श्रीअक्रूर उवाच - ( मिश्र )
नतोऽस्म्यहं त्वाखिलहेतुहेतुं नारायणं पूरुषमाद्यमव्ययम् । यन्नाभिजातादरविन्दकोषाद् ब्रह्माऽऽविरासीद् यत एष लोकः ॥ १ ॥
nato'smyahaṃ tvākhilahetuhetuṃ nārāyaṇaṃ pūruṣamādyamavyayam | yannābhijātādaravindakoṣād brahmā''virāsīd yata eṣa lokaḥ || 1 ||
भूस्तोयमग्निः पवनं खमादिः महानजादिर्मन इन्द्रियाणि । सर्वेन्द्रियार्था विबुधाश्च सर्वे ये हेतवस्ते जगतोऽङ्गभूताः ॥ २ ॥
bhūstoyamagniḥ pavanaṃ khamādiḥ mahānajādirmana indriyāṇi | sarvendriyārthā vibudhāśca sarve ye hetavaste jagato'ṅgabhūtāḥ || 2 ||
नैते स्वरूपं विदुरात्मनस्ते ह्यजादयोऽनात्मतया गृहीताः । अजोऽनुबद्धः स गुणैरजाया गुणात् परं वेद न ते स्वरूपम् ॥ ३ ॥
naite svarūpaṃ vidurātmanaste hyajādayo'nātmatayā gṛhītāḥ | ajo'nubaddhaḥ sa guṇairajāyā guṇāt paraṃ veda na te svarūpam || 3 ||
( अनुष्टुप् )
त्वां योगिनो यजन्त्यद्धा महापुरुषमीश्वरम् । साध्यात्मं साधिभूतं च साधिदैवं च साधवः ॥ ४ ॥
tvāṃ yogino yajantyaddhā mahāpuruṣamīśvaram | sādhyātmaṃ sādhibhūtaṃ ca sādhidaivaṃ ca sādhavaḥ || 4 ||
त्रय्या च विद्यया केचित् त्वां वै वैतानिका द्विजाः । यजन्ते विततैर्यज्ञैः नानारूपामराख्यया ॥ ५ ॥
trayyā ca vidyayā kecit tvāṃ vai vaitānikā dvijāḥ | yajante vitatairyajñaiḥ nānārūpāmarākhyayā || 5 ||
एके त्वाखिलकर्माणि सन्न्यस्योपशमं गताः । ज्ञानिनो ज्ञानयज्ञेन यजन्ति ज्ञानविग्रहम् ॥ ६ ॥
eke tvākhilakarmāṇi sannyasyopaśamaṃ gatāḥ | jñānino jñānayajñena yajanti jñānavigraham || 6 ||
अन्ये च संस्कृतात्मानो विधिनाभिहितेन ते । यजन्ति त्वन्मयास्त्वां वै बहुमूर्त्येकमूर्तिकम् ॥ ७ ॥
anye ca saṃskṛtātmāno vidhinābhihitena te | yajanti tvanmayāstvāṃ vai bahumūrtyekamūrtikam || 7 ||
त्वामेवान्ये शिवोक्तेन मार्गेण शिवरूपिणम् । बह्वाचार्यविभेदेन भगवन् समुपासते ॥ ८ ॥
tvāmevānye śivoktena mārgeṇa śivarūpiṇam | bahvācāryavibhedena bhagavan samupāsate || 8 ||
सर्व एव यजन्ति त्वां सर्वदेवमयेश्वरम् । येऽप्यन्यदेवताभक्ता यद्यप्यन्यधियः प्रभो ॥ ९ ॥
sarva eva yajanti tvāṃ sarvadevamayeśvaram | ye'pyanyadevatābhaktā yadyapyanyadhiyaḥ prabho || 9 ||
यथाद्रिप्रभवा नद्यः पर्जन्यापूरिताः प्रभो । विशन्ति सर्वतः सिन्धुं तद्वत्त्वां गतयोऽन्ततः ॥ १० ॥
yathādriprabhavā nadyaḥ parjanyāpūritāḥ prabho | viśanti sarvataḥ sindhuṃ tadvattvāṃ gatayo'ntataḥ || 10 ||
सत्त्वं रजस्तम इति भवतः प्रकृतेर्गुणाः । तेषु हि प्राकृताः प्रोता आब्रह्मस्थावरादयः ॥ ११ ॥
