Gyaandweep | Bhagavata Purana, Dashamo Skanda, Adhyaya 10

Shloka 1

कथ्यतां भगवन् एतत् तयोः शापस्य कारणम् । यत्तद्विगर्हितं कर्म येन वा देवर्षेस्तमः ॥ १ ॥

kathyatāṃ bhagavan etat tayoḥ śāpasya kāraṇam . yattadvigarhitaṃ karma yena vā devarṣestamaḥ .. 1 ..

Shloka 2

रुद्रस्यानुचरौ भूत्वा सुदृप्तौ धनदात्मजौ । कैलासोपवने रम्ये मन्दाकिन्यां मदोत्कटौ ॥ २ ॥

rudrasyānucarau bhūtvā sudṛptau dhanadātmajau . kailāsopavane ramye mandākinyāṃ madotkaṭau .. 2 ..

Shloka 3

वारुणीं मदिरां पीत्वा मदाघूर्णितलोचनौ । स्त्रीजनैः अनुगायद्भिः चेरतुः पुष्पिते वने ॥ ३ ॥

vāruṇīṃ madirāṃ pītvā madāghūrṇitalocanau . strījanaiḥ anugāyadbhiḥ ceratuḥ puṣpite vane .. 3 ..

Shloka 4

अन्तः प्रविश्य गङ्गायां अंभोजवनराजिनि । चिक्रीडतुर्युवतिभिः गजौ इव करेणुभिः ॥ ४ ॥

antaḥ praviśya gaṅgāyāṃ aṃbhojavanarājini . cikrīḍaturyuvatibhiḥ gajau iva kareṇubhiḥ .. 4 ..

Shloka 5

यदृच्छया च देवर्षिः भगवांस्तत्र कौरव । अपश्यन्नारदो देवौ क्षीबाणौ समबुध्यत ॥ ५ ॥

yadṛcchayā ca devarṣiḥ bhagavāṃstatra kaurava . apaśyannārado devau kṣībāṇau samabudhyata .. 5 ..

Shloka 6

तं दृष्ट्वा व्रीडिता देव्यो विवस्त्राः शापशङ्किताः । वासांसि पर्यधुः शीघ्रं विवस्त्रौ नैव गुह्यकौ ॥ ६ ॥

taṃ dṛṣṭvā vrīḍitā devyo vivastrāḥ śāpaśaṅkitāḥ . vāsāṃsi paryadhuḥ śīghraṃ vivastrau naiva guhyakau .. 6 ..

Shloka 7

तौ दृष्ट्वा मदिरामत्तौ श्रीमदान्धौ सुरात्मजौ । तयोरनुग्रहार्थाय शापं दास्यन् इदं जगौ ॥ ७ ॥

tau dṛṣṭvā madirāmattau śrīmadāndhau surātmajau . tayoranugrahārthāya śāpaṃ dāsyan idaṃ jagau .. 7 ..

Shloka 8

न ह्यन्यो जुषतो जोष्यान् बुद्धिभ्रंशो रजोगुणः । श्रीमदादाभिजात्यादिः यत्र स्त्री द्यूतमासवः ॥ ८ ॥

na hyanyo juṣato joṣyān buddhibhraṃśo rajoguṇaḥ . śrīmadādābhijātyādiḥ yatra strī dyūtamāsavaḥ .. 8 ..

Shloka 9

हन्यन्ते पशवो यत्र निर्दयैः अजितात्मभिः । मन्यमानैरिमं देहः अजरामृत्यु नश्वरम् ॥ ९ ॥

hanyante paśavo yatra nirdayaiḥ ajitātmabhiḥ . manyamānairimaṃ dehaḥ ajarāmṛtyu naśvaram .. 9 ..

Shloka 10

देवसंज्ञितमप्यन्ते कृमिविड् भस्मसंज्ञितम् । भूतध्रुक् तत्कृते स्वार्थं किं वेद निरयो यतः ॥ १० ॥

devasaṃjñitamapyante kṛmiviḍ bhasmasaṃjñitam . bhūtadhruk tatkṛte svārthaṃ kiṃ veda nirayo yataḥ .. 10 ..

Shloka 11

देहः किमन्नदातुः स्वं निषेक्तुर्मातुरेव च । मातुः पितुर्वा बलिनः क्रेतुरग्नेः शुनोऽपि वा ॥ ११ ॥

dehaḥ kimannadātuḥ svaṃ niṣekturmātureva ca . mātuḥ piturvā balinaḥ kreturagneḥ śuno'pi vā .. 11 ..

