| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Sukta Begins
अथ षड्विंशोऽध्यायः
atha ṣaḍviṃśo'dhyāyaḥ
Shloka 1
प्रायश्चित्तम्
अतःपरं प्रवक्ष्यामि भूपरीक्षादिनिष्कृतिं । न्यूनेऽतिरिक्ते व्याघाते प्रायश्चित्तं समाचरेथ् ॥ २६.१ ॥
ataḥparaṃ pravakṣyāmi bhūparīkṣādiniṣkṛtiṃ . nyūne'tirikte vyāghāte prāyaścittaṃ samācareth .. 26.1 ..
Shloka 2
प्रायोदोषस्समुद्दिष्टश्चित्तं तस्य निवारणं । प्रायश्चित्तं समाख्यातं कुर्यात्कर्मसमृद्धये ॥ २६.२ ॥
prāyodoṣassamuddiṣṭaścittaṃ tasya nivāraṇaṃ . prāyaścittaṃ samākhyātaṃ kuryātkarmasamṛddhaye .. 26.2 ..
Shloka 3
प्रायश्चित्तमकुर्वाणस्सति दोषे विनश्यति । तस्मात्सर्मप्रयत्नेन कुर्याद्यत्नेन निष्कृतिं ॥ २६.३ ॥
prāyaścittamakurvāṇassati doṣe vinaśyati . tasmātsarmaprayatnena kuryādyatnena niṣkṛtiṃ .. 26.3 ..
Shloka 4
आलयस्य च निर्माणं पूजाद्यास्तत्र याःक्रियाः । अस्माच्छास्त्रादतिक्रम्य निष्फलाःप्रभवन्तिहि ॥ २६.४ ॥
ālayasya ca nirmāṇaṃ pūjādyāstatra yāḥkriyāḥ . asmācchāstrādatikramya niṣphalāḥprabhavantihi .. 26.4 ..
Shloka 5
तद्दोषशमनायैव महाशान्तिपुरस्सरं । सर्वाःक्रियाःक्रमेणैव पुनश्शास्त्रोक्तवच्चरेथ् ॥ २६.५ ॥
taddoṣaśamanāyaiva mahāśāntipurassaraṃ . sarvāḥkriyāḥkrameṇaiva punaśśāstroktavaccareth .. 26.5 ..
Shloka 6
यच्छास्त्रविधिमुत्सृज्य क्रियते कामकारतः । नोक्तं दद्यात्फलं कर्म प्रत्युतानर्थदं भवेथ् ॥ २६.६ ॥
yacchāstravidhimutsṛjya kriyate kāmakārataḥ . noktaṃ dadyātphalaṃ karma pratyutānarthadaṃ bhaveth .. 26.6 ..
Shloka 7
शिल्पं च ज्योतिषं वास्तु तदऽन्ये चागमाः परे । तावता हि प्रमाणं स्याद्यावदेतेन नान्तरं ॥ २६.७ ॥
śilpaṃ ca jyotiṣaṃ vāstu tada'nye cāgamāḥ pare . tāvatā hi pramāṇaṃ syādyāvadetena nāntaraṃ .. 26.7 ..
Shloka 8
वैखानसमिदं शास्त्र मन्यशास्त्रानपेक्षितं । प्रणिवायाब्जजः पूर्वं सर्वशास्त्रार्थसंग्रहं ॥ २६.८ ॥
vaikhānasamidaṃ śāstra manyaśāstrānapekṣitaṃ . praṇivāyābjajaḥ pūrvaṃ sarvaśāstrārthasaṃgrahaṃ .. 26.8 ..
Shloka 9
मोहादज्ञानतो वापि विचिकित्सापदेषु यः । शास्त्रान्त रानुरोधेन शास्त्रमेतद्विमानयेथ् ॥ २६.९ ॥
mohādajñānato vāpi vicikitsāpadeṣu yaḥ . śāstrānta rānurodhena śāstrametadvimānayeth .. 26.9 ..
Shloka 10
स याति नरकं घोरं यावदाभूतसंप्लवं । तस्मान्निष्कास्य तं मूढं शास्त्रोक्तं सम्यगाचरेथ् ॥ २६.१० ॥
sa yāti narakaṃ ghoraṃ yāvadābhūtasaṃplavaṃ . tasmānniṣkāsya taṃ mūḍhaṃ śāstroktaṃ samyagācareth .. 26.10 ..
Shloka 11
यदागच्छेद्बहिर्द्वारं भूमिं सम्यक्परीक्षितुं । अपतेदन्तरायश्चेत्प्रायश्चित्तं हुनेद्बुधः ॥ २६.११ ॥
yadāgacchedbahirdvāraṃ bhūmiṃ samyakparīkṣituṃ . apatedantarāyaścetprāyaścittaṃ hunedbudhaḥ .. 26.11 ..
Shloka 12
जपेच्च वैष्णवं वैघ्नं शतशः पुनराचरेथ् । दुर्दर्शने जपेत्सौरं हुनेत्पूर्वोक्तवद्बुधः ॥ २६.१२ ॥
japecca vaiṣṇavaṃ vaighnaṃ śataśaḥ punarācareth . durdarśane japetsauraṃ hunetpūrvoktavadbudhaḥ .. 26.12 ..
Shloka 13
दुर्वाक्ये तु श्रुते ब्राह्मं जपेत्सारस्वतं तथा । तत्काले कलहे चैव शोणितप्रस्रवे तथा ॥ २६.१३ ॥
durvākye tu śrute brāhmaṃ japetsārasvataṃ tathā . tatkāle kalahe caiva śoṇitaprasrave tathā .. 26.13 ..
Shloka 14
अग्निदाहादिके चैव वैष्णवं स्ॐयसंयुतं । वैष्वक्सेनं तथा सौदर्शनं गारुडमेव च ॥ २६.१४ ॥
agnidāhādike caiva vaiṣṇavaṃ s_oṃyasaṃyutaṃ . vaiṣvaksenaṃ tathā saudarśanaṃ gāruḍameva ca .. 26.14 ..
Shloka 15
लौकिकाग्नौ हुनेद्ध्यात्वा देवं पश्चात्समाचरेथ् । भूपरीक्षणकाले तु यदि पांसुक्षयो भवेथ् ॥ २६.१५ ॥
laukikāgnau huneddhyātvā devaṃ paścātsamācareth . bhūparīkṣaṇakāle tu yadi pāṃsukṣayo bhaveth .. 26.15 ..
Shloka 16
पूर्णाहुतिं च जुहुयात्तथा मिन्दाहुती बुधः । परीक्षिता यदा भूमिः पूर्वमेवान्यवर्त्मना ॥ २६.१६ ॥
pūrṇāhutiṃ ca juhuyāttathā mindāhutī budhaḥ . parīkṣitā yadā bhūmiḥ pūrvamevānyavartmanā .. 26.16 ..
Shloka 17
औपासनाग्निमाधाय व्याहृत्यन्तं तु वैष्णवं । जुहुयाद्दशशः कुर्यात्ततः कर्माणि मन्त्रतः ॥ २६.१७ ॥
aupāsanāgnimādhāya vyāhṛtyantaṃ tu vaiṣṇavaṃ . juhuyāddaśaśaḥ kuryāttataḥ karmāṇi mantrataḥ .. 26.17 ..
Shloka 18
वृषभस्याङ्गहानौतु कर्षणे दोषशान्तये । रौद्रं ब्राह्मं च जुहुयात्ततोऽन्यं वृषमाहरेथ् ॥ २६.१८ ॥
vṛṣabhasyāṅgahānautu karṣaṇe doṣaśāntaye . raudraṃ brāhmaṃ ca juhuyāttato'nyaṃ vṛṣamāhareth .. 26.18 ..
Shloka 19
हलादीनां तु निर्माणे यज्ञवृक्षेतरैः कृते । तथा प्रमाणहीने च जुहुयाद्वैष्णवं तथा ॥ २६.१९ ॥
halādīnāṃ tu nirmāṇe yajñavṛkṣetaraiḥ kṛte . tathā pramāṇahīne ca juhuyādvaiṣṇavaṃ tathā .. 26.19 ..
Shloka 20
स्ॐयं चैव तथाग्नेयं प्राजापत्यं च देशिकः । रज्जभेदे वारुणं च सीताभेदेश्रियं तथा ॥ २६.२० ॥
s_oṃyaṃ caiva tathāgneyaṃ prājāpatyaṃ ca deśikaḥ . rajjabhede vāruṇaṃ ca sītābhedeśriyaṃ tathā .. 26.20 ..
Shloka 21
दात्रभेदे तु जुहुयाज्ज्येष्ठामन्त्रं विचक्षणः । ऋषिभेदे तु वायव्यं क्षिणीये वासवं तथा ॥ २६.२१ ॥
dātrabhede tu juhuyājjyeṣṭhāmantraṃ vicakṣaṇaḥ . ṛṣibhede tu vāyavyaṃ kṣiṇīye vāsavaṃ tathā .. 26.21 ..