sattvaṃ rajastama iti bhavataḥ prakṛterguṇāḥ | teṣu hi prākṛtāḥ protā ābrahmasthāvarādayaḥ || 11 ||
( मिश्र )
तुभ्यं नमस्तेऽस्त्वविषक्तदृष्टये सर्वात्मने सर्वधियां च साक्षिणे । गुणप्रवाहोऽयमविद्यया कृतः प्रवर्तते देवनृतिर्यगात्मसु ॥ १२ ॥
tubhyaṃ namaste'stvaviṣaktadṛṣṭaye sarvātmane sarvadhiyāṃ ca sākṣiṇe | guṇapravāho'yamavidyayā kṛtaḥ pravartate devanṛtiryagātmasu || 12 ||
अग्निर्मुखं तेऽवनिरङ्घ्रिरीक्षणं सूर्यो नभो नाभिरथो दिशः श्रुतिः । द्यौः कं सुरेन्द्रास्तव बाहवोऽर्णवाः कुक्षिर्मरुत् प्राणबलं प्रकल्पितम् ॥ १३ ॥
agnirmukhaṃ te'vaniraṅghrirīkṣaṇaṃ sūryo nabho nābhiratho diśaḥ śrutiḥ | dyauḥ kaṃ surendrāstava bāhavo'rṇavāḥ kukṣirmarut prāṇabalaṃ prakalpitam || 13 ||
रोमाणि वृक्षौषधयः शिरोरुहा । मेघाः परस्यास्थिनखानि तेऽद्रयः । निमेषणं रात्र्यहनी प्रजापतिः मेढ्रस्तु वृष्टिस्तव वीर्यमिष्यते ॥ १४ ॥
romāṇi vṛkṣauṣadhayaḥ śiroruhā | meghāḥ parasyāsthinakhāni te'drayaḥ | nimeṣaṇaṃ rātryahanī prajāpatiḥ meḍhrastu vṛṣṭistava vīryamiṣyate || 14 ||
त्वय्यव्ययात्मन् पुरुषे प्रकल्पिता लोकाः सपाला बहुजीवसङ्कुलाः । यथा जले सञ्जिहते जलौकसो ऽप्युदुम्बरे वा मशका मनोमये ॥ १५ ॥
tvayyavyayātman puruṣe prakalpitā lokāḥ sapālā bahujīvasaṅkulāḥ | yathā jale sañjihate jalaukaso 'pyudumbare vā maśakā manomaye || 15 ||
यानि यानीह रूपाणि क्रीडनार्थं बिभर्षि हि । तैरामृष्टशुचो लोका मुदा गायन्ति ते यशः ॥ १६ ॥
yāni yānīha rūpāṇi krīḍanārthaṃ bibharṣi hi | tairāmṛṣṭaśuco lokā mudā gāyanti te yaśaḥ || 16 ||
( अनुष्टुप् )
नमः कारणमत्स्याय प्रलयाब्धिचराय च । हयशीर्ष्णे नमस्तुभ्यं मधुकैटभमृत्यवे ॥ १७ ॥
namaḥ kāraṇamatsyāya pralayābdhicarāya ca | hayaśīrṣṇe namastubhyaṃ madhukaiṭabhamṛtyave || 17 ||
अकूपाराय बृहते नमो मन्दरधारिणे । क्षित्युद्धारविहाराय नमः सूकरमूर्तये ॥ १८ ॥
akūpārāya bṛhate namo mandaradhāriṇe | kṣityuddhāravihārāya namaḥ sūkaramūrtaye || 18 ||
नमस्तेऽद्भुतसिंहाय साधुलोकभयापह । वामनाय नमस्तुभ्यं क्रान्तत्रिभुवनाय च ॥ १९ ॥
namaste'dbhutasiṃhāya sādhulokabhayāpaha | vāmanāya namastubhyaṃ krāntatribhuvanāya ca || 19 ||
नमो भृगूणां पतये दृप्तक्षत्रवनच्छिदे । नमस्ते रघुवर्याय रावणान्तकराय च ॥ २० ॥
namo bhṛgūṇāṃ pataye dṛptakṣatravanacchide | namaste raghuvaryāya rāvaṇāntakarāya ca || 20 ||
नमस्ते वासुदेवाय नमः सङ्कर्षणाय च । प्रद्युम्नायनिरुद्धाय सात्वतां पतये नमः ॥ २१ ॥
namaste vāsudevāya namaḥ saṅkarṣaṇāya ca | pradyumnāyaniruddhāya sātvatāṃ pataye namaḥ || 21 ||
