| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

This overlay will guide you through the buttons:

मैत्रेय उवाच -
Shloka 1
ते एवमुत्सन्नभया उरुक्रमे कृतावनामाः प्रययुस्त्रिविष्टपम् । सहस्रशीर्षापि ततो गरुत्मता मधोर्वनं भृत्यदिदृक्षया गतः ॥ १ ॥
te evamutsannabhayā urukrame kṛtāvanāmāḥ prayayustriviṣṭapam . sahasraśīrṣāpi tato garutmatā madhorvanaṃ bhṛtyadidṛkṣayā gataḥ .. 1 ..
Shloka 2
स वै धिया योगविपाकतीव्रया हृत्पद्मकोशे स्फुरितं तडित्प्रभम् । तिरोहितं सहसैवोपलक्ष्य बहिःस्थितं तदवस्थं ददर्श ॥ २ ॥
sa vai dhiyā yogavipākatīvrayā hṛtpadmakośe sphuritaṃ taḍitprabham . tirohitaṃ sahasaivopalakṣya bahiḥsthitaṃ tadavasthaṃ dadarśa .. 2 ..
Shloka 3
तद्दर्शनेनागतसाध्वसः क्षितौ अवन्दताङ्गं विनमय्य दण्डवत् । दृग्भ्यां प्रपश्यन् प्रपिबन्निवार्भकः चुम्बन्निवास्येन भुजैरिवाश्लिषन् ॥ ३ ॥
taddarśanenāgatasādhvasaḥ kṣitau avandatāṅgaṃ vinamayya daṇḍavat . dṛgbhyāṃ prapaśyan prapibannivārbhakaḥ cumbannivāsyena bhujairivāśliṣan .. 3 ..
Shloka 4
स तं विवक्षन्तमतद्विदं हरिः ज्ञात्वास्य सर्वस्य च हृद्यवस्थितः । कृताञ्जलिं ब्रह्ममयेन कम्बुना पस्पर्श बालं कृपया कपोले ॥ ४ ॥
sa taṃ vivakṣantamatadvidaṃ hariḥ jñātvāsya sarvasya ca hṛdyavasthitaḥ . kṛtāñjaliṃ brahmamayena kambunā pasparśa bālaṃ kṛpayā kapole .. 4 ..
Shloka 5
स वै तदैव प्रतिपादितां गिरं दैवीं परिज्ञातपरात्मनिर्णयः । तं भक्तिभावोऽभ्यगृणादसत्वरं परिश्रुतोरुश्रवसं ध्रुवक्षितिः ॥ ५ ॥
sa vai tadaiva pratipāditāṃ giraṃ daivīṃ parijñātaparātmanirṇayaḥ . taṃ bhaktibhāvo'bhyagṛṇādasatvaraṃ pariśrutoruśravasaṃ dhruvakṣitiḥ .. 5 ..
ध्रुव उवाच -
Shloka 6
योऽन्तः प्रविश्य मम वाचमिमां प्रसुप्तां संजीवयत्यखिलशक्तिधरः स्वधाम्ना । अन्यांश्च हस्तचरणश्रवणत्वगादीन् प्राणान्नमो भगवते पुरुषाय तुभ्यम् ॥ ६ ॥
yo'ntaḥ praviśya mama vācamimāṃ prasuptāṃ saṃjīvayatyakhilaśaktidharaḥ svadhāmnā . anyāṃśca hastacaraṇaśravaṇatvagādīn prāṇānnamo bhagavate puruṣāya tubhyam .. 6 ..
Shloka 7
एकस्त्वमेव भगवन् इदमात्मशक्त्या मायाख्ययोरुगुणया महदाद्यशेषम् । सृष्ट्वानुविश्य पुरुषस्तदसद्गुणेषु नानेव दारुषु विभावसुवद्विभासि ॥ ७ ॥
ekastvameva bhagavan idamātmaśaktyā māyākhyayoruguṇayā mahadādyaśeṣam . sṛṣṭvānuviśya puruṣastadasadguṇeṣu nāneva dāruṣu vibhāvasuvadvibhāsi .. 7 ..
