अथैकोनत्रिंशोऽध्यायः.
athaikonatriṃśo'dhyāyaḥ.
प्रायश्चित्तम्
अथवक्ष्ये विशेषेण ध्रुवबेरस्य निष्कृतिं । ताम्रजं शैलजं चैव मूर्तिकं दारवं त्विति ।। २९.१ ।।
athavakṣye viśeṣeṇa dhruvaberasya niṣkṛtiṃ | tāmrajaṃ śailajaṃ caiva mūrtikaṃ dāravaṃ tviti || 29.1 ||
चातुर्विध्यं ध्रुवस्यात्र पूर्वमेव मयोदितं । षण्मानसहितं कृत्वासनालं पादपद्मकं ।। २९.२ ।।
cāturvidhyaṃ dhruvasyātra pūrvameva mayoditaṃ | ṣaṇmānasahitaṃ kṛtvāsanālaṃ pādapadmakaṃ || 29.2 ||
कृत्वा तु ताम्रजं बिंबं कौतुकस्योक्तवर्त्मना । कृत्वाक्ष्युन्मोचनं चाधिवासान्संस्थाप्य चाचलं ।। २९.३ ।।
kṛtvā tu tāmrajaṃ biṃbaṃ kautukasyoktavartmanā | kṛtvākṣyunmocanaṃ cādhivāsānsaṃsthāpya cācalaṃ || 29.3 ||
स्थापयेत्सह देव्यौच शुद्ध्यर्थं प्रतिपर्वतु । शुद्धोदैरभिषिच्यैव भूषणैश्च विभूष्यच ।। २९.४ ।।
sthāpayetsaha devyauca śuddhyarthaṃ pratiparvatu | śuddhodairabhiṣicyaiva bhūṣaṇaiśca vibhūṣyaca || 29.4 ||
पुष्पन्यासं च कृत्वैव सर्वान्परिषदः क्रमाथ् । शैलानेव प्रकुर्वीत यथा शातातपोऽब्रवीथ् ।। २९.५ ।।
puṣpanyāsaṃ ca kṛtvaiva sarvānpariṣadaḥ kramāth | śailāneva prakurvīta yathā śātātapo'bravīth || 29.5 ||
शैलं ध्रुवं तथा चित्रं चित्रार्धं वा विधाय च । पूर्वोक्तेन विधानेन परं संस्कृत्य तत्क्रमाथ् ।। २९.६ ।।
śailaṃ dhruvaṃ tathā citraṃ citrārdhaṃ vā vidhāya ca | pūrvoktena vidhānena paraṃ saṃskṛtya tatkramāth || 29.6 ||
देव्यावन्यांश्च देवांश्च तदालयगतानपि । तद्द्रव्येण प्रकुर्वीत ध्रुवं षण्मानसंयुतं ।। २९.७ ।।
devyāvanyāṃśca devāṃśca tadālayagatānapi | taddravyeṇa prakurvīta dhruvaṃ ṣaṇmānasaṃyutaṃ || 29.7 ||
कृत्वाक्ष्णोश्च भ्रुवोस्तद्वदोष्ठयोरुभयोरपि । करपादतले चैव नखेषु मुकुटेऽपि च ।। २९.८ ।।
kṛtvākṣṇośca bhruvostadvadoṣṭhayorubhayorapi | karapādatale caiva nakheṣu mukuṭe'pi ca || 29.8 ||
भूषणेषु विधानेन तत्तद्वर्णेन लेपयेथ् । मृण्मयं दारवं वा चेत्तद्द्रव्येणैव देवताः ।। २९.९ ।।
bhūṣaṇeṣu vidhānena tattadvarṇena lepayeth | mṛṇmayaṃ dāravaṃ vā cettaddravyeṇaiva devatāḥ || 29.9 ||
तदालयगताः कुर्यादन्यथा विपरीतकृथ् । अथ वा वर्णहीनं तु शैलं सर्वत्र कारयेथ् ।। २९.१० ।।
tadālayagatāḥ kuryādanyathā viparītakṛth | atha vā varṇahīnaṃ tu śailaṃ sarvatra kārayeth || 29.10 ||
अर्धचित्रस्य शैलस्य हीनेष्वं गेषु चैव हि । प्रत्यङ्गेषु तथोपाङ्गेष्वनिष्टं तद्भवेदिह ।। २९.११ ।।
ardhacitrasya śailasya hīneṣvaṃ geṣu caiva hi | pratyaṅgeṣu tathopāṅgeṣvaniṣṭaṃ tadbhavediha || 29.11 ||
बालागारेऽथ तच्छक्तिं नीत्वा बिंबं समाहरेथ् । भूमौ पिधाय तस्योर्ध्वे पद्माग्निं परिकल्प्य च ।। २९.१२ ।।
bālāgāre'tha tacchaktiṃ nītvā biṃbaṃ samāhareth | bhūmau pidhāya tasyordhve padmāgniṃ parikalpya ca || 29.12 ||
हुत्वा च महतीं शान्तिं शिलाग्रहणवत्तथा । तत्तदङ्गसमुत्पत्तिं युक्त्या तक्ष्णा तु कारयेथ् ।। २९.१३ ।।
hutvā ca mahatīṃ śāntiṃ śilāgrahaṇavattathā | tattadaṅgasamutpattiṃ yuktyā takṣṇā tu kārayeth || 29.13 ||
हीने महाङ्गे तद्बेरमयुक्तं चेत्समीकृतौ । त्यक्त्वा तद्विधिना बेरं पुनरन्यत्समाहरेथ् ।। २९.१४ ।।
hīne mahāṅge tadberamayuktaṃ cetsamīkṛtau | tyaktvā tadvidhinā beraṃ punaranyatsamāhareth || 29.14 ||
बेरं संधानयोग्यं यस्त्यजेत्पापी भवेत्स हि । विनष्टं च भवेत्सर्वंसंधानं शक्तितश्चरेथ् ।। २९.१५ ।।
beraṃ saṃdhānayogyaṃ yastyajetpāpī bhavetsa hi | vinaṣṭaṃ ca bhavetsarvaṃsaṃdhānaṃ śaktitaścareth || 29.15 ||
ध्रुवबेरमथार्ऽचां च कर्तुं पूर्वमिवद्वयं । अशक्तश्चेद्ध्रुवार्चान्तु कृत्वा चैकं स्वशक्तितः ।। २९.१६ ।।
dhruvaberamathār'cāṃ ca kartuṃ pūrvamivadvayaṃ | aśaktaśceddhruvārcāntu kṛtvā caikaṃ svaśaktitaḥ || 29.16 ||
प्रतिष्ठाप्यार्चयेत्सम्यगिति के चिन्मनीषिणः । एकबेरप्रतिष्ठायामेष एव विधिस्स्मृतः ।। २९.१७ ।।
pratiṣṭhāpyārcayetsamyagiti ke cinmanīṣiṇaḥ | ekaberapratiṣṭhāyāmeṣa eva vidhissmṛtaḥ || 29.17 ||
अशक्तश्चेद्ध्रुवं बेरमर्चाबेरमथापि वा । सहितं रहितं वाथ देवीभ्यांस्थाप्य चार्चयेथ् ।। २९.१८ ।।
aśaktaśceddhruvaṃ beramarcāberamathāpi vā | sahitaṃ rahitaṃ vātha devībhyāṃsthāpya cārcayeth || 29.18 ||
मृदालये ब्रह्मस्थाने ध्रुवार्चाबेरमाहरेथ् । तं देवीसहितं कृत्वा विमानं च विशेषतः ।। २९.१९ ।।
mṛdālaye brahmasthāne dhruvārcāberamāhareth | taṃ devīsahitaṃ kṛtvā vimānaṃ ca viśeṣataḥ || 29.19 ||
शैलं तु कर्तुमिच्छेच्चेद्देवो दैविकमाश्रयेथ् । यथा तथा प्रकल्प्यैव विमानं कौतुकं पुनः ।। २९.२० ।।
śailaṃ tu kartumicchecceddevo daivikamāśrayeth | yathā tathā prakalpyaiva vimānaṃ kautukaṃ punaḥ || 29.20 ||
लोहजं जङ्गमं कृत्वा ब्रङ्मस्थाने समाचरेथ् । कौतुकं शैलजं चेत्तु स्थावरं त्वेव स्थापयेथ् ।। २९.२१ ।।
lohajaṃ jaṅgamaṃ kṛtvā braṅmasthāne samācareth | kautukaṃ śailajaṃ cettu sthāvaraṃ tveva sthāpayeth || 29.21 ||
लघुबेरं प्रतिष्ठाप्य विमाने मृण्मयेऽर्चिते । कर्तुमिच्छेद्ध्रुवं बेरं विमानं चैव शैलजं ।। २९.२२ ।।
laghuberaṃ pratiṣṭhāpya vimāne mṛṇmaye'rcite | kartumiccheddhruvaṃ beraṃ vimānaṃ caiva śailajaṃ || 29.22 ||
विमानं परिकल्प्यैव विधिना हस्तमानतः । देवीभ्यां सहितं देवं दैविकांशे विधाय च ।। २९.२३ ।।
vimānaṃ parikalpyaiva vidhinā hastamānataḥ | devībhyāṃ sahitaṃ devaṃ daivikāṃśe vidhāya ca || 29.23 ||
पूर्वार्चितां गृहीत्वैव बेरं कौतुककर्मणि । तस्योत्तरे चौत्सवादीन्प्रतिष्ठाप्य समर्चयेथ् ।। २९.२४ ।।
pūrvārcitāṃ gṛhītvaiva beraṃ kautukakarmaṇi | tasyottare cautsavādīnpratiṣṭhāpya samarcayeth || 29.24 ||
पूर्वं ध्रुवार्चाबेरेतु अर्च्यमाने मृदालये । शिलाभिरिष्टकाभिर्वा विमानं कर्तुमिच्छया ।। २९.२५ ।।
pūrvaṃ dhruvārcāberetu arcyamāne mṛdālaye | śilābhiriṣṭakābhirvā vimānaṃ kartumicchayā || 29.25 ||
रक्षार्थं तस्य बेरस्य शिल्पिस्पर्शनिवृत्तये । काष्ठेन पञ्जरं कृत्वा बालागारं दृढं ततः ।। २९.२६ ।।
rakṣārthaṃ tasya berasya śilpisparśanivṛttaye | kāṣṭhena pañjaraṃ kṛtvā bālāgāraṃ dṛḍhaṃ tataḥ || 29.26 ||
संशोध्य शल्यं चाधस्ताद्युक्त्या परमाया पुनः । विमानं युग्महस्तेन तद्बेरस्य वशादपि ।। २९.२७ ।।
