Gyaandweep | Bhagavata Purana, Dashamo Skanda, Adhyaya 16

Shloka 1

विलोक्य दूषितां कृष्णां कृष्णः कृष्णाहिना विभुः । तस्या विशुद्धिमन्विच्छन्सर्पं तमुदवासयत् ॥ १ ॥

vilokya dūṣitāṃ kṛṣṇāṃ kṛṣṇaḥ kṛṣṇāhinā vibhuḥ . tasyā viśuddhimanvicchansarpaṃ tamudavāsayat .. 1 ..

Shloka 2

कथमन्तर्जलेऽगाधे न्यगृह्णाद् भगवानहिम् । स वै बहुयुगावासं यथाऽऽसीद् विप्र कथ्यताम् ॥ २ ॥

kathamantarjale'gādhe nyagṛhṇād bhagavānahim . sa vai bahuyugāvāsaṃ yathā''sīd vipra kathyatām .. 2 ..

Shloka 3

ब्रह्मन्भगवतस्तस्य भूम्नः स्वच्छन्दवर्तिनः । गोपालोदारचरितं कस्तृप्येतामृतं जुषन् ॥ ३ ॥

brahmanbhagavatastasya bhūmnaḥ svacchandavartinaḥ . gopālodāracaritaṃ kastṛpyetāmṛtaṃ juṣan .. 3 ..

Shloka 4

कालिन्द्यां कालियस्यासीद् ह्रदः कश्चिद् विषाग्निना । श्रप्यमाणपया यस्मिन् पतन्त्युपरिगाः खगाः ॥ ४ ॥

kālindyāṃ kāliyasyāsīd hradaḥ kaścid viṣāgninā . śrapyamāṇapayā yasmin patantyuparigāḥ khagāḥ .. 4 ..

Shloka 5

विप्रुष्मता विषदोर्मि मारुतेनाभिमर्शिताः । म्रियन्ते तीरगा यस्य प्राणिनः स्थिरजङ्गमाः ॥ ५ ॥

vipruṣmatā viṣadormi mārutenābhimarśitāḥ . mriyante tīragā yasya prāṇinaḥ sthirajaṅgamāḥ .. 5 ..

Shloka 6

तं चण्डवेगविषवीर्यमवेक्ष्य तेन दुष्टां नदीं च खलसंयमनावतारः । कृष्णः कदम्बमधिरुह्य ततोऽतितुङ्गम् आस्फोट्य गाढरशनो न्यपतद् विषोदे ॥ ६ ॥

taṃ caṇḍavegaviṣavīryamavekṣya tena duṣṭāṃ nadīṃ ca khalasaṃyamanāvatāraḥ . kṛṣṇaḥ kadambamadhiruhya tato'tituṅgam āsphoṭya gāḍharaśano nyapatad viṣode .. 6 ..

Shloka 7

सर्पह्रदः पुरुषसारनिपातवेग संक्षोभितोरगविषोच्छ्वसिताम्बुराशिः । पर्यक्प्लुतो विषकषायबिभीषणोर्मिः धावन् धनुःशतमनन्तबलस्य किं तत् ॥ ७ ॥

sarpahradaḥ puruṣasāranipātavega saṃkṣobhitoragaviṣocchvasitāmburāśiḥ . paryakpluto viṣakaṣāyabibhīṣaṇormiḥ dhāvan dhanuḥśatamanantabalasya kiṃ tat .. 7 ..

Shloka 8

तस्य ह्रदे विहरतो भुजदण्डघूर्ण वार्घोषमङ्ग वरवारणविक्रमस्य । आश्रुत्य तत् स्वसदनाभिभवं निरीक्ष्य चक्षुःश्रवाः समसरत् तदमृष्यमाणः ॥ ८ ॥

tasya hrade viharato bhujadaṇḍaghūrṇa vārghoṣamaṅga varavāraṇavikramasya . āśrutya tat svasadanābhibhavaṃ nirīkṣya cakṣuḥśravāḥ samasarat tadamṛṣyamāṇaḥ .. 8 ..