Shloka 8
त्वद्दत्तया वयुनयेदमचष्ट विश्वं सुप्तप्रबुद्ध इव नाथ भवत्प्रपन्नः । तस्यापवर्ग्यशरणं तव पादमूलं विस्मर्यते कृतविदा कथमार्तबन्धो ॥ ८ ॥
tvaddattayā vayunayedamacaṣṭa viśvaṃ suptaprabuddha iva nātha bhavatprapannaḥ . tasyāpavargyaśaraṇaṃ tava pādamūlaṃ vismaryate kṛtavidā kathamārtabandho .. 8 ..
Shloka 9
नूनं विमुष्टमतयस्तव मायया ते ये त्वां भवाप्ययविमोक्षणमन्यहेतोः । अर्चन्ति कल्पकतरुं कुणपोपभोग्यम् इच्छन्ति यत्स्पर्शजं निरयेऽपि नॄणाम् ॥ ९ ॥
nūnaṃ vimuṣṭamatayastava māyayā te ye tvāṃ bhavāpyayavimokṣaṇamanyahetoḥ . arcanti kalpakataruṃ kuṇapopabhogyam icchanti yatsparśajaṃ niraye'pi nṝṇām .. 9 ..
Shloka 10
या निर्वृतिस्तनुभृतां तव पादपद्म ध्यानाद्भवज्जनकथाश्रवणेन वा स्यात् । सा ब्रह्मणि स्वमहिमन्यपि नाथ मा भूत् किं त्वन्तकासिलुलितात्पततां विमानात् ॥ १० ॥
yā nirvṛtistanubhṛtāṃ tava pādapadma dhyānādbhavajjanakathāśravaṇena vā syāt . sā brahmaṇi svamahimanyapi nātha mā bhūt kiṃ tvantakāsilulitātpatatāṃ vimānāt .. 10 ..
Shloka 11
भक्तिं मुहुः प्रवहतां त्वयि मे प्रसङ्गो भूयादनन्त महतां अमलाशयानाम् । येनाञ्जसोल्बणमुरुव्यसनं भवाब्धिं नेष्ये भवद्गुणकथामृतपानमत्तः ॥ ११ ॥
bhaktiṃ muhuḥ pravahatāṃ tvayi me prasaṅgo bhūyādananta mahatāṃ amalāśayānām . yenāñjasolbaṇamuruvyasanaṃ bhavābdhiṃ neṣye bhavadguṇakathāmṛtapānamattaḥ .. 11 ..
Shloka 12
ते न स्मरन्त्यतितरां प्रियमीश मर्त्यं ये चान्वदः सुतसुहृद्गृहवित्तदाराः । ये त्वब्जनाभ भवदीयपदारविन्द सौगन्ध्यलुब्धहृदयेषु कृतप्रसङ्गाः ॥ १२ ॥
te na smarantyatitarāṃ priyamīśa martyaṃ ye cānvadaḥ sutasuhṛdgṛhavittadārāḥ . ye tvabjanābha bhavadīyapadāravinda saugandhyalubdhahṛdayeṣu kṛtaprasaṅgāḥ .. 12 ..
Shloka 13
तिर्यङ्नगद्विजसरीसृपदेवदैत्य मर्त्यादिभिः परिचितं सदसद्विशेषम् । रूपं स्थविष्ठमज ते महदाद्यनेकं नातः परं परम वेद्मि न यत्र वादः ॥ १३ ॥
tiryaṅnagadvijasarīsṛpadevadaitya martyādibhiḥ paricitaṃ sadasadviśeṣam . rūpaṃ sthaviṣṭhamaja te mahadādyanekaṃ nātaḥ paraṃ parama vedmi na yatra vādaḥ .. 13 ..