saṃśodhya śalyaṃ cādhastādyuktyā paramāyā punaḥ | vimānaṃ yugmahastena tadberasya vaśādapi || 29.27 ||
यथाविभवविस्तारं सौधं कृत्वा सुरक्षयेथ् । तद्बेरसममध्यर्धं द्विगुणं चतुरश्रकं ।। २९.२८ ।।
yathāvibhavavistāraṃ saudhaṃ kṛtvā surakṣayeth | tadberasamamadhyardhaṃ dviguṇaṃ caturaśrakaṃ || 29.28 ||
अधमं मध्यमं तद्वदुत्तमं त्रिविधोदितं । कृत्वा तस्य चतुर्भागं त्रिभागं चार्धमेववा ।। २९.२९ ।।
adhamaṃ madhyamaṃ tadvaduttamaṃ trividhoditaṃ | kṛtvā tasya caturbhāgaṃ tribhāgaṃ cārdhamevavā || 29.29 ||
गर्भागारं भवेच्छेषं भित्तिविष्कंभमेव च । समण्टपं विमानं तु पूर्ववत्कारयेद्विधिः ।। २९.३० ।।
garbhāgāraṃ bhaveccheṣaṃ bhittiviṣkaṃbhameva ca | samaṇṭapaṃ vimānaṃ tu pūrvavatkārayedvidhiḥ || 29.30 ||
शिलेष्टकाविमाने तु वर्गस्यान्ते परस्य वा । कारयेन्मिश्रमथ चेदशक्तः कर्तुमीदृशं ।। २९.३१ ।।
śileṣṭakāvimāne tu vargasyānte parasya vā | kārayenmiśramatha cedaśaktaḥ kartumīdṛśaṃ || 29.31 ||
अधिष्ठानस्य चोर्ध्वं हि यथेष्टस्थानके पुनः । मिश्रद्रव्येण कुर्यात्तु शक्तिलोभं न कारयेथ् ।। २९.३२ ।।
adhiṣṭhānasya cordhvaṃ hi yatheṣṭasthānake punaḥ | miśradravyeṇa kuryāttu śaktilobhaṃ na kārayeth || 29.32 ||
वर्णक्षयेध्रुवे दोषसंफदे स्फुटितादिभिः । अल्पदोषेऽपि वाशक्तिं ध्रुवबेरस्थितां तदा ।। २९.३३ ।।
varṇakṣayedhruve doṣasaṃphade sphuṭitādibhiḥ | alpadoṣe'pi vāśaktiṃ dhruvaberasthitāṃ tadā || 29.33 ||
कुंभेऽंभसि समावाह्य तत्कुंभं कौतुकादि च । समादाय विधानेन मालिकायां तु मण्डपे ।। २९.३४ ।।
kuṃbhe'ṃbhasi samāvāhya tatkuṃbhaṃ kautukādi ca | samādāya vidhānena mālikāyāṃ tu maṇḍape || 29.34 ||
सन्न्यस्य कौतुकादौ तु समावाह्य समर्चयेथ् । काले कुंभे समारोप्य क्रियास्सर्वास्समाचरेथ् ।। २९.३५ ।।
sannyasya kautukādau tu samāvāhya samarcayeth | kāle kuṃbhe samāropya kriyāssarvāssamācareth || 29.35 ||
अतीते द्विदिने कुंभमन्यदादायचात्वरः । कुंभाच्छक्तिं समादाय कुंभेऽन्यस्मिन्विधालतः ।। २९.३६ ।।
atīte dvidine kuṃbhamanyadādāyacātvaraḥ | kuṃbhācchaktiṃ samādāya kuṃbhe'nyasminvidhālataḥ || 29.36 ||
अर्चयेत्त्रिदिने चैवं कुंभसंशोधनं चरेथ् । पश्चाच्च वर्णलेपादीन्कृत्वा संशोद्य चैवहि ।। २९.३७ ।।
arcayettridine caivaṃ kuṃbhasaṃśodhanaṃ careth | paścācca varṇalepādīnkṛtvā saṃśodya caivahi || 29.37 ||
वास्तुहोमं च पुण्याहं ध्रुवशुद्धिं च कारयेथ् । कुंभं बिंबं समादाय प्रविश्याभ्यन्तरं ततः ।। २९.३८ ।।
vāstuhomaṃ ca puṇyāhaṃ dhruvaśuddhiṃ ca kārayeth | kuṃbhaṃ biṃbaṃ samādāya praviśyābhyantaraṃ tataḥ || 29.38 ||
कौतुकादीन्सुसंस्थाप्य न्यासादींश्च विधाय च । कुंभस्थां शक्तिमादाय ध्रुवबेरेऽवरोपयेथ् ।। २९.३९ ।।
kautukādīnsusaṃsthāpya nyāsādīṃśca vidhāya ca | kuṃbhasthāṃ śaktimādāya dhruvabere'varopayeth || 29.39 ||
ध्रुवात्पुनः कौतुकादिष्वावाङ्य तु समर्चयेथ् । दोषाणां गोरवान्मासादूर्ध्वं कालेत्वपेक्षिते ।। २९.४० ।।
dhruvātpunaḥ kautukādiṣvāvāṅya tu samarcayeth | doṣāṇāṃ goravānmāsādūrdhvaṃ kāletvapekṣite || 29.40 ||
देवं बालालये स्थाप्य शोधयेन्मृण्मयं पुनः । यावच्छूलं पुनश्शैलं शिलान्तं शोधयेत्क्रमाथ् ।। २९.४१ ।।
devaṃ bālālaye sthāpya śodhayenmṛṇmayaṃ punaḥ | yāvacchūlaṃ punaśśailaṃ śilāntaṃ śodhayetkramāth || 29.41 ||
नवषट्पञ्चमूर्तीनां विमाने दोषसंयुतं । यत्तलं तत्तलं गृह्य बालस्थानं प्रकल्प्य च ।। २९.४२ ।।
navaṣaṭpañcamūrtīnāṃ vimāne doṣasaṃyutaṃ | yattalaṃ tattalaṃ gṛhya bālasthānaṃ prakalpya ca || 29.42 ||
कौतुकादीन्सुसंस्थाप्य विधिना सम्यगर्चयेथ् । पश्चात्तले तु निर्दुष्टे कौतुकादीन्प्रगृह्य च ।। २९.४३ ।।
kautukādīnsusaṃsthāpya vidhinā samyagarcayeth | paścāttale tu nirduṣṭe kautukādīnpragṛhya ca || 29.43 ||
स्थापयित्वा पुनश्चैव विधिनापि समर्चयेथ् । अथ वक्ष्ये जीर्णबेरपरित्यागविधिं क्रमाथ् ।। २९.४४ ।।
sthāpayitvā punaścaiva vidhināpi samarcayeth | atha vakṣye jīrṇaberaparityāgavidhiṃ kramāth || 29.44 ||
ध्रुवस्याङ्गविहीने तु त्यजेत्तत्सद्य एव हि । कर्त्राराधकयोर्ग्राह्यमन्यथा स्यान्महद्भयं ।। २९.४५ ।।
dhruvasyāṅgavihīne tu tyajettatsadya eva hi | kartrārādhakayorgrāhyamanyathā syānmahadbhayaṃ || 29.45 ||
तस्मात्सर्वप्रयत्नेन जीर्णं संशोध्य सर्वतः । नववस्त्रैस्समाच्छाद्य बद्ध्वा च कुशरज्जुभिः ।। २९.४६ ।।
tasmātsarvaprayatnena jīrṇaṃ saṃśodhya sarvataḥ | navavastraissamācchādya baddhvā ca kuśarajjubhiḥ || 29.46 ||
ब्राह्मणैर्वाहयित्वैव नदीं स्फारां समुद्रगां । अशोष्यं वा जलाधारमन्यन्नीत्वाथ तत्तटे ।। २९.४७ ।।
brāhmaṇairvāhayitvaiva nadīṃ sphārāṃ samudragāṃ | aśoṣyaṃ vā jalādhāramanyannītvātha tattaṭe || 29.47 ||
प्रपां कृत्वाग्निमाधाय चौपासनमतन्द्रितः । आघारान्ते तु जुहुयाद्वैष्णवं शतशस्ततः ।। २९.४८ ।।
prapāṃ kṛtvāgnimādhāya caupāsanamatandritaḥ | āghārānte tu juhuyādvaiṣṇavaṃ śataśastataḥ || 29.48 ||
दद्भ्यस्स्वाऽऽहेत्यङ्गहोमं व्याहृत्यन्तं हुनेद्भुधः । वस्त्रबन्धं विमोच्यैव प्राङ्मुखोदङ्मुखो गुरुः ।। २९.४९ ।।
dadbhyassvā''hetyaṅgahomaṃ vyāhṛtyantaṃ hunedbhudhaḥ | vastrabandhaṃ vimocyaiva prāṅmukhodaṅmukho guruḥ || 29.49 ||
वारुणं वैष्णवं चैव प्रक्षिप्यैव च तज्जले । स्नायात्संस्मृत्य देवेशं दारवे तु विशेषतः ।। २९.५० ।।
vāruṇaṃ vaiṣṇavaṃ caiva prakṣipyaiva ca tajjale | snāyātsaṃsmṛtya deveśaṃ dārave tu viśeṣataḥ || 29.50 ||
दग्ध्वाग्निनाथ तद्भस्म निक्षिपेत्तादृशे जले । देव्यादीनां पर्षदां च तत्तन्मन्त्रं सवैष्णवं ।। २९.५१ ।।
dagdhvāgninātha tadbhasma nikṣipettādṛśe jale | devyādīnāṃ parṣadāṃ ca tattanmantraṃ savaiṣṇavaṃ || 29.51 ||
हुनेज्जलेक्षिपेत्पश्चाद्दद्यादाचार्य दक्षिणां । अथ चेत्कौतुकादीना मङ्गहानिस्तदुच्यते ।। २९.५२ ।।
hunejjalekṣipetpaścāddadyādācārya dakṣiṇāṃ | atha cetkautukādīnā maṅgahānistaducyate || 29.52 ||
महाङ्गानि शिरः कुक्षि वक्षः कण्ठान्प्रचक्षते । पादौहस्तौ बाहवश्चेत्यङ्गानि प्रवदन्तिहि ।। २९.५३ ।।
mahāṅgāni śiraḥ kukṣi vakṣaḥ kaṇṭhānpracakṣate | pādauhastau bāhavaścetyaṅgāni pravadantihi || 29.53 ||