Shloka 9

तं प्रेक्षणीयसुकुमारघनावदातं श्रीवत्सपीतवसनं स्मितसुन्दरास्यम् । क्रीडन्तमप्रतिभयं कमलोदराङ्घ्रिं सन्दश्य मर्मसु रुषा भुजया चछाद ॥ ९ ॥

taṃ prekṣaṇīyasukumāraghanāvadātaṃ śrīvatsapītavasanaṃ smitasundarāsyam . krīḍantamapratibhayaṃ kamalodarāṅghriṃ sandaśya marmasu ruṣā bhujayā cachāda .. 9 ..

Shloka 10

तं नागभोगपरिवीतमदृष्टचेष्टम् आलोक्य तत्प्रियसखाः पशुपा भृशार्ताः । कृष्णेऽर्पितात्मसुहृदर्थकलत्रकामा दुःखानुशोकभयमूढधियो निपेतुः ॥ १० ॥

taṃ nāgabhogaparivītamadṛṣṭaceṣṭam ālokya tatpriyasakhāḥ paśupā bhṛśārtāḥ . kṛṣṇe'rpitātmasuhṛdarthakalatrakāmā duḥkhānuśokabhayamūḍhadhiyo nipetuḥ .. 10 ..

Shloka 11

गावो वृषा वत्सतर्यः क्रन्दमानाः सुदुःखिताः । कृष्णे न्यस्तेक्षणा भीता रुदत्य इव तस्थिरे ॥ ११ ॥

gāvo vṛṣā vatsataryaḥ krandamānāḥ suduḥkhitāḥ . kṛṣṇe nyastekṣaṇā bhītā rudatya iva tasthire .. 11 ..

Shloka 12

अथ व्रजे महोत्पाताः त्रिविधा ह्यतिदारुणाः । उत्पेतुर्भुवि दिव्यात्मन् यासन्नभयशंसिनः ॥ १२ ॥

atha vraje mahotpātāḥ trividhā hyatidāruṇāḥ . utpeturbhuvi divyātman yāsannabhayaśaṃsinaḥ .. 12 ..

Shloka 13

तानालक्ष्य भयोद्विग्ना गोपा नन्दपुरोगमाः । विना रामेण गाः कृष्णं ज्ञात्वा चारयितुं गतम् ॥ १३ ॥

tānālakṣya bhayodvignā gopā nandapurogamāḥ . vinā rāmeṇa gāḥ kṛṣṇaṃ jñātvā cārayituṃ gatam .. 13 ..

Shloka 14

तैर्दुर्निमित्तैर्निधनं मत्वा प्राप्तमतद् विदः । तत् प्राणास्तन्मनस्कास्ते दुःखशोकभयातुराः ॥ १४ ॥

tairdurnimittairnidhanaṃ matvā prāptamatad vidaḥ . tat prāṇāstanmanaskāste duḥkhaśokabhayāturāḥ .. 14 ..

Shloka 15

आबालवृद्धवनिताः सर्वेऽङ्ग पशुवृत्तयः । निर्जग्मुर्गोकुलाद् दीनाः कृष्णदर्शनलालसाः ॥ १५ ॥

ābālavṛddhavanitāḥ sarve'ṅga paśuvṛttayaḥ . nirjagmurgokulād dīnāḥ kṛṣṇadarśanalālasāḥ .. 15 ..

Shloka 16

तांस्तथा कातरान् वीक्ष्य भगवान् माधवो बलः । प्रहस्य किञ्चिन्नोवाच प्रभावज्ञोऽनुजस्य सः ॥ २६॥

tāṃstathā kātarān vīkṣya bhagavān mādhavo balaḥ . prahasya kiñcinnovāca prabhāvajño'nujasya saḥ .. 26..

Shloka 17

तेऽन्वेषमाणा दयितं कृष्णं सूचितया पदैः । भगवत् लक्षणैर्जग्मुः पदव्या यमुनातटम् ॥ १७ ॥

te'nveṣamāṇā dayitaṃ kṛṣṇaṃ sūcitayā padaiḥ . bhagavat lakṣaṇairjagmuḥ padavyā yamunātaṭam .. 17 ..