Shloka 14
कल्पान्त एतदखिलं जठरेण गृह्णन् शेते पुमान् स्वदृगनन्तसखस्तदङ्के । यन्नाभिसिन्धुरुहकाञ्चन लोकपद्म गर्भे द्युमान्भगवते प्रणतोऽस्मि तस्मै ॥ १४ ॥
kalpānta etadakhilaṃ jaṭhareṇa gṛhṇan śete pumān svadṛganantasakhastadaṅke . yannābhisindhuruhakāñcana lokapadma garbhe dyumānbhagavate praṇato'smi tasmai .. 14 ..
Shloka 15
त्वं नित्यमुक्तपरिशुद्धविबुद्ध आत्मा कूटस्थ आदिपुरुषो भगवान् त्र्यधीशः । यद्बुद्ध्यवस्थितिमखण्डितया स्वदृष्ट्या द्रष्टा स्थितावधिमखो व्यतिरिक्त आस्से ॥ १५ ॥
tvaṃ nityamuktapariśuddhavibuddha ātmā kūṭastha ādipuruṣo bhagavān tryadhīśaḥ . yadbuddhyavasthitimakhaṇḍitayā svadṛṣṭyā draṣṭā sthitāvadhimakho vyatirikta āsse .. 15 ..
Shloka 16
यस्मिन् विरुद्धगतयो ह्यनिशं पतन्ति विद्यादयो विविधशक्तय आनुपूर्व्यात् । तद्ब्रह्म विश्वभवमेकमनन्तमाद्यम् आनन्दमात्रमविकारमहं प्रपद्ये ॥ १६ ॥
yasmin viruddhagatayo hyaniśaṃ patanti vidyādayo vividhaśaktaya ānupūrvyāt . tadbrahma viśvabhavamekamanantamādyam ānandamātramavikāramahaṃ prapadye .. 16 ..
Shloka 17
सत्याशिषो हि भगवन् तव पादपद्मम् आशीस्तथानुभजतः पुरुषार्थमूर्तेः । अप्येवमार्य भगवान्परिपाति दीनान् वाश्रेव वत्सकमनुग्रहकातरोऽस्मान् ॥ १७ ॥
satyāśiṣo hi bhagavan tava pādapadmam āśīstathānubhajataḥ puruṣārthamūrteḥ . apyevamārya bhagavānparipāti dīnān vāśreva vatsakamanugrahakātaro'smān .. 17 ..
मैत्रेय उवाच - (अनुष्टुप्)
Shloka 18
अथाभिष्टुत एवं वै सत्सङ्कल्पेन धीमता । भृत्यानुरक्तो भगवान् प्रतिनन्द्येदमब्रवीत् ॥ १८ ॥
athābhiṣṭuta evaṃ vai satsaṅkalpena dhīmatā . bhṛtyānurakto bhagavān pratinandyedamabravīt .. 18 ..
श्रीभगवानुवाच -
Shloka 19
वेदाहं ते व्यवसितं हृदि राजन्यबालक । तत्प्रयच्छामि भद्रं ते दुरापं अपि सुव्रत ॥ १९ ॥
vedāhaṃ te vyavasitaṃ hṛdi rājanyabālaka . tatprayacchāmi bhadraṃ te durāpaṃ api suvrata .. 19 ..
Shloka 20
नान्यैरधिष्ठितं भद्र यद्भ्राजिष्णु ध्रुवक्षिति । यत्र ग्रहर्क्षताराणां ज्योतिषां चक्रमाहितम् ॥ २० ॥
nānyairadhiṣṭhitaṃ bhadra yadbhrājiṣṇu dhruvakṣiti . yatra graharkṣatārāṇāṃ jyotiṣāṃ cakramāhitam .. 20 ..
Shloka 21
मेढ्यां गोचक्रवत्स्थास्नु परस्तात्कल्पवासिनाम् । धर्मोऽग्निः कश्यपः शुक्रो मुनयो ये वनौकसः । चरन्ति दक्षिणीकृत्य भ्रमन्तो यत्सतारकाः ॥ २१ ॥
meḍhyāṃ gocakravatsthāsnu parastātkalpavāsinām . dharmo'gniḥ kaśyapaḥ śukro munayo ye vanaukasaḥ . caranti dakṣiṇīkṛtya bhramanto yatsatārakāḥ .. 21 ..