Shloka 22
युगे नागं प्रतोदे तु याम्ये व्याहृतिसंयुतं । कपालास्थितुषाङ्गारकेशवल्मीकखर्पराः ॥ २६.२२ ॥
yuge nāgaṃ pratode tu yāmye vyāhṛtisaṃyutaṃ . kapālāsthituṣāṅgārakeśavalmīkakharparāḥ .. 26.22 ..
Shloka 23
दृष्टाःकर्षणकाले चेत्तद्व्यपोह्याविलंबितं । अभ्युक्ष्य पञ्चगव्येन स्ॐयाग्नेयौ हुनेत्क्रमाथ् ॥ २६.२३ ॥
dṛṣṭāḥkarṣaṇakāle cettadvyapohyāvilaṃbitaṃ . abhyukṣya pañcagavyena s_oṃyāgneyau hunetkramāth .. 26.23 ..
Shloka 24
तत्र चेदर्चने हीने शान्तवीशानपायिनां । वैष्णपं जुहुयात्तत्तद्दैवत्यं चार्ऽचयेत्पुनः ॥ २६.२४ ॥
tatra cedarcane hīne śāntavīśānapāyināṃ . vaiṣṇapaṃ juhuyāttattaddaivatyaṃ cār'cayetpunaḥ .. 26.24 ..
Shloka 25
बीजावापनहीने तु जुहुयाद्वैष्णवं तथा । स्ॐयं हुत्वा च वायव्यं पुनर्बीजानि वापयेथ् ॥ २६.२५ ॥
bījāvāpanahīne tu juhuyādvaiṣṇavaṃ tathā . s_oṃyaṃ hutvā ca vāyavyaṃ punarbījāni vāpayeth .. 26.25 ..
Shloka 26
गवां निवेदने हीने वैष्णपं चामितं हुनेथ् । गारुडं चक्रमन्त्रं च दशशस्सुसमाहितः ॥ २६.२६ ॥
gavāṃ nivedane hīne vaiṣṇapaṃ cāmitaṃ huneth . gāruḍaṃ cakramantraṃ ca daśaśassusamāhitaḥ .. 26.26 ..
Shloka 27
पलालभारानाहृत्य गोगणेभ्यो निवेदयेथ् । पददेवबलौ हीने हुनेत्तन्मन्त्रपूर्वकं ॥ २६.२७ ॥
palālabhārānāhṛtya gogaṇebhyo nivedayeth . padadevabalau hīne hunettanmantrapūrvakaṃ .. 26.27 ..
Shloka 28
वैष्णवं ब्राह्ममैन्द्रं च याम्यं वारुणमेव च । कौबेरं च क्रमाद्धुत्वा बलिं तत्र समर्पयेथ् ॥ २६.२८ ॥
vaiṣṇavaṃ brāhmamaindraṃ ca yāmyaṃ vāruṇameva ca . kauberaṃ ca kramāddhutvā baliṃ tatra samarpayeth .. 26.28 ..
Shloka 29
ब्रह्मपद्मक्रियाहानौ वैष्णवब्राह्मवारुणान् । भूदैवत्यं च जुहुयात्पुनः कार्यं समाचरेथ् ॥ २६.२९ ॥
brahmapadmakriyāhānau vaiṣṇavabrāhmavāruṇān . bhūdaivatyaṃ ca juhuyātpunaḥ kāryaṃ samācareth .. 26.29 ..
Shloka 30
दिक्फरिच्छेदहीने तु दिग्दैवत्यं च वैष्णवं । सौरं चैव पुनर्हुत्वा कुर्याद्दिक्साधनं ततः ॥ २६.३० ॥
dikpharicchedahīne tu digdaivatyaṃ ca vaiṣṇavaṃ . sauraṃ caiva punarhutvā kuryāddiksādhanaṃ tataḥ .. 26.30 ..
Shloka 31
विमानार्थं यदा भूमिःखन्यते तत्र संभवे । शर्कराशल्यलोष्टादौ वैष्णवं ब्राह्ममेव च ॥ २६.३१ ॥
vimānārthaṃ yadā bhūmiḥkhanyate tatra saṃbhave . śarkarāśalyaloṣṭādau vaiṣṇavaṃ brāhmameva ca .. 26.31 ..
Shloka 32
पञ्चभूताधिदै वत्यं व्याहृतीश्च हुनेत्क्रमाथ् । हीनेऽधिके वा माने तु शीलाया इष्टकस्य वा ॥ २६.३२ ॥
pañcabhūtādhidai vatyaṃ vyāhṛtīśca hunetkramāth . hīne'dhike vā māne tu śīlāyā iṣṭakasya vā .. 26.32 ..
Shloka 33
वैष्णवं विष्णुसूक्तं च हुत्वा विधिवदाचरेथ् । विपर्यासे तु विन्यासे दिग्दैवत्यं च वैष्णवं ॥ २६.३३ ॥
vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktaṃ ca hutvā vidhivadācareth . viparyāse tu vinyāse digdaivatyaṃ ca vaiṣṇavaṃ .. 26.33 ..
Shloka 34
हुत्वा यथोक्तवत्कृत्वाजपेद्वेदादिकान्मनून् । रत्नन्यासविहीने तु हुनेत्तदधिपान्ममान् ॥ २६.३४ ॥
hutvā yathoktavatkṛtvājapedvedādikānmanūn . ratnanyāsavihīne tu hunettadadhipānmamān .. 26.34 ..
Shloka 35
विष्णुसूक्तन्ततो हुत्वा रत्नन्यासं समाचरेथ् । गर्भन्यासविहीने तु वैष्णवं विष्णुसूक्तकं ॥ २६.३५ ॥
viṣṇusūktantato hutvā ratnanyāsaṃ samācareth . garbhanyāsavihīne tu vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktakaṃ .. 26.35 ..
Shloka 36
हुत्वा श्रीभूमि दैवत्यं गर्भन्यासं पुनश्चरेथ् । प्रमाणहीने तु वैष्णवं विष्णुसूक्तकं ॥ २६.३६ ॥
hutvā śrībhūmi daivatyaṃ garbhanyāsaṃ punaścareth . pramāṇahīne tu vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktakaṃ .. 26.36 ..
Shloka 37
सौरं स्ॐयमथाग्नेयं यजेत्कुर्याद्विधावतः । निर्माणकाले द्रव्याणां स्थापने संकरेणवै ॥ २६.३७ ॥
sauraṃ s_oṃyamathāgneyaṃ yajetkuryādvidhāvataḥ . nirmāṇakāle dravyāṇāṃ sthāpane saṃkareṇavai .. 26.37 ..
Shloka 38
विपर्यासे च संप्राप्ते वैष्णवं जुहु यात्क्रमाथ् । तत्तत्थ्सानाधिदैवत्यं हुत्वा विधिवदाचरेथ् ॥ २६.३८ ॥
viparyāse ca saṃprāpte vaiṣṇavaṃ juhu yātkramāth . tattatthsānādhidaivatyaṃ hutvā vidhivadācareth .. 26.38 ..
Shloka 39
अनुक्तदेशे न्यासे च विष्णुसूक्तं च पौरुषं । हुनेच्छ्रीभूमिदैवत्यं तत्तत्थ्साने निवेशयेथ् ॥ २६.३९ ॥
anuktadeśe nyāse ca viṣṇusūktaṃ ca pauruṣaṃ . hunecchrībhūmidaivatyaṃ tattatthsāne niveśayeth .. 26.39 ..
Shloka 40
अप्रमाणे शिलायां वा तथा मूर्धेष्टकादिषु । जुहुयान्निष्कृतिं विद्वानाद्येष्टकविधानतः ॥ २६.४० ॥
apramāṇe śilāyāṃ vā tathā mūrdheṣṭakādiṣu . juhuyānniṣkṛtiṃ vidvānādyeṣṭakavidhānataḥ .. 26.40 ..
Shloka 41
स्थूपिकीले तदाधारे प्रमाणपरिवर्जिते । अलाभे चोक्तदारूणां वैष्णवं स्ॐयपावके ॥ २६.४१ ॥
sthūpikīle tadādhāre pramāṇaparivarjite . alābhe coktadārūṇāṃ vaiṣṇavaṃ s_oṃyapāvake .. 26.41 ..
Shloka 42
भूदैवत्यं च हुत्वा तु विधिना कालयेद्बुधः । विमाने निर्मिते पश्चात्सुधाकर्मण्यकल्पिते ॥ २६.४२ ॥
bhūdaivatyaṃ ca hutvā tu vidhinā kālayedbudhaḥ . vimāne nirmite paścātsudhākarmaṇyakalpite .. 26.42 ..