Shloka 18

ते तत्र तत्राब्जयवाङ्कुशाशनि ध्वजोपपन्नानि पदानि विश्पतेः । मार्गे गवामन्यपदान्तरान्तरे निरीक्षमाणा ययुरङ्ग सत्वराः ॥ १८ ॥

te tatra tatrābjayavāṅkuśāśani dhvajopapannāni padāni viśpateḥ . mārge gavāmanyapadāntarāntare nirīkṣamāṇā yayuraṅga satvarāḥ .. 18 ..

Shloka 19

अन्तर्ह्रदे भुजगभोगपरीतमारात् । कृष्णं निरीहमुपलभ्य जलाशयान्ते । गोपांश्च मूढधिषणान् परितः पशूंश्च संक्रन्दतः परमकश्मलमापुरार्ताः ॥ १९ ॥

antarhrade bhujagabhogaparītamārāt . kṛṣṇaṃ nirīhamupalabhya jalāśayānte . gopāṃśca mūḍhadhiṣaṇān paritaḥ paśūṃśca saṃkrandataḥ paramakaśmalamāpurārtāḥ .. 19 ..

Shloka 20

गोप्योऽनुरक्तमनसो भगवत्यनन्ते । तत्सौहृदस्मितविलोकगिरः स्मरन्त्यः । ग्रस्तेऽहिना प्रियतमे भृशदुःखतप्ताः शून्यं प्रियव्यतिहृतं ददृशुस्त्रिलोकम् ॥ २० ॥

gopyo'nuraktamanaso bhagavatyanante . tatsauhṛdasmitavilokagiraḥ smarantyaḥ . graste'hinā priyatame bhṛśaduḥkhataptāḥ śūnyaṃ priyavyatihṛtaṃ dadṛśustrilokam .. 20 ..

Shloka 21

ताः कृष्णमातरमपत्यमनुप्रविष्टां तुल्यव्यथाः समनुगृह्य शुचः स्रवन्त्यः । तास्ता व्रजप्रियकथाः कथयन्त्य आसन् कृष्णाननेऽर्पितदृशो मृतकप्रतीकाः ॥ २१ ॥

tāḥ kṛṣṇamātaramapatyamanupraviṣṭāṃ tulyavyathāḥ samanugṛhya śucaḥ sravantyaḥ . tāstā vrajapriyakathāḥ kathayantya āsan kṛṣṇānane'rpitadṛśo mṛtakapratīkāḥ .. 21 ..

Shloka 22

कृष्णप्राणान् निर्विशतो नन्दादीन् वीक्ष्य तं ह्रदम् । प्रत्यषेधत् स भगवान् रामः कृष्णानुभाववित् ॥ २२ ॥

kṛṣṇaprāṇān nirviśato nandādīn vīkṣya taṃ hradam . pratyaṣedhat sa bhagavān rāmaḥ kṛṣṇānubhāvavit .. 22 ..

Shloka 23

इत्थं स्वगोकुलमनन्यगतिं निरीक्ष्य सस्त्रीकुमारमतिदुःखितमात्महेतोः । आज्ञाय मर्त्यपदवीमनुवर्तमानः स्थित्वा मुहूर्तमुदतिष्ठदुरङ्गबन्धात् ॥ २३ ॥

itthaṃ svagokulamananyagatiṃ nirīkṣya sastrīkumāramatiduḥkhitamātmahetoḥ . ājñāya martyapadavīmanuvartamānaḥ sthitvā muhūrtamudatiṣṭhaduraṅgabandhāt .. 23 ..

Shloka 24

तत्प्रथ्यमानवपुषा व्यथितात्मभोगः त्यक्त्वोन्नमय्य कुपितः स्वफणान्भुजङ्गः । तस्थौ श्वसन् श्वसनरन्ध्रविषाम्बरीष स्तब्धेक्षणोल्मुकमुखो हरिमीक्षमाणः ॥ २४ ॥

tatprathyamānavapuṣā vyathitātmabhogaḥ tyaktvonnamayya kupitaḥ svaphaṇānbhujaṅgaḥ . tasthau śvasan śvasanarandhraviṣāmbarīṣa stabdhekṣaṇolmukamukho harimīkṣamāṇaḥ .. 24 ..