Shloka 22
प्रस्थिते तु वनं पित्रा दत्त्वा गां धर्मसंश्रयः । षट्त्रिंशद् वर्षसाहस्रं रक्षिताव्याहतेन्द्रियः ॥ २२ ॥
prasthite tu vanaṃ pitrā dattvā gāṃ dharmasaṃśrayaḥ . ṣaṭtriṃśad varṣasāhasraṃ rakṣitāvyāhatendriyaḥ .. 22 ..
Shloka 23
त्वद्भ्रातर्युत्तमे नष्टे मृगयायां तु तन्मनाः । अन्वेषन्ती वनं माता दावाग्निं सा प्रवेक्ष्यति ॥ २३ ॥
tvadbhrātaryuttame naṣṭe mṛgayāyāṃ tu tanmanāḥ . anveṣantī vanaṃ mātā dāvāgniṃ sā pravekṣyati .. 23 ..
Shloka 24
इष्ट्वा मां यज्ञहृदयं यज्ञैः पुष्कलदक्षिणैः । भुक्त्वा चेहाशिषः सत्या अन्ते मां संस्मरिष्यसि ॥ २४ ॥
iṣṭvā māṃ yajñahṛdayaṃ yajñaiḥ puṣkaladakṣiṇaiḥ . bhuktvā cehāśiṣaḥ satyā ante māṃ saṃsmariṣyasi .. 24 ..
Shloka 25
ततो गन्तासि मत्स्थानं सर्वलोकनमस्कृतम् । उपरिष्टादृषिभ्यस्त्वं यतो नावर्तते गतः ॥ २५ ॥
tato gantāsi matsthānaṃ sarvalokanamaskṛtam . upariṣṭādṛṣibhyastvaṃ yato nāvartate gataḥ .. 25 ..
मैत्रेय उवाच -
Shloka 26
इत्यर्चितः स भगवान् अतिदिश्यात्मनः पदम् । बालस्य पश्यतो धाम स्वं अगाद् गरुडध्वजः ॥ २६ ॥
ityarcitaḥ sa bhagavān atidiśyātmanaḥ padam . bālasya paśyato dhāma svaṃ agād garuḍadhvajaḥ .. 26 ..
विदुर उवाच -
Shloka 27
सोऽपि सङ्कल्पजं विष्णोः पादसेवोपसादितम् । प्राप्य सङ्कल्पनिर्वाणं नातिप्रीतोऽभ्यगात्पुरम् ॥ २७ ॥
so'pi saṅkalpajaṃ viṣṇoḥ pādasevopasāditam . prāpya saṅkalpanirvāṇaṃ nātiprīto'bhyagātpuram .. 27 ..
Shloka 28
सुदुर्लभं यत्परमं पदं हरेः मायाविनस्तत् चरणार्चनार्जितम् । लब्ध्वाप्यसिद्धार्थमिवैकजन्मना कथं स्वमात्मानममन्यतार्थवित् ॥ २८ ॥
sudurlabhaṃ yatparamaṃ padaṃ hareḥ māyāvinastat caraṇārcanārjitam . labdhvāpyasiddhārthamivaikajanmanā kathaṃ svamātmānamamanyatārthavit .. 28 ..
मैत्रेय उवाच - (अनुष्टुप्)
Shloka 29
मातुः सपत्न्या वाग्बाणैः हृदि विद्धस्तु तान् स्मरन् । नैच्छन्मुक्तिपतेर्मुक्तिं तस्मात् तापमुपेयिवान् ॥ २९ ॥
mātuḥ sapatnyā vāgbāṇaiḥ hṛdi viddhastu tān smaran . naicchanmuktipatermuktiṃ tasmāt tāpamupeyivān .. 29 ..
ध्रुव उवाच - (अनुष्टुप्)
Shloka 30
समाधिना नैकभवेन यत्पदं विदुः सनन्दादय ऊर्ध्वरेतसः । मासैरहं षड्भिरमुष्य पादयोः छायामुपेत्यापगतः पृथङ्मतिः ॥ ३० ॥
samādhinā naikabhavena yatpadaṃ viduḥ sanandādaya ūrdhvaretasaḥ . māsairahaṃ ṣaḍbhiramuṣya pādayoḥ chāyāmupetyāpagataḥ pṛthaṅmatiḥ .. 30 ..
