श्रीशुक उवाच ।
मनुर्विवस्वतः पुत्रः श्राद्धदेव इति श्रुतः। सप्तमो वर्तमानो यस्तदपत्यानि मे शृणु १।
manurvivasvataḥ putraḥ śrāddhadeva iti śrutaḥ| saptamo vartamāno yastadapatyāni me śṛṇu 1|
इक्ष्वाकुर्नभगश्चैव धृष्टः शर्यातिरेव च। नरिष्यन्तोऽथ नाभागः सप्तमो दिष्ट उच्यते २।
ikṣvākurnabhagaścaiva dhṛṣṭaḥ śaryātireva ca| nariṣyanto'tha nābhāgaḥ saptamo diṣṭa ucyate 2|
तरूषश्च पृषध्रश्च दशमो वसुमान्स्मृतः। मनोर्वैवस्वतस्यैते दशपुत्राः परन्तप ३।
tarūṣaśca pṛṣadhraśca daśamo vasumānsmṛtaḥ| manorvaivasvatasyaite daśaputrāḥ parantapa 3|
आदित्या वसवो रुद्रा विश्वेदेवा मरुद्गणाः। अश्विनावृभवो राजन्निन्द्रस्तेषां पुरन्दरः ४।
ādityā vasavo rudrā viśvedevā marudgaṇāḥ| aśvināvṛbhavo rājannindrasteṣāṃ purandaraḥ 4|
कश्यपोऽत्रिर्वसिष्ठश्च विश्वामित्रोऽथ गौतमः। जमदग्निर्भरद्वाज इति सप्तर्षयः स्मृताः ५।
kaśyapo'trirvasiṣṭhaśca viśvāmitro'tha gautamaḥ| jamadagnirbharadvāja iti saptarṣayaḥ smṛtāḥ 5|
अत्रापि भगवज्जन्म कश्यपाददितेरभूत्। आदित्यानामवरजो विष्णुर्वामनरूपधृक् ६।
atrāpi bhagavajjanma kaśyapādaditerabhūt| ādityānāmavarajo viṣṇurvāmanarūpadhṛk 6|
सङ्क्षेपतो मयोक्तानि सप्तमन्वन्तराणि ते। भविष्याण्यथ वक्ष्यामि विष्णोः शक्त्यान्वितानि च ७।
saṅkṣepato mayoktāni saptamanvantarāṇi te| bhaviṣyāṇyatha vakṣyāmi viṣṇoḥ śaktyānvitāni ca 7|
विवस्वतश्च द्वे जाये विश्वकर्मसुते उभे। संज्ञा छाया च राजेन्द्र ये प्रागभिहिते तव ८।
vivasvataśca dve jāye viśvakarmasute ubhe| saṃjñā chāyā ca rājendra ye prāgabhihite tava 8|
तृतीयां वडवामेके तासां संज्ञासुतास्त्रयः। यमो यमी श्राद्धदेवश्छायायाश्च सुताञ्छृणु ९।
tṛtīyāṃ vaḍavāmeke tāsāṃ saṃjñāsutāstrayaḥ| yamo yamī śrāddhadevaśchāyāyāśca sutāñchṛṇu 9|
सावर्णिस्तपती कन्या भार्या संवरणस्य या। शनैश्चरस्तृतीयोऽभूदश्विनौ वडवात्मजौ १०।
sāvarṇistapatī kanyā bhāryā saṃvaraṇasya yā| śanaiścarastṛtīyo'bhūdaśvinau vaḍavātmajau 10|
अष्टमेऽन्तर आयाते सावर्णिर्भविता मनुः। निर्मोकविरजस्काद्याः सावर्णितनया नृप ११।
aṣṭame'ntara āyāte sāvarṇirbhavitā manuḥ| nirmokavirajaskādyāḥ sāvarṇitanayā nṛpa 11|
तत्र देवाः सुतपसो विरजा अमृतप्रभाः। तेषां विरोचनसुतो बलिरिन्द्रो भविष्यति १२।
tatra devāḥ sutapaso virajā amṛtaprabhāḥ| teṣāṃ virocanasuto balirindro bhaviṣyati 12|
दत्त्वेमां याचमानाय विष्णवे यः पदत्रयम्। राद्धमिन्द्र पदं हित्वा ततः सिद्धिमवाप्स्यति १३।