Shloka 25

तं जिह्वया द्विशिखया परिलेलिहानं द्वे सृक्किणी ह्यतिकरालविषाग्निदृष्टिम् । क्रीडन्नमुं परिससार यथा खगेन्द्रो बभ्राम सोऽप्यवसरं प्रसमीक्षमाणः ॥ २५ ॥

taṃ jihvayā dviśikhayā parilelihānaṃ dve sṛkkiṇī hyatikarālaviṣāgnidṛṣṭim . krīḍannamuṃ parisasāra yathā khagendro babhrāma so'pyavasaraṃ prasamīkṣamāṇaḥ .. 25 ..

Shloka 26

एवं परिभ्रमहतौजसमुन्नतांसम् आनम्य तत्पृथुशिरःस्वधिरूढ आद्यः । तन्मूर्धरत्ननिकरस्पर्शातिताम्र पादाम्बुजोऽखिलकलादिगुरुर्ननर्त ॥ २६ ॥

evaṃ paribhramahataujasamunnatāṃsam ānamya tatpṛthuśiraḥsvadhirūḍha ādyaḥ . tanmūrdharatnanikarasparśātitāmra pādāmbujo'khilakalādigururnanarta .. 26 ..

Shloka 27

तं नर्तुमुद्यतमवेक्ष्य तदा तदीय गन्धर्वसिद्धमुनिचारणदेववध्वः । प्रीत्या मृदङ्गपणवानकवाद्यगीत पुष्पोपहारनुतिभिः सहसोपसेदुः ॥ २७ ॥

taṃ nartumudyatamavekṣya tadā tadīya gandharvasiddhamunicāraṇadevavadhvaḥ . prītyā mṛdaṅgapaṇavānakavādyagīta puṣpopahāranutibhiḥ sahasopaseduḥ .. 27 ..

Shloka 28

यद् यद् शिरो न नमतेऽङ्ग शतैकशीर्ष्णः तत्तन्ममर्द खरदण्डधरोऽङ्घ्रिपातैः । क्षीणायुषो भ्रमत उल्बणमास्यतोऽसृङ् नस्तो वमन् परमकश्मलमाप नागः ॥ २८ ॥

yad yad śiro na namate'ṅga śataikaśīrṣṇaḥ tattanmamarda kharadaṇḍadharo'ṅghripātaiḥ . kṣīṇāyuṣo bhramata ulbaṇamāsyato'sṛṅ nasto vaman paramakaśmalamāpa nāgaḥ .. 28 ..

Shloka 29

तस्याक्षिभिर्गरलमुद्वमतः शिरःसु यद् यत् समुन्नमति निःश्वसतो रुषोच्चैः । नृत्यन् पदानुनमयन् दमयां बभूव पुष्पैः प्रपूजित इवेह पुमान्पुराणः ॥ २९ ॥

tasyākṣibhirgaralamudvamataḥ śiraḥsu yad yat samunnamati niḥśvasato ruṣoccaiḥ . nṛtyan padānunamayan damayāṃ babhūva puṣpaiḥ prapūjita iveha pumānpurāṇaḥ .. 29 ..

Shloka 30

तच्चित्रताण्डवविरुग्णफणातपत्रो रक्तं मुखैरुरु वमन् नृप भग्नगात्रः । स्मृत्वा चराचरगुरुं पुरुषं पुराणं नारायणं तमरणं मनसा जगाम ॥ ३० ॥

taccitratāṇḍavavirugṇaphaṇātapatro raktaṃ mukhairuru vaman nṛpa bhagnagātraḥ . smṛtvā carācaraguruṃ puruṣaṃ purāṇaṃ nārāyaṇaṃ tamaraṇaṃ manasā jagāma .. 30 ..

Shloka 31

कृष्णस्य गर्भजगतोऽतिभरावसन्नं पार्ष्णिप्रहारपरिरुग्णफणातपत्रम् । दृष्ट्वाहिमाद्यमुपसेदुरमुष्य पत्न्य आर्ताः श्लथद्वसन भूषणकेशबन्धाः ॥ ३१ ॥

kṛṣṇasya garbhajagato'tibharāvasannaṃ pārṣṇiprahāraparirugṇaphaṇātapatram . dṛṣṭvāhimādyamupaseduramuṣya patnya ārtāḥ ślathadvasana bhūṣaṇakeśabandhāḥ .. 31 ..