Shloka 31
अहो बत ममानात्म्यं मन्दभाग्यस्य पश्यत । भवच्छिदः पादमूलं गत्वा याचे यदन्तवत् ॥ ३१ ॥
aho bata mamānātmyaṃ mandabhāgyasya paśyata . bhavacchidaḥ pādamūlaṃ gatvā yāce yadantavat .. 31 ..
Shloka 32
मतिर्विदूषिता देवैः पतद्भिः असहिष्णुभिः । यो नारदवचस्तथ्यं नाग्राहिषमसत्तमः ॥ ३२ ॥
matirvidūṣitā devaiḥ patadbhiḥ asahiṣṇubhiḥ . yo nāradavacastathyaṃ nāgrāhiṣamasattamaḥ .. 32 ..
Shloka 33
दैवीं मायामुपाश्रित्य प्रसुप्त इव भिन्नदृक् । तप्ये द्वितीयेऽप्यसति भ्रातृभ्रातृव्यहृद्रुजा ॥ ३३ ॥
daivīṃ māyāmupāśritya prasupta iva bhinnadṛk . tapye dvitīye'pyasati bhrātṛbhrātṛvyahṛdrujā .. 33 ..
Shloka 34
मयैतत्प्रार्थितं व्यर्थं चिकित्सेव गतायुषि । प्रसाद्य जगदात्मानं तपसा दुष्प्रसादनम् । भवच्छिदमयाचेऽहं भवं भाग्यविवर्जितः ॥ ३४ ॥
mayaitatprārthitaṃ vyarthaṃ cikitseva gatāyuṣi . prasādya jagadātmānaṃ tapasā duṣprasādanam . bhavacchidamayāce'haṃ bhavaṃ bhāgyavivarjitaḥ .. 34 ..
Shloka 35
स्वाराज्यं यच्छतो मौढ्यान् मानो मे भिक्षितो बत । ईश्वरात्क्षीणपुण्येन फलीकारानिवाधनः ॥ ३५ ॥
svārājyaṃ yacchato mauḍhyān māno me bhikṣito bata . īśvarātkṣīṇapuṇyena phalīkārānivādhanaḥ .. 35 ..
मैत्रेय उवाच - (अनुष्टुप्)
Shloka 36
न वै मुकुन्दस्य पदारविन्दयो रजोजुषस्तात भवादृशा जनाः । वाञ्छन्ति तद्दास्यमृतेऽर्थमात्मनो यदृच्छया लब्धमनःसमृद्धयः ॥ ३६ ॥
na vai mukundasya padāravindayo rajojuṣastāta bhavādṛśā janāḥ . vāñchanti taddāsyamṛte'rthamātmano yadṛcchayā labdhamanaḥsamṛddhayaḥ .. 36 ..
Shloka 37
आकर्ण्यात्मजमायान्तं सम्परेत्य यथाऽऽगतम् । राजा न श्रद्दधे भद्रं अभद्रस्य कुतो मम ॥ ३७ ॥
ākarṇyātmajamāyāntaṃ samparetya yathā''gatam . rājā na śraddadhe bhadraṃ abhadrasya kuto mama .. 37 ..
Shloka 38
श्रद्धाय वाक्यं देवर्षेः हर्षवेगेन धर्षितः । वार्ताहर्तुरतिप्रीतो हारं प्रादान्महाधनम् ॥ ३८ ॥
śraddhāya vākyaṃ devarṣeḥ harṣavegena dharṣitaḥ . vārtāharturatiprīto hāraṃ prādānmahādhanam .. 38 ..
Shloka 39
सदश्वं रथमारुह्य कार्तस्वरपरिष्कृतम् । ब्राह्मणैः कुलवृद्धैश्च पर्यस्तोऽमात्यबन्धुभिः ॥ ३९ ॥
sadaśvaṃ rathamāruhya kārtasvarapariṣkṛtam . brāhmaṇaiḥ kulavṛddhaiśca paryasto'mātyabandhubhiḥ .. 39 ..