अङ्गुल्यः कर्णनासाद्याः प्रत्यङ्गानि विदुर्बुधाः । शिरश्चक्रं च पीठं च प्रभामण्डलमेव च ।। २९.५४ ।।
aṅgulyaḥ karṇanāsādyāḥ pratyaṅgāni vidurbudhāḥ | śiraścakraṃ ca pīṭhaṃ ca prabhāmaṇḍalameva ca || 29.54 ||
उपाङ्गान्यूचिरे भूषणायुधांबरपूर्वकान् । तत्रोपाङ्गस्य हीने तु कुंभं संसाध्य पूर्ववथ् ।। २९.५५ ।।
upāṅgānyūcire bhūṣaṇāyudhāṃbarapūrvakān | tatropāṅgasya hīne tu kuṃbhaṃ saṃsādhya pūrvavath || 29.55 ||
आवाह्य कुंभे तच्छक्तिं बिंबं संधाय पूर्ववथ् । कृत्वा जलाधिवासादीन्वास्तुहोमं विधाय च ।। २९.५६ ।।
āvāhya kuṃbhe tacchaktiṃ biṃbaṃ saṃdhāya pūrvavath | kṛtvā jalādhivāsādīnvāstuhomaṃ vidhāya ca || 29.56 ||
संशोद्य पञ्चगव्यैश्च कुशोदैश्च विशेषतः । सप्तभिः कलशैस्थ्साप्य कुंभस्थां शक्तिमादराथ् ।। २९.५७ ।।
saṃśodya pañcagavyaiśca kuśodaiśca viśeṣataḥ | saptabhiḥ kalaśaisthsāpya kuṃbhasthāṃ śaktimādarāth || 29.57 ||
समावाह्य पुनर्बिंबे विधिना सम्यगर्चयेथ् । प्रत्यङ्गहीने तच्छक्तिं महाबेरेऽवरोप्य च ।। २९.५८ ।।
samāvāhya punarbiṃbe vidhinā samyagarcayeth | pratyaṅgahīne tacchaktiṃ mahābere'varopya ca || 29.58 ||
उध्रुत्य बिंबं संप्रोक्ष्य पञ्चगव्यैः कुशोदकैः । तुल्यलोहेन संधाय चाधिवास्य कुशादिषु ।। २९.५९ ।।
udhrutya biṃbaṃ saṃprokṣya pañcagavyaiḥ kuśodakaiḥ | tulyalohena saṃdhāya cādhivāsya kuśādiṣu || 29.59 ||
पुनः प्रतिष्ठामार्गेण प्रतिष्ठां पुनराचरेथ् । अङ्गहीनेतु संधानयोग्यं संधाय पूर्ववथ् ।। २९.६० ।।
punaḥ pratiṣṭhāmārgeṇa pratiṣṭhāṃ punarācareth | aṅgahīnetu saṃdhānayogyaṃ saṃdhāya pūrvavath || 29.60 ||
अर्चयेदन्यथा युक्तेहीने वापि महाङ्गके । भूमौ पिधाय तद्बेरं तदूर्ध्वे जुहुयात्क्रमाथ् ।। २९.६१ ।।
arcayedanyathā yuktehīne vāpi mahāṅgake | bhūmau pidhāya tadberaṃ tadūrdhve juhuyātkramāth || 29.61 ||
अङ्गहोमं महाशान्तिमपोह्यैव च तद्दिनं । उद्धृत्य बिंबं प्रक्षाल्य पञ्चगव्यैः कुशोदकैः ।। २९.६२ ।।
aṅgahomaṃ mahāśāntimapohyaiva ca taddinaṃ | uddhṛtya biṃbaṃ prakṣālya pañcagavyaiḥ kuśodakaiḥ || 29.62 ||
त्रिरग्नौ संपरिक्षिप्य शोधयेदाम्लवारिणा । राजतं द्विस्सकृद्रौक्मं दहेदग्नाविति क्रमः ।। २९.६३ ।।
triragnau saṃparikṣipya śodhayedāmlavāriṇā | rājataṃ dvissakṛdraukmaṃ dahedagnāviti kramaḥ || 29.63 ||
कृत्वातेनैव द्रव्येण बिंबं पूर्ववदुत्तमं । पुनःप्रतिष्ठां कृत्वैव कारयेदर्चनं क्रमाथ् ।। २९.६४ ।।
kṛtvātenaiva dravyeṇa biṃbaṃ pūrvavaduttamaṃ | punaḥpratiṣṭhāṃ kṛtvaiva kārayedarcanaṃ kramāth || 29.64 ||
पटे कुड्येऽथ वा लिख्य बेरे विधिवदर्चिते । जीर्णमालोक्य तच्छक्तिमारोप्यैवार्कमण्डले ।। २९.६५ ।।
paṭe kuḍye'tha vā likhya bere vidhivadarcite | jīrṇamālokya tacchaktimāropyaivārkamaṇḍale || 29.65 ||
नवीकृत्य पुनस्तस्मिन्प्रतिष्ठाप्य समर्चयेथ् । आचार्येण च येनादौ कर्षणाद्याः कृताः क्रियाः ।। २९.६६ ।।
navīkṛtya punastasminpratiṣṭhāpya samarcayeth | ācāryeṇa ca yenādau karṣaṇādyāḥ kṛtāḥ kriyāḥ || 29.66 ||
प्रतिष्ठा वा कृता विष्णोस्तेनैवान्यांश्च कारयेथ् । नित्यार्चनोत्सवादींश्च प्रायश्चित्तादिकानपि ।। २९.६७ ।।
pratiṣṭhā vā kṛtā viṣṇostenaivānyāṃśca kārayeth | nityārcanotsavādīṃśca prāyaścittādikānapi || 29.67 ||
तदभावे च तत्पुत्रं पौत्रं नप्तारमेव च । तद्वंशजं वा तच्छिष्यं तन्नियुक्तमथान्ततः ।। २९.६८ ।।
tadabhāve ca tatputraṃ pautraṃ naptārameva ca | tadvaṃśajaṃ vā tacchiṣyaṃ tanniyuktamathāntataḥ || 29.68 ||
आचार्यसन्निधौ नान्यमाचार्यं वरयेत्क्वचिथ् । वरयेद्यदि राष्ट्रस्य राज्ञश्चापि महद्भयं ।। २९.६९ ।।
ācāryasannidhau nānyamācāryaṃ varayetkvacith | varayedyadi rāṣṭrasya rājñaścāpi mahadbhayaṃ || 29.69 ||
भवेच्च निष्फला पूजा सर्वं कार्यं विनश्यति । तस्मात्सर्वप्रयत्नेन न कुर्याद्गुरुसंकरं ।। २९.७० ।।
bhavecca niṣphalā pūjā sarvaṃ kāryaṃ vinaśyati | tasmātsarvaprayatnena na kuryādgurusaṃkaraṃ || 29.70 ||
अज्ञानादर्थलोभाद्वा कृते त्वाचार्यसंकरे । अब्जानले महाशान्तिं हुत्वा संप्रार्थ्यवै गुरुं ।। २९.७१ ।।
ajñānādarthalobhādvā kṛte tvācāryasaṃkare | abjānale mahāśāntiṃ hutvā saṃprārthyavai guruṃ || 29.71 ||
याचयित्वा क्षमऽऽस्वेति पूजयित्वा विशेषतः । पनस्तेनैव तत्कर्म कारयेदिति शासनं ।। २९.७२ ।।
yācayitvā kṣama''sveti pūjayitvā viśeṣataḥ | panastenaiva tatkarma kārayediti śāsanaṃ || 29.72 ||
आचार्यदीनामलाभे तु तद्रूपं लेखयेत्पटे । तत्सन्निधौ युक्तमन्यमाचार्यं वरयेत्तथा ।। २९.७३ ।।
ācāryadīnāmalābhe tu tadrūpaṃ lekhayetpaṭe | tatsannidhau yuktamanyamācāryaṃ varayettathā || 29.73 ||
एकस्मिन्नालये स्याच्चेत्सन्निपातस्तु कर्मणां । आचार्यं संप्रणम्यैव तत्पुत्राद्यैर्विधानतः ।। २९.७४ ।।
ekasminnālaye syāccetsannipātastu karmaṇāṃ | ācāryaṃ saṃpraṇamyaiva tatputrādyairvidhānataḥ || 29.74 ||
कारयेत्तदलाभेतु कारयेत्तन्त्रतो गुरुः । पूर्वं तु योगमार्गेण प्रतिष्ठाप्यार्चिते पुनः ।। २९.७५ ।।
kārayettadalābhetu kārayettantrato guruḥ | pūrvaṃ tu yogamārgeṇa pratiṣṭhāpyārcite punaḥ || 29.75 ||
देवीभ्यां सह पश्चात्तु कारयेत्स्थापनं यदि । आभिचारिकमेव स्याद्राजराष्ट्रविनाशकृथ् ।। २९.७६ ।।
devībhyāṃ saha paścāttu kārayetsthāpanaṃ yadi | ābhicārikameva syādrājarāṣṭravināśakṛth || 29.76 ||
ध्रुवकौतुक संयुक्ते पूज्यमाने पुरा ततः । विमानध्रुवयोर्नाशे ब्रह्मस्थाने ध्रुवार्चनम्, ।। २९.७७ ।।
dhruvakautuka saṃyukte pūjyamāne purā tataḥ | vimānadhruvayornāśe brahmasthāne dhruvārcanam, || 29.77 ||
कौतुकं चोत्सवस्थाने स्थापयेदिति के चन । स्थानके चासनं कुर्याच्छयनं वापि चेच्छया ।। २९.७८ ।।
kautukaṃ cotsavasthāne sthāpayediti ke cana | sthānake cāsanaṃ kuryācchayanaṃ vāpi cecchayā || 29.78 ||
असनेशयनं कुर्यात्थ्सानकं न तु कारयेथ् । शयने नासनं चैव स्थानकं कारयेद्विधिः ।। २९.७९ ।।
asaneśayanaṃ kuryātthsānakaṃ na tu kārayeth | śayane nāsanaṃ caiva sthānakaṃ kārayedvidhiḥ || 29.79 ||
कौतुकं स्थितमासीन मौत्सवं कारयेत्तथा । असीनं कौतुकं कुर्यात्थ्सितमौत्सवमेव वा ।। २९.८० ।।
kautukaṃ sthitamāsīna mautsavaṃ kārayettathā | asīnaṃ kautukaṃ kuryātthsitamautsavameva vā || 29.80 ||
