| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Sukta Begins
अथषष्ठोऽध्यायः
athaṣaṣṭho'dhyāyaḥ
Shloka 1
मूधेन्ष्टकाविधिः
अथवक्ष्येविशेषेण क्रमंमूर्धेष्टकाविधेः । प्रमुखेयागशालाञ्च कृत्वाचैवविचक्षण ॥ ६.१ ॥
athavakṣyeviśeṣeṇa kramaṃmūrdheṣṭakāvidheḥ . pramukheyāgaśālāñca kṛtvācaivavicakṣaṇa .. 6.1 ..
Shloka 2
मध्येवेदिंप्रकल्प्यैव स्थूपिकीलप्रमाणतः । सभ्यंप्रकल्प्यचप्राच्या माघारंविधिवद्यजेथ् ॥ ६.२ ॥
madhyevediṃprakalpyaiva sthūpikīlapramāṇataḥ . sabhyaṃprakalpyacaprācyā māghāraṃvidhivadyajeth .. 6.2 ..
Shloka 3
वेदिमध्येन्यसेद्विद्वान्सुस्निग्धानिर्व्रणादृढाः । वैष्णवञ्चजपित्वैवचतस्रश्चेष्टकाःक्रमाथ् ॥ ६.३ ॥
vedimadhyenyasedvidvānsusnigdhānirvraṇādṛḍhāḥ . vaiṣṇavañcajapitvaivacatasraśceṣṭakāḥkramāth .. 6.3 ..
Shloka 4
किञ्चिदग्रंभवेन्निम्नं मूलेवैकिञ्चिदुन्नतं । अधोभागेभवेत्पृष्ट मूर्ध्वभागेमुखंभवेथ् ॥ ६.४ ॥
kiñcidagraṃbhavennimnaṃ mūlevaikiñcidunnataṃ . adhobhāgebhavetpṛṣṭa mūrdhvabhāgemukhaṃbhaveth .. 6.4 ..
Shloka 5
शालिपिष्टमयेनाथ लेखयेदक्षराणितु । यकारंपूर्वतोलेख्य रकारन्दक्षिणेन्यसेथ् ॥ ६.५ ॥
śālipiṣṭamayenātha lekhayedakṣarāṇitu . yakāraṃpūrvatolekhya rakārandakṣiṇenyaseth .. 6.5 ..
Shloka 6
लकारंपश्चिमेलेख्यवकारे चोत्तरेलिखेथ् । लोहजान्दारुजांवाथ स्थूपिन्तत्रन्यसेद्बुधः ॥ ६.६ ॥
lakāraṃpaścimelekhyavakāre cottarelikheth . lohajāndārujāṃvātha sthūpintatranyasedbudhaḥ .. 6.6 ..
Shloka 7
पादायामसमन्दीघंन्विस्तारंपादसम्मितं । अग्रमङ्गुलविस्तार मानुपूर्व्यात्कृशन्तथा ॥ ६.७ ॥
pādāyāmasamandīghaṃnvistāraṃpādasammitaṃ . agramaṅgulavistāra mānupūrvyātkṛśantathā .. 6.7 ..
Shloka 8
चतुरश्रंभवेन्मूलं त्रिभागै कंसमंयथा । वृत्तन्तदूर्ध्वतःकुर्याच्छीलीपादमधोन्यसेथ् ॥ ६.८ ॥
caturaśraṃbhavenmūlaṃ tribhāgai kaṃsamaṃyathā . vṛttantadūrdhvataḥkuryācchīlīpādamadhonyaseth .. 6.8 ..
Shloka 9
विस्तारत्रिगुणायामं विस्तारसमविस्तरं । तद्द्वयेनसमायोज्य नमंशूलंस्थितंयधा ॥ ६.९ ॥
vistāratriguṇāyāmaṃ vistārasamavistaraṃ . taddvayenasamāyojya namaṃśūlaṃsthitaṃyadhā .. 6.9 ..
Shloka 10
पञ्चगव्यैस्समभ्युक्ष्य पुण्याहमपिवाचयेथ् । वास्तुजोमञ्चहुत्वैव पर्यग्निकरणञ्चरेथ् ॥ ६.१० ॥
pañcagavyaissamabhyukṣya puṇyāhamapivācayeth . vāstujomañcahutvaiva paryagnikaraṇañcareth .. 6.10 ..
