श्रीशुक उवाच।
वृष्णीनां प्रवरो मन्त्री कृष्णस्य दयितः सखा। शिष्यो बृहस्पतेः साक्षादुद्धवो बुद्धिसत्तमः १।
vṛṣṇīnāṃ pravaro mantrī kṛṣṇasya dayitaḥ sakhā| śiṣyo bṛhaspateḥ sākṣāduddhavo buddhisattamaḥ 1|
तमाह भगवान्प्रेष्ठं भक्तमेकान्तिनं क्वचित्। गृहीत्वा पाणिना पाणिं प्रपन्नार्तिहरो हरिः २।
tamāha bhagavānpreṣṭhaṃ bhaktamekāntinaṃ kvacit| gṛhītvā pāṇinā pāṇiṃ prapannārtiharo hariḥ 2|
गच्छोद्धव व्रजं सौम्य पित्रोर्नौ प्रीतिमावह। गोपीनां मद्वियोगाधिं मत्सन्देशैर्विमोचय ३।
gacchoddhava vrajaṃ saumya pitrornau prītimāvaha| gopīnāṃ madviyogādhiṃ matsandeśairvimocaya 3|
ता मन्मनस्का मत्प्राणा मदर्थे त्यक्तदैहिकाः। मामेव दयितं प्रेष्ठमात्मानं मनसा गताः । ये त्यक्तलोकधर्माश्च मदर्थे तान्बिभर्म्यहम् ४।
tā manmanaskā matprāṇā madarthe tyaktadaihikāḥ| māmeva dayitaṃ preṣṭhamātmānaṃ manasā gatāḥ | ye tyaktalokadharmāśca madarthe tānbibharmyaham 4|
मयि ताः प्रेयसां प्रेष्ठे दूरस्थे गोकुलस्त्रियः। स्मरन्त्योऽङ्ग विमुह्यन्ति विरहौत्कण्ठ्यविह्वलाः ५।
mayi tāḥ preyasāṃ preṣṭhe dūrasthe gokulastriyaḥ| smarantyo'ṅga vimuhyanti virahautkaṇṭhyavihvalāḥ 5|
धारयन्त्यतिकृच्छ्रेण प्रायः प्राणान्कथञ्चन। प्रत्यागमनसन्देशैर्बल्लव्यो मे मदात्मिकाः ६।
dhārayantyatikṛcchreṇa prāyaḥ prāṇānkathañcana| pratyāgamanasandeśairballavyo me madātmikāḥ 6|
श्रीशुक उवाच।
इत्युक्त उद्धवो राजन्सन्देशं भर्तुरादृतः। आदाय रथमारुह्य प्रययौ नन्दगोकुलम् ७।
ityukta uddhavo rājansandeśaṃ bharturādṛtaḥ| ādāya rathamāruhya prayayau nandagokulam 7|
प्राप्तो नन्दव्रजं श्रीमान्निम्लोचति विभावसौ। छन्नयानः प्रविशतां पशूनां खुररेणुभिः ८।
prāpto nandavrajaṃ śrīmānnimlocati vibhāvasau| channayānaḥ praviśatāṃ paśūnāṃ khurareṇubhiḥ 8|
वासितार्थेऽभियुध्यद्भिर्नादितं शुष्मिभिर्वृषैः। धावन्तीभिश्च वास्राभिरूधोभारैः स्ववत्सकान् ९।
vāsitārthe'bhiyudhyadbhirnāditaṃ śuṣmibhirvṛṣaiḥ| dhāvantībhiśca vāsrābhirūdhobhāraiḥ svavatsakān 9|
इतस्ततो विलङ्घद्भिर्गोवत्सैर्मण्डितं सितैः। गोदोहशब्दाभिरवं वेणूनां निःस्वनेन च १०।
itastato vilaṅghadbhirgovatsairmaṇḍitaṃ sitaiḥ| godohaśabdābhiravaṃ veṇūnāṃ niḥsvanena ca 10|
गायन्तीभिश्च कर्माणि शुभानि बलकृष्णयोः। स्वलङ्कृताभिर्गोपीभिर्गोपैश्च सुविराजितम् ११।
gāyantībhiśca karmāṇi śubhāni balakṛṣṇayoḥ| svalaṅkṛtābhirgopībhirgopaiśca suvirājitam 11|
अग्न्यर्कातिथिगोविप्र पितृदेवार्चनान्वितैः। धूपदीपैश्च माल्यैश्च गोपावासैर्मनोरमम् १२।
agnyarkātithigovipra pitṛdevārcanānvitaiḥ| dhūpadīpaiśca mālyaiśca gopāvāsairmanoramam 12|
सर्वतः पुष्पितवनं द्विजालिकुलनादितम्। हंसकारण्डवाकीर्णैः पद्मषण्डैश्च मण्डितम् १३।
sarvataḥ puṣpitavanaṃ dvijālikulanāditam| haṃsakāraṇḍavākīrṇaiḥ padmaṣaṇḍaiśca maṇḍitam 13|
तमागतं समागम्य कृष्णस्यानुचरं प्रियम्। नन्दः प्रीतः परिष्वज्य वासुदेवधियार्चयत् १४।