Shloka 12

एवं साधारणं देहं अव्यक्त प्रभवाप्ययम् । को विद्वान् आत्मसात्कृत्वा हन्ति जन्तूनृतेऽसतः ॥ १२ ॥

evaṃ sādhāraṇaṃ dehaṃ avyakta prabhavāpyayam . ko vidvān ātmasātkṛtvā hanti jantūnṛte'sataḥ .. 12 ..

Shloka 13

असतः श्रीमदान्धस्य दारिद्र्यं परमञ्जनम् । आत्मौपम्येन भूतानि दरिद्रः परमीक्षते ॥ १३ ॥

asataḥ śrīmadāndhasya dāridryaṃ paramañjanam . ātmaupamyena bhūtāni daridraḥ paramīkṣate .. 13 ..

Shloka 14

यथा कण्टकविद्धाङ्गो जन्तोर्नेच्छति तां व्यथाम् । जीवसाम्यं गतो लिङ्गैः न तथाविद्धकण्टकः ॥ १४ ॥

yathā kaṇṭakaviddhāṅgo jantornecchati tāṃ vyathām . jīvasāmyaṃ gato liṅgaiḥ na tathāviddhakaṇṭakaḥ .. 14 ..

Shloka 15

दरिद्रो निरहंस्तम्भो मुक्तः सर्वमदैरिह । कृच्छ्रं यदृच्छयाऽऽप्नोति तद्धि तस्य परं तपः ॥ १५ ॥

daridro nirahaṃstambho muktaḥ sarvamadairiha . kṛcchraṃ yadṛcchayā''pnoti taddhi tasya paraṃ tapaḥ .. 15 ..

Shloka 16

नित्यं क्षुत्क्षामदेहस्य दरिद्रस्यान्नकाङ्क्षिणः । इन्द्रियाणि अनुशुष्यन्ति हिंसापि विनिवर्तते ॥ १६ ॥

nityaṃ kṣutkṣāmadehasya daridrasyānnakāṅkṣiṇaḥ . indriyāṇi anuśuṣyanti hiṃsāpi vinivartate .. 16 ..

Shloka 17

दरिद्रस्यैव युज्यन्ते साधवः समदर्शिनः । सद्भिः क्षिणोति तं तर्षं तत आराद्विशुद्ध्यति ॥ १७ ॥

daridrasyaiva yujyante sādhavaḥ samadarśinaḥ . sadbhiḥ kṣiṇoti taṃ tarṣaṃ tata ārādviśuddhyati .. 17 ..

Shloka 18

साधूनां समचित्तानां मुकुन्द चरणैषिणाम् । उपेक्ष्यैः किं धनस्तम्भैः असद्भिः असदाश्रयैः ॥ १८ ॥

sādhūnāṃ samacittānāṃ mukunda caraṇaiṣiṇām . upekṣyaiḥ kiṃ dhanastambhaiḥ asadbhiḥ asadāśrayaiḥ .. 18 ..

Shloka 19

तदहं मत्तयोर्माध्व्या वारुण्या श्रीमदान्धयोः । तमोमदं हरिष्यामि स्त्रैणयोः अजितात्मनोः ॥ १९ ॥

tadahaṃ mattayormādhvyā vāruṇyā śrīmadāndhayoḥ . tamomadaṃ hariṣyāmi straiṇayoḥ ajitātmanoḥ .. 19 ..

Shloka 20

यदिमौ लोकपालस्य पुत्रौ भूत्वा तमःप्लुतौ । न विवाससमात्मानं विजानीतः सुदुर्मदौ ॥ २० ॥

yadimau lokapālasya putrau bhūtvā tamaḥplutau . na vivāsasamātmānaṃ vijānītaḥ sudurmadau .. 20 ..

Shloka 21

अतोऽर्हतः स्थावरतां स्यातां नैवं यथा पुनः । स्मृतिः स्यात् मत्प्रसादेन तत्रापि मदनुग्रहात् ॥ २१ ॥

ato'rhataḥ sthāvaratāṃ syātāṃ naivaṃ yathā punaḥ . smṛtiḥ syāt matprasādena tatrāpi madanugrahāt .. 21 ..

Shloka 22

वासुदेवस्य सान्निध्यं लब्ध्वा दिव्यशरच्छते । वृत्ते स्वर्लोकतां भूयो लब्धभक्ती भविष्यतः ॥ २२ ॥

vāsudevasya sānnidhyaṃ labdhvā divyaśaracchate . vṛtte svarlokatāṃ bhūyo labdhabhaktī bhaviṣyataḥ .. 22 ..

Shloka 23

एवमुक्त्वा स देवर्षिः गतो नारायणाश्रमम् । नलकूवरमणिग्रीवौ आसतुः यमलार्जुनौ ॥ २३ ॥

evamuktvā sa devarṣiḥ gato nārāyaṇāśramam . nalakūvaramaṇigrīvau āsatuḥ yamalārjunau .. 23 ..