स्नपनं बलिबेरं च स्थितं सर्वत्र कारयेथ् । अवतारगणस्यैव मूर्तीनां पञ्चकस्य च ।। २९.८१ ।।
snapanaṃ baliberaṃ ca sthitaṃ sarvatra kārayeth | avatāragaṇasyaiva mūrtīnāṃ pañcakasya ca || 29.81 ||
अन्योन्यसंकरेणैव स्थापने कौतुकस्य च । महत्तरो भवेद्दो, स्तद्दोषशमवाय वै ।। २९.८२ ।।
anyonyasaṃkareṇaiva sthāpane kautukasya ca | mahattaro bhaveddo, staddoṣaśamavāya vai || 29.82 ||
हुत्वा तु महतीं शान्तिं यथास्थाने तु स्थापयेथ् । अथ वक्ष्ये विशेषेण शान्तिपञ्चककल्पनं ।। २९.८३ ।।
hutvā tu mahatīṃ śāntiṃ yathāsthāne tu sthāpayeth | atha vakṣye viśeṣeṇa śāntipañcakakalpanaṃ || 29.83 ||
नराणां पापबाहुल्यादपराधविशेषतः । देवास्सृजन्त्यद्भुतानि तेषु दृष्टेषु सत्वरं ।। २९.८४ ।।
narāṇāṃ pāpabāhulyādaparādhaviśeṣataḥ | devāssṛjantyadbhutāni teṣu dṛṣṭeṣu satvaraṃ || 29.84 ||
कुर्याच्छान्तिं यथोक्तान्तु विपरीते त्वनर्थकृथ् । कर्त्राराधकयोश्चैव राज्ञो राष्ट्रस्य वास्तुवः ।। २९.८५ ।।
kuryācchāntiṃ yathoktāntu viparīte tvanarthakṛth | kartrārādhakayoścaiva rājño rāṣṭrasya vāstuvaḥ || 29.85 ||
संक्षोभो जायते सद्यो विनाशो भवति ध्रुवं । द्वादशाहान्तरे तस्माच्छान्तिं कुर्याद्विधानतः ।। २९.८६ ।।
saṃkṣobho jāyate sadyo vināśo bhavati dhruvaṃ | dvādaśāhāntare tasmācchāntiṃ kuryādvidhānataḥ || 29.86 ||
अतीते द्वादशाहेतु महाशान्तिपुरस्सरं । संपूज्य वैष्णवान्शक्त्यादत्वा वै भूरिदक्षिणां ।। २९.८७ ।।
atīte dvādaśāhetu mahāśāntipurassaraṃ | saṃpūjya vaiṣṇavānśaktyādatvā vai bhūridakṣiṇāṃ || 29.87 ||
आरभेदुत्तरं कर्म मासेऽतीते विशेषतः । सप्ताहं तु महाशान्तिं हुत्वा विप्रशतं तथा ।। २९.८८ ।।
ārabheduttaraṃ karma māse'tīte viśeṣataḥ | saptāhaṃ tu mahāśāntiṃ hutvā vipraśataṃ tathā || 29.88 ||
भोजयित्वा च देवेशमनुमान्य तु कारयेथ् । षण्मासे समतीते तु रमते तत्र नोहरिः ।। २९.८९ ।।
bhojayitvā ca deveśamanumānya tu kārayeth | ṣaṇmāse samatīte tu ramate tatra nohariḥ || 29.89 ||
तस्मात्सर्वप्रयत्नेन कुर्याच्छान्तिं यथोदितां । भ्ॐआन्तरिक्षदिव्याख्यभेदात्त्रिविधमद्भुतं ।। २९.९० ।।
tasmātsarvaprayatnena kuryācchāntiṃ yathoditāṃ | bhॐāntarikṣadivyākhyabhedāttrividhamadbhutaṃ || 29.90 ||
ग्रहयुद्धश्च भेदश्च विकारो ग्रहमण्डले । सर्वग्रासोपरागश्च दुर्भिक्षश्चाक्षभेदनं ।। २९.९१ ।।
grahayuddhaśca bhedaśca vikāro grahamaṇḍale | sarvagrāsoparāgaśca durbhikṣaścākṣabhedanaṃ || 29.91 ||
एवमादीनि दिव्यानि त्वद्भुतानि प्रचक्षते । आन्तरिक्षाणि चार्केन्द्वोः परिवेषो निरन्तरः ।। २९.९२ ।।
evamādīni divyāni tvadbhutāni pracakṣate | āntarikṣāṇi cārkendvoḥ pariveṣo nirantaraḥ || 29.92 ||
वर्णान्तरेण बाहुल्यात्परिवेषस्तथाविधः । रात्राविन्द्रधमर्देवसद्म चाकाशमण्डले ।। २९.९३ ।।
varṇāntareṇa bāhulyātpariveṣastathāvidhaḥ | rātrāvindradhamardevasadma cākāśamaṇḍale || 29.93 ||
अशन्युल्कादिपातश्च राहुपुच्छादिदर्शनं । नक्षत्रपतनं केतोर्धूमस्येन्द्रस्य दर्शनं ।। २९.९४ ।।
aśanyulkādipātaśca rāhupucchādidarśanaṃ | nakṣatrapatanaṃ ketordhūmasyendrasya darśanaṃ || 29.94 ||
गन्धर्वनगरस्यापि दर्शनं पतनं तु वा । प्रतिसूर्याब्जनक्षत्रदर्शनं संप्रचक्षते ।। २९.९५ ।।
gandharvanagarasyāpi darśanaṃ patanaṃ tu vā | pratisūryābjanakṣatradarśanaṃ saṃpracakṣate || 29.95 ||
भ्ॐआन्यनेकथोक्तानि चरस्थिरविभेदतः । देशकालस्वभावादिविरुद्धं प्रसवादिकं ।। २९.९६ ।।
bhॐānyanekathoktāni carasthiravibhedataḥ | deśakālasvabhāvādiviruddhaṃ prasavādikaṃ || 29.96 ||
पृषदंशकसर्पाश्वयोनिजानां विशेषतः । गोनागमहिषाद्येषु तिर्यक्षु जननं तथा ।। २९.९७ ।।
pṛṣadaṃśakasarpāśvayonijānāṃ viśeṣataḥ | gonāgamahiṣādyeṣu tiryakṣu jananaṃ tathā || 29.97 ||
कृमिकीटपतङ्गेषु विष्किरेष्वण्डजादिषु । विवर्णाकारवासादिराश्रयादिस्तथालये ।। २९.९८ ।।
kṛmikīṭapataṅgeṣu viṣkireṣvaṇḍajādiṣu | vivarṇākāravāsādirāśrayādistathālaye || 29.98 ||
रक्तस्त्रीदर्शनादीनि चाद्भुतानि चरेषु तु । दिव्यानि चान्तरिक्षाणि तेषामत्रोत्तमोत्तमं ।। २९.९९ ।।
raktastrīdarśanādīni cādbhutāni careṣu tu | divyāni cāntarikṣāṇi teṣāmatrottamottamaṃ || 29.99 ||
नाराणि चोत्तमानि स्युर्माहिषाद्यानि मध्यमं । सरीसृपादिषु भवान्यथमानि वदन्तिहि ।। २९.१०० ।।
nārāṇi cottamāni syurmāhiṣādyāni madhyamaṃ | sarīsṛpādiṣu bhavānyathamāni vadantihi || 29.100 ||
रोदनं हसनं जल्पो ज्वलनं परिवर्तनं । स्वेदश्च रुधिरस्रावः कृमिकीनादिसंभवः ।। २९.१०१ ।।
rodanaṃ hasanaṃ jalpo jvalanaṃ parivartanaṃ | svedaśca rudhirasrāvaḥ kṛmikīnādisaṃbhavaḥ || 29.101 ||
अकालस्फोटनं धूमश्चाङ्गकंपनमेव च । स्वापनास्वादनेचैव तृणवल्मीक संभवः ।। २९.१०२ ।।
akālasphoṭanaṃ dhūmaścāṅgakaṃpanameva ca | svāpanāsvādanecaiva tṛṇavalmīka saṃbhavaḥ || 29.102 ||
प्रतिमायां भवेच्चेत्तु रक्तस्त्रीदर्शनं तथा । पाषण्डप्रतिलोमान्त्यजातिभिः पतितैस्थथा ।। २९.१०३ ।।
pratimāyāṃ bhaveccettu raktastrīdarśanaṃ tathā | pāṣaṇḍapratilomāntyajātibhiḥ patitaisthathā || 29.103 ||
सृगालादिभिरस्पृश्यैस्स्पर्शने च प्रवेशने । स्थूणाविरोहणे चैव चलने परिवर्तने ।। २९.१०४ ।।
sṛgālādibhiraspṛśyaissparśane ca praveśane | sthūṇāvirohaṇe caiva calane parivartane || 29.104 ||
तथापसर्पणे चैव कवाटशयनासने । भित्त्यायुधांबरे तद्वदग्निहोत्राद्युपस्करे ।। २९.१०५ ।।
tathāpasarpaṇe caiva kavāṭaśayanāsane | bhittyāyudhāṃbare tadvadagnihotrādyupaskare || 29.105 ||
विमाने च विकारश्च मक्षिकावृक्षपातने । प्रवर्तने चोपसर्पे पर्णपुष्पफलेषु च ।। २९.१०६ ।।
vimāne ca vikāraśca makṣikāvṛkṣapātane | pravartane copasarpe parṇapuṣpaphaleṣu ca || 29.106 ||
शाखादौ विपरीतस्य दर्शनं च विशेषतः । रक्तस्रावो जलस्रावश्चाद्भुतानि स्थिरेषु तु ।। २९.१०७ ।।
śākhādau viparītasya darśanaṃ ca viśeṣataḥ | raktasrāvo jalasrāvaścādbhutāni sthireṣu tu || 29.107 ||
तेषु गर्भकृहे चैव पीठे चैव भवानि तु । राज्ञोराष्ट्रस्य विप्राणां नाशकानि विशेषतः ।। २९.१०८ ।।
teṣu garbhakṛhe caiva pīṭhe caiva bhavāni tu | rājñorāṣṭrasya viprāṇāṃ nāśakāni viśeṣataḥ || 29.108 ||
