| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Sukta Begins
अथत्रयस्त्रिंशोऽध्यायः.
athatrayastriṃśo'dhyāyaḥ.
Shloka 1
अर्चावतारमहत्त्वम्.
अथ वक्ष्ये विशेषेण देवदेवस्य शार्ङ्गिणः । पञ्चधावस्थितं रूपं परव्यूहादिभेदतः ॥ ३३.१ ॥
atha vakṣye viśeṣeṇa devadevasya śārṅgiṇaḥ . pañcadhāvasthitaṃ rūpaṃ paravyūhādibhedataḥ .. 33.1 ..
Shloka 2
अनुग्रहाय लोकानां भक्तानामनुकंपया । परव्यूहादिभेदेन देवदेवः प्रवर्तते ॥ ३३.२ ॥
anugrahāya lokānāṃ bhaktānāmanukaṃpayā . paravyūhādibhedena devadevaḥ pravartate .. 33.2 ..
Shloka 3
आद्येन पररूपेण व्यूहाख्येनेतरेण तु । तथाविभवरूपेण नानाभावमुपेयुषा ॥ ३३.३ ॥
ādyena pararūpeṇa vyūhākhyenetareṇa tu . tathāvibhavarūpeṇa nānābhāvamupeyuṣā .. 33.3 ..
Shloka 4
अन्तर्यामिस्वरूपेण चतुर्थेन तथा पुनः । अर्चावताररूपेण पञ्चधावस्थितो हरिः ॥ ३३.४ ॥
antaryāmisvarūpeṇa caturthena tathā punaḥ . arcāvatārarūpeṇa pañcadhāvasthito hariḥ .. 33.4 ..
Shloka 5
अनौपम मनिर्देस्यं पुनस्स भजते परं । विश्वाप्यायनकं कान्त्या पूर्णेन्द्वयुतुल्यया ॥ ३३.५ ॥
anaupama manirdesyaṃ punassa bhajate paraṃ . viśvāpyāyanakaṃ kāntyā pūrṇendvayutulyayā .. 33.5 ..
Shloka 6
परन्धाम परञ्ज्योतिस्सर्वशक्तिमयोऽमलः । निर्द्वन्द्वो निर्विकल्पोऽच्छोनित्योऽचिन्त्यस्सनातनः ॥ ३३.६ ॥
parandhāma parañjyotissarvaśaktimayo'malaḥ . nirdvandvo nirvikalpo'cchonityo'cintyassanātanaḥ .. 33.6 ..
Shloka 7
अप्रमेयो निराद्यन्तो दृश्योऽदृश्यो ह्यतीन्द्रियः । सुसूक्ष्मत्वादनिर्देश्यस्सर्वज्ञस्सदसद्विभुः ॥ ३३.७ ॥
aprameyo nirādyanto dṛśyo'dṛśyo hyatīndriyaḥ . susūkṣmatvādanirdeśyassarvajñassadasadvibhuḥ .. 33.7 ..
Shloka 8
आनादिमत्परं ब्रह्म सर्वहेयविवर्जितं । व्यापि यत्सर्वभूतेषु स्थितं सदसतोः परं ॥ ३३.८ ॥
ānādimatparaṃ brahma sarvaheyavivarjitaṃ . vyāpi yatsarvabhūteṣu sthitaṃ sadasatoḥ paraṃ .. 33.8 ..
Shloka 9
शङ्खचक्रगदापद्मदिव्यायुधपरिष्कृतः । सहस्रादित्यसंकाशे पकमे व्योम्नि संस्थितः ॥ ३३.९ ॥
śaṅkhacakragadāpadmadivyāyudhapariṣkṛtaḥ . sahasrādityasaṃkāśe pakame vyomni saṃsthitaḥ .. 33.9 ..
Shloka 10
नित्यमुक्तैकसंभाव्यश्चतुर्भुजधरोहरिः । अन्यूनानतरिग्तैस्स्वैर्गुणैष्षड्भिरलङ्कृतः ॥ ३३.१० ॥
nityamuktaikasaṃbhāvyaścaturbhujadharohariḥ . anyūnānatarigtaissvairguṇaiṣṣaḍbhiralaṅkṛtaḥ .. 33.10 ..
Shloka 11
समस्समविभक्ताङ्गस्सर्वावयवसुन्दरः । दिव्यैराभरणैर्युक्तस्सुधाकल्लोलसंकुलैः ॥ ३३.११ ॥
samassamavibhaktāṅgassarvāvayavasundaraḥ . divyairābharaṇairyuktassudhākallolasaṃkulaiḥ .. 33.11 ..
Shloka 12
श्रिया नित्यानपायिन्या सेव्यमानो जगत्पतिः ॥ ३३.१२ ॥
śriyā nityānapāyinyā sevyamāno jagatpatiḥ .. 33.12 ..