Shloka 40
शङ्खदुन्दुभिनादेन ब्रह्मघोषेण वेणुभिः । निश्चक्राम पुरात् तूर्णं आत्मजाभीक्षणोत्सुकः ॥ ४० ॥
śaṅkhadundubhinādena brahmaghoṣeṇa veṇubhiḥ . niścakrāma purāt tūrṇaṃ ātmajābhīkṣaṇotsukaḥ .. 40 ..
Shloka 41
सुनीतिः सुरुचिश्चास्य महिष्यौ रुक्मभूषिते । आरुह्य शिबिकां सार्धं उत्तमेनाभिजग्मतुः ॥ ४१ ॥
sunītiḥ suruciścāsya mahiṣyau rukmabhūṣite . āruhya śibikāṃ sārdhaṃ uttamenābhijagmatuḥ .. 41 ..
Shloka 42
तं दृष्ट्वोपवनाभ्याश आयान्तं तरसा रथात् । अवरुह्य नृपस्तूर्णं आसाद्य प्रेमविह्वलः ॥ ४२ ॥
taṃ dṛṣṭvopavanābhyāśa āyāntaṃ tarasā rathāt . avaruhya nṛpastūrṇaṃ āsādya premavihvalaḥ .. 42 ..
Shloka 43
परिरेभेऽङ्गजं दोर्भ्यां दीर्घोत्कण्ठमनाः श्वसन् । विष्वक्सेनाङ्घ्रिसंस्पर्श हताशेषाघबन्धनम् ॥ ४३ ॥
parirebhe'ṅgajaṃ dorbhyāṃ dīrghotkaṇṭhamanāḥ śvasan . viṣvaksenāṅghrisaṃsparśa hatāśeṣāghabandhanam .. 43 ..
Shloka 44
अथाजिघ्रन् मुहुर्मूर्ध्नि शीतैर्नयनवारिभिः । स्नापयामास तनयं जातोद्दाममनोरथः ॥ ४४ ॥
athājighran muhurmūrdhni śītairnayanavāribhiḥ . snāpayāmāsa tanayaṃ jātoddāmamanorathaḥ .. 44 ..
Shloka 45
अभिवन्द्य पितुः पादौ आशीर्भिश्चाभिमन्त्रितः । ननाम मातरौ शीर्ष्णा सत्कृतः सज्जनाग्रणीः ॥ ४५ ॥
abhivandya pituḥ pādau āśīrbhiścābhimantritaḥ . nanāma mātarau śīrṣṇā satkṛtaḥ sajjanāgraṇīḥ .. 45 ..
Shloka 46
सुरुचिस्तं समुत्थाप्य पादावनतमर्भकम् । परिष्वज्याह जीवेति बाष्पगद्गदया गिरा ॥ ४६ ॥
surucistaṃ samutthāpya pādāvanatamarbhakam . pariṣvajyāha jīveti bāṣpagadgadayā girā .. 46 ..
Shloka 47
यस्य प्रसन्नो भगवान् गुणैर्मैत्र्यादिभिर्हरिः । तस्मै नमन्ति भूतानि निम्नमाप इव स्वयम् ॥ ४७ ॥
yasya prasanno bhagavān guṇairmaitryādibhirhariḥ . tasmai namanti bhūtāni nimnamāpa iva svayam .. 47 ..
Shloka 48
उत्तमश्च ध्रुवश्चोभौ अन्योन्यं प्रेमविह्वलौ । अङ्गसङ्गाद् उत्पुलकौ अस्रौघं मुहुरूहतुः ॥ ४८ ॥
uttamaśca dhruvaścobhau anyonyaṃ premavihvalau . aṅgasaṅgād utpulakau asraughaṃ muhurūhatuḥ .. 48 ..