Shloka 32

तास्तं सुविग्नमनसोऽथ पुरस्कृतार्भाः कायं निधाय भुवि भूतपतिं प्रणेमुः । साध्व्यः कृताञ्जलिपुटाः शमलस्य भर्तुः मोक्षेप्सवः शरणदं शरणं प्रपन्नाः ॥ ३२ ॥

tāstaṃ suvignamanaso'tha puraskṛtārbhāḥ kāyaṃ nidhāya bhuvi bhūtapatiṃ praṇemuḥ . sādhvyaḥ kṛtāñjalipuṭāḥ śamalasya bhartuḥ mokṣepsavaḥ śaraṇadaṃ śaraṇaṃ prapannāḥ .. 32 ..

Shloka 33

न्याय्यो हि दण्डः कृतकिल्बिषेऽस्मिन् तवावतारः खलनिग्रहाय । रिपोः सुतानामपि तुल्यदृष्टेः धत्से दमं फलमेवानुशंसन् ॥ ३३ ॥

nyāyyo hi daṇḍaḥ kṛtakilbiṣe'smin tavāvatāraḥ khalanigrahāya . ripoḥ sutānāmapi tulyadṛṣṭeḥ dhatse damaṃ phalamevānuśaṃsan .. 33 ..

Shloka 34

अनुग्रहोऽयं भवतः कृतो हि नो दण्डोऽसतां ते खलु कल्मषापहः । यद् दन्दशूकत्वममुष्य देहिनः क्रोधोऽपि तेऽनुग्रह एव सम्मतः ॥ ३४ ॥

anugraho'yaṃ bhavataḥ kṛto hi no daṇḍo'satāṃ te khalu kalmaṣāpahaḥ . yad dandaśūkatvamamuṣya dehinaḥ krodho'pi te'nugraha eva sammataḥ .. 34 ..

Shloka 35

तपः सुतप्तं किमनेन पूर्वं निरस्तमानेन च मानदेन । धर्मोऽथ वा सर्वजनानुकम्पया यतो भवांस्तुष्यति सर्वजीवः ॥ ३५ ॥

tapaḥ sutaptaṃ kimanena pūrvaṃ nirastamānena ca mānadena . dharmo'tha vā sarvajanānukampayā yato bhavāṃstuṣyati sarvajīvaḥ .. 35 ..

Shloka 36

कस्यानुभावोऽस्य न देव विद्महे तवाङ्घ्रिरेणु स्पर्शाधिकारः । यद्वाञ्छया श्रीर्ललनाचरत्तपो विहाय कामान् सुचिरं धृतव्रता ॥ ३६ ॥

kasyānubhāvo'sya na deva vidmahe tavāṅghrireṇu sparśādhikāraḥ . yadvāñchayā śrīrlalanācarattapo vihāya kāmān suciraṃ dhṛtavratā .. 36 ..

Shloka 37

न नाकपृष्ठं न च सार्वभौमं न पारमेष्ठ्यं न रसाधिपत्यम् । न योगसिद्धीरपुनर्भवं वा वाञ्छन्ति यत्पादरजःप्रपन्नाः ॥ ३७ ॥

na nākapṛṣṭhaṃ na ca sārvabhaumaṃ na pārameṣṭhyaṃ na rasādhipatyam . na yogasiddhīrapunarbhavaṃ vā vāñchanti yatpādarajaḥprapannāḥ .. 37 ..

Shloka 38

तदेष नाथाप दुरापमन्यैः तमोजनिः क्रोधवशोऽप्यहीशः । संसारचक्रे भ्रमतः शरीरिणो यदिच्छतः स्याद् विभवः समक्षः ॥ ३८ ॥

tadeṣa nāthāpa durāpamanyaiḥ tamojaniḥ krodhavaśo'pyahīśaḥ . saṃsāracakre bhramataḥ śarīriṇo yadicchataḥ syād vibhavaḥ samakṣaḥ .. 38 ..