कर्त्राराधकयोर्नाश इति शातातपोऽब्रवीथ् । प्रासादजानि राज्ञां स्युः प्रासादेऽपि विशेषतः ।। २९.१०९ ।।
kartrārādhakayornāśa iti śātātapo'bravīth | prāsādajāni rājñāṃ syuḥ prāsāde'pi viśeṣataḥ || 29.109 ||
अधिष्ठाने च पादे च प्रस्तरे च गलेऽपि च । शिखरे च भवानि स्युःक्षत्रियाणां क्रमेण तु ।। २९.११० ।।
adhiṣṭhāne ca pāde ca prastare ca gale'pi ca | śikhare ca bhavāni syuḥkṣatriyāṇāṃ krameṇa tu || 29.110 ||
अभिषेकस्य योग्यस्य युवराजस्य चैव हि । अभिषिक्तस्य सम्राजश्चात्याहितकराणि तु ।। २९.१११ ।।
abhiṣekasya yogyasya yuvarājasya caiva hi | abhiṣiktasya samrājaścātyāhitakarāṇi tu || 29.111 ||
प्रथमावरणे वैश्यजातीनां मन्त्रिणां तथा । पुरोहितस्य तन्मण्डलाधिपानां महद्भयं ।। २९.११२ ।।
prathamāvaraṇe vaiśyajātīnāṃ mantriṇāṃ tathā | purohitasya tanmaṇḍalādhipānāṃ mahadbhayaṃ || 29.112 ||
शूद्रजातिविपद्धेत्द्वितीयावरणादिषु । सस्यनाशो गजाश्वादिपशुनाशस्च जायते ।। २९.११३ ।।
śūdrajātivipaddhetdvitīyāvaraṇādiṣu | sasyanāśo gajāśvādipaśunāśasca jāyate || 29.113 ||
पुरोधसश्चाग्निकुण्डे ब्रह्मस्थाने द्विजन्मनां । रुद्रालये तु सर्वेषां नृपस्य तु गुहालये ।। २९.११४ ।।
purodhasaścāgnikuṇḍe brahmasthāne dvijanmanāṃ | rudrālaye tu sarveṣāṃ nṛpasya tu guhālaye || 29.114 ||
सेनेशानां विपत्तिः स्याद्वक्रतुण्डालये तथा । श्षालये राजपत्नीनां दुर्गास्थानेऽन्ययोषितां ।। २९.११५ ।।
seneśānāṃ vipattiḥ syādvakratuṇḍālaye tathā | śṣālaye rājapatnīnāṃ durgāsthāne'nyayoṣitāṃ || 29.115 ||
मातृस्थानेऽन्त्यजातीनामोषधीनां कुबेरके । नृपवाहनशस्त्रोपजीविनां भास्करालये ।। २९.११६ ।।
mātṛsthāne'ntyajātīnāmoṣadhīnāṃ kuberake | nṛpavāhanaśastropajīvināṃ bhāskarālaye || 29.116 ||
अन्यदेवालये तत्तद्भोक्तानामपि लक्षयेथ् । आस्थानमण्डपसङ्गमण्डबप्राङ्गणेषु च ।। २९.११७ ।।
anyadevālaye tattadbhoktānāmapi lakṣayeth | āsthānamaṇḍapasaṅgamaṇḍabaprāṅgaṇeṣu ca || 29.117 ||
महानसे नृपावासे क्रीडास्थाने विशेषतः । आचार्ययजमानादिपदार्थिनिलयेषु च ।। २९.११८ ।।
mahānase nṛpāvāse krīḍāsthāne viśeṣataḥ | ācāryayajamānādipadārthinilayeṣu ca || 29.118 ||
चैत्यवृक्षादिषूद्भूता रक्तस्त्रीदर्शनादयः । वल्मीकाद्याश्च फलदास्तत्तद्दिश्युक्तमार्गतः ।। २९.११९ ।।
caityavṛkṣādiṣūdbhūtā raktastrīdarśanādayaḥ | valmīkādyāśca phaladāstattaddiśyuktamārgataḥ || 29.119 ||
भ्ॐएषु देवबेरार्चापीठगर्भगृहार्ते । जातादोषान्तु संप्रोक्ता उत्तमोत्तमसंज्ञिताः ।। २९.१२० ।।
bhॐeṣu devaberārcāpīṭhagarbhagṛhārte | jātādoṣāntu saṃproktā uttamottamasaṃjñitāḥ || 29.120 ||
उत्तमास्तुपुनर्जाताः प्राकारेमुखमण्डपे । मध्यमाः प्रथमावरणे शेषेषूक्तास्तथाधमाः ।। २९.१२१ ।।
uttamāstupunarjātāḥ prākāremukhamaṇḍape | madhyamāḥ prathamāvaraṇe śeṣeṣūktāstathādhamāḥ || 29.121 ||
तथा राजाङ्गणे चोत्तमोत्तमाः परितस्ततः । अङ्कणेषूत्तमा अन्तर्वास्तुके मध्यमास्स्मृताः ।। २९.१२२ ।।
tathā rājāṅgaṇe cottamottamāḥ paritastataḥ | aṅkaṇeṣūttamā antarvāstuke madhyamāssmṛtāḥ || 29.122 ||
अधमा वास्तुनो बाह्ये तारतम्यमिति स्मृतं । दिव्यान्तरिक्षयोर्नास्ति चिकित्सा शान्तिरिष्यते ।। २९.१२३ ।।
adhamā vāstuno bāhye tāratamyamiti smṛtaṃ | divyāntarikṣayornāsti cikitsā śāntiriṣyate || 29.123 ||
भ्ॐएषु तु चरेष्वत्र निमित्तं च निमित्तिनं । देशान्तरे वासयित्वा शान्तिन्तत्र समाचरेथ् ।। २९.१२४ ।।
bhॐeṣu tu careṣvatra nimittaṃ ca nimittinaṃ | deśāntare vāsayitvā śāntintatra samācareth || 29.124 ||
स्थिरेषु प्रतिमानां तु रोदने हसने तथा । ज्वलने च तथा देवं संस्थाप्य तरुणालये ।। २९.१२५ ।।
sthireṣu pratimānāṃ tu rodane hasane tathā | jvalane ca tathā devaṃ saṃsthāpya taruṇālaye || 29.125 ||
तद्बेरस्थां समारोप्य शक्तिं तत्र विधानतः । शान्तिं कृत्वा पुनः कुर्यात्थ्सापनं चार्चनं क्रमाथ् ।। २९.१२६ ।।
tadberasthāṃ samāropya śaktiṃ tatra vidhānataḥ | śāntiṃ kṛtvā punaḥ kuryātthsāpanaṃ cārcanaṃ kramāth || 29.126 ||
परिवृत्तौ पुनस्थ्साप्य कुर्याच्छान्त्यादि पूर्ववथ् । स्वेदे च रुधिरस्रावे सर्वं रोदनवच्चरेथ् ।। २९.१२७ ।।
parivṛttau punasthsāpya kuryācchāntyādi pūrvavath | svede ca rudhirasrāve sarvaṃ rodanavaccareth || 29.127 ||
कृमिकीटपतङ्गानां कृणादीनामथोद्भवे । आरोप्य पूर्ववच्छक्तिं पुनस्संधाय युक्तितः ।। २९.१२८ ।।
kṛmikīṭapataṅgānāṃ kṛṇādīnāmathodbhave | āropya pūrvavacchaktiṃ punassaṃdhāya yuktitaḥ || 29.128 ||
शान्त्यादीनाचरेदेवमकालस्फोटनादिके । बेरार्चापीठके तद्वदालयाभ्यन्तरेपे च ।। २९.१२९ ।।
śāntyādīnācaredevamakālasphoṭanādike | berārcāpīṭhake tadvadālayābhyantarepe ca || 29.129 ||
वल्मीकाद्युद्भवे देवं संस्थाप्य तरुणालये । यावद्दोषं खनित्वैव गव्यैरभ्युक्ष्य पञ्चभिः ।। २९.१३० ।।
valmīkādyudbhave devaṃ saṃsthāpya taruṇālaye | yāvaddoṣaṃ khanitvaiva gavyairabhyukṣya pañcabhiḥ || 29.130 ||
संशोध्य सर्वं संधाय पुनस्थ्सापन माचरेथ् । प्रासादबाह्ये चोत्पन्ने विवरे विशदीकृते ।। २९.१३१ ।।
saṃśodhya sarvaṃ saṃdhāya punasthsāpana mācareth | prāsādabāhye cotpanne vivare viśadīkṛte || 29.131 ||
पेषयित्वा मरीच्यादिजलेनापूर्य चाश्मना । आलिप्य शर्करां कुर्याच्छान्तिं दिव्यप्रचोदितां ।। २९.१३२ ।।
peṣayitvā marīcyādijalenāpūrya cāśmanā | ālipya śarkarāṃ kuryācchāntiṃ divyapracoditāṃ || 29.132 ||
पुनरप्युदिते कुर्यादेवमेव तुयुक्तितः । मक्षिकादर्शने तत्त्यद्व्यपोह्यत्वविलंबितं ।। २९.१३३ ।।
punarapyudite kuryādevameva tuyuktitaḥ | makṣikādarśane tattyadvyapohyatvavilaṃbitaṃ || 29.133 ||
शोधयित्वा ततश्शान्तिमारभेत विचक्षणः । अस्पृश्यस्पक्शने तद्वत्कृत्वा शान्तिं समाचरेथ् ।। २९.१३४ ।।
śodhayitvā tataśśāntimārabheta vicakṣaṇaḥ | aspṛśyaspakśane tadvatkṛtvā śāntiṃ samācareth || 29.134 ||
स्थूणाविरोहणादौ च पुनस्संधाय चाचरेथ् । हठाद्वृक्षाधिपतिने शान्ति स्तत्त्यागपूर्विका ।। २९.१३५ ।।
sthūṇāvirohaṇādau ca punassaṃdhāya cācareth | haṭhādvṛkṣādhipatine śānti stattyāgapūrvikā || 29.135 ||
राजाङ्गणे समुत्पन्ने राजानं सबलं पुनः । वेश्मान्तरं वासयित्वा शान्तिं कृत्वा यथोचितां ।। २९.१३६ ।।