Shloka 24

ऋषेर्भागवत मुख्यस्य सत्यं कर्तुं वचो हरिः । जगाम शनकैस्तत्र यत्रास्तां यमलार्जुनौ ॥ २४ ॥

ṛṣerbhāgavata mukhyasya satyaṃ kartuṃ vaco hariḥ . jagāma śanakaistatra yatrāstāṃ yamalārjunau .. 24 ..

Shloka 25

देवर्षिर्मे प्रियतमो यदिमौ धनदात्मजौ । तत्तथा साधयिष्यामि यद्गीतं तन्महात्मना ॥ २५ ॥

devarṣirme priyatamo yadimau dhanadātmajau . tattathā sādhayiṣyāmi yadgītaṃ tanmahātmanā .. 25 ..

Shloka 26

इत्यन्तरेणार्जुनयोः कृष्णस्तु यमयोर्ययौ । आत्मनिर्वेशमात्रेण तिर्यग्गतं उलूखलम् ॥ २६ ॥

ityantareṇārjunayoḥ kṛṣṇastu yamayoryayau . ātmanirveśamātreṇa tiryaggataṃ ulūkhalam .. 26 ..

Shloka 27

बालेन निष्कर्षयतान्वगुलूखलं तद् दामोदरेण तरसोत्कलिताङ्घ्रिबन्धौ । निष्पेततुः परमविक्रमितातिवेप स्कन्धप्रवालविटपौ कृतचण्डशब्दौ ॥ २७ ॥

bālena niṣkarṣayatānvagulūkhalaṃ tad dāmodareṇa tarasotkalitāṅghribandhau . niṣpetatuḥ paramavikramitātivepa skandhapravālaviṭapau kṛtacaṇḍaśabdau .. 27 ..

Shloka 28

तत्र श्रिया परमया ककुभः स्फुरन्तौ सिद्धावुपेत्य कुजयोरिव जातवेदाः । कृष्णं प्रणम्य शिरसाखिललोकनाथं बद्धाञ्जली विरजसाविदमूचतुः स्म ॥ २८ ॥

tatra śriyā paramayā kakubhaḥ sphurantau siddhāvupetya kujayoriva jātavedāḥ . kṛṣṇaṃ praṇamya śirasākhilalokanāthaṃ baddhāñjalī virajasāvidamūcatuḥ sma .. 28 ..

Shloka 29

कृष्ण कृष्ण महायोगिन् त्वमाद्यः पुरुषः परः । व्यक्ताव्यक्तमिदं विश्वं रूपं ते ब्राह्मणा विदुः ॥ २९ ॥

kṛṣṇa kṛṣṇa mahāyogin tvamādyaḥ puruṣaḥ paraḥ . vyaktāvyaktamidaṃ viśvaṃ rūpaṃ te brāhmaṇā viduḥ .. 29 ..

Shloka 30

त्वमेकः सर्वभूतानां देहास्वात्मेन्द्रियेश्वरः । त्वमेव कालो भगवान् विष्णुरव्यय ईश्वरः ॥ ३० ॥

tvamekaḥ sarvabhūtānāṃ dehāsvātmendriyeśvaraḥ . tvameva kālo bhagavān viṣṇuravyaya īśvaraḥ .. 30 ..

Shloka 31

त्वं महान् प्रकृतिः सूक्ष्मा रजःसत्त्वतमोमयी । त्वमेव पुरुषोऽध्यक्षः सर्वक्षेत्रविकारवित् ॥ ३१ ॥

tvaṃ mahān prakṛtiḥ sūkṣmā rajaḥsattvatamomayī . tvameva puruṣo'dhyakṣaḥ sarvakṣetravikāravit .. 31 ..

Shloka 32

गृह्यमाणैस्त्वमग्राह्यो विकारैः प्राकृतैर्गुणैः । को न्विहार्हति विज्ञातुं प्राक्सिद्धं गुणसंवृतः ॥ ३२ ॥

gṛhyamāṇaistvamagrāhyo vikāraiḥ prākṛtairguṇaiḥ . ko nvihārhati vijñātuṃ prāksiddhaṃ guṇasaṃvṛtaḥ .. 32 ..

Shloka 33

तस्मै तुभ्यं भगवते वासुदेवाय वेधसे । आत्मद्योतगुणैश्छन्न महिम्ने ब्रह्मणे नमः ॥ ३३ ॥

tasmai tubhyaṃ bhagavate vāsudevāya vedhase . ātmadyotaguṇaiśchanna mahimne brahmaṇe namaḥ .. 33 ..