नमो बुद्धाय शुद्धाय दैत्यदानवमोहिने । म्लेच्छप्रायक्षत्रहन्त्रे नमस्ते कल्किरूपिणे ॥ २२ ॥
namo buddhāya śuddhāya daityadānavamohine | mlecchaprāyakṣatrahantre namaste kalkirūpiṇe || 22 ||
भगवन् जीवलोकोऽयं मोहितस्तव मायया । अहं ममेत्यसद्ग्राहो भ्राम्यते कर्मवर्त्मसु ॥ २३ ॥
bhagavan jīvaloko'yaṃ mohitastava māyayā | ahaṃ mametyasadgrāho bhrāmyate karmavartmasu || 23 ||
अहं चात्मात्मजागार दारार्थस्वजनादिषु । भ्रमामि स्वप्नकल्पेषु मूढः सत्यधिया विभो ॥ २४ ॥
ahaṃ cātmātmajāgāra dārārthasvajanādiṣu | bhramāmi svapnakalpeṣu mūḍhaḥ satyadhiyā vibho || 24 ||
अनित्यानात्मदुःखेषु विपर्ययमतिर्ह्यहम् । द्वन्द्वारामस्तमोविष्टो न जाने त्वात्मनः प्रियम् ॥ २५ ॥
anityānātmaduḥkheṣu viparyayamatirhyaham | dvandvārāmastamoviṣṭo na jāne tvātmanaḥ priyam || 25 ||
यथाबुधो जलं हित्वा प्रतिच्छन्नं तदुद्भवैः । अभ्येति मृगतृष्णां वै तद्वत्त्वाहं पराङ्मुखः ॥ २६ ॥
yathābudho jalaṃ hitvā praticchannaṃ tadudbhavaiḥ | abhyeti mṛgatṛṣṇāṃ vai tadvattvāhaṃ parāṅmukhaḥ || 26 ||
नोत्सहेऽहं कृपणधीः कामकर्महतं मनः । रोद्धुं प्रमाथिभिश्चाक्षैः ह्रियमाणमितस्ततः ॥ २७ ॥
notsahe'haṃ kṛpaṇadhīḥ kāmakarmahataṃ manaḥ | roddhuṃ pramāthibhiścākṣaiḥ hriyamāṇamitastataḥ || 27 ||
( वसंततिलका )
सोऽहं तवाङ्घ्र्युपगतोऽस्म्यसतां दुरापं तच्चाप्यहं भवदनुग्रह ईश मन्ये । पुंसो भवेद् यर्हि संसरणापवर्गः त्वय्यब्जनाभ सदुपासनया मतिः स्यात् ॥ २८ ॥
so'haṃ tavāṅghryupagato'smyasatāṃ durāpaṃ taccāpyahaṃ bhavadanugraha īśa manye | puṃso bhaved yarhi saṃsaraṇāpavargaḥ tvayyabjanābha sadupāsanayā matiḥ syāt || 28 ||
( अनुष्टुप् )
नमो विज्ञानमात्राय सर्वप्रत्ययहेतवे । पुरुषेशप्रधानाय ब्रह्मणेऽनन्तशक्तये ॥ २९ ॥
namo vijñānamātrāya sarvapratyayahetave | puruṣeśapradhānāya brahmaṇe'nantaśaktaye || 29 ||
नमस्ते वासुदेवाय सर्वभूतक्षयाय च । हृषीकेश नमस्तुभ्यं प्रपन्नं पाहि मां प्रभो ॥ ३० ॥
namaste vāsudevāya sarvabhūtakṣayāya ca | hṛṣīkeśa namastubhyaṃ prapannaṃ pāhi māṃ prabho || 30 ||
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां दशमस्कन्धे पूर्वार्धे अक्रूरस्तुतिर्नाम चत्वारिंशोऽध्यायः ॥ ४० ॥
iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhe pūrvārdhe akrūrastutirnāma catvāriṃśo'dhyāyaḥ || 40 ||
हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥
hariḥ ॐ tatsat śrīkṛṣṇārpaṇamastu ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