Shloka 39

नमस्तुभ्यं भगवते पुरुषाय महात्मने । भूतावासाय भूताय पराय परमात्मने ॥ ३९ ॥

namastubhyaṃ bhagavate puruṣāya mahātmane . bhūtāvāsāya bhūtāya parāya paramātmane .. 39 ..

Shloka 40

ज्ञानविज्ञाननिधये ब्रह्मणेऽनन्तशक्तये । अगुणायाविकाराय नमस्तेऽप्राकृताय च ॥ ४० ॥

jñānavijñānanidhaye brahmaṇe'nantaśaktaye . aguṇāyāvikārāya namaste'prākṛtāya ca .. 40 ..

Shloka 41

कालाय कालनाभाय कालावयवसाक्षिणे । विश्वाय तदुपद्रष्ट्रे तत्कर्त्रे विश्वहेतवे ॥ ४१ ॥

kālāya kālanābhāya kālāvayavasākṣiṇe . viśvāya tadupadraṣṭre tatkartre viśvahetave .. 41 ..

Shloka 42

भूतमात्रेन्द्रियप्राण मनोबुद्ध्याशयात्मने । त्रिगुणेनाभिमानेन गूढस्वात्मानुभूतये ॥ ४२ ॥

bhūtamātrendriyaprāṇa manobuddhyāśayātmane . triguṇenābhimānena gūḍhasvātmānubhūtaye .. 42 ..

Shloka 43

नमोऽनन्ताय सूक्ष्माय कूटस्थाय विपश्चिते । नानावादानुरोधाय वाच्यवाचक शक्तये ॥ ४३ ॥

namo'nantāya sūkṣmāya kūṭasthāya vipaścite . nānāvādānurodhāya vācyavācaka śaktaye .. 43 ..

Shloka 44

नमः प्रमाणमूलाय कवये शास्त्रयोनये । प्रवृत्ताय निवृत्ताय निगमाय नमो नमः ॥ ४४ ॥

namaḥ pramāṇamūlāya kavaye śāstrayonaye . pravṛttāya nivṛttāya nigamāya namo namaḥ .. 44 ..

Shloka 45

नमः कृष्णाय रामाय वसुदेवसुताय च । प्रद्युम्नायानिरुद्धाय सात्वतां पतये नमः ॥ ४५ ॥

namaḥ kṛṣṇāya rāmāya vasudevasutāya ca . pradyumnāyāniruddhāya sātvatāṃ pataye namaḥ .. 45 ..

Shloka 46

नमो गुणप्रदीपाय गुणात्मच्छादनाय च । गुणवृत्त्युपलक्ष्याय गुणद्रष्टे स्वसंविदे ॥ ४६ ॥

namo guṇapradīpāya guṇātmacchādanāya ca . guṇavṛttyupalakṣyāya guṇadraṣṭe svasaṃvide .. 46 ..

Shloka 47

अव्याकृतविहाराय सर्वव्याकृतसिद्धये । हृषीकेश नमस्तेऽस्तु मुनये मौनशीलिने ॥ ४७ ॥

avyākṛtavihārāya sarvavyākṛtasiddhaye . hṛṣīkeśa namaste'stu munaye maunaśīline .. 47 ..

Shloka 48

परावरगतिज्ञाय सर्वाध्यक्षाय ते नमः । अविश्वाय च विश्वाय तद्द्रष्टेऽस्य च हेतवे ॥ ४८ ॥

parāvaragatijñāya sarvādhyakṣāya te namaḥ . aviśvāya ca viśvāya taddraṣṭe'sya ca hetave .. 48 ..

Shloka 49

त्वं ह्यस्य जन्मस्थितिसंयमान् प्रभो गुणैरनीहोऽकृत कालशक्तिधृक् । तत्तत् स्वभावान् प्रतिबोधयन् सतः समीक्षयामोघविहार ईहसे ॥ ४९ ॥

tvaṃ hyasya janmasthitisaṃyamān prabho guṇairanīho'kṛta kālaśaktidhṛk . tattat svabhāvān pratibodhayan sataḥ samīkṣayāmoghavihāra īhase .. 49 ..

