upasarga | Meaning |
---|---|
प्र | अधिक, उत्कर्ष, गति, यश, उत्पत्ति एवं आगे |
परा | उलटा, पीछे, अनादर, नाश आदि |
अप | लघुता, हीनता एवं दूर ले जाना |
सम् | अच्छा, पूर्ण, साथ आदि |
अनु | पीछे, निम्न, समान क्रमादि |
अव | अनादर, हीनता, पतन विशेषतादि |
निस् | रहित, पूरा, विपरीत आदि |
निर् | बिना, बाहर निषेधादि |
दुस् | बुरा, कठिन आ |
दुर् | कठिनता, दुष्टता, निन्दा, हीनतादि |
वि | भिन्नता, हीनता, असमानता, विशेषतादि |
आ | तक, समेत, उलटा आदि |
नि | निषेध, निश्चित और अधिकता |
अधि | ऊपर, श्रेष्ठ, समीपता, उपरिभावादि |
सु | उत्तमता, सुगमता, श्रेष्ठतादि |
उत् | ऊँचा, श्रेष्ठ, ऊपर आदि |
अभि | सामने, पास, अच्छा, चारों ओर आदि |
परि | आस-पास, सब तरफ, पूर्णता आदि |
उप् | निकट, सदृश, गौण, सहायता, लघुतादि |
अति | अत्यधिक |
प्रति | विरोधादि |
Some Examples for all Upasarga are:
upasarga | Meaning | Suffix after addition | Meaning after addition |
---|---|---|---|
प्र | भवति (होता है) | प्रभवति | प्रकट होता है |
प्र | तिष्ठति (ठहरता है) | प्रतिष्ठते | जाता है |
परा | भवति (होता है) | पराभवति | हारता है |
परा | जयति (जीतता है) | पराजयते | हारता / पराजित होता है |
अप | हरति (ले जाता है) | अपहरति | चुराता है |
अप | करोति (करता है) | अपकरोति | बुराई करता है |
सम् | गच्छति (जाता है) | संगच्छते | मिलता है |
सम् | क्षिपति (फेंकता है) | संक्षिपति | समेटता है |
अनु | तिष्ठति (ठहरता है) | अनुतिष्ठति | करता है। |
अनु | वदति (बोलता है) | अनुवदति | अनुवाद करता है |
अव | गच्छति (जाता है) | अवगच्छति | जानता है |
अव | तरति (तैरता है) | अवतरति | अवतरित होता है |
निस् | दिशति (देता है) | निर्दिशति | बतलाता है |
निस् | चिनोति (चुनता है) | निश्चिनोति | निश्चय करता है |
निर् | अयते (जाता है) | निरयते | छिपता है |
निर् | ईक्षते (देखता है) | निरीक्षते | निगरानी करता है |
दुस् | अयते (जाता है) | दुरयते | दुःखी होता है। |
दुस् | चरति (चरता है) | दुश्चरति | बुरा काम करता है |
दुर् | वक्ति (बोलता है) | दुर्वक्ति | गाली देता है |
दुर् | नयति (ले जाता है) | दुर्णयति | अन्याय करता है |
वि | चरति (चरता है) | विचरति | टहलता है |
वि | लपति (बोलता है) | विलपति | विलाप करता है |
आ | ददाति (देता है) | आददाति | लेता है |
आ | रोहति (प्रस्फुटित होता है) | आरोहति | चढ़ता है |
नि | दिशति (देता है) | निदिशति | आज्ञा देता है |
नि | सीदति (जाता है) | निषीदति | बैठता है |
अधि | गच्छति | अधिगच्छति | पाता है |
अधि | करोति | अधिकरोति | अधिकार करता है |
अपि | धत्ते (धारण करता है) | अपिधत्ते | ढाकता है |
अपि | नह्यति (बाँधता है) | अपिनह्यति | पहनता है |
अति | रिच्यते (खाली करता है) | अतिरिच्यते | बढ़ता है |
अति | एति (जाता है) | अत्येति | बढ़ता है |
सु | करोति | सुकरोति | पुण्य करता है |
सु | चरति | सुचरति | अच्छा आचरण करता है |
उत् | तिष्ठति | उत्तिष्ठति | उठता है |
उत् | पतति | उत्पतति | उड़ता है |
अभि | मन्यते | अभिमन्यते | अभिमान करता है |
अभि | जानाति | अभिजानाति | पहचानता है |
प्रति | वदति | प्रतिवदति | जवाब देता है। |
प्रति | ईक्षते | प्रतीक्षते | प्रतीक्षा करता है |
परि | वर्तते है | परिवर्तते | बदलता है |
परि | चिनोति | परिचिनोति | पहचानता है |
उप | दिशति | उपदिशति | उपदेश देता है। |
उप | क्रामति | उपक्रमते | शुरु करता है |
Sign In