Shloka 11
मूर्धेष्टकाविधानेन होमङ्कृत्वाविचक्षणः । पुनःप्रभातेधर्मात्मा यजमानयुतोगुरुः ॥ ६.११ ॥
mūrdheṣṭakāvidhānena homaṅkṛtvāvicakṣaṇaḥ . punaḥprabhātedharmātmā yajamānayutoguruḥ .. 6.11 ..
Shloka 12
शिलादीन्संप्रगृह्यैव विमानेरोपयेत्तधा । पाणिभ्यांसंप्रगृह्यैव प्राङ्मुखोदङ्मुखोऽपिवा ॥ ६.१२ ॥
śilādīnsaṃpragṛhyaiva vimāneropayettadhā . pāṇibhyāṃsaṃpragṛhyaiva prāṅmukhodaṅmukho'pivā .. 6.12 ..
Shloka 13
चतुर्वेदादिमन्त्रैश्च शिला इन्द्रादिषुन्यसेथ् । ध्रुवसूक्तञ्जपित्वातु मथ्येस्थूपिंन्यसेत्तधा ॥ ६.१३ ॥
caturvedādimantraiśca śilā indrādiṣunyaseth . dhruvasūktañjapitvātu mathyesthūpiṃnyasettadhā .. 6.13 ..
Shloka 14
कालेशिल्पिनमाहूय पूजयित्वा विशेषतः । शिलाद्युपरिविन्यस्य दृढीकरणमाचरेथ् ॥ ६.१४ ॥
kāleśilpinamāhūya pūjayitvā viśeṣataḥ . śilādyuparivinyasya dṛḍhīkaraṇamācareth .. 6.14 ..
Shloka 15
पादबन्धेगलेचैव विमाने परितःक्रमात्विमानदेवाः । प्राच्यां विष्णुं प्रकुर्वीत यस्य गर्भगृहेस्थितिः ॥ ६.१५ ॥
pādabandhegalecaiva vimāne paritaḥkramātvimānadevāḥ . prācyāṃ viṣṇuṃ prakurvīta yasya garbhagṛhesthitiḥ .. 6.15 ..
Shloka 16
दक्षिणेसत्यमूर्तेस्तु पश्चिमेचा च्युतस्य च । उत्तरेचानिरुद्धस्य स्थितिमेवं प्रकल्पयेथ् ॥ ६.१६ ॥
dakṣiṇesatyamūrtestu paścimecā cyutasya ca . uttarecāniruddhasya sthitimevaṃ prakalpayeth .. 6.16 ..
Shloka 17
गलेपुरुषमूर्तिस्तु दक्षिणे नारसिंहकः । पश्चिमे तु वराहश्च हयग्रीवस्तथोत्तरे ॥ ६.१७ ॥
galepuruṣamūrtistu dakṣiṇe nārasiṃhakaḥ . paścime tu varāhaśca hayagrīvastathottare .. 6.17 ..
Shloka 18
सुखसनसमालुक्तं सर्वालङ्कारसंयुतं । व्यालोद्ध्वकोणकञ्चैव वीशं वाथ मृगेश्वरं ॥ ६.१८ ॥
sukhasanasamāluktaṃ sarvālaṅkārasaṃyutaṃ . vyāloddhvakoṇakañcaiva vīśaṃ vātha mṛgeśvaraṃ .. 6.18 ..
Shloka 19
वक्रतुण्डं च दुर्गां चाप्यग्रमण्डपभित्तिषु । स्थितमेवं सुसंस्थाप्य यथालाभं समर्चयेथ् ॥ ६.१९ ॥
vakratuṇḍaṃ ca durgāṃ cāpyagramaṇḍapabhittiṣu . sthitamevaṃ susaṃsthāpya yathālābhaṃ samarcayeth .. 6.19 ..
Shloka 20
द्वारेषु द्वारपालानां स्थितिमेवं प्रकल्पयेथ् । प्रासादलक्षणंप्रोक्तं मण्डपानामथोच्यते ॥ ६.२० ॥
dvāreṣu dvārapālānāṃ sthitimevaṃ prakalpayeth . prāsādalakṣaṇaṃproktaṃ maṇḍapānāmathocyate .. 6.20 ..