Shloka 13
पञ्चधातु पुनर्व्यूहः प्रोच्यते श्रुतिसम्मतः । देवो विष्ण्वादिभेदेव पञ्चधा व्यवतिष्ठते ॥ ३३.१३ ॥
pañcadhātu punarvyūhaḥ procyate śrutisammataḥ . devo viṣṇvādibhedeva pañcadhā vyavatiṣṭhate .. 33.13 ..
Shloka 14
स वा एष पुरुषः पञ्चधा पञ्चात्मेति च श्रुतिः । तथा पोपूयमानः पञ्चभिस्स्वगुणैरिति ॥ ३३.१४ ॥
sa vā eṣa puruṣaḥ pañcadhā pañcātmeti ca śrutiḥ . tathā popūyamānaḥ pañcabhissvaguṇairiti .. 33.14 ..
Shloka 15
आदिमूर्तिस्तु पञ्चानां विष्णुर्भेदाश्च तस्यतु । चतस्रः पुरुषाद्यास्स्युर्मूर्तयो भिन्नलक्षणाः ॥ ३३.१५ ॥
ādimūrtistu pañcānāṃ viṣṇurbhedāśca tasyatu . catasraḥ puruṣādyāssyurmūrtayo bhinnalakṣaṇāḥ .. 33.15 ..
Shloka 16
तद्विष्णोश्श्रमापनुदाय चतुर्गुणाऽऽयेति चश्रुतिः । तस्माद्ब्रह्म चतुष्पादित्युच्यते वेदवेदिभिः ॥ ३३.१६ ॥
tadviṣṇośśramāpanudāya caturguṇā''yeti caśrutiḥ . tasmādbrahma catuṣpādityucyate vedavedibhiḥ .. 33.16 ..
Shloka 17
पादादर्धात्त्रिपादाच्च केवलाच्छक्तिभेदतः । क्रमेण धर्मज्ञानैश्वर्यवैराग्याख्यैर्गुणैर्युताः ॥ ३३.१७ ॥
pādādardhāttripādācca kevalācchaktibhedataḥ . krameṇa dharmajñānaiśvaryavairāgyākhyairguṇairyutāḥ .. 33.17 ..
Shloka 18
भवन्तिमूर्तयस्तस्माच्चतस्रो विषयैर्निजैः । चातुरात्म्यादादिमूर्तेश्चतस्रस्तत्रमूर्तयः ॥ ३३.१८ ॥
bhavantimūrtayastasmāccatasro viṣayairnijaiḥ . cāturātmyādādimūrteścatasrastatramūrtayaḥ .. 33.18 ..
Shloka 19
विष्णुश्चैव महाविष्णुस्सदाविष्णुरिति क्रमाथ् । व्यापी नारायण इति तन्नामानि ततःक्रमाथ् ॥ ३३.१९ ॥
viṣṇuścaiva mahāviṣṇussadāviṣṇuriti kramāth . vyāpī nārāyaṇa iti tannāmāni tataḥkramāth .. 33.19 ..
Shloka 20
विष्णोरंशस्तु पुरुषो महाविष्णोस्तु सत्यकः । सदाविष्णोरच्युतस्स्याद्य्यापिनोऽंशोऽनिरुद्धकः ॥ ३३.२० ॥
viṣṇoraṃśastu puruṣo mahāviṣṇostu satyakaḥ . sadāviṣṇoracyutassyādyyāpino'ṃśo'niruddhakaḥ .. 33.20 ..
Shloka 21
धर्मादिभिर्ब्रह्मगुणैश्चतुर्धाभेद ईरितः । तृतीयं विभवाख्यन्तं विश्वमन्तरमध्यमम्? ॥ ३३.२१ ॥
dharmādibhirbrahmaguṇaiścaturdhābheda īritaḥ . tṛtīyaṃ vibhavākhyantaṃ viśvamantaramadhyamam? .. 33.21 ..
Shloka 22
नानाकारक्रियाकर्तृ रूपं वक्ष्ये महात्मनः । विभवा मत्स्यकूर्माद्या हयग्रीवादयो मताः ॥ ३३.२२ ॥
nānākārakriyākartṛ rūpaṃ vakṣye mahātmanaḥ . vibhavā matsyakūrmādyā hayagrīvādayo matāḥ .. 33.22 ..
Shloka 23
अन्तर्यामिस्वरूपं तु तुरीयमिदमुच्यते । नीवारशूकवत्तन्वी पीताभा स्यात्तनूपमा ॥ ३३.२३ ॥
antaryāmisvarūpaṃ tu turīyamidamucyate . nīvāraśūkavattanvī pītābhā syāttanūpamā .. 33.23 ..