Shloka 43
वैष्णवं विष्णुसूक्तं च सूक्तं पौरुषमेव च । हुनेच्छ्रीभूमिदैवत्यं विधिना पुनरारभेथ् ॥ २६.४३ ॥
vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktaṃ ca sūktaṃ pauruṣameva ca . hunecchrībhūmidaivatyaṃ vidhinā punarārabheth .. 26.43 ..
Shloka 44
आग्नेयं भूमिदैवत्यं हुत्वा कार्यं समाचरेथ् । हीने धाम्नःकवाटादौ धात्रादीन्जुहुयाच्च षठ् ॥ २६.४४ ॥
āgneyaṃ bhūmidaivatyaṃ hutvā kāryaṃ samācareth . hīne dhāmnaḥkavāṭādau dhātrādīnjuhuyācca ṣaṭh .. 26.44 ..
Shloka 45
वैष्णवं श्रीमहीमन्त्रान्हुत्वा निर्मापयेत्पुनः । प्राकारे गोपुरे हिने दोषो भूयान्महत्तरः ॥ २६.४५ ॥
vaiṣṇavaṃ śrīmahīmantrānhutvā nirmāpayetpunaḥ . prākāre gopure hine doṣo bhūyānmahattaraḥ .. 26.45 ..
Shloka 46
वंशहानिर्द्विषद्वृद्धिरर्थनाशो महद्भयं । शान्तेहिने महापत्स्यात्कुलं चोत्सीदति ध्रुवं ॥ २६.४६ ॥
vaṃśahānirdviṣadvṛddhirarthanāśo mahadbhayaṃ . śāntehine mahāpatsyātkulaṃ cotsīdati dhruvaṃ .. 26.46 ..
Shloka 47
भूतपीठविहीने तु धनधान्यायुषां क्षयः । कूपारामहविश्शालपुष्पसंचयवाटिकाः ॥ २६.४७ ॥
bhūtapīṭhavihīne tu dhanadhānyāyuṣāṃ kṣayaḥ . kūpārāmahaviśśālapuṣpasaṃcayavāṭikāḥ .. 26.47 ..
Shloka 48
स्नानपानीयशाला च तथैवास्थानमण्डपं । नृत्तगीतप्रपाश्चैवं मण्डपादावनिर्मिते ॥ २६.४८ ॥
snānapānīyaśālā ca tathaivāsthānamaṇḍapaṃ . nṛttagītaprapāścaivaṃ maṇḍapādāvanirmite .. 26.48 ..
Shloka 49
संपद्येत महान्दोषः कृतं स्यादकृतं पुनः । तस्मात्सर्वप्रयत्नेन कारयेच्छक्तितो बुधः ॥ २६.४९ ॥
saṃpadyeta mahāndoṣaḥ kṛtaṃ syādakṛtaṃ punaḥ . tasmātsarvaprayatnena kārayecchaktito budhaḥ .. 26.49 ..
Shloka 50
वैष्णवं विष्णुसुक्तं च पौरुषं सूक्तमेव च । हुत्वा श्रीभूमिदैवत्यं तत्तद्दैवत्यमेव च ॥ २६.५० ॥
vaiṣṇavaṃ viṣṇusuktaṃ ca pauruṣaṃ sūktameva ca . hutvā śrībhūmidaivatyaṃ tattaddaivatyameva ca .. 26.50 ..
Shloka 51
यथोक्तं तु प्रकुर्वीत वित्तशाठ्यंन कारयेथ् । प्रथमेष्टकां समारभ्य स्थूपिकीलावसानके ॥ २६.५१ ॥
yathoktaṃ tu prakurvīta vittaśāṭhyaṃna kārayeth . prathameṣṭakāṃ samārabhya sthūpikīlāvasānake .. 26.51 ..
Shloka 52
आनुक्तानां च दोषाणामियं स्यात्सर्वनिष्कृतिः । आलयात्पुरतोवाथ दक्षिणे वा मनोरमे ॥ २६.५२ ॥
ānuktānāṃ ca doṣāṇāmiyaṃ syātsarvaniṣkṛtiḥ . ālayātpuratovātha dakṣiṇe vā manorame .. 26.52 ..
Shloka 53
शुचौ देशे प्रतिष्ठाप्य पद्माग्नौ जुहुयात्क्रमाथ् । वैष्णवं विष्णुसूक्तं च पौरुषं सूक्तमेव च ॥ २६.५३ ॥
śucau deśe pratiṣṭhāpya padmāgnau juhuyātkramāth . vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktaṃ ca pauruṣaṃ sūktameva ca .. 26.53 ..
Shloka 54
हुनेच्छ्रीभूमिदै वत्यमङ्ग होमश्चहूयते । स्थूप्याद्युपानपर्यन्तविमानाङ्गानि नामतः ॥ २६.५४ ॥
hunecchrībhūmidai vatyamaṅga homaścahūyate . sthūpyādyupānaparyantavimānāṅgāni nāmataḥ .. 26.54 ..
Shloka 55
दद्भ्यस्स्वाऽहादि जुहुयाद्ब्राह्मं रौद्रं विनायकं । आग्नेयं दुर्गासूक्तं च प्राजापत्यं च हावयेथ् ॥ २६.५५ ॥
dadbhyassvā'hādi juhuyādbrāhmaṃ raudraṃ vināyakaṃ . āgneyaṃ durgāsūktaṃ ca prājāpatyaṃ ca hāvayeth .. 26.55 ..
Shloka 56
समापिते विमाने तु धनलोभादिना पुनः । ध्रुवबेरं विनाकृत्वा कौतुके स्थापिते यदि ॥ २६.५६ ॥
samāpite vimāne tu dhanalobhādinā punaḥ . dhruvaberaṃ vinākṛtvā kautuke sthāpite yadi .. 26.56 ..
Shloka 57
आभिचारिकमेतत्स्याद्राज राष्ट्रविनाशनं । तद्दोषपरिहारार्थं महाशान्तिं त्षहं चरेथ् ॥ २६.५७ ॥
ābhicārikametatsyādrāja rāṣṭravināśanaṃ . taddoṣaparihārārthaṃ mahāśāntiṃ tṣahaṃ careth .. 26.57 ..
Shloka 58
वैष्णवांश्च सुसंपूज्य भोजयेद्ब्राह्मणान्बहून् । क्षमऽस्वेति नमस्कृत्य देवदेवं तु कौतुकं ॥ २६.५८ ॥
vaiṣṇavāṃśca susaṃpūjya bhojayedbrāhmaṇānbahūn . kṣama'sveti namaskṛtya devadevaṃ tu kautukaṃ .. 26.58 ..
Shloka 59
बालालये प्रतिष्ठाप्य ध्रुवबेरं समाचरेथ् । ध्रुवार्चाबेरमथ वा कृत्वा स्थापनमाचरेथ् ॥ २६.५९ ॥
bālālaye pratiṣṭhāpya dhruvaberaṃ samācareth . dhruvārcāberamatha vā kṛtvā sthāpanamācareth .. 26.59 ..
Shloka 60
विमानस्य समाप्तौ तु मासादूर्ध्वं तु तत्र वै । ध्रुवस्थापनहीने तु वैष्णवं जुहुयात्ततः ॥ २६.६० ॥
vimānasya samāptau tu māsādūrdhvaṃ tu tatra vai . dhruvasthāpanahīne tu vaiṣṇavaṃ juhuyāttataḥ .. 26.60 ..
Shloka 61
विष्णुसूक्तं तथा रौद्रमैन्द्रमाग्ने यमेव च । वारुणं बार्हस्पत्यं च श्रीभूदैवत्यमेव च ॥ २६.६१ ॥
viṣṇusūktaṃ tathā raudramaindramāgne yameva ca . vāruṇaṃ bārhaspatyaṃ ca śrībhūdaivatyameva ca .. 26.61 ..
Shloka 62
शान्तिं हुत्वा विधानेन दद्यादाचार्यदक्षिणां । ब्राह्मणान्भोजयित्वैव पूजयित्वा तु वैष्णवान् ॥ २६.६२ ॥
śāntiṃ hutvā vidhānena dadyādācāryadakṣiṇāṃ . brāhmaṇānbhojayitvaiva pūjayitvā tu vaiṣṇavān .. 26.62 ..
Shloka 63
ध्रुवबेरं प्रतिष्ठाप्य विधिना सम्यगर्चयेथ् । एवं मासद्वयेऽतीते द्विगुणं निष्कृतिर्भवेथ् ॥ २६.६३ ॥
dhruvaberaṃ pratiṣṭhāpya vidhinā samyagarcayeth . evaṃ māsadvaye'tīte dviguṇaṃ niṣkṛtirbhaveth .. 26.63 ..
Shloka 64
मासत्रये तु त्रिगुणमेवमावत्सरं भवेथ् । संवत्सरे व्यतीते तु दोषो भूयान्महत्तरः ॥ २६.६४ ॥
māsatraye tu triguṇamevamāvatsaraṃ bhaveth . saṃvatsare vyatīte tu doṣo bhūyānmahattaraḥ .. 26.64 ..