Shloka 50

तस्यैव तेऽमूस्तनवस्त्रिलोक्यां शान्ता अशान्ता उत मूढयोनयः । शान्ताः प्रियास्ते ह्यधुनावितुं सतां स्थातुश्च ते धर्मपरीप्सयेहतः ॥ ५० ॥

tasyaiva te'mūstanavastrilokyāṃ śāntā aśāntā uta mūḍhayonayaḥ . śāntāḥ priyāste hyadhunāvituṃ satāṃ sthātuśca te dharmaparīpsayehataḥ .. 50 ..

Shloka 51

अपराधः सकृद् भर्त्रा सोढव्यः स्वप्रजाकृतः । क्षन्तुमर्हसि शान्तात्मम् मूढस्य त्वामजानतः ॥ ५१ ॥

aparādhaḥ sakṛd bhartrā soḍhavyaḥ svaprajākṛtaḥ . kṣantumarhasi śāntātmam mūḍhasya tvāmajānataḥ .. 51 ..

Shloka 52

अनुगृह्णीष्व भगवन् प्राणांस्त्यजति पन्नगः । स्त्रीणां नः साधुशोच्यानां पतिः प्राणः प्रदीयताम् ॥ ५२ ॥

anugṛhṇīṣva bhagavan prāṇāṃstyajati pannagaḥ . strīṇāṃ naḥ sādhuśocyānāṃ patiḥ prāṇaḥ pradīyatām .. 52 ..

Shloka 53

विधेहि ते किङ्करीणां अनुष्ठेयं तवाज्ञया । यच्छ्रद्धयानुतिष्ठन् वै मुच्यते सर्वतो भयात् ॥ ५३ ॥

vidhehi te kiṅkarīṇāṃ anuṣṭheyaṃ tavājñayā . yacchraddhayānutiṣṭhan vai mucyate sarvato bhayāt .. 53 ..

Shloka 54

इत्थं स नागपत्नीभिः भगवान् समभिष्टुतः । मूर्च्छितं भग्नशिरसं विससर्जाङ्घ्रिकुट्टनैः ॥ ५४ ॥

itthaṃ sa nāgapatnībhiḥ bhagavān samabhiṣṭutaḥ . mūrcchitaṃ bhagnaśirasaṃ visasarjāṅghrikuṭṭanaiḥ .. 54 ..

Shloka 55

प्रतिलब्धेन्द्रियप्राणः कालियः शनकैर्हरिम् । कृच्छ्रात् समुच्छ्वसन् दीनः कृष्णं प्राह कृताञ्जलिः ॥ ५५ ॥

pratilabdhendriyaprāṇaḥ kāliyaḥ śanakairharim . kṛcchrāt samucchvasan dīnaḥ kṛṣṇaṃ prāha kṛtāñjaliḥ .. 55 ..

Shloka 56

वयं खलाः सहोत्पत्त्या तमसा दीर्घमन्यवः । स्वभावो दुस्त्यजो नाथ लोकानां यदसद्ग्रहः ॥ ५६ ॥

vayaṃ khalāḥ sahotpattyā tamasā dīrghamanyavaḥ . svabhāvo dustyajo nātha lokānāṃ yadasadgrahaḥ .. 56 ..

Shloka 57

त्वया सृष्टमिदं विश्वं धातर्गुणविसर्जनम् । नानास्वभाववीर्यौजो योनिबीजाशयाकृति ॥ ५७ ॥

tvayā sṛṣṭamidaṃ viśvaṃ dhātarguṇavisarjanam . nānāsvabhāvavīryaujo yonibījāśayākṛti .. 57 ..

Shloka 58

वयं च तत्र भगवन् सर्पा जात्युरुमन्यवः । कथं त्यजामस्त्वन्मायां दुस्त्यजां मोहिताः स्वयम् ॥ ५८ ॥

vayaṃ ca tatra bhagavan sarpā jātyurumanyavaḥ . kathaṃ tyajāmastvanmāyāṃ dustyajāṃ mohitāḥ svayam .. 58 ..

Shloka 59

भवान् हि कारणं तत्र सर्वज्ञो जगदीश्वरः । अनुग्रहं निग्रहं वा मन्यसे तद् विधेहि नः ॥ ५९ ॥

bhavān hi kāraṇaṃ tatra sarvajño jagadīśvaraḥ . anugrahaṃ nigrahaṃ vā manyase tad vidhehi naḥ .. 59 ..