Shloka 21
स्तंभैष्षोडशभिर्युक्तं मण्डपं श्रीप्रतिष्ठितं । द्वादशस्तंभसंयुक्तं बीजासनमिति स्मृतं ॥ ६.२१ ॥
staṃbhaiṣṣoḍaśabhiryuktaṃ maṇḍapaṃ śrīpratiṣṭhitaṃ . dvādaśastaṃbhasaṃyuktaṃ bījāsanamiti smṛtaṃ .. 6.21 ..
Shloka 22
द्वात्रिंशद्गात्रसंयुक्तं जयभद्रेतिकीर्त्यते । षट्त्रिंशद्गात्रसंयुक्तं नन्द्यावर्तं सुशोभनं ॥ ६.२२ ॥
dvātriṃśadgātrasaṃyuktaṃ jayabhadretikīrtyate . ṣaṭtriṃśadgātrasaṃyuktaṃ nandyāvartaṃ suśobhanaṃ .. 6.22 ..
Shloka 23
चतुर्भिष्षष्टिभिस्त्संभैर्युक्तंश्रीभद्रकं स्मृतं । स्तंभानां तु शतैर्युक्तं विशालमिति संज्ञितं ॥ ६.२३ ॥
caturbhiṣṣaṣṭibhistsaṃbhairyuktaṃśrībhadrakaṃ smṛtaṃ . staṃbhānāṃ tu śatairyuktaṃ viśālamiti saṃjñitaṃ .. 6.23 ..
Shloka 24
प्रासादवत्समाख्यातं प्रस्तारं तत्प्रमाणतः । वाजिनोपरि कर्तव्यं धारकस्तु कलास्तथा ॥ ६.२४ ॥
prāsādavatsamākhyātaṃ prastāraṃ tatpramāṇataḥ . vājinopari kartavyaṃ dhārakastu kalāstathā .. 6.24 ..
Shloka 25
स्तंभविष्कंभमुत्सेधं चतुर्भागेनविस्तृतं । तुलाविस्तारमानेन जयन्तीस्यात्समोन्नता ॥ ६.२५ ॥
staṃbhaviṣkaṃbhamutsedhaṃ caturbhāgenavistṛtaṃ . tulāvistāramānena jayantīsyātsamonnatā .. 6.25 ..
Shloka 26
ततो दण्डार्धबाहुल्य मनुमार्गं तदूर्ध्वतः । इष्टकाभिस्तदूर्ध्वं तु छादयेद्गल कान्वितं ॥ ६.२६ ॥
tato daṇḍārdhabāhulya manumārgaṃ tadūrdhvataḥ . iṣṭakābhistadūrdhvaṃ tu chādayedgala kānvitaṃ .. 6.26 ..
Shloka 27
पादाधिकमधाध्यर्धं द्विगुणं पादहीनकं । चतुर्विधमथायामं कर्तव्यं मण्डपस्यतु ॥ ६.२७ ॥
pādādhikamadhādhyardhaṃ dviguṇaṃ pādahīnakaṃ . caturvidhamathāyāmaṃ kartavyaṃ maṇḍapasyatu .. 6.27 ..
Shloka 28
आयामे तु यथायुक्तं स्तंभानां विधिरुच्यते । द्विहस्तं वात्रिहस्तं वा चतुर्हस्तमथापिवा ॥ ६.२८ ॥
āyāme tu yathāyuktaṃ staṃbhānāṃ vidhirucyate . dvihastaṃ vātrihastaṃ vā caturhastamathāpivā .. 6.28 ..
Shloka 29
स्तंभान्तरं प्रकर्तव्यं यथायुक्ति विशेषतः । एवङ्क्रमात्समाख्यातं प्राकारमधुनोच्यते ॥ ६.२९ ॥
staṃbhāntaraṃ prakartavyaṃ yathāyukti viśeṣataḥ . evaṅkramātsamākhyātaṃ prākāramadhunocyate .. 6.29 ..
Shloka 30
पाकारं परितः कुर्यात्प्रासादस्य प्रमाणतः । प्राकारस्यतुविस्तारं तस्यदण्डमिहोच्यते ॥ ६.३० ॥
pākāraṃ paritaḥ kuryātprāsādasya pramāṇataḥ . prākārasyatuvistāraṃ tasyadaṇḍamihocyate .. 6.30 ..