Shloka 24
तस्याश्शिखाया मध्ये परमात्मा व्यवस्थितः । इत्युक्तश्श्रुत्यभिहितो हृदयांबुजमध्यमे ॥ ३३.२४ ॥
tasyāśśikhāyā madhye paramātmā vyavasthitaḥ . ityuktaśśrutyabhihito hṛdayāṃbujamadhyame .. 33.24 ..
Shloka 25
ज्वलन्महाग्नौ विश्वार्चिर्ज्वालान्ते विश्वतो मुखे । आपादतलचूडाग्रं सन्तापयति सन्ततं ॥ ३३.२५ ॥
jvalanmahāgnau viśvārcirjvālānte viśvato mukhe . āpādatalacūḍāgraṃ santāpayati santataṃ .. 33.25 ..
Shloka 26
शिखा तत्र च पीताभा तन्वी नीवारशूकवथ् । मध्ये शिखायास्तस्याश्च ज्योतिः प्रज्वलितं महथ् ॥ ३३.२६ ॥
śikhā tatra ca pītābhā tanvī nīvāraśūkavath . madhye śikhāyāstasyāśca jyotiḥ prajvalitaṃ mahath .. 33.26 ..
Shloka 27
स्वसंकल्पविशेषेण तप्तजांबूनदप्रभः । पीतांबरधरस्स्ॐयस्सुप्रसन्नश्शुचिस्मितः ॥ ३३.२७ ॥
svasaṃkalpaviśeṣeṇa taptajāṃbūnadaprabhaḥ . pītāṃbaradharass_oṃyassuprasannaśśucismitaḥ .. 33.27 ..
Shloka 28
पद्माक्षो रक्तनेत्रास्यपाणिपादश्चतुर्भुजः । चक्रशङ्खाभयधरः कटिन्यस्तान्यहस्तकः ॥ ३३.२८ ॥
padmākṣo raktanetrāsyapāṇipādaścaturbhujaḥ . cakraśaṅkhābhayadharaḥ kaṭinyastānyahastakaḥ .. 33.28 ..
Shloka 29
श्रीवत्सांको महाबाहुस्सर्वाभरणभूषितः । हृदि तिष्ठति सर्वात्मा श्रीभूमिभ्यां च पार्षदैः ॥ ३३.२९ ॥
śrīvatsāṃko mahābāhussarvābharaṇabhūṣitaḥ . hṛdi tiṣṭhati sarvātmā śrībhūmibhyāṃ ca pārṣadaiḥ .. 33.29 ..
Shloka 30
भ्रामयन्सर्वभूतानि यन्त्रारूढानि मायया । अन्तर्यामीति विज्ञेयस्सर्वकारणकारणः ॥ ३३.३० ॥
bhrāmayansarvabhūtāni yantrārūḍhāni māyayā . antaryāmīti vijñeyassarvakāraṇakāraṇaḥ .. 33.30 ..
Shloka 31
अन्यदर्चास्वरूपं तु सर्वोत्तरफलप्रदं । नित्यमुक्तोपभोग्यत्वात्परव्यूहात्मनोहरेः ॥ ३३.३१ ॥
anyadarcāsvarūpaṃ tu sarvottaraphalapradaṃ . nityamuktopabhogyatvātparavyūhātmanohareḥ .. 33.31 ..
Shloka 32
तत्कालसन्निकृष्टैकलक्ष्यत्वाद्विभवात्मनः । विशुद्धैर्योगसंसिद्धैश्चिन्त्यत्वादन्तरात्मनः ॥ ३३.३२ ॥
tatkālasannikṛṣṭaikalakṣyatvādvibhavātmanaḥ . viśuddhairyogasaṃsiddhaiścintyatvādantarātmanaḥ .. 33.32 ..
Shloka 33
अर्चात्मन्येव सर्वेषामधिकारो निरङ्कुशः । विशेषभक्तिहेतुत्वात्प्रतिमाराधनं परं ॥ ३३.३३ ॥
arcātmanyeva sarveṣāmadhikāro niraṅkuśaḥ . viśeṣabhaktihetutvātpratimārādhanaṃ paraṃ .. 33.33 ..
Shloka 34
अर्चावतारस्सर्वेषां बान्धवो भक्तवत्सलः । अर्चावतारविषये मयाप्युद्देशतस्तथा ॥ ३३.३४ ॥
arcāvatārassarveṣāṃ bāndhavo bhaktavatsalaḥ . arcāvatāraviṣaye mayāpyuddeśatastathā .. 33.34 ..
Shloka 35
उक्ता गुणा न शक्यन्ते वक्तुं वर्षशतैरपि । विचित्रा देहसंपत्तिरीश्वराय निवेदितुं ॥ ३३.३५ ॥
uktā guṇā na śakyante vaktuṃ varṣaśatairapi . vicitrā dehasaṃpattirīśvarāya nivedituṃ .. 33.35 ..