Shloka 65
सप्ताहं तु महाशान्तिं हुत्वाब्जाग्नौ विधानतः । ब्राह्मणान्भोजयेत्पश्चाद्विधिना सर्वमाचरेथ् ॥ २६.६५ ॥
saptāhaṃ tu mahāśāntiṃ hutvābjāgnau vidhānataḥ . brāhmaṇānbhojayetpaścādvidhinā sarvamācareth .. 26.65 ..
Shloka 66
सप्तवर्षेषु सप्ताहं प्रथमादिक्रमेण वै । केचिदिच्छन्ति मुनयस्सप्ताहान्तमिदं चरेथ् ॥ २६.६६ ॥
saptavarṣeṣu saptāhaṃ prathamādikrameṇa vai . kecidicchanti munayassaptāhāntamidaṃ careth .. 26.66 ..
Shloka 67
अत ऊर्ध्वं कर्षणादि पुनस्संस्कारमाचरेथ् । जलाधिवासनात्पूर्वमङ्गहानौ ध्रुवस्यतु ॥ २६.६७ ॥
ata ūrdhvaṃ karṣaṇādi punassaṃskāramācareth . jalādhivāsanātpūrvamaṅgahānau dhruvasyatu .. 26.67 ..
Shloka 68
वैष्णवं विष्णुसूक्तं च सूक्तं पौरुषमेव च । हुनेच्छ्रीभूमिदैवत्यं "दद्भ्यस्स्वाहाऽदिकं तथा ॥ २६.६८ ॥
vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktaṃ ca sūktaṃ pauruṣameva ca . hunecchrībhūmidaivatyaṃ "dadbhyassvāhā'dikaṃ tathā .. 26.68 ..
Shloka 69
आचार्यदक्षिणां दद्याद्बेरं सम्यक्परीक्षयेथ् । संधानयोग्यं संदध्यात्पुनः कार्यं समाचरेथ् ॥ २६.६९ ॥
ācāryadakṣiṇāṃ dadyādberaṃ samyakparīkṣayeth . saṃdhānayogyaṃ saṃdadhyātpunaḥ kāryaṃ samācareth .. 26.69 ..
Shloka 70
शक्तश्चेन्नूतनं बेरमाहृत्य तु समाचरेथ् । शिलाग्रहणसंस्कारमकृत्वा शिल्पिना कृतं ॥ २६.७० ॥
śaktaścennūtanaṃ beramāhṛtya tu samācareth . śilāgrahaṇasaṃskāramakṛtvā śilpinā kṛtaṃ .. 26.70 ..
Shloka 71
बेरमादाय जुहुयाच्छान्तिं वैष्णवमन्त्रतः । भूमौ पिधाय तद्बेरं वास्तुहोमं समाचरेथ् ॥ २६.७१ ॥
beramādāya juhuyācchāntiṃ vaiṣṇavamantrataḥ . bhūmau pidhāya tadberaṃ vāstuhomaṃ samācareth .. 26.71 ..
Shloka 72
पर्यग्निपञ्चगव्याभ्यां बेरं संशोध्य यत्नतः । परितः पूर्ववद्गत्वा बलिं देवं समर्च्य च ॥ २६.७२ ॥
paryagnipañcagavyābhyāṃ beraṃ saṃśodhya yatnataḥ . paritaḥ pūrvavadgatvā baliṃ devaṃ samarcya ca .. 26.72 ..
Shloka 73
पश्चात्समन्त्रकं कृत्वाविधिना स्थापयेद्बुधः । जलाधिवासनादर्वाक्थ्सापनात्पूर्वमेव च ॥ २६.७३ ॥
paścātsamantrakaṃ kṛtvāvidhinā sthāpayedbudhaḥ . jalādhivāsanādarvākthsāpanātpūrvameva ca .. 26.73 ..
Shloka 74
देवस्य देव्यादीनां वा अङ्गहानिर्भवेद्यदि । वैष्णवं विष्णुसूक्तं च पौरुषं सूक्तमेव च ॥ २६.७४ ॥
devasya devyādīnāṃ vā aṅgahānirbhavedyadi . vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktaṃ ca pauruṣaṃ sūktameva ca .. 26.74 ..
Shloka 75
श्रीसूक्तं च महीसूक्तं ब्राह्मं रौद्रं तथैव च । मुन्योर्मन्त्रमथान्येषां तत्तन्मत्रं सुहूयतां ॥ २६.७५ ॥
śrīsūktaṃ ca mahīsūktaṃ brāhmaṃ raudraṃ tathaiva ca . munyormantramathānyeṣāṃ tattanmatraṃ suhūyatāṃ .. 26.75 ..
Shloka 76
संधानयोग्यं संदध्यादयोग्यं विधिवत्त्यजेथ् । संधाय वान्यं चाहृत्य पुनस्थ्सापनमाचरेथ् ॥ २६.७६ ॥
saṃdhānayogyaṃ saṃdadhyādayogyaṃ vidhivattyajeth . saṃdhāya vānyaṃ cāhṛtya punasthsāpanamācareth .. 26.76 ..
Shloka 77
स्थापिते तु महाबेरे मासादूर्ध्वमसंस्कृते । अब्जाग्नौ वैष्णवं चैव विष्णुसूक्तं तथैव च ॥ २६.७७ ॥
sthāpite tu mahābere māsādūrdhvamasaṃskṛte . abjāgnau vaiṣṇavaṃ caiva viṣṇusūktaṃ tathaiva ca .. 26.77 ..
Shloka 78
सूक्तं तु पौरुषं हुत्वा श्रीभूदैवत्यमेव च । ब्राह्मं रौद्रं पार्षदं च हुत्वा कार्यं समाचरेथ् ॥ २६.७८ ॥
sūktaṃ tu pauruṣaṃ hutvā śrībhūdaivatyameva ca . brāhmaṃ raudraṃ pārṣadaṃ ca hutvā kāryaṃ samācareth .. 26.78 ..
Shloka 79
मासद्वये तु द्विगुणं त्रिमासे त्रिगुणं भवेथ् । संवत्सरान्तमेवं स्यात्तदन्ते स्थापयेत्पुनः ॥ २६.७९ ॥
māsadvaye tu dviguṇaṃ trimāse triguṇaṃ bhaveth . saṃvatsarāntamevaṃ syāttadante sthāpayetpunaḥ .. 26.79 ..
Shloka 80
अतीते द्वादशे वर्षे कर्षणादि पुनः क्रियाः । शिलासंग्रहणाद्यन्यत्कृत्वा स्थापनमाचरेथ् ॥ २६.८० ॥
atīte dvādaśe varṣe karṣaṇādi punaḥ kriyāḥ . śilāsaṃgrahaṇādyanyatkṛtvā sthāpanamācareth .. 26.80 ..
Shloka 81
अथ वक्ष्ये कर्षणादौ पुनस्संस्कार माचरेथ् । तृणगुल्मलतादीनि शोधयेत्पूर्वमालये ॥ २६.८१ ॥
atha vakṣye karṣaṇādau punassaṃskāra mācareth . tṛṇagulmalatādīni śodhayetpūrvamālaye .. 26.81 ..
Shloka 82
कुर्याच्छिलेष्टकादारुप्रक्षेपणविधिं क्रमाथ् । सुधावर्णानुलेपादीन्समाप्य गुरुत्वरः ॥ २६.८२ ॥
kuryācchileṣṭakādāruprakṣepaṇavidhiṃ kramāth . sudhāvarṇānulepādīnsamāpya gurutvaraḥ .. 26.82 ..
Shloka 83
अलयस्योत्तरे कुर्याद्वास्तुह्ॐअं यथाविथि । पुण्याहं वाचयेद्विद्वान्पर्यग्निं चैव कारयेथ् ॥ २६.८३ ॥
alayasyottare kuryādvāstuh_oṃaṃ yathāvithi . puṇyāhaṃ vācayedvidvānparyagniṃ caiva kārayeth .. 26.83 ..
Shloka 84
पञ्चगव्यैस्समभ्युक्ष्य ततस्संकर्प्य कर्षणं । आलयाभिमुखे कृत्वा व्रीहिभिस्थ्संडिलं बुधः ॥ २६.८४ ॥
pañcagavyaissamabhyukṣya tatassaṃkarpya karṣaṇaṃ . ālayābhimukhe kṛtvā vrīhibhisthsaṃḍilaṃ budhaḥ .. 26.84 ..
Shloka 85
शान्तानपायिनौ वीशं चाभ्यर्च च निवेदयेथ् । सुवर्णेन हलं कृत्वा गर्भागारादि सर्वशः ॥ २६.८५ ॥
śāntānapāyinau vīśaṃ cābhyarca ca nivedayeth . suvarṇena halaṃ kṛtvā garbhāgārādi sarvaśaḥ .. 26.85 ..