Shloka 31
अन्तर्मण्डलमित्याहु रध्यर्धं दण्डमानतः । अन्तर्भारमितिप्रोस्तं मध्यभारं द्विदण्डत ॥ ६.३१ ॥
antarmaṇḍalamityāhu radhyardhaṃ daṇḍamānataḥ . antarbhāramitiprostaṃ madhyabhāraṃ dvidaṇḍata .. 6.31 ..
Shloka 32
चतुर्दण्डप्रमाणेन युक्ता मर्यादभित्तिका । महामर्यादभित्तिस्स्यात्सप्तदण्डप्रमाणतः ॥ ६.३२ ॥
caturdaṇḍapramāṇena yuktā maryādabhittikā . mahāmaryādabhittissyātsaptadaṇḍapramāṇataḥ .. 6.32 ..
Shloka 33
अध्यर्धद्विगुणं वापि त्रिगुणं वा चतुर्गुणं । मुखायाममिति प्रोक्तं प्राकाराणां विशेषतः ॥ ६.३३ ॥
adhyardhadviguṇaṃ vāpi triguṇaṃ vā caturguṇaṃ . mukhāyāmamiti proktaṃ prākārāṇāṃ viśeṣataḥ .. 6.33 ..
Shloka 34
कपोता न्तंसमुत्सेधं भित्तिहस्तप्रमाणतः । कूटशालायुतं वापि कुर्यात्प्राकारसंयुतं ॥ ६.३४ ॥
kapotā ntaṃsamutsedhaṃ bhittihastapramāṇataḥ . kūṭaśālāyutaṃ vāpi kuryātprākārasaṃyutaṃ .. 6.34 ..
Shloka 35
मूलजं तु तलोत्सेधं हस्तमेवं विधीयते । यथालाभोन्नतं वापि प्रधमावरणं स्मृतं ॥ ६.३५ ॥
mūlajaṃ tu talotsedhaṃ hastamevaṃ vidhīyate . yathālābhonnataṃ vāpi pradhamāvaraṇaṃ smṛtaṃ .. 6.35 ..
Shloka 36
षडङ्गुलं क्रमात्कुर्यान्न्यूनप्राकारकंविदुः । जलनिर्याणमार्गं स्यात्पदान्ते तटकेऽपिवा ॥ ६.३६ ॥
ṣaḍaṅgulaṃ kramātkuryānnyūnaprākārakaṃviduḥ . jalaniryāṇamārgaṃ syātpadānte taṭake'pivā .. 6.36 ..
Shloka 37
प्रधमावरणद्वारं प्रमुखेकल्पयेत्तथा । द्वितीयावरणद्वारो व्यस्तश्छेन्नास्तिदूषणं ॥ ६.३७ ॥
pradhamāvaraṇadvāraṃ pramukhekalpayettathā . dvitīyāvaraṇadvāro vyastaśchennāstidūṣaṇaṃ .. 6.37 ..
Shloka 38
विमानोत्सेधतुर्यं वा पोदोनं चार्थमेव वा । पृधग्गोपुरसंयुक्त मुच्छ्रितं तु समन्तुवा ॥ ६.३८ ॥
vimānotsedhaturyaṃ vā podonaṃ cārthameva vā . pṛdhaggopurasaṃyukta mucchritaṃ tu samantuvā .. 6.38 ..
Shloka 39
पञ्चप्राकारमित्येवं त्रिप्राकारमथापिवा । त्रिप्राकारेषडङ्गुल्यं त्रिधाधस्तलनिम्नगं ॥ ६.३९ ॥
pañcaprākāramityevaṃ triprākāramathāpivā . triprākāreṣaḍaṅgulyaṃ tridhādhastalanimnagaṃ .. 6.39 ..
Shloka 40
प्राकारेहुच्छ्रयं विन्द्यात्कपोतान्तं तदुत्तमं । मध्यमं चोत्करान्तेन कलशान्तं तथाधमं ॥ ६.४० ॥
prākārehucchrayaṃ vindyātkapotāntaṃ taduttamaṃ . madhyamaṃ cotkarāntena kalaśāntaṃ tathādhamaṃ .. 6.40 ..