dattvemāṃ yācamānāya viṣṇave yaḥ padatrayam| rāddhamindra padaṃ hitvā tataḥ siddhimavāpsyati 13|
योऽसौ भगवता बद्धः प्रीतेन सुतले पुनः। निवेशितोऽधिके स्वर्गादधुनास्ते स्वराडिव १४।
yo'sau bhagavatā baddhaḥ prītena sutale punaḥ| niveśito'dhike svargādadhunāste svarāḍiva 14|
गालवो दीप्तिमान्रामो द्रोणपुत्रः कृपस्तथा। ऋष्यशृङ्गः पितास्माकं भगवान्बादरायणः १५।
gālavo dīptimānrāmo droṇaputraḥ kṛpastathā| ṛṣyaśṛṅgaḥ pitāsmākaṃ bhagavānbādarāyaṇaḥ 15|
इमे सप्तर्षयस्तत्र भविष्यन्ति स्वयोगतः। इदानीमासते राजन्स्वे स्व आश्रममण्डले १६।
ime saptarṣayastatra bhaviṣyanti svayogataḥ| idānīmāsate rājansve sva āśramamaṇḍale 16|
देवगुह्यात्सरस्वत्यां सार्वभौम इति प्रभुः। स्थानं पुरन्दराद्धृत्वा बलये दास्यतीश्वरः १७।
devaguhyātsarasvatyāṃ sārvabhauma iti prabhuḥ| sthānaṃ purandarāddhṛtvā balaye dāsyatīśvaraḥ 17|
नवमो दक्षसावर्णिर्मनुर्वरुणसम्भवः। भूतकेतुर्दीप्तकेतुरित्याद्यास्तत्सुता नृप १८।
navamo dakṣasāvarṇirmanurvaruṇasambhavaḥ| bhūtaketurdīptaketurityādyāstatsutā nṛpa 18|
पारा मरीचिगर्भाद्या देवा इन्द्रो ऽद्भुतः स्मृतः। द्युतिमत्प्रमुखास्तत्र भविष्यन्त्यृषयस्ततः १९।
pārā marīcigarbhādyā devā indro 'dbhutaḥ smṛtaḥ| dyutimatpramukhāstatra bhaviṣyantyṛṣayastataḥ 19|
आयुष्मतोऽम्बुधारायामृषभो भगवत्कला। भविता येन संराद्धां त्रिलोकीं भोक्ष्यतेऽद्भुतः २०।
āyuṣmato'mbudhārāyāmṛṣabho bhagavatkalā| bhavitā yena saṃrāddhāṃ trilokīṃ bhokṣyate'dbhutaḥ 20|
दशमो ब्रह्मसावर्णिरुपश्लोकसुतो मनुः। तत्सुता भूरिषेणाद्या हविष्मत्प्रमुखा द्विजाः २१।
daśamo brahmasāvarṇirupaślokasuto manuḥ| tatsutā bhūriṣeṇādyā haviṣmatpramukhā dvijāḥ 21|
हविष्मान्सुकृतः सत्यो जयो मूर्तिस्तदा द्विजाः। सुवासनविरुद्धाद्या देवाः शम्भुः सुरेश्वरः २२।
haviṣmānsukṛtaḥ satyo jayo mūrtistadā dvijāḥ| suvāsanaviruddhādyā devāḥ śambhuḥ sureśvaraḥ 22|
विष्वक्सेनो विषूच्यां तु शम्भोः सख्यं करिष्यति। जातः स्वांशेन भगवान्गृहे विश्वसृजो विभुः २३।
viṣvakseno viṣūcyāṃ tu śambhoḥ sakhyaṃ kariṣyati| jātaḥ svāṃśena bhagavāngṛhe viśvasṛjo vibhuḥ 23|
मनुर्वै धर्मसावर्णिरेकादशम आत्मवान्। अनागतास्तत्सुताश्च सत्यधर्मादयो दश २४।
manurvai dharmasāvarṇirekādaśama ātmavān| anāgatāstatsutāśca satyadharmādayo daśa 24|
विहङ्गमाः कामगमा निर्वाणरुचयः सुराः। इन्द्रश्च वैधृतस्तेषामृषयश्चारुणादयः २५।
vihaṅgamāḥ kāmagamā nirvāṇarucayaḥ surāḥ| indraśca vaidhṛtasteṣāmṛṣayaścāruṇādayaḥ 25|