Shloka 86
गृहीत्वा दक्षिणे हस्ते मन्त्रैर्विष्णोर्नुकादिभिः । कर्षयित्वा यथोक्तानि बीजान्याहृत्य देशिकः ॥ २६.८६ ॥
gṛhītvā dakṣiṇe haste mantrairviṣṇornukādibhiḥ . karṣayitvā yathoktāni bījānyāhṛtya deśikaḥ .. 26.86 ..
Shloka 87
अभ्युक्ष्य सोममभ्यर्च्य विष्णुगायत्रिमुच्चरन् । अभिमन्त्ष ततो बीजान्"सोमं राजानऽमुच्चरन् ॥ २६.८७ ॥
abhyukṣya somamabhyarcya viṣṇugāyatrimuccaran . abhimantṣa tato bījān"somaṃ rājāna'muccaran .. 26.87 ..
Shloka 88
सर्वत्र वापनं कुर्याद्दूर्वादींश्चाहरेत्तृणान् । आस्तीर्योपरि ता न्तृर्वान्सूक्तं गौदानिकं पुनः ॥ २६.८८ ॥
sarvatra vāpanaṃ kuryāddūrvādīṃścāharettṛṇān . āstīryopari tā ntṛrvānsūktaṃ gaudānikaṃ punaḥ .. 26.88 ..
Shloka 89
उच्चार्य गोगणेभ्यस्तान्निवेद्य च प्रदापयेथ् । आलयं तु सुसंशोध्य ब्रह्मादीनां ददेद्बलिं ॥ २६.८९ ॥
uccārya gogaṇebhyastānnivedya ca pradāpayeth . ālayaṃ tu susaṃśodhya brahmādīnāṃ dadedbaliṃ .. 26.89 ..
Shloka 90
द्रोणैस्तदर्धैर्वा पक्त्वा तण्डुलैस्सघृतं चरुं । पूर्वं तोयं ततः पुष्पं बलिं तो यं समर्पयेथ् ॥ २६.९० ॥
droṇaistadardhairvā paktvā taṇḍulaissaghṛtaṃ caruṃ . pūrvaṃ toyaṃ tataḥ puṣpaṃ baliṃ to yaṃ samarpayeth .. 26.90 ..
Shloka 91
पुनस्संशोधयेद्धाम शान्तिहोमपुरस्सरं । तत्तत्संस्कारहोमं च हुत्वा कुर्यात्क्रियास्ततः ॥ २६.९१ ॥
punassaṃśodhayeddhāma śāntihomapurassaraṃ . tattatsaṃskārahomaṃ ca hutvā kuryātkriyāstataḥ .. 26.91 ..
Shloka 92
आद्येष्टकार्थमासाद्य कुण्डमौपासनं बुधः । वैष्णवं विष्णुसूक्तं च पौरुषं सूक्तमेव च ॥ २६.९२ ॥
ādyeṣṭakārthamāsādya kuṇḍamaupāsanaṃ budhaḥ . vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktaṃ ca pauruṣaṃ sūktameva ca .. 26.92 ..
Shloka 93
देग्दैवत्यं च जुहुयाद्देवं ध्यायन्समाहितः । जपेद्वेदादिमन्त्रांस्तु संस्पृश्याद्येष्टकास्थलं ॥ २६.९३ ॥
degdaivatyaṃ ca juhuyāddevaṃ dhyāyansamāhitaḥ . japedvedādimantrāṃstu saṃspṛśyādyeṣṭakāsthalaṃ .. 26.93 ..
Shloka 94
कृत्वान्तः परिषेकं च परिषिच्यानलं पुनः । गर्भन्यासार्थमागूर्य वैष्णवं विष्णुसूक्तकं ॥ २६.९४ ॥
kṛtvāntaḥ pariṣekaṃ ca pariṣicyānalaṃ punaḥ . garbhanyāsārthamāgūrya vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktakaṃ .. 26.94 ..
Shloka 95
पुरुषसूक्तं च श्रीसूक्तं महीसूक्तं तथैव च । देग्दैवत्यं च जुहुया"न्नागराजायऽसेत्यपि ॥ २६.९५ ॥
puruṣasūktaṃ ca śrīsūktaṃ mahīsūktaṃ tathaiva ca . degdaivatyaṃ ca juhuyā"nnāgarājāya'setyapi .. 26.95 ..
Shloka 96
सर्वरत्नेभ्यऽइत्युक्त्वा सर्वधातुभ्यऽइत्यपि । सर्वबीजेभ्यऽइत्युक्त्वासर्वलोहेभ्यऽइत्यपे ॥ २६.९६ ॥
sarvaratnebhya'ityuktvā sarvadhātubhya'ityapi . sarvabījebhya'ityuktvāsarvalohebhya'ityape .. 26.96 ..
Shloka 97
नदीभ्यःपातालेभ्यऽश्च नागेभ्योऽजुहुयात्ततः । दिग्गजेभ्यो विष्णवेऽ च स्वाहान्तं जुहुयात्क्रमाथ् ॥ २६.९७ ॥
nadībhyaḥpātālebhya'śca nāgebhyo'juhuyāttataḥ . diggajebhyo viṣṇave' ca svāhāntaṃ juhuyātkramāth .. 26.97 ..
Shloka 98
तत आभ्यन्तरद्वारदक्षिणन्तंभदक्षिणे । मेदिनीं तु समभ्यर्च्य जपेत्सूक्तं तु पौरुषं ॥ २६.९८ ॥
tata ābhyantaradvāradakṣiṇantaṃbhadakṣiṇe . medinīṃ tu samabhyarcya japetsūktaṃ tu pauruṣaṃ .. 26.98 ..
Shloka 99
मेदिन्यादींस्ततो जप्त्वातत्तत्थ्सावं स्पृशेद्बुधः । कृत्वान्तः परिषेकन्तु तत्र कार्यं समाचरेथ् ॥ २६.९९ ॥
medinyādīṃstato japtvātattatthsāvaṃ spṛśedbudhaḥ . kṛtvāntaḥ pariṣekantu tatra kāryaṃ samācareth .. 26.99 ..
Shloka 100
नष्टे गर्भे च हुत्वैवं संपाद्य स्थापयेत्पुनः । अन्यैष्टकार्थं जुहुयाद्वैष्णवं विष्णुसूक्तकं ॥ २६.१०० ॥
naṣṭe garbhe ca hutvaivaṃ saṃpādya sthāpayetpunaḥ . anyaiṣṭakārthaṃ juhuyādvaiṣṇavaṃ viṣṇusūktakaṃ .. 26.100 ..
Shloka 101
पुरुषसूक्तं च हुत्वातु जुहुयाद्विधिना बुधः । विमानपालदैवत्यं जपन्वेदादिकान्मनून् ॥ २६.१०१ ॥
puruṣasūktaṃ ca hutvātu juhuyādvidhinā budhaḥ . vimānapāladaivatyaṃ japanvedādikānmanūn .. 26.101 ..
Shloka 102
विमानस्योपरिष्टात्तु स्थूपिकीलादधस्तथा । जपन्वैविष्णुसूक्तं च कुर्याच्चैवाभिमर्शनं ॥ २६.१०२ ॥
vimānasyopariṣṭāttu sthūpikīlādadhastathā . japanvaiviṣṇusūktaṃ ca kuryāccaivābhimarśanaṃ .. 26.102 ..
Shloka 103
ध्रुवे प्रमाणहीने च परिस्तीर्य च पावकं । ध्रुवस्थापनवद्धुत्वा रत्नन्यासोदितान्मनून् ॥ २६.१०३ ॥
dhruve pramāṇahīne ca paristīrya ca pāvakaṃ . dhruvasthāpanavaddhutvā ratnanyāsoditānmanūn .. 26.103 ..
Shloka 104
जपेत्थ्सापनसूक्तं च नवीकृत्य प्रयत्नतः । कौतुकादींश्च कृत्वैव प्रतिष्ठां कारयेद्बुधः ॥ २६.१०४ ॥
japetthsāpanasūktaṃ ca navīkṛtya prayatnataḥ . kautukādīṃśca kṛtvaiva pratiṣṭhāṃ kārayedbudhaḥ .. 26.104 ..
Shloka 105
नष्टे ध्रुवे पुनःकुर्यादुत्कृष्टद्रव्यनिर्मितं । अथ वा वूर्ववत्कृत्वा स्थापयेद्विधिनात्वरः, ॥ २६.१०५ ॥
naṣṭe dhruve punaḥkuryādutkṛṣṭadravyanirmitaṃ . atha vā vūrvavatkṛtvā sthāpayedvidhinātvaraḥ, .. 26.105 ..
Shloka 106
नरैर्वृषैर्मृगाद्यैर्वाबेरमुत्पाटितं यदि । अहीनाङ्गं तु संगृह्य शुद्ध्यर्थमधिवासयेथ् ॥ २६.१०६ ॥
narairvṛṣairmṛgādyairvāberamutpāṭitaṃ yadi . ahīnāṅgaṃ tu saṃgṛhya śuddhyarthamadhivāsayeth .. 26.106 ..
