.०९७.०९ ॥
iṣkṛtirnāma vo mātātho yūyaṃ stha niṣkṛtīḥ | sīrāḥ patatriṇīḥ sthana yadāmayati niṣkṛtha || 10.097.09 ||
अति॒ विश्वाः॑ परि॒ष्ठाः स्ते॒न इ॑व व्र॒जम॑क्रमुः । ओष॑धीः॒ प्राचु॑च्यवु॒र्यत्किं च॑ त॒न्वो॒३॒॑ रपः॑ ॥ १०.०९७.१० ॥
ati viśvāḥ pariṣṭhāḥ stena iva vrajamakramuḥ | oṣadhīḥ prācucyavuryatkiṃ ca tanvo3 rapaḥ || 10.097.10 ||
यदि॒मा वा॒जय॑न्न॒हमोष॑धी॒र्हस्त॑ आद॒धे । आ॒त्मा यक्ष्म॑स्य नश्यति पु॒रा जी॑व॒गृभो॑ यथा ॥ १०.०९७.११ ॥
yadimā vājayannahamoṣadhīrhasta ādadhe | ātmā yakṣmasya naśyati purā jīvagṛbho yathā || 10.097.11 ||
यस्यौ॑षधीः प्र॒सर्प॒थाङ्ग॑मङ्गं॒ परु॑ष्परुः । ततो॒ यक्ष्मं॒ वि बा॑धध्व उ॒ग्रो म॑ध्यम॒शीरि॑व ॥ १०.०९७.१२ ॥
yasyauṣadhīḥ prasarpathāṅgamaṅgaṃ paruṣparuḥ | tato yakṣmaṃ vi bādhadhva ugro madhyamaśīriva || 10.097.12 ||
सा॒कं य॑क्ष्म॒ प्र प॑त॒ चाषे॑ण किकिदी॒विना॑ । सा॒कं वात॑स्य॒ ध्राज्या॑ सा॒कं न॑श्य नि॒हाक॑या ॥ १०.०९७.१३ ॥
sākaṃ yakṣma pra pata cāṣeṇa kikidīvinā | sākaṃ vātasya dhrājyā sākaṃ naśya nihākayā || 10.097.13 ||
अ॒न्या वो॑ अ॒न्याम॑वत्व॒न्यान्यस्या॒ उपा॑वत । ताः सर्वाः॑ संविदा॒ना इ॒दं मे॒ प्राव॑ता॒ वचः॑ ॥ १०.०९७.१४ ॥
anyā vo anyāmavatvanyānyasyā upāvata | tāḥ sarvāḥ saṃvidānā idaṃ me prāvatā vacaḥ || 10.097.14 ||
याः फ॒लिनी॒र्या अ॑फ॒ला अ॑पु॒ष्पा याश्च॑ पु॒ष्पिणीः॑ । बृह॒स्पति॑प्रसूता॒स्ता नो॑ मुञ्च॒न्त्वंह॑सः ॥ १०.०९७.१५ ॥
yāḥ phalinīryā aphalā apuṣpā yāśca puṣpiṇīḥ | bṛhaspatiprasūtāstā no muñcantvaṃhasaḥ || 10.097.15 ||
मु॒ञ्चन्तु॑ मा शप॒थ्या॒३॒॑दथो॑ वरु॒ण्या॑दु॒त । अथो॑ य॒मस्य॒ पड्बी॑शा॒त्सर्व॑स्माद्देवकिल्बि॒षात् ॥ १०.०९७.१६ ॥
muñcantu mā śapathyā3datho varuṇyāduta | atho yamasya paḍbīśātsarvasmāddevakilbiṣāt || 10.097.16 ||
अ॒व॒पत॑न्तीरवदन्दि॒व ओष॑धय॒स्परि॑ । यं जी॒वम॒श्नवा॑महै॒ न स रि॑ष्याति॒ पूरु॑षः ॥ १०.०९७.१७ ॥
avapatantīravadandiva oṣadhayaspari | yaṃ jīvamaśnavāmahai na sa riṣyāti pūruṣaḥ || 10.097.17 ||
या ओष॑धीः॒ सोम॑राज्ञीर्ब॒ह्वीः श॒तवि॑चक्षणाः । तासां॒ त्वम॑स्युत्त॒मारं॒ कामा॑य॒ शं हृ॒दे ॥ १०.०९७.१८ ॥
yā oṣadhīḥ somarājñīrbahvīḥ śatavicakṣaṇāḥ | tāsāṃ tvamasyuttamāraṃ kāmāya śaṃ hṛde || 10.097.18 ||
या ओष॑धीः॒ सोम॑राज्ञी॒र्विष्ठि॑ताः पृथि॒वीमनु॑ । बृह॒स्पति॑प्रसूता अ॒स्यै सं द॑त्त वी॒र्य॑म् ॥ १०.०९७.१९ ॥
yā oṣadhīḥ somarājñīrviṣṭhitāḥ pṛthivīmanu | bṛhaspatiprasūtā asyai saṃ datta vīryam || 10.097.19 ||
मा वो॑ रिषत्खनि॒ता यस्मै॑ चा॒हं खना॑मि वः । द्वि॒पच्चतु॑ष्पद॒स्माकं॒ सर्व॑मस्त्वनातु॒रम् ॥ १०.०९७.२० ॥
mā vo riṣatkhanitā yasmai cāhaṃ khanāmi vaḥ | dvipaccatuṣpadasmākaṃ sarvamastvanāturam || 10.097.20 ||
याश्चे॒दमु॑पशृ॒ण्वन्ति॒ याश्च॑ दू॒रं परा॑गताः । सर्वाः॑ सं॒गत्य॑ वीरुधो॒ऽस्यै सं द॑त्त वी॒र्य॑म् ॥ १०.०९७.२१ ॥
yāścedamupaśa्ṛṇvanti yāśca dūraṃ parāgatāḥ | sarvāḥ saṃgatya vīrudho'syai saṃ datta vīryam || 10.097.21 ||
ओष॑धयः॒ सं व॑दन्ते॒ सोमे॑न स॒ह राज्ञा॑ । यस्मै॑ कृ॒णोति॑ ब्राह्म॒णस्तं रा॑जन्पारयामसि ॥ १०.०९७.२२ ॥
oṣadhayaḥ saṃ vadante somena saha rājñā | yasmai kṛṇoti brāhmaṇastaṃ rājanpārayāmasi || 10.097.22 ||
त्वमु॑त्त॒मास्यो॑षधे॒ तव॑ वृ॒क्षा उप॑स्तयः । उप॑स्तिरस्तु॒ सो॒३॒॑ऽस्माकं॒ यो अ॒स्माँ अ॑भि॒दास॑ति ॥ १०.०९७.२३ ॥
tvamuttamāsyoṣadhe tava vṛkṣā upastayaḥ | upastirastu so3'smākaṃ yo asmāँ abhidāsati || 10.097.23 ||