Shloka 34

यस्यावतारा ज्ञायन्ते शरीरेष्वशरीरिणः । तैस्तैरतुल्यातिशयैः वीर्यैर्देहिष्वसङ्गतैः ॥ ३४ ॥

yasyāvatārā jñāyante śarīreṣvaśarīriṇaḥ . taistairatulyātiśayaiḥ vīryairdehiṣvasaṅgataiḥ .. 34 ..

Shloka 35

स भवान् सर्वलोकस्य भवाय विभवाय च । अवतीर्णोंऽशभागेन साम्प्रतं पतिराशिषाम् ॥ ३५ ॥

sa bhavān sarvalokasya bhavāya vibhavāya ca . avatīrṇoṃ'śabhāgena sāmprataṃ patirāśiṣām .. 35 ..

Shloka 36

नमः परमकल्याण नमः परममङ्गल । वासुदेवाय शान्ताय यदूनां पतये नमः ॥ ३६ ॥

namaḥ paramakalyāṇa namaḥ paramamaṅgala . vāsudevāya śāntāya yadūnāṃ pataye namaḥ .. 36 ..

Shloka 37

अनुजानीहि नौ भूमन् तवानुचरकिङ्करौ । दर्शनं नौ भगवत ऋषेरासीदनुग्रहात् ॥ ३७ ॥

anujānīhi nau bhūman tavānucarakiṅkarau . darśanaṃ nau bhagavata ṛṣerāsīdanugrahāt .. 37 ..

Shloka 38

वाणी गुणानुकथने श्रवणौ कथायां हस्तौ च कर्मसु मनस्तव पादयोर्नः । स्मृत्यां शिरस्तव निवासजगत्प्रणामे दृष्टिः सतां दर्शनेऽस्तु भवत्तनूनाम् ॥ ३८ ॥

vāṇī guṇānukathane śravaṇau kathāyāṃ hastau ca karmasu manastava pādayornaḥ . smṛtyāṃ śirastava nivāsajagatpraṇāme dṛṣṭiḥ satāṃ darśane'stu bhavattanūnām .. 38 ..

Shloka 39

इत्थं सङ्कीर्तितस्ताभ्यां भगवान् गोकुलेश्वरः । दाम्ना चोलूखले बद्धः प्रहसन्नाह गुह्यकौ ॥ ३९ ॥

itthaṃ saṅkīrtitastābhyāṃ bhagavān gokuleśvaraḥ . dāmnā colūkhale baddhaḥ prahasannāha guhyakau .. 39 ..

Shloka 40

ज्ञातं मम पुरैवैतद् ऋषिणा करुणात्मना । यत् श्रीमदान्धयोर्वाग्भिः विभ्रंशोऽनुग्रहः कृतः ॥ ४० ॥

jñātaṃ mama puraivaitad ṛṣiṇā karuṇātmanā . yat śrīmadāndhayorvāgbhiḥ vibhraṃśo'nugrahaḥ kṛtaḥ .. 40 ..

Shloka 41

साधूनां समचित्तानां सुतरां मत्कृतात्मनाम् । दर्शनान्नो भवेद्बन्धः पुंसोऽक्ष्णोः सवितुर्यथा ॥ ४१ ॥

sādhūnāṃ samacittānāṃ sutarāṃ matkṛtātmanām . darśanānno bhavedbandhaḥ puṃso'kṣṇoḥ savituryathā .. 41 ..

Shloka 42

तद्गच्छतं मत्परमौ नलकूबर सादनम् । सञ्जातो मयि भावो वां ईप्सितः परमोऽभवः ॥ ४२ ॥

tadgacchataṃ matparamau nalakūbara sādanam . sañjāto mayi bhāvo vāṃ īpsitaḥ paramo'bhavaḥ .. 42 ..

Shloka 43

इत्युक्तौ तौ परिक्रम्य प्रणम्य च पुनः पुनः । बद्धोलूखलमामन्त्र्य जग्मतुर्दिशमुत्तराम् ॥ ४३ ॥

ityuktau tau parikramya praṇamya ca punaḥ punaḥ . baddholūkhalamāmantrya jagmaturdiśamuttarām .. 43 ..

Shloka 44

इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां दशमस्कन्धे पूर्वार्धे दशमोऽध्यायः ॥ १० ॥

iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhe pūrvārdhe daśamo'dhyāyaḥ .. 10 ..

Shloka 45

हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥

hariḥ oṃ tatsat śrīkṛṣṇārpaṇamastu ..

Languages

Saved

Languages

Saved

Mudra Cost for Each Feature

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.