Shloka 49
सुनीतिरस्य जननी प्राणेभ्योऽपि प्रियं सुतम् । उपगुह्य जहावाधिं तदङ्गस्पर्शनिर्वृता ॥ ४९ ॥
sunītirasya jananī prāṇebhyo'pi priyaṃ sutam . upaguhya jahāvādhiṃ tadaṅgasparśanirvṛtā .. 49 ..
Shloka 50
पयः स्तनाभ्यां सुस्राव नेत्रजैः सलिलैः शिवैः । तदाभिषिच्यमानाभ्यां वीर वीरसुवो मुहुः ॥ ५० ॥
payaḥ stanābhyāṃ susrāva netrajaiḥ salilaiḥ śivaiḥ . tadābhiṣicyamānābhyāṃ vīra vīrasuvo muhuḥ .. 50 ..
Shloka 51
तां शशंसुर्जना राज्ञीं दिष्ट्या ते पुत्र आर्तिहा । प्रतिलब्धश्चिरं नष्टो रक्षिता मण्डलं भुवः ॥ ५१ ॥
tāṃ śaśaṃsurjanā rājñīṃ diṣṭyā te putra ārtihā . pratilabdhaściraṃ naṣṭo rakṣitā maṇḍalaṃ bhuvaḥ .. 51 ..
Shloka 52
अभ्यर्चितस्त्वया नूनं भगवान् प्रणतार्तिहा । यदनुध्यायिनो धीरा मृत्युं जिग्युः सुदुर्जयम् ॥ ५२ ॥
abhyarcitastvayā nūnaṃ bhagavān praṇatārtihā . yadanudhyāyino dhīrā mṛtyuṃ jigyuḥ sudurjayam .. 52 ..
Shloka 53
लाल्यमानं जनैरेवं ध्रुवं सभ्रातरं नृपः । आरोप्य करिणीं हृष्टः स्तूयमानोऽविशत्पुरम् ॥ ५३ ॥
lālyamānaṃ janairevaṃ dhruvaṃ sabhrātaraṃ nṛpaḥ . āropya kariṇīṃ hṛṣṭaḥ stūyamāno'viśatpuram .. 53 ..
Shloka 54
तत्र तत्रोपसङ्कॢप्तैः लसन् मकरतोरणैः । सवृन्दैः कदलीस्तम्भैः पूगपोतैश्च तद्विधैः ॥ ५४ ॥
tatra tatropasaṅkḷptaiḥ lasan makaratoraṇaiḥ . savṛndaiḥ kadalīstambhaiḥ pūgapotaiśca tadvidhaiḥ .. 54 ..
Shloka 55
चूतपल्लववासःस्रङ् मुक्तादामविलम्बिभिः । उपस्कृतं प्रतिद्वारं अपां कुम्भैः सदीपकैः ॥ ५५ ॥
cūtapallavavāsaḥsraṅ muktādāmavilambibhiḥ . upaskṛtaṃ pratidvāraṃ apāṃ kumbhaiḥ sadīpakaiḥ .. 55 ..
Shloka 56
प्राकारैः गोपुरागारैः शातकुम्भपरिच्छदैः । सर्वतोऽलङ्कृतं श्रीमद् विमानशिखरद्युभिः ॥ ५६ ॥
prākāraiḥ gopurāgāraiḥ śātakumbhaparicchadaiḥ . sarvato'laṅkṛtaṃ śrīmad vimānaśikharadyubhiḥ .. 56 ..
Shloka 57
मृष्टचत्वररथ्याट्ट मार्गं चन्दनचर्चितम् । लाजाक्षतैः पुष्पफलैः तण्डुलैर्बलिभिर्युतम् ॥ ५७ ॥
mṛṣṭacatvararathyāṭṭa mārgaṃ candanacarcitam . lājākṣataiḥ puṣpaphalaiḥ taṇḍulairbalibhiryutam .. 57 ..
Shloka 58
ध्रुवाय पथि दृष्टाय तत्र तत्र पुरस्त्रियः । सिद्धार्थाक्षतदध्यम्बु दूर्वापुष्पफलानि च ॥ ५८ ॥
dhruvāya pathi dṛṣṭāya tatra tatra purastriyaḥ . siddhārthākṣatadadhyambu dūrvāpuṣpaphalāni ca .. 58 ..