Shloka 60

इत्याकर्ण्य वचः प्राह भगवान् कार्यमानुषः । नात्र स्थेयं त्वया सर्प समुद्रं याहि मा चिरम् । स्वज्ञात्यपत्यदाराढ्यो गोनृभिर्भुज्यतां नदी ॥ ६० ॥

ityākarṇya vacaḥ prāha bhagavān kāryamānuṣaḥ . nātra stheyaṃ tvayā sarpa samudraṃ yāhi mā ciram . svajñātyapatyadārāḍhyo gonṛbhirbhujyatāṃ nadī .. 60 ..

Shloka 61

य एतत् संस्मरेन् मर्त्यः तुभ्यं मदनुशासनम् । कीर्तयन् उभयोः सन्ध्योः न युष्मद् भयमाप्नुयात् ॥ ६१ ॥

ya etat saṃsmaren martyaḥ tubhyaṃ madanuśāsanam . kīrtayan ubhayoḥ sandhyoḥ na yuṣmad bhayamāpnuyāt .. 61 ..

Shloka 62

योऽस्मिन् स्नात्वा मदाक्रीडे देवादीन् तर्पयेज्जलैः । उपोष्य मां स्मरन्नर्चेत् सर्वपापैः प्रमुच्यते ॥ ६२ ॥

yo'smin snātvā madākrīḍe devādīn tarpayejjalaiḥ . upoṣya māṃ smarannarcet sarvapāpaiḥ pramucyate .. 62 ..

Shloka 63

द्वीपं रमणकं हित्वा ह्रदमेतमुपाश्रितः । यद् भयात्स सुपर्णस्त्वां नाद्यान्मत्पाद लाञ्छितम् ॥ ६३ ॥

dvīpaṃ ramaṇakaṃ hitvā hradametamupāśritaḥ . yad bhayātsa suparṇastvāṃ nādyānmatpāda lāñchitam .. 63 ..

Shloka 64

एवमुक्तो भगवता कृष्णेनाद्भुतकर्मणा । तं पूजयामास मुदा नागपत्न्यश्च सादरम् ॥ ६४ ॥

evamukto bhagavatā kṛṣṇenādbhutakarmaṇā . taṃ pūjayāmāsa mudā nāgapatnyaśca sādaram .. 64 ..

Shloka 65

दिव्याम्बरस्रङ् मणिभिः परार्ध्यैरपि भूषणैः । दिव्यगन्धानुलेपैश्च महत्योत्पलमालया ॥ ६५ ॥

divyāmbarasraṅ maṇibhiḥ parārdhyairapi bhūṣaṇaiḥ . divyagandhānulepaiśca mahatyotpalamālayā .. 65 ..

Shloka 66

पूजयित्वा जगन्नाथं प्रसाद्य गरुडध्वजम् । ततः प्रीतोऽभ्यनुज्ञातः परिक्रम्याभिवन्द्य तम् ॥ ६६ ॥

pūjayitvā jagannāthaṃ prasādya garuḍadhvajam . tataḥ prīto'bhyanujñātaḥ parikramyābhivandya tam .. 66 ..

Shloka 67

सकलत्रसुहृत्पुत्रो द्वीपमब्धेर्जगाम ह । तदैव सामृतजला यमुना निर्विषाभवत् । अनुग्रहाद् भगवतः क्रीडामानुषरूपिणः ॥ ६७ ॥

sakalatrasuhṛtputro dvīpamabdherjagāma ha . tadaiva sāmṛtajalā yamunā nirviṣābhavat . anugrahād bhagavataḥ krīḍāmānuṣarūpiṇaḥ .. 67 ..

Shloka 68

इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां दशमस्कन्धे पूर्वार्धे षोडशोऽध्यायः ॥ १६ ॥

iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhe pūrvārdhe ṣoḍaśo'dhyāyaḥ .. 16 ..

Shloka 69

हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥

hariḥ oṃ tatsat śrīkṛṣṇārpaṇamastu ..

Languages

Saved

Languages

Saved

Mudra Cost for Each Feature

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.