rājāṅgaṇe samutpanne rājānaṃ sabalaṃ punaḥ | veśmāntaraṃ vāsayitvā śāntiṃ kṛtvā yathocitāṃ || 29.136 ||
अभिषिच्य पुनर्युक्तेदिने राष्ट्रं प्रवेशयेथ् । अथोत्तमोत्तमस्योत्तमस्य स्यान्मध्यमस्य च ।। २९.१३७ ।।
abhiṣicya punaryuktedine rāṣṭraṃ praveśayeth | athottamottamasyottamasya syānmadhyamasya ca || 29.137 ||
अधमस्यापि चास्पृश्यस्पर्शनस्य यथाक्रमं । क्रमेणाद्भुतशान्तिस्तु प्रभूता महती तथा ।। २९.१३८ ।।
adhamasyāpi cāspṛśyasparśanasya yathākramaṃ | krameṇādbhutaśāntistu prabhūtā mahatī tathā || 29.138 ||
शान्तिश्शुद्धिरिति प्राज्ञैः पञ्चधा शान्तिरुच्यते । आलयाभिमुखे तद्वदैशान्यां चोत्तरेऽथ वा ।। २९.१३९ ।।
śāntiśśuddhiriti prājñaiḥ pañcadhā śāntirucyate | ālayābhimukhe tadvadaiśānyāṃ cottare'tha vā || 29.139 ||
पर्वताग्रे तटाकस्य तीरे वा मण्डपं प्रपां । कूटं वा षोडशस्तंभसंयुक्तां सुमनोहरं ।। २९.१४० ।।
parvatāgre taṭākasya tīre vā maṇḍapaṃ prapāṃ | kūṭaṃ vā ṣoḍaśastaṃbhasaṃyuktāṃ sumanoharaṃ || 29.140 ||
चतुर्हस्तप्रमाणान्तस्त्संभान्तरसमायुतां । तानोन्नताचलायुक्तां? कृत्वा मध्ये विधानतः ।। २९.१४१ ।।
caturhastapramāṇāntastsaṃbhāntarasamāyutāṃ | tānonnatācalāyuktāṃ? kṛtvā madhye vidhānataḥ || 29.141 ||
कुण्डं श्रामणकोक्तं तु कृत्वाधो द्वादशाङ्गुलं । खनित्वैव चत्प्राच्यां द्विहस्तायत विस्तृतं ।। २९.१४२ ।।
kuṇḍaṃ śrāmaṇakoktaṃ tu kṛtvādho dvādaśāṅgulaṃ | khanitvaiva catprācyāṃ dvihastāyata vistṛtaṃ || 29.142 ||
हस्तमात्रसमुत्सेधं कृत्वा स्थण्डिलमुत्तमं । प्रागादिषु चतुर्धिक्षु क्रमेणाहवनीयकं ।। २९.१४३ ।।
hastamātrasamutsedhaṃ kṛtvā sthaṇḍilamuttamaṃ | prāgādiṣu caturdhikṣu krameṇāhavanīyakaṃ || 29.143 ||
अन्वाहार्यं चावसथ्यं गार्हपत्यं च कारयेथ् । अग्नेयादिषु कोणेषु कुण्डान्यौपासनानि च ।। २९.१४४ ।।
anvāhāryaṃ cāvasathyaṃ gārhapatyaṃ ca kārayeth | agneyādiṣu koṇeṣu kuṇḍānyaupāsanāni ca || 29.144 ||
कृत्वाद्वारेषु विधिना तोरणादि प्रकल्पयेथ् । पूर्मकंभैरङ्कुरैश्च कदलीभिर्ध्वजैरपि ।। २९.१४५ ।।
kṛtvādvāreṣu vidhinā toraṇādi prakalpayeth | pūrmakaṃbhairaṅkuraiśca kadalībhirdhvajairapi || 29.145 ||
स्तंभ वेष्टनकाद्यैश्च दर्भमालाभिरेव च । अलङ्कृत्य वितानाद्यैर्यथाविभवस्तरं ।। २९.१४६ ।।
staṃbha veṣṭanakādyaiśca darbhamālābhireva ca | alaṅkṛtya vitānādyairyathāvibhavastaraṃ || 29.146 ||
स्थण्डिले धान्यराशिं तु कृत्वा तस्य च मध्यमे । पद्ममष्टदलं कृत्वा तण्डुलैस्तस्य मध्यमे ।। २९.१४७ ।।
sthaṇḍile dhānyarāśiṃ tu kṛtvā tasya ca madhyame | padmamaṣṭadalaṃ kṛtvā taṇḍulaistasya madhyame || 29.147 ||
सौवर्णं राजतं ताम्रं कृण्मयं वा स्वशक्तितः । द्वात्रिंशत्प्रस्थसंपूर्णं कंभमादाय शास्त्रवथ् ।। २९.१४८ ।।
sauvarṇaṃ rājataṃ tāmraṃ kṛṇmayaṃ vā svaśaktitaḥ | dvātriṃśatprasthasaṃpūrṇaṃ kaṃbhamādāya śāstravath || 29.148 ||
तन्तुना परिष्ट्यैव यवान्तरमनन्तं । वस्त्रयुग्मेन संवेष्ट्य भूषणैश्च विभूष्य च ।। २९.१४९ ।।
tantunā pariṣṭyaiva yavāntaramanantaṃ | vastrayugmena saṃveṣṭya bhūṣaṇaiśca vibhūṣya ca || 29.149 ||
सौवर्ण मङ्गलान्यष्टौ तथा पञ्चायुधानि च । वर्णचिह्नानि तादृंशि चाहीनान्यङ्गुलादपि ।। २९.१५० ।।
sauvarṇa maṅgalānyaṣṭau tathā pañcāyudhāni ca | varṇacihnāni tādṛṃśi cāhīnānyaṅgulādapi || 29.150 ||
रत्नानि हेम रजतं ताम्रं कांस्यं तथा त्रपु । सीसायस्तीक्ष्णुकान्तानि ग्रहरूपाणि चैव हि ।। २९.१५१ ।।
ratnāni hema rajataṃ tāmraṃ kāṃsyaṃ tathā trapu | sīsāyastīkṣṇukāntāni graharūpāṇi caiva hi || 29.151 ||
निक्षिप्यापूर्य तोयेव शुद्धेन तु विधानतः । कर्पूरचन्दनोशीरलवङ्गैलादिकानपि ।। २९.१५२ ।।
nikṣipyāpūrya toyeva śuddhena tu vidhānataḥ | karpūracandanośīralavaṅgailādikānapi || 29.152 ||
गन्धद्रव्याणि चान्यानि न्यस्य चूतादिपल्लवान् । तन्मुखं तु पिधानेव पिदध्यात्सदृशेनवै ।। २९.१५३ ।।
gandhadravyāṇi cānyāni nyasya cūtādipallavān | tanmukhaṃ tu pidhāneva pidadhyātsadṛśenavai || 29.153 ||
आचार्यमृत्विजश्चापि वृत्वा शास्त्रविधानतः । नववस्त्रोत्तरीयाद्यैः पञ्चाङ्गार्पितभूषणैः ।। २९.१५४ ।।
ācāryamṛtvijaścāpi vṛtvā śāstravidhānataḥ | navavastrottarīyādyaiḥ pañcāṅgārpitabhūṣaṇaiḥ || 29.154 ||
अलङ्कृत्याग्निकुण्डेषु हुत्वाघारं यथोदितं । मध्ये सूर्यं तथेन्द्रादि भार्गवाङ्गारकौ तथा ।। २९.१५५ ।।
alaṅkṛtyāgnikuṇḍeṣu hutvāghāraṃ yathoditaṃ | madhye sūryaṃ tathendrādi bhārgavāṅgārakau tathā || 29.155 ||
मन्दं गुरुं पावकादि चन्द्रराहुध्वजान्बुधं । प्रदक्षिणवशेनैव ध्यात्वावाङ्यार्ऽचयेत्ततः ।। २९.१५६ ।।
mandaṃ guruṃ pāvakādi candrarāhudhvajānbudhaṃ | pradakṣiṇavaśenaiva dhyātvāvāṅyār'cayettataḥ || 29.156 ||
अष्टाक्षरेणायुतं वा सहस्रं चाष्टसंयुतं । अभिमृश्य विधानेन ग्रहयज्ञोदितेन वै ।। २९.१५७ ।।
aṣṭākṣareṇāyutaṃ vā sahasraṃ cāṣṭasaṃyutaṃ | abhimṛśya vidhānena grahayajñoditena vai || 29.157 ||
हुनेच्च तत्तद्दैवत्यं समिच्चरुघृतैः क्रमाथ् । हुत्वाष्टोत्तरसाहस्रं ततो वैखानसानले ।। २९.१५८ ।।
hunecca tattaddaivatyaṃ samiccarughṛtaiḥ kramāth | hutvāṣṭottarasāhasraṃ tato vaikhānasānale || 29.158 ||
घृताप्लुतैर्बिल्वदलैरष्टोत्तर सहस्रकं । हुनेदष्टाक्षरं नित्यं तथा बिल्वसमिद्घेतैः ।। २९.१५९ ।।
ghṛtāplutairbilvadalairaṣṭottara sahasrakaṃ | hunedaṣṭākṣaraṃ nityaṃ tathā bilvasamidghetaiḥ || 29.159 ||
दूर्वापूपव्रीहितिलचरुलाजाब्जसक्तुभिः । वैष्णव्याचैव गायत्षा पूर्ववज्जुहुयाद्गुरुः ।। २९.१६० ।।
dūrvāpūpavrīhitilacarulājābjasaktubhiḥ | vaiṣṇavyācaiva gāyatṣā pūrvavajjuhuyādguruḥ || 29.160 ||
घृतेनाष्टाक्षरेणैव सहस्रं चाष्टसंयुतं । हुत्वान्ते तु घृतेनैव वैष्णवं विष्णुसूक्तकं ।। २९.१६१ ।।
ghṛtenāṣṭākṣareṇaiva sahasraṃ cāṣṭasaṃyutaṃ | hutvānte tu ghṛtenaiva vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktakaṃ || 29.161 ||
जुहुयात्पौरुषं सूक्तं नृत्तैर्गेयैश्च घोषयेथ् । यथादिशं चतुर्वेदान्नित्यमध्यापयेत्क्रमाथ् ।। २९.१६२ ।।
juhuyātpauruṣaṃ sūktaṃ nṛttairgeyaiśca ghoṣayeth | yathādiśaṃ caturvedānnityamadhyāpayetkramāth || 29.162 ||
कल्पसूत्रमथौखेयं प्रणीतं गुरुणा पुरा । स्वाध्यायो यत्र यत्रोक्तस्तत्राध्येयं विधानतः ।। २९.१६३ ।।