Shloka 59
उपजह्रुः प्रयुञ्जाना वात्सल्यादाशिषः सतीः । शृण्वन् तद्वल्गुगीतानि प्राविशद्भवनं पितुः ॥ ५९ ॥
upajahruḥ prayuñjānā vātsalyādāśiṣaḥ satīḥ . śṛṇvan tadvalgugītāni prāviśadbhavanaṃ pituḥ .. 59 ..
Shloka 60
महामणिव्रातमये स तस्मिन् भवनोत्तमे । लालितो नितरां पित्रा न्यवसद् दिवि देववत् ॥ ६० ॥
mahāmaṇivrātamaye sa tasmin bhavanottame . lālito nitarāṃ pitrā nyavasad divi devavat .. 60 ..
Shloka 61
पयःफेननिभाः शय्या दान्ता रुक्मपरिच्छदाः । आसनानि महार्हाणि यत्र रौक्मा उपस्कराः ॥ ६१ ॥
payaḥphenanibhāḥ śayyā dāntā rukmaparicchadāḥ . āsanāni mahārhāṇi yatra raukmā upaskarāḥ .. 61 ..
Shloka 62
यत्र स्फटिककुड्येषु महामारकतेषु च । मणिप्रदीपा आभान्ति ललनारत्नसंयुताः ॥ ६२ ॥
yatra sphaṭikakuḍyeṣu mahāmārakateṣu ca . maṇipradīpā ābhānti lalanāratnasaṃyutāḥ .. 62 ..
Shloka 63
उद्यानानि च रम्याणि विचित्रैरमरद्रुमैः । कूजद्विहङ्गमिथुनैः गायन्मत्तमधुव्रतैः ॥ ६३ ॥
udyānāni ca ramyāṇi vicitrairamaradrumaiḥ . kūjadvihaṅgamithunaiḥ gāyanmattamadhuvrataiḥ .. 63 ..
Shloka 64
वाप्यो वैदूर्यसोपानाः पद्मोत्पलकुमुद्वतीः । हंसकारण्डवकुलैः जुष्टाश्चक्राह्वसारसैः ॥ ६४ ॥
vāpyo vaidūryasopānāḥ padmotpalakumudvatīḥ . haṃsakāraṇḍavakulaiḥ juṣṭāścakrāhvasārasaiḥ .. 64 ..
Shloka 65
उत्तानपादो राजर्षिः प्रभावं तनयस्य तम् । श्रुत्वा दृष्ट्वाद्भुततमं प्रपेदे विस्मयं परम् ॥ ६५ ॥
uttānapādo rājarṣiḥ prabhāvaṃ tanayasya tam . śrutvā dṛṣṭvādbhutatamaṃ prapede vismayaṃ param .. 65 ..
Shloka 66
वीक्ष्योढवयसं तं च प्रकृतीनां च सम्मतम् । अनुरक्तप्रजं राजा ध्रुवं चक्रे भुवः पतिम् ॥ ६६ ॥
vīkṣyoḍhavayasaṃ taṃ ca prakṛtīnāṃ ca sammatam . anuraktaprajaṃ rājā dhruvaṃ cakre bhuvaḥ patim .. 66 ..
Shloka 67
आत्मानं च प्रवयसं आकलय्य विशाम्पतिः । वनं विरक्तः प्रातिष्ठद् विमृशन्नात्मनो गतिम् ॥ ६७ ॥
ātmānaṃ ca pravayasaṃ ākalayya viśāmpatiḥ . vanaṃ viraktaḥ prātiṣṭhad vimṛśannātmano gatim .. 67 ..
Shloka 68
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां चतुर्थस्कन्धे ध्रुवराज्याभिषेक वर्णनं नाम नवमोऽध्यायः ॥ ९ ॥
iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ caturthaskandhe dhruvarājyābhiṣeka varṇanaṃ nāma navamo'dhyāyaḥ .. 9 ..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In