Shloka 41
एवं प्राकारसंगेन तूत्सेधं त्रिविधं क्रमाथ् । उत्सेधात्पञ्चभागैकं चतुरंशकमेव वा ॥ ६.४१ ॥
evaṃ prākārasaṃgena tūtsedhaṃ trividhaṃ kramāth . utsedhātpañcabhāgaikaṃ caturaṃśakameva vā .. 6.41 ..
Shloka 42
षड्भागैकेन वाकुर्यात्त्रिविधं भित्तिविस्तरं अथ वा । प्रासादभित्तिस्तु तत्समं भित्तिमेव च ॥ ६.४२ ॥
ṣaḍbhāgaikena vākuryāttrividhaṃ bhittivistaraṃ atha vā . prāsādabhittistu tatsamaṃ bhittimeva ca .. 6.42 ..
Shloka 43
गर्भेऽष्टांशोच्छ्रयं श्रेष्ठं सप्तभागेद्विमध्यमं । पञ्चभागैकमधमं बलिपीठं तथाभवेथ् ॥ ६.४३ ॥
garbhe'ṣṭāṃśocchrayaṃ śreṣṭhaṃ saptabhāgedvimadhyamaṃ . pañcabhāgaikamadhamaṃ balipīṭhaṃ tathābhaveth .. 6.43 ..
Shloka 44
गर्भपञ्चत्रिभागैकं ... । नवांशेषट्चतुर्भागं मध्यमाधममुत्तमं ॥ ६.४४ ॥
garbhapañcatribhāgaikaṃ ... . navāṃśeṣaṭcaturbhāgaṃ madhyamādhamamuttamaṃ .. 6.44 ..
Shloka 45
त्रिधा पैशाचिकं पीठाद्धस्तमात्रं क्रमाद्भवेथ् । द्विहस्तान्तं त्रिहस्तान्तं चतुर्हस्तान्तमुच्यते ॥ ६.४५ ॥
tridhā paiśācikaṃ pīṭhāddhastamātraṃ kramādbhaveth . dvihastāntaṃ trihastāntaṃ caturhastāntamucyate .. 6.45 ..
Shloka 46
अधमं मध्यमं श्रेष्ठं त्रिधा पैशाचपीठकं । सप्तविंशतिभागैश्च सममेवं समुन्नतं ॥ ६.४६ ॥
adhamaṃ madhyamaṃ śreṣṭhaṃ tridhā paiśācapīṭhakaṃ . saptaviṃśatibhāgaiśca samamevaṃ samunnataṃ .. 6.46 ..
Shloka 47
द्व्यंशं च पादुका ज्ञेयं चतुरंशं जनिं विदुः । त्षंशं तु कुंभमित्याहु श्चतुर्थङ्कण्ठमेव च ॥ ६.४७ ॥
dvyaṃśaṃ ca pādukā jñeyaṃ caturaṃśaṃ janiṃ viduḥ . tṣaṃśaṃ tu kuṃbhamityāhu ścaturthaṅkaṇṭhameva ca .. 6.47 ..
Shloka 48
षड्भागं करणेत्याहुर्द्व्यंशं वलकमेव च । चतुरंशे कपोताश्च अंशेचैवाग्रपट्टिका ॥ ६.४८ ॥
ṣaḍbhāgaṃ karaṇetyāhurdvyaṃśaṃ valakameva ca . caturaṃśe kapotāśca aṃśecaivāgrapaṭṭikā .. 6.48 ..
Shloka 49
अध्यर्धं पद्मपुष्पन्तु एकार्धं पद्मपुष्पकं । एवं सम्यग्विदित्वातु भागेभागे विनिर्दिशेथ् ॥ ६.४९ ॥
adhyardhaṃ padmapuṣpantu ekārdhaṃ padmapuṣpakaṃ . evaṃ samyagviditvātu bhāgebhāge vinirdiśeth .. 6.49 ..
Shloka 50
इति श्रीवैखानसे भगवच्चास्त्रे भृगुप्रोक्तायां संहितायां प्रकीर्णाधिकारे षष्ठोऽध्यायः.
iti śrīvaikhānase bhagavaccāstre bhṛguproktāyāṃ saṃhitāyāṃ prakīrṇādhikāre ṣaṣṭho'dhyāyaḥ.

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In