आर्यकस्य सुतस्तत्र धर्मसेतुरिति स्मृतः। वैधृतायां हरेरंशस्त्रिलोकीं धारयिष्यति २६।
āryakasya sutastatra dharmaseturiti smṛtaḥ| vaidhṛtāyāṃ hareraṃśastrilokīṃ dhārayiṣyati 26|
भविता रुद्र सावर्णी राजन्द्वादशमो मनुः। देववानुपदेवश्च देवश्रेष्ठादयः सुताः २७।
bhavitā rudra sāvarṇī rājandvādaśamo manuḥ| devavānupadevaśca devaśreṣṭhādayaḥ sutāḥ 27|
ऋतधामा च तत्रेन्द्रो देवाश्च हरितादयः। ऋषयश्च तपोमूर्तिस्तपस्व्याग्नीध्रकादयः २८।
ṛtadhāmā ca tatrendro devāśca haritādayaḥ| ṛṣayaśca tapomūrtistapasvyāgnīdhrakādayaḥ 28|
स्वधामाख्यो हरेरंशः साधयिष्यति तन्मनोः। अन्तरं सत्यसहसः सुनृतायाः सुतो विभुः २९।
svadhāmākhyo hareraṃśaḥ sādhayiṣyati tanmanoḥ| antaraṃ satyasahasaḥ sunṛtāyāḥ suto vibhuḥ 29|
मनुस्त्रयोदशो भाव्यो देवसावर्णिरात्मवान्। चित्रसेनविचित्राद्या देवसावर्णिदेहजाः ३०।
manustrayodaśo bhāvyo devasāvarṇirātmavān| citrasenavicitrādyā devasāvarṇidehajāḥ 30|
देवाः सुकर्मसुत्राम संज्ञा इन्द्रो दिवस्पतिः। निर्मोकतत्त्वदर्शाद्या भविष्यन्त्यृषयस्तदा ३१।
devāḥ sukarmasutrāma saṃjñā indro divaspatiḥ| nirmokatattvadarśādyā bhaviṣyantyṛṣayastadā 31|
देवहोत्रस्य तनय उपहर्ता दिवस्पतेः। योगेश्वरो हरेरंशो बृहत्यां सम्भविष्यति ३२।
devahotrasya tanaya upahartā divaspateḥ| yogeśvaro hareraṃśo bṛhatyāṃ sambhaviṣyati 32|
मनुर्वा इन्द्र सावर्णिश्चतुर्दशम एष्यति। उरुगम्भीरबुधाद्या इन्द्र सावर्णिवीर्यजाः ३३।
manurvā indra sāvarṇiścaturdaśama eṣyati| urugambhīrabudhādyā indra sāvarṇivīryajāḥ 33|
पवित्राश्चाक्षुषा देवाः शुचिरिन्द्रो भविष्यति। अग्निर्बाहुः शुचिः शुद्धो मागधाद्यास्तपस्विनः ३४।
pavitrāścākṣuṣā devāḥ śucirindro bhaviṣyati| agnirbāhuḥ śuciḥ śuddho māgadhādyāstapasvinaḥ 34|
सत्रायणस्य तनयो बृहद्भानुस्तदा हरिः। वितानायां महाराज क्रियातन्तून्वितायिता ३५।
satrāyaṇasya tanayo bṛhadbhānustadā hariḥ| vitānāyāṃ mahārāja kriyātantūnvitāyitā 35|
राजंश्चतुर्दशैतानि त्रिकालानुगतानि ते। प्रोक्तान्येभिर्मितः कल्पो युगसाहस्रपर्ययः ३६।
rājaṃścaturdaśaitāni trikālānugatāni te| proktānyebhirmitaḥ kalpo yugasāhasraparyayaḥ 36|
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायामष्टमस्कन्धे मन्वन्तरानुवर्णनं नाम त्रयोदशोऽध्यायः।
iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāmaṣṭamaskandhe manvantarānuvarṇanaṃ nāma trayodaśo'dhyāyaḥ|
ॐ श्री परमात्मने नमः