Shloka 107
जलाधिवासं कृत्वा तु तत्थ्साने विधिना बुधः । रत्नन्यासं च कृत्वैव प्रतिष्ठां पुनराचरेथ् ॥ २६.१०७ ॥
jalādhivāsaṃ kṛtvā tu tatthsāne vidhinā budhaḥ . ratnanyāsaṃ ca kṛtvaiva pratiṣṭhāṃ punarācareth .. 26.107 ..
Shloka 108
अन्यालयादपहृतमनिष्पन्नक्रियं तथा । शिलाबेरं यदि स्यात्तद्भूमौ सम्यक्पिधाय च ॥ २६.१०८ ॥
anyālayādapahṛtamaniṣpannakriyaṃ tathā . śilāberaṃ yadi syāttadbhūmau samyakpidhāya ca .. 26.108 ..
Shloka 109
विधिनाहृत्य संस्कार्यं कृत्वा स्थापनमाचरेथ् । शिल्पिना विथिपूर्वं तु कृतं बेलं तथा चरेथ् ॥ २६.१०९ ॥
vidhināhṛtya saṃskāryaṃ kṛtvā sthāpanamācareth . śilpinā vithipūrvaṃ tu kṛtaṃ belaṃ tathā careth .. 26.109 ..
Shloka 110
यथाविधि यथास्थानं स्थापितं दोषवर्जितं । बेरं न चालयेद्यस्माद्राजराष्ट्रविनाशनं ॥ २६.११० ॥
yathāvidhi yathāsthānaṃ sthāpitaṃ doṣavarjitaṃ . beraṃ na cālayedyasmādrājarāṣṭravināśanaṃ .. 26.110 ..
Shloka 111
तद्दोषशमनार्थाय पद्माग्नौ जुहुयात्क्रमाथ् । सप्ताहं तु महाशान्तिं कुर्याद्ब्राह्मणभोजनं ॥ २६.१११ ॥
taddoṣaśamanārthāya padmāgnau juhuyātkramāth . saptāhaṃ tu mahāśāntiṃ kuryādbrāhmaṇabhojanaṃ .. 26.111 ..
Shloka 112
दद्यात्सुवर्णं गां भूमिं प्रतिष्ठां पुनराचरेथ् । अविधिज्ञैरथाचार्यैरृत्विग्भिस्थापगैस्तथा ॥ २६.११२ ॥
dadyātsuvarṇaṃ gāṃ bhūmiṃ pratiṣṭhāṃ punarācareth . avidhijñairathācāryairṛtvigbhisthāpagaistathā .. 26.112 ..
Shloka 113
स्थापितं बेरमाज्ञाय चालयित्वा यथाविधि । विधिज्ञैस्थ्पापनं विद्वान्कारयेदत्वरं तथा ॥ २६.११३ ॥
sthāpitaṃ beramājñāya cālayitvā yathāvidhi . vidhijñaisthpāpanaṃ vidvānkārayedatvaraṃ tathā .. 26.113 ..
Shloka 114
विधिज्ञैस्थ्सापितं बेरमज्ञानाच्चालितं यदि । शान्तिं हुद्वा विधानेन विधिज्ञैस्थ्सापयेत्पुनः ॥ २६.११४ ॥
vidhijñaisthsāpitaṃ beramajñānāccālitaṃ yadi . śāntiṃ hudvā vidhānena vidhijñaisthsāpayetpunaḥ .. 26.114 ..
Shloka 115
नदीतटाकपाथोधिप्रवाहैर्वात्ययाध वा । दैवात्प्रचालिते तत्र विमाने वा ध्रुवेऽपि वा ॥ २६.११५ ॥
nadītaṭākapāthodhipravāhairvātyayādha vā . daivātpracālite tatra vimāne vā dhruve'pi vā .. 26.115 ..
Shloka 116
भूमौ पिधाय तद्बेरं निर्माय पुनरालयं । अचलं स्थापयेद्बेरं शास्त्रोक्तेनैव वर्त्मना ॥ २६.११६ ॥
bhūmau pidhāya tadberaṃ nirmāya punarālayaṃ . acalaṃ sthāpayedberaṃ śāstroktenaiva vartmanā .. 26.116 ..
Shloka 117
सापाये तु स्थले तस्मिन्सन्निकृष्टे स्थले चरेथ् । ग्रामादौ वा विविक्ते वा प्रदेशे सुमनोरमे ॥ २६.११७ ॥
sāpāye tu sthale tasminsannikṛṣṭe sthale careth . grāmādau vā vivikte vā pradeśe sumanorame .. 26.117 ..
Shloka 118
विमानं सुदृढं कृत्वा देवमादाय तत्र वै । सर्वैश्च पार्षदैर्युक्तं संस्थाप्य विधिनार्ऽचयेथ् ॥ २६.११८ ॥
vimānaṃ sudṛḍhaṃ kṛtvā devamādāya tatra vai . sarvaiśca pārṣadairyuktaṃ saṃsthāpya vidhinār'cayeth .. 26.118 ..
Shloka 119
ग्रामादीनामभावे तु शतदण्डात्परं ततः । विमानं विस्तृते देशे कृत्वा संस्थाप्य चार्चयेथ् ॥ २६.११९ ॥
grāmādīnāmabhāve tu śatadaṇḍātparaṃ tataḥ . vimānaṃ vistṛte deśe kṛtvā saṃsthāpya cārcayeth .. 26.119 ..
Shloka 120
राजाराष्ट्रान्तरं जित्वा बेरमाहृत्य यत्नतः । स्वराष्ट्रेस्थापितुं चेच्छेद्यदि ग्रामं विधाय च ॥ २६.१२० ॥
rājārāṣṭrāntaraṃ jitvā beramāhṛtya yatnataḥ . svarāṣṭresthāpituṃ cecchedyadi grāmaṃ vidhāya ca .. 26.120 ..
Shloka 121
तद्वास्त्वङ्गालये बेरं विधिना स्थाप्य चार्चयेथ् । अपौरुषालयाभ्याशे विमानं पौरुषं यदि ॥ २६.१२१ ॥
tadvāstvaṅgālaye beraṃ vidhinā sthāpya cārcayeth . apauruṣālayābhyāśe vimānaṃ pauruṣaṃ yadi .. 26.121 ..
Shloka 122
कर्तुमिच्छेत्तदा कुर्यात्तत्प्राकारान्तरे पुनः । भूशुद्ध्यादीन्विना कृत्वा प्राकारं प्रतिमादिकं ॥ २६.१२२ ॥
kartumicchettadā kuryāttatprākārāntare punaḥ . bhūśuddhyādīnvinā kṛtvā prākāraṃ pratimādikaṃ .. 26.122 ..
Shloka 123
प्रतिष्ठाप्यार्ऽचयेत्तस्य मूलस्थानार्ऽचनं फलं । प्रमादादथवा दैवा दालये स्नपनालये ॥ २६.१२३ ॥
pratiṣṭhāpyār'cayettasya mūlasthānār'canaṃ phalaṃ . pramādādathavā daivā dālaye snapanālaye .. 26.123 ..
Shloka 124
आस्थानमण्डपे पाकस्थानप्राकारयोरपि । गोवुरेस्नानपानीयशालादौ वह्निदूषिते ॥ २६.१२४ ॥
āsthānamaṇḍape pākasthānaprākārayorapi . govuresnānapānīyaśālādau vahnidūṣite .. 26.124 ..
Shloka 125
महावातहतेऽकस्मादशन्यादिहते तथा । पारमात्मिकमब्जाग्नावीङ्कारादींस्तथा हुनेथ् ॥ २६.१२५ ॥
mahāvātahate'kasmādaśanyādihate tathā . pāramātmikamabjāgnāvīṅkārādīṃstathā huneth .. 26.125 ..
Shloka 126
विच्छिन्नं मिन्दाहुतीचैव आग्नेयं व्याहृतीस्तथा । पुनरन्यन्नवं कृत्वा प्रतिष्ठां कारयेत्क्रमाथ् ॥ २६.१२६ ॥
vicchinnaṃ mindāhutīcaiva āgneyaṃ vyāhṛtīstathā . punaranyannavaṃ kṛtvā pratiṣṭhāṃ kārayetkramāth .. 26.126 ..
Shloka 127
शिलाग्रहण काले वा तदा दारुग्रहेऽपि च । क्रियाङ्गीने विपर्यासे वैष्णवं विष्णुसूक्तकं ॥ २६.१२७ ॥
śilāgrahaṇa kāle vā tadā dārugrahe'pi ca . kriyāṅgīne viparyāse vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktakaṃ .. 26.127 ..