Shloka 36
कल्पिता ब्रह्मणा पूर्वं हस्तपादादिसंयुता । मुधैव जिह्वा कृष्णेति केशवेति न वक्ष्यति ॥ ३३.३६ ॥
kalpitā brahmaṇā pūrvaṃ hastapādādisaṃyutā . mudhaiva jihvā kṛṣṇeti keśaveti na vakṣyati .. 33.36 ..
Shloka 37
मुधा चित्तं नतद्गामि यदन्यत्किमितोऽधिकं । सा जिह्वा या हरिं स्तौति तच्चित्तं केशवार्पितं ॥ ३३.३७ ॥
mudhā cittaṃ natadgāmi yadanyatkimito'dhikaṃ . sā jihvā yā hariṃ stauti taccittaṃ keśavārpitaṃ .. 33.37 ..
Shloka 38
तत्कर्मचार्चनं तस्य तदन्यत्तु निरर्थकं । सत्तामात्रं परं ब्रह्म विष्ण्वाख्यमविशेषणं ॥ ३३.३८ ॥
tatkarmacārcanaṃ tasya tadanyattu nirarthakaṃ . sattāmātraṃ paraṃ brahma viṣṇvākhyamaviśeṣaṇaṃ .. 33.38 ..
Shloka 39
दुर्विचिन्त्यं यतःपूर्वं तत्प्राप्त्यर्थमिहोच्यते । वातोर्मिचञ्चलं चित्तमनालंबनमस्थिरं ॥ ३३.३९ ॥
durvicintyaṃ yataḥpūrvaṃ tatprāptyarthamihocyate . vātormicañcalaṃ cittamanālaṃbanamasthiraṃ .. 33.39 ..
Shloka 40
सूक्ष्मत्वाद्ब्रह्मणोऽजस्य निग्राह्यं ग्राह्मधर्मणः । सम्यगभ्यस्यतोऽजस्रमुपबृंहितशक्तिमथ् ॥ ३३.४० ॥
sūkṣmatvādbrahmaṇo'jasya nigrāhyaṃ grāhmadharmaṇaḥ . samyagabhyasyato'jasramupabṛṃhitaśaktimath .. 33.40 ..
Shloka 41
जन्मान्तरशतस्यापि ब्रह्मग्राह्येव जायते । यद्यस्तरायदोषेण नापकर्षो विचिन्त्यते ॥ ३३.४१ ॥
janmāntaraśatasyāpi brahmagrāhyeva jāyate . yadyastarāyadoṣeṇa nāpakarṣo vicintyate .. 33.41 ..
Shloka 42
योगिनो योगरूढस्य तालाग्रात्पतनं यथा । तदाप्नोति परं ब्रह्मक्लेशेन महतापि च ॥ ३३.४२ ॥
yogino yogarūḍhasya tālāgrātpatanaṃ yathā . tadāpnoti paraṃ brahmakleśena mahatāpi ca .. 33.42 ..
Shloka 43
जन्मान्तराभ्यासोद्धेन विज्ञानेन समाधिना । विष्ण्वाख्यं ब्रह्मदुष्प्रापं विषयाक्रान्तचेतसा ॥ ३३.४३ ॥
janmāntarābhyāsoddhena vijñānena samādhinā . viṣṇvākhyaṃ brahmaduṣprāpaṃ viṣayākrāntacetasā .. 33.43 ..
Shloka 44
मनुष्येणाल्पसारेण तत्प्राप्तौ साधनं त्विदं । सुरूपां प्रतिमां विष्णोः प्रसन्नवदनेक्षणां ॥ ३३.४४ ॥
manuṣyeṇālpasāreṇa tatprāptau sādhanaṃ tvidaṃ . surūpāṃ pratimāṃ viṣṇoḥ prasannavadanekṣaṇāṃ .. 33.44 ..
Shloka 45
कृत्वात्मनः प्रीतिकरीं सुवर्णरजतादिभिः । तामर्चयेत्तां व्रणमेत्तां नमेत्तां विचिन्तयेथ् ॥ ३३.४५ ॥
kṛtvātmanaḥ prītikarīṃ suvarṇarajatādibhiḥ . tāmarcayettāṃ vraṇamettāṃ namettāṃ vicintayeth .. 33.45 ..
Shloka 46
विशत्यपास्तदोषस्तु तामेव ब्रह्मरूपिणीं ॥ ३३.४६ ॥
viśatyapāstadoṣastu tāmeva brahmarūpiṇīṃ .. 33.46 ..
Shloka 47
इति श्रीवैखानसे भगवच्छास्त्रे भृगुप्रोक्तायां सहितायां प्रकीर्णाधिकारे त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः.
iti śrīvaikhānase bhagavacchāstre bhṛguproktāyāṃ sahitāyāṃ prakīrṇādhikāre trayastriṃśo'dhyāyaḥ.

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In