kalpasūtramathaukheyaṃ praṇītaṃ guruṇā purā | svādhyāyo yatra yatroktastatrādhyeyaṃ vidhānataḥ || 29.163 ||
ऋत्विग्भ्यो दक्षिणां दद्यादेवं सप्ताहमाचरेथ् । यदि देवालये दोषः कुंभपार्श्वेथ स्थण्डिले ।। २९.१६४ ।।
ṛtvigbhyo dakṣiṇāṃ dadyādevaṃ saptāhamācareth | yadi devālaye doṣaḥ kuṃbhapārśvetha sthaṇḍile || 29.164 ||
देवं तं स्थाप्य चाभ्यर्छ्य निवेद्य च महाहविः । देवस्याभिमुखे हुत्वा होममन्ते यथाविधि ।। २९.१६५ ।।
devaṃ taṃ sthāpya cābhyarchya nivedya ca mahāhaviḥ | devasyābhimukhe hutvā homamante yathāvidhi || 29.165 ||
नवाहं वाथ स्ताहं उत्सवं कारयेद्विधिः । दिव्यान्तरिक्षयोः कुंभजलेना प्लावयेन्नृपं ।। २९.१६६ ।।
navāhaṃ vātha stāhaṃ utsavaṃ kārayedvidhiḥ | divyāntarikṣayoḥ kuṃbhajalenā plāvayennṛpaṃ || 29.166 ||
भ्ॐएषु तत्थ्सलं प्राक्ष्य शिष्टतोयेन वै नृपं । तत्पत्नीं चाभिषिञ्चेच्च गुरुं संपूज्य पार्थिवः ।। २९.१६७ ।।
bhॐeṣu tatthsalaṃ prākṣya śiṣṭatoyena vai nṛpaṃ | tatpatnīṃ cābhiṣiñcecca guruṃ saṃpūjya pārthivaḥ || 29.167 ||
सुवर्णपशुभूम्यादीन्दद्यादृत्विग्भ्य एव च । दक्षिणां बहुलां दद्याज्जीवो यज्ञस्य दक्षिणा ।। २९.१६८ ।।
suvarṇapaśubhūmyādīndadyādṛtvigbhya eva ca | dakṣiṇāṃ bahulāṃ dadyājjīvo yajñasya dakṣiṇā || 29.168 ||
यदि राजगृहे दोषः कृत्वा मण्डपमन्तिके । पूर्ववद्ग्रहयज्ञं च होमं श्रामणकेऽनले ।। २९.१६९ ।।
yadi rājagṛhe doṣaḥ kṛtvā maṇḍapamantike | pūrvavadgrahayajñaṃ ca homaṃ śrāmaṇake'nale || 29.169 ||
कुंभस्य साधनं कृत्वा सप्ताहान्ते प्रभुं तथा । स्नापयेत्कुंभतोयेन प्रतिष्ठान्तक्रमेण वै ।। २९.१७० ।।
kuṃbhasya sādhanaṃ kṛtvā saptāhānte prabhuṃ tathā | snāpayetkuṃbhatoyena pratiṣṭhāntakrameṇa vai || 29.170 ||
दक्षिणां गुरुपूर्वेभ्यो दत्वा कृत्वांकुरार्ऽपणं । शुभेऽनुकूले नक्षत्रे कृत्वा चैवाभिषेचनं ।। २९.१७१ ।।
dakṣiṇāṃ gurupūrvebhyo datvā kṛtvāṃkurār'paṇaṃ | śubhe'nukūle nakṣatre kṛtvā caivābhiṣecanaṃ || 29.171 ||
प्रविशेत्पूर्वगेहं तु धर्मसिद्ध्यैगुरूदितः । एष एव विधिः प्रोक्तो गृहिणामपि सम्मतः ।। २९.१७२ ।।
praviśetpūrvagehaṃ tu dharmasiddhyaigurūditaḥ | eṣa eva vidhiḥ prokto gṛhiṇāmapi sammataḥ || 29.172 ||
राज्ञां परार्थवृत्तित्वात्सोऽत्र तु प्रकृतीकृतः । सर्वग्रासोपरागादिदिव्याद्भुतशमायवै ।। २९.१७३ ।।
rājñāṃ parārthavṛttitvātso'tra tu prakṛtīkṛtaḥ | sarvagrāsoparāgādidivyādbhutaśamāyavai || 29.173 ||
यथाशक्ति ब्राह्मणेभ्यस्स्वर्णं भूमिं पशूनपि । दद्यात्तथा विशेषेण दक्षिणां भूरिसम्मितां ।। २९.१७४ ।।
yathāśakti brāhmaṇebhyassvarṇaṃ bhūmiṃ paśūnapi | dadyāttathā viśeṣeṇa dakṣiṇāṃ bhūrisammitāṃ || 29.174 ||
अनावृष्टिनिवृत्त्यर्थं कुंभं संगृह्य पूर्ववथ् । सर्वतीर्थं समावाह्य समभ्यर्च्याग्रतो हरेः ।। २९.१७५ ।।
anāvṛṣṭinivṛttyarthaṃ kuṃbhaṃ saṃgṛhya pūrvavath | sarvatīrthaṃ samāvāhya samabhyarcyāgrato hareḥ || 29.175 ||
ध्यान्यपीठे तु सौवर्णं पद्ममष्टदलैर्युतं । हेमपात्रे तु सन्न्यस्य देवमावाह्य तत्र च ।। २९.१७६ ।।
dhyānyapīṭhe tu sauvarṇaṃ padmamaṣṭadalairyutaṃ | hemapātre tu sannyasya devamāvāhya tatra ca || 29.176 ||
अभ्यर्च्य तस्य चोर्ध्वेतु पीठे कुंभं निधाय च । कुंभमूले तु सुषिरं सूचीमात्रं विधाय च ।। २९.१७७ ।।
abhyarcya tasya cordhvetu pīṭhe kuṃbhaṃ nidhāya ca | kuṃbhamūle tu suṣiraṃ sūcīmātraṃ vidhāya ca || 29.177 ||
तद्धारया त्वविच्छिन्नरूपया सेचयेद्धरिं । समिद्भिर्वैतसीभिस्तु पालाशीभिरथापि वा ।। २९.१७८ ।।
taddhārayā tvavicchinnarūpayā secayeddhariṃ | samidbhirvaitasībhistu pālāśībhirathāpi vā || 29.178 ||
अष्ठोत्तरसहस्त्रं तु जुहुयात्पञ्जवारुणं । अग्नौ श्रामणके पश्चाद्दिशाहोमेषु पूर्ववथ् ।। २९.१७९ ।।
aṣṭhottarasahastraṃ tu juhuyātpañjavāruṇaṃ | agnau śrāmaṇake paścāddiśāhomeṣu pūrvavath || 29.179 ||
अष्टात्तरसहस्रं तु प्रत्येकं पञ्चवारुणं । समिद्भिर्जुहुयाद्विद्वान्वैतसीभिर्यधाविथि ।। २९.१८० ।।
aṣṭāttarasahasraṃ tu pratyekaṃ pañcavāruṇaṃ | samidbhirjuhuyādvidvānvaitasībhiryadhāvithi || 29.180 ||
समिद्भिः पुनराज्येन वैतसीभिः पृथग्घुनेथ् । अष्टाधिकसहस्रं तु "इन्द्रं प्रणयन्तऽऽ मित्यपि ।। २९.१८१ ।।
samidbhiḥ punarājyena vaitasībhiḥ pṛthagghuneth | aṣṭādhikasahasraṃ tu "indraṃ praṇayanta'' mityapi || 29.181 ||
श्रामणाग्निं विधायैकं दक्षिणे तस्य वज्रिणं । आवाह्य तु समभ्यर्च्य "शचीसहाऽऽयेति होमयेथ् ।। २९.१८२ ।।
śrāmaṇāgniṃ vidhāyaikaṃ dakṣiṇe tasya vajriṇaṃ | āvāhya tu samabhyarcya "śacīsahā''yeti homayeth || 29.182 ||
देवं विशेषतोऽभ्यर्च्य कारयेत्स्नपनादिकं । एवं ज्ञात्वा विधानेन तत्तत्कर्मसु गौरवं ।। २९.१८३ ।।
devaṃ viśeṣato'bhyarcya kārayetsnapanādikaṃ | evaṃ jñātvā vidhānena tattatkarmasu gauravaṃ || 29.183 ||
त्षहादि त्रिंशद्घस्रान्तं श्रामणाग्नौ यथाविथि । दिने दिने पूरयित्वा कुंभं तेनैव सेचयेथ् ।। २९.१८४ ।।
tṣahādi triṃśadghasrāntaṃ śrāmaṇāgnau yathāvithi | dine dine pūrayitvā kuṃbhaṃ tenaiva secayeth || 29.184 ||
सर्वान्ते देवमास्नाप्य समभ्यर्च्य हविर्ददेथ् । कर्मान्ते स्यान्महावृष्टिस्तस्माद्यत्नेन कारयेथ् ।। २९.१८५ ।।
sarvānte devamāsnāpya samabhyarcya havirdadeth | karmānte syānmahāvṛṣṭistasmādyatnena kārayeth || 29.185 ||
अथ वा वर्ष कामी वा मोक्षार्थी पशुकामनः । सर्वोपद्रवशान्त्यर्थी विजयार्थी विशेषतः ।। २९.१८६ ।।
atha vā varṣa kāmī vā mokṣārthī paśukāmanaḥ | sarvopadravaśāntyarthī vijayārthī viśeṣataḥ || 29.186 ||
स्नपनालयमासाद्य अलङ्कृत्य च पूर्ववथ् । कर्मगौरवमाज्ञाय संभृत्य बहुधा पयः ।। २९.१८७ ।।
snapanālayamāsādya alaṅkṛtya ca pūrvavath | karmagauravamājñāya saṃbhṛtya bahudhā payaḥ || 29.187 ||
पूजयेत्प्रथमं यत्नादाचार्यं सहि धारकः । आचार्यस्सुप्रसन्नात्मा श्वभ्रात्प्राच्यां तु तण्डुलैः ।। २९.१८८ ।।
pūjayetprathamaṃ yatnādācāryaṃ sahi dhārakaḥ | ācāryassuprasannātmā śvabhrātprācyāṃ tu taṇḍulaiḥ || 29.188 ||
कृत्वा पङ्क्तिं दक्षिणोत्तरायतां विपुलान्तरां । श्वभ्राद्दक्षिणतः कृत्वा कुण्डं श्रामणकस्य तु ।। २९.१८९ ।।