Shloka 128
मिन्दाहुती च विच्छिन्नं व्याहृत्यन्तं हुनेद्बुधः । द्वारस्तंभे भुवङ्गादौ हीने मानेऽग्निदूषिते ॥ २६.१२८ ॥
mindāhutī ca vicchinnaṃ vyāhṛtyantaṃ hunedbudhaḥ . dvārastaṃbhe bhuvaṅgādau hīne māne'gnidūṣite .. 26.128 ..
Shloka 129
जीर्णे वा कृमिदष्टे वानुपयुक्तं त्यजेद्बुधः । अन्यमाहृत्य विधिना संयोज्यैव च पूर्ववथ् ॥ २६.१२९ ॥
jīrṇe vā kṛmidaṣṭe vānupayuktaṃ tyajedbudhaḥ . anyamāhṛtya vidhinā saṃyojyaiva ca pūrvavath .. 26.129 ..
Shloka 130
नित्याग्नौ वैष्णवं स्ॐयमाग्नेयं शान्तिमाचरेथ् । गर्भन्यासार्थमथवा पीठन्यासार्थमेव वा ॥ २६.१३० ॥
nityāgnau vaiṣṇavaṃ s_oṃyamāgneyaṃ śāntimācareth . garbhanyāsārthamathavā pīṭhanyāsārthameva vā .. 26.130 ..
Shloka 131
रत्नानामप्यलाभे तु सुवर्णं तत्र निक्षिपेथ् । विष्णुसूक्तं तु जुहुयात्प्रायश्चित्तं तु तद्भवेथ् ॥ २६.१३१ ॥
ratnānāmapyalābhe tu suvarṇaṃ tatra nikṣipeth . viṣṇusūktaṃ tu juhuyātprāyaścittaṃ tu tadbhaveth .. 26.131 ..
Shloka 132
धातूनां पारदं प्राक्तमलाभप्रणिधिन्तु तथ् । पारदं तत्र निक्षिप्य ब्राह्मं रौद्रं च निष्कृतिः ॥ २६.१३२ ॥
dhātūnāṃ pāradaṃ prāktamalābhapraṇidhintu tath . pāradaṃ tatra nikṣipya brāhmaṃ raudraṃ ca niṣkṛtiḥ .. 26.132 ..
Shloka 133
यवा बीजप्रतिनिधिर्मुद्गान्वा तत्र निक्षिपेथ् । वायव्यं वैष्मवं चेति जुहुयात्तत्र निष्कृतिः ॥ २६.१३३ ॥
yavā bījapratinidhirmudgānvā tatra nikṣipeth . vāyavyaṃ vaiṣmavaṃ ceti juhuyāttatra niṣkṛtiḥ .. 26.133 ..
Shloka 134
ध्रुवबेलस्य निर्माणे शूलग्रहणकर्मणि । स्थापने वा विपर्यासे ब्राह्मं रौद्रं च वैष्णवं ॥ २६.१३४ ॥
dhruvabelasya nirmāṇe śūlagrahaṇakarmaṇi . sthāpane vā viparyāse brāhmaṃ raudraṃ ca vaiṣṇavaṃ .. 26.134 ..
Shloka 135
वाहृत्यन्तं च हुत्वैव विधिना योजयेत्पुनः । अप्रमाणे विमाने तु बेरं मानविवर्जितं ॥ २६.१३५ ॥
vāhṛtyantaṃ ca hutvaiva vidhinā yojayetpunaḥ . apramāṇe vimāne tu beraṃ mānavivarjitaṃ .. 26.135 ..
Shloka 136
अज्ञानात्स्थापितं चेत्तद्राजराष्ट्रविनाशकृथ् । तद्दोषशमनार्थं च महाशान्तिं हुनेद्बुधः ॥ २६.१३६ ॥
ajñānātsthāpitaṃ cettadrājarāṣṭravināśakṛth . taddoṣaśamanārthaṃ ca mahāśāntiṃ hunedbudhaḥ .. 26.136 ..
Shloka 137
तद्विमानं च तद्बेरं स्थापयेद्विधिवत्पुनः । तत्तद्बेरोक्तशूलानां प्रमाणं यदि हीयते ॥ २६.१३७ ॥
tadvimānaṃ ca tadberaṃ sthāpayedvidhivatpunaḥ . tattadberoktaśūlānāṃ pramāṇaṃ yadi hīyate .. 26.137 ..
Shloka 138
पूर्णं कृत्वा वैष्णवं च पौरुषं सूक्तमेव च । दद्भ्यस्स्वाऽहेत्यङ्गहोमं हुत्वातु स्थापयेत्पुनः ॥ २६.१३८ ॥
pūrṇaṃ kṛtvā vaiṣṇavaṃ ca pauruṣaṃ sūktameva ca . dadbhyassvā'hetyaṅgahomaṃ hutvātu sthāpayetpunaḥ .. 26.138 ..
Shloka 139
स्नेहचूर्णकषायादौ हीने योगविपर्यये । रज्जुबन्धाष्टबन्धादौ शर्करालेपने तथा ॥ २६.१३९ ॥
snehacūrṇakaṣāyādau hīne yogaviparyaye . rajjubandhāṣṭabandhādau śarkarālepane tathā .. 26.139 ..
Shloka 140
तथा मृदालेपने च पटाच्छादनकर्मणि । भूषादौ क्रमहीने वा वर्णादीनां व्यतिक्रमे ॥ २६.१४० ॥
tathā mṛdālepane ca paṭācchādanakarmaṇi . bhūṣādau kramahīne vā varṇādīnāṃ vyatikrame .. 26.140 ..
Shloka 141
वैष्णवं ब्राह्मरौद्राग्निमहाभूताथिपांस्तथा । प्राजापत्यं व्याहृतीश्च हुत्वा विधिपदाचरेथ् ॥ २६.१४१ ॥
vaiṣṇavaṃ brāhmaraudrāgnimahābhūtāthipāṃstathā . prājāpatyaṃ vyāhṛtīśca hutvā vidhipadācareth .. 26.141 ..
Shloka 142
महाबेरं चार्धचित्रं मृण्मयं नैव कारयेथ् । सौवर्णं राजतं ताम्रं शैलं दारवमेववा ॥ २६.१४२ ॥
mahāberaṃ cārdhacitraṃ mṛṇmayaṃ naiva kārayeth . sauvarṇaṃ rājataṃ tāmraṃ śailaṃ dāravamevavā .. 26.142 ..
Shloka 143
रत्नजं वार्धचित्रस्तु कुर्याद्बेरं सलक्षणं । कृत्रिमेणाप्यनुक्तेन वर्णेनालेपितं पुनः ॥ २६.१४३ ॥
ratnajaṃ vārdhacitrastu kuryādberaṃ salakṣaṇaṃ . kṛtrimeṇāpyanuktena varṇenālepitaṃ punaḥ .. 26.143 ..
Shloka 144
बेरं प्रक्षाल्य निर्वासवारिणा परिमार्ज्यच । वैष्णवं विष्णुसूक्तं च हुत्वाब्जाग्नौ जयादिकान् ॥ २६.१४४ ॥
beraṃ prakṣālya nirvāsavāriṇā parimārjyaca . vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktaṃ ca hutvābjāgnau jayādikān .. 26.144 ..
Shloka 145
पश्चाद्यथोक्तवर्णेन यथार्हमनुलेपयेथ् । ध्रवबेरं सुधायुक्त मिष्टकाकल्पितं तथा ॥ २६.१४५ ॥
paścādyathoktavarṇena yathārhamanulepayeth . dhravaberaṃ sudhāyukta miṣṭakākalpitaṃ tathā .. 26.145 ..
Shloka 146
दुष्टद्रव्यकृतं वाथ स्थापितं चाभिचारिकं । तच्छीघ्रमपहायेव पद्माग्नौ वैष्मवं तथा ॥ २६.१४६ ॥
duṣṭadravyakṛtaṃ vātha sthāpitaṃ cābhicārikaṃ . tacchīghramapahāyeva padmāgnau vaiṣmavaṃ tathā .. 26.146 ..
Shloka 147
विष्णुसूक्तं पौरुषं च श्रीभूदैवत्यमेव च । यद्देवादींस्तथा ब्राह्मरौद्रपावकवारुणान् ॥ २६.१४७ ॥
viṣṇusūktaṃ pauruṣaṃ ca śrībhūdaivatyameva ca . yaddevādīṃstathā brāhmaraudrapāvakavāruṇān .. 26.147 ..
Shloka 148
सर्वदैवत्यमन्त्रांश्च पारमात्मिकमेव च । महाशान्ति च हुत्वैतां सर्वदोषविनाशिनीं ॥ २६.१४८ ॥
sarvadaivatyamantrāṃśca pāramātmikameva ca . mahāśānti ca hutvaitāṃ sarvadoṣavināśinīṃ .. 26.148 ..