kṛtvā paṅktiṃ dakṣiṇottarāyatāṃ vipulāntarāṃ | śvabhrāddakṣiṇataḥ kṛtvā kuṇḍaṃ śrāmaṇakasya tu || 29.189 ||
अग्निमाधाय कुंभां स्तु नव संवेष्ट्य तन्तुना । अद्भिः प्रक्षाल्य चोत्पूय कुशकूर्चेन चात्वरः ।। २९.१९० ।।
agnimādhāya kuṃbhāṃ stu nava saṃveṣṭya tantunā | adbhiḥ prakṣālya cotpūya kuśakūrcena cātvaraḥ || 29.190 ||
क्षीरेण पूरयित्वैव चोत्बूतेन क्रमेण वै । पङ्क्तिं निधायापिधानैरपिधायोपरि क्रमाथ् ।। २९.१९१ ।।
kṣīreṇa pūrayitvaiva cotbūtena krameṇa vai | paṅktiṃ nidhāyāpidhānairapidhāyopari kramāth || 29.191 ||
वस्त्रेणाच्छादयेच्छ्वभ्रंपूजान्तेभ्यर्च्य वै हरिं । स्वस्तिसूक्तेन चानम्य संस्थाप्य श्वभ्रमध्यमे ।। २९.१९२ ।।
vastreṇācchādayecchvabhraṃpūjāntebhyarcya vai hariṃ | svastisūktena cānamya saṃsthāpya śvabhramadhyame || 29.192 ||
अर्चनोक्तविधानेन सर्वं पूर्वनदायरेथ् । तन्तुना वेष्टिते क्षीरं कृहीत्वाकरके पूनः ।। २९.१९३ ।।
arcanoktavidhānena sarvaṃ pūrvanadāyareth | tantunā veṣṭite kṣīraṃ kṛhītvākarake pūnaḥ || 29.193 ||
विष्णुसूक्तेन "चेषेऽऽत्वेत्याद्यैर्मन्त्रैः क्रमाद्गुरुः । तया संस्नापयेद्देनमुक्तयो क्षीरधारया ।। २९.१९४ ।।
viṣṇusūktena "ceṣe''tvetyādyairmantraiḥ kramādguruḥ | tayā saṃsnāpayeddenamuktayo kṣīradhārayā || 29.194 ||
तथैव परिषिच्याग्निं मन्त्रै"र्विष्णोर्नुऽऽकादिभिः । अतोदेवादिऽऽभिस्तद्वदष्टार्ण मनुना तथा ।। २९.१९५ ।।
tathaiva pariṣicyāgniṃ mantrai"rviṣṇornu''kādibhiḥ | atodevādi''bhistadvadaṣṭārṇa manunā tathā || 29.195 ||
जुहुयाद्विष्णुगायत्षा अष्टाधिकसहस्रकं । अथ वा स्नपनं यावत्तावदुद्वर्त्य मन्त्रतः ।। २९.१९६ ।।
juhuyādviṣṇugāyatṣā aṣṭādhikasahasrakaṃ | atha vā snapanaṃ yāvattāvadudvartya mantrataḥ || 29.196 ||
हारिद्रेन तु चूर्णेन संशोध्याम्लादिभिस्ततः । गन्धोदेन सुसंस्नाप्य प्लोतेन विमृजेत्ततः ।। २९.१९७ ।।
hāridrena tu cūrṇena saṃśodhyāmlādibhistataḥ | gandhodena susaṃsnāpya plotena vimṛjettataḥ || 29.197 ||
वस्त्रादिभिरलङ्कृत्य समभ्यर्च्य विधानतः । पायसादि हविर्दद्याद्दप्यादाचार्यदक्षिणां ।। २९.१९८ ।।
vastrādibhiralaṅkṛtya samabhyarcya vidhānataḥ | pāyasādi havirdadyāddapyādācāryadakṣiṇāṃ || 29.198 ||
अनेन सर्वान्कामांश्च लभेताविशयं नरः । ध्रुवबेरार्चने चेत्तु संस्नाप्य प्रमुखे घटं ।। २९.१९९ ।।
anena sarvānkāmāṃśca labhetāviśayaṃ naraḥ | dhruvaberārcane cettu saṃsnāpya pramukhe ghaṭaṃ || 29.199 ||
तस्मादानीय तत्रैव स्नापयेदुक्तगौरवाथ् । सप्तपञ्चत्षहान्यत्र क्षीरस्नानं प्रकल्पयेथ् ।। २९.२०० ।।
tasmādānīya tatraiva snāpayeduktagauravāth | saptapañcatṣahānyatra kṣīrasnānaṃ prakalpayeth || 29.200 ||
एवं घृताभिषेकं च कारयेत्सदृशं फलं । इमामद्भुताशान्तिन्तु काश्यपाद्याः प्रचक्षते ।। २९.२०१ ।।
evaṃ ghṛtābhiṣekaṃ ca kārayetsadṛśaṃ phalaṃ | imāmadbhutāśāntintu kāśyapādyāḥ pracakṣate || 29.201 ||
अथ प्रभूतशान्तिं तु प्रवक्ष्यामि तपोधनाः । पूर्ववन्मण्टपादीनि कारयित्वा यथाविधि ।। २९.२०२ ।।
atha prabhūtaśāntiṃ tu pravakṣyāmi tapodhanāḥ | pūrvavanmaṇṭapādīni kārayitvā yathāvidhi || 29.202 ||
विशाहोमं चकृत्वैव श्रामणाग्नौ यथोदितं । कुंभं संसाध्य च प्राग्वत्सप्ताहान्ते विशेषतः ।। २९.२०३ ।।
viśāhomaṃ cakṛtvaiva śrāmaṇāgnau yathoditaṃ | kuṃbhaṃ saṃsādhya ca prāgvatsaptāhānte viśeṣataḥ || 29.203 ||
अष्टोत्तरशतं वाष्टचत्वारिंशदथाथ वा । संगृह्य कलशानान्तु समभ्यर्च्यऽभिषेच्य च ।। २९.२०४ ।।
aṣṭottaraśataṃ vāṣṭacatvāriṃśadathātha vā | saṃgṛhya kalaśānāntu samabhyarcya'bhiṣecya ca || 29.204 ||
देवं विशेषतोऽभ्यर्च्य हविर्दद्यादयं विधिः । महाशान्तिक्रमं वक्ष्ये विना कुंभस्य साधनं ।। २९.२०५ ।।
devaṃ viśeṣato'bhyarcya havirdadyādayaṃ vidhiḥ | mahāśāntikramaṃ vakṣye vinā kuṃbhasya sādhanaṃ || 29.205 ||
अग्नौ श्रामणके बिल्वपत्रैराज्याप्लुतैःक्रमाथ् । अष्टाधिकसहस्रं वै हुनेदष्टाक्षरेण तु ।। २९.२०६ ।।
agnau śrāmaṇake bilvapatrairājyāplutaiḥkramāth | aṣṭādhikasahasraṃ vai hunedaṣṭākṣareṇa tu || 29.206 ||
आज्येन वैष्णवं विष्णुसूक्तं पौरुषमेव च । हुत्वा त्षहान्ते संस्नाप्य शुद्धस्नपनवर्त्मना ।। २९.२०७ ।।
ājyena vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktaṃ pauruṣameva ca | hutvā tṣahānte saṃsnāpya śuddhasnapanavartmanā || 29.207 ||
समभ्यर्च्य हविर्दद्यान्महाशान्तिरियं भवेथ् । औपासनाग्नावेकाहं हुत्वा शान्तिं विधानतः ।। २९.२०८ ।।
samabhyarcya havirdadyānmahāśāntiriyaṃ bhaveth | aupāsanāgnāvekāhaṃ hutvā śāntiṃ vidhānataḥ || 29.208 ||
ब्राह्मणान्भोजयित्वैव दद्यादाचार्यदक्षिणां । अथ शुद्धिविधिं वक्ष्ये वास्तुहोमं हुनेत्ततः ।। २९.२०९ ।।
brāhmaṇānbhojayitvaiva dadyādācāryadakṣiṇāṃ | atha śuddhividhiṃ vakṣye vāstuhomaṃ hunettataḥ || 29.209 ||
बिल्वपत्रादिभिर्हुत्वा पृथगष्टोत्तरं शतं । पुण्याहान्ते गुरुं पूज्य भोजयेद्ब्राह्मणानपि ।। २९.२१० ।।
bilvapatrādibhirhutvā pṛthagaṣṭottaraṃ śataṃ | puṇyāhānte guruṃ pūjya bhojayedbrāhmaṇānapi || 29.210 ||
सर्वत्रतु विकल्पेन घटसंस्कारमाचरेथ् । अथातस्सर्वशान्तिस्स्यादपमृत्युभये तथा ।। २९.२११ ।।
sarvatratu vikalpena ghaṭasaṃskāramācareth | athātassarvaśāntissyādapamṛtyubhaye tathā || 29.211 ||
ग्रहकोपे महाव्याधौ परचक्रभये तथा । अर्थबन्धुविनाशे च दुर्भिक्षे च पराजये ।। २९.२१२ ।।
grahakope mahāvyādhau paracakrabhaye tathā | arthabandhuvināśe ca durbhikṣe ca parājaye || 29.212 ||
अभिचारभये चैव तापत्रयनिपीडने । विरुद्धेऽचात्मनः प्राप्ते सर्वशान्तिं समाचरेथ् ।। २९.२१३ ।।
abhicārabhaye caiva tāpatrayanipīḍane | viruddhe'cātmanaḥ prāpte sarvaśāntiṃ samācareth || 29.213 ||
सप्ताहं वा नवाहं वा द्वादशार्णेन वै पृथक् । अष्टोत्तर सहस्रं तु जुहुयाद्विधिना क्रमाथ् ।। २९.२१४ ।।
saptāhaṃ vā navāhaṃ vā dvādaśārṇena vai pṛthak | aṣṭottara sahasraṃ tu juhuyādvidhinā kramāth || 29.214 ||
इति श्रीवैखानसे भगवच्छास्त्रे भृगुप्रोक्तायां सिहितायां प्रकीर्णाधिकारे एकोनत्रिंशोऽध्यः.
iti śrīvaikhānase bhagavacchāstre bhṛguproktāyāṃ sihitāyāṃ prakīrṇādhikāre ekonatriṃśo'dhyaḥ.
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