Shloka 149
पश्चत्संस्कृत्य विधिवद्बेरं संस्थाप्य चार्चयेथ् । वृत्तलोहारकूटाद्यैरनुक्तद्रव्यसंभवैः ॥ २६.१४९ ॥
paścatsaṃskṛtya vidhivadberaṃ saṃsthāpya cārcayeth . vṛttalohārakūṭādyairanuktadravyasaṃbhavaiḥ .. 26.149 ..
Shloka 150
निर्मितं कौतुकं बेरमभिचाराय कल्पते । तद्दोषशान्त्यै पद्माग्नौ महाशान्तिं समाचरेथ् ॥ २६.१५० ॥
nirmitaṃ kautukaṃ beramabhicārāya kalpate . taddoṣaśāntyai padmāgnau mahāśāntiṃ samācareth .. 26.150 ..
Shloka 151
बेरं सलक्षणं कृत्वा विधिना स्थापयेत्पुनः । कौतुकं स्थितमासीनमथ वा कारयेद्बुधः ॥ २६.१५१ ॥
beraṃ salakṣaṇaṃ kṛtvā vidhinā sthāpayetpunaḥ . kautukaṃ sthitamāsīnamatha vā kārayedbudhaḥ .. 26.151 ..
Shloka 152
शयानं नाचरेदार्षं यथावस्थितमर्चयेथ् । निर्दुष्टे कौतुकादौ तु पूज्यमाने तु विग्रहे ॥ २६.१५२ ॥
śayānaṃ nācaredārṣaṃ yathāvasthitamarcayeth . nirduṣṭe kautukādau tu pūjyamāne tu vigrahe .. 26.152 ..
Shloka 153
नैव प्रवेशयेद्बेरमुत्कृष्टद्रव्यकल्पितं । निकृष्टद्रव्यजं चापि पूज्यमानं न संत्यजेथ् ॥ २६.१५३ ॥
naiva praveśayedberamutkṛṣṭadravyakalpitaṃ . nikṛṣṭadravyajaṃ cāpi pūjyamānaṃ na saṃtyajeth .. 26.153 ..
Shloka 154
अर्च्यमाने कौतुकादौ विरूपे वर्णवर्जिते । युक्तेवा झर्झुराद्यैश्च ध्रुवेशक्तिं समर्प्य च ॥ २६.१५४ ॥
arcyamāne kautukādau virūpe varṇavarjite . yuktevā jharjhurādyaiśca dhruveśaktiṃ samarpya ca .. 26.154 ..
Shloka 155
नवीकृत्य पुनर्बिंबं संशोध्य स्थापयेत्पुनः । कौतुकं चेदर्च्यमानं दैवाद्राजादिभिर्हृते ॥ २६.१५५ ॥
navīkṛtya punarbiṃbaṃ saṃśodhya sthāpayetpunaḥ . kautukaṃ cedarcyamānaṃ daivādrājādibhirhṛte .. 26.155 ..
Shloka 156
तद्देशशुद्धिं कृत्वैव महाशान्तिं पुरोदितां । कृत्वा न्यस्यात्र रत्नं वा सुवर्णं कूर्चमेव वा ॥ २६.१५६ ॥
taddeśaśuddhiṃ kṛtvaiva mahāśāntiṃ puroditāṃ . kṛtvā nyasyātra ratnaṃ vā suvarṇaṃ kūrcameva vā .. 26.156 ..
Shloka 157
ध्रुवाद्वा हृदयादर्क मण्डलाद्वा विधानतः । देवमावाह्य तत्काले पश्चाद्बेरं यथाविधि ॥ २६.१५७ ॥
dhruvādvā hṛdayādarka maṇḍalādvā vidhānataḥ . devamāvāhya tatkāle paścādberaṃ yathāvidhi .. 26.157 ..
Shloka 158
पूर्वद्रव्येण वोत्कृष्टद्रव्येणापि प्रकल्पयेथ् । कालापेक्षामकृत्वैव प्रतिष्ठां पूर्ववच्चरेथ् ॥ २६.१५८ ॥
pūrvadravyeṇa votkṛṣṭadravyeṇāpi prakalpayeth . kālāpekṣāmakṛtvaiva pratiṣṭhāṃ pūrvavaccareth .. 26.158 ..
Shloka 159
मधूच्छिष्टक्रियाहीनं बेरमादाय वैष्णवं । शान्तिंहुत्वा रौद्रसौरपावकान्पुनराचरेथ् ॥ २६.१५९ ॥
madhūcchiṣṭakriyāhīnaṃ beramādāya vaiṣṇavaṃ . śāntiṃhutvā raudrasaurapāvakānpunarācareth .. 26.159 ..
Shloka 160
अन्यालये स्थापितं तु ध्रुवं कौतुकमेव वा । अन्यालये स्थापयेच्चेन्महाशान्तिं हुनेद्बुधः ॥ २६.१६० ॥
anyālaye sthāpitaṃ tu dhruvaṃ kautukameva vā . anyālaye sthāpayeccenmahāśāntiṃ hunedbudhaḥ .. 26.160 ..
Shloka 161
वैष्णवांन्तु सुसंपूज्य ब्राह्मणान्भोजयेद्बहु । तत्तत्थ्साने तु विधिना संस्थाप्यार्चन माचरेथ् ॥ २६.१६१ ॥
vaiṣṇavāṃntu susaṃpūjya brāhmaṇānbhojayedbahu . tattatthsāne tu vidhinā saṃsthāpyārcana mācareth .. 26.161 ..
Shloka 162
ग्रामादीनामालयस्य नाशेबेरं तु तद्गतं । अन्यस्मिन्नालये स्थाप्य यथार्हं तु समर्चयेथ् ॥ २६.१६२ ॥
grāmādīnāmālayasya nāśeberaṃ tu tadgataṃ . anyasminnālaye sthāpya yathārhaṃ tu samarcayeth .. 26.162 ..
Shloka 163
कृते तु पीठसंघाते बेरे त्ववनते क्रमाथ् । दक्षिणादि भवेन्मृत्युरर्थनाशोऽभिवर्धनं ॥ २६.१६३ ॥
kṛte tu pīṭhasaṃghāte bere tvavanate kramāth . dakṣiṇādi bhavenmṛtyurarthanāśo'bhivardhanaṃ .. 26.163 ..
Shloka 164
पुत्रहानि स्तुन्दभेदे ध्यान्यानां तु विनाशनं । उरश्छिद्रेर्ऽथनाशश्च कृशे कार्श्यं भजेन्नरः ॥ २६.१६४ ॥
putrahāni stundabhede dhyānyānāṃ tu vināśanaṃ . uraśchidrer'thanāśaśca kṛśe kārśyaṃ bhajennaraḥ .. 26.164 ..
Shloka 165
स्थूले च महतीव्याधिर्दीर्घेऽनायुष्यमेव च । ह्रस्वेऽदुर्भिक्षमाप्नोति न्यूनाधिक्यसमुद्भवे ॥ २६.१६५ ॥
sthūle ca mahatīvyādhirdīrghe'nāyuṣyameva ca . hrasve'durbhikṣamāpnoti nyūnādhikyasamudbhave .. 26.165 ..
Shloka 166
अन्येष्वङ्गेषु हानिस्स्याच्छास्त्रोक्तं सम्यगाचरेथ् । ध्रुवस्य स्थापनादर्वाक्प्राक्प्रतिष्ठाविधेस्तथा ॥ २६.१६६ ॥
anyeṣvaṅgeṣu hānissyācchāstroktaṃ samyagācareth . dhruvasya sthāpanādarvākprākpratiṣṭhāvidhestathā .. 26.166 ..
Shloka 167
अनुक्तनिष्कृतिं वक्ष्ये कापिलेन घृतेन वै । पद्माग्नौ वैष्णवं विष्णुसूक्तं सुक्तं च पौरुषं ॥ २६.१६७ ॥
anuktaniṣkṛtiṃ vakṣye kāpilena ghṛtena vai . padmāgnau vaiṣṇavaṃ viṣṇusūktaṃ suktaṃ ca pauruṣaṃ .. 26.167 ..
Shloka 168
श्रीभूदैवत्यमन्त्रांश्च जुहुयाद्व्याहृतीर्बुनः । तत्तत्कर्मपुनः कुर्यादन्यथा निष्फलं भवेथ् ॥ २६.१६८ ॥
śrībhūdaivatyamantrāṃśca juhuyādvyāhṛtīrbunaḥ . tattatkarmapunaḥ kuryādanyathā niṣphalaṃ bhaveth .. 26.168 ..
Shloka 169
इति श्रीवैखानसे भगवच्छास्त्रे भृगुप्रोक्तायां संहितायां प्रकीर्णाधिकारे षड्विंशोऽध्यायः.
iti śrīvaikhānase bhagavacchāstre bhṛguproktāyāṃ saṃhitāyāṃ prakīrṇādhikāre ṣaḍviṃśo'dhyāyaḥ.

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In