tamāgataṃ samāgamya kṛṣṇasyānucaraṃ priyam| nandaḥ prītaḥ pariṣvajya vāsudevadhiyārcayat 14|
भोजितं परमान्नेन संविष्टं कशिपौ सुखम्। गतश्रमं पर्यपृच्छत्पादसंवाहनादिभिः १५।
bhojitaṃ paramānnena saṃviṣṭaṃ kaśipau sukham| gataśramaṃ paryapṛcchatpādasaṃvāhanādibhiḥ 15|
कच्चिदङ्ग महाभाग सखा नः शूरनन्दनः। आस्ते कुशल्यपत्याद्यैर्युक्तो मुक्तः सुहृद्व्रतः १६।
kaccidaṅga mahābhāga sakhā naḥ śūranandanaḥ| āste kuśalyapatyādyairyukto muktaḥ suhṛdvrataḥ 16|
दिष्ट्या कंसो हतः पापः सानुगः स्वेन पाप्मना। साधूनां धर्मशीलानां यदूनां द्वेष्टि यः सदा १७।
diṣṭyā kaṃso hataḥ pāpaḥ sānugaḥ svena pāpmanā| sādhūnāṃ dharmaśīlānāṃ yadūnāṃ dveṣṭi yaḥ sadā 17|
अपि स्मरति नः कृष्णो मातरं सुहृदः सखीन्। गोपान्व्रजं चात्मनाथं गावो वृन्दावनं गिरिम् १८।
api smarati naḥ kṛṣṇo mātaraṃ suhṛdaḥ sakhīn| gopānvrajaṃ cātmanāthaṃ gāvo vṛndāvanaṃ girim 18|
अप्यायास्यति गोविन्दः स्वजनान्सकृदीक्षितुम्। तर्हि द्रक्ष्याम तद्वक्त्रं सुनसं सुस्मितेक्षणम् १९।
apyāyāsyati govindaḥ svajanānsakṛdīkṣitum| tarhi drakṣyāma tadvaktraṃ sunasaṃ susmitekṣaṇam 19|
दावाग्नेर्वातवर्षाच्च वृषसर्पाच्च रक्षिताः। दुरत्ययेभ्यो मृत्युभ्यः कृष्णेन सुमहात्मना २०।
dāvāgnervātavarṣācca vṛṣasarpācca rakṣitāḥ| duratyayebhyo mṛtyubhyaḥ kṛṣṇena sumahātmanā 20|
स्मरतां कृष्णवीर्याणि लीलापाङ्गनिरीक्षितम्। हसितं भाषितं चाङ्ग सर्वा नः शिथिलाः क्रियाः २१।
smaratāṃ kṛṣṇavīryāṇi līlāpāṅganirīkṣitam| hasitaṃ bhāṣitaṃ cāṅga sarvā naḥ śithilāḥ kriyāḥ 21|
सरिच्छैलवनोद्देशान्मुकुन्दपदभूषितान्। आक्रीडानीक्ष्यमाणानां मनो याति तदात्मताम् २२।
saricchailavanoddeśānmukundapadabhūṣitān| ākrīḍānīkṣyamāṇānāṃ mano yāti tadātmatām 22|
मन्ये कृष्णं च रामं च प्राप्ताविह सुरोत्तमौ। सुराणां महदर्थाय गर्गस्य वचनं यथा २३।
manye kṛṣṇaṃ ca rāmaṃ ca prāptāviha surottamau| surāṇāṃ mahadarthāya gargasya vacanaṃ yathā 23|
कंसं नागायुतप्राणं मल्लौ गजपतिं यथा। अवधिष्टां लीलयैव पशूनिव मृगाधिपः २४।
kaṃsaṃ nāgāyutaprāṇaṃ mallau gajapatiṃ yathā| avadhiṣṭāṃ līlayaiva paśūniva mṛgādhipaḥ 24|
तालत्रयं महासारं धनुर्यष्टिमिवेभराट्। बभञ्जैकेन हस्तेन सप्ताहमदधाद्गिरिम् २५।
tālatrayaṃ mahāsāraṃ dhanuryaṣṭimivebharāṭ| babhañjaikena hastena saptāhamadadhādgirim 25|
प्रलम्बो धेनुकोऽरिष्टस्तृणावर्तो बकादयः। दैत्याः सुरासुरजितो हता येनेह लीलया २६।
pralambo dhenuko'riṣṭastṛṇāvarto bakādayaḥ| daityāḥ surāsurajito hatā yeneha līlayā 26|
श्रीशुक उवाच।
इति संस्मृत्य संस्मृत्य नन्दः कृष्णानुरक्तधीः। अत्युत्कण्ठोऽभवत्तूष्णीं प्रेमप्रसरविह्वलः २७।
iti saṃsmṛtya saṃsmṛtya nandaḥ kṛṣṇānuraktadhīḥ| atyutkaṇṭho'bhavattūṣṇīṃ premaprasaravihvalaḥ 27|
यशोदा वर्ण्यमानानि पुत्रस्य चरितानि च। शृण्वन्त्यश्रूण्यवास्राक्षीत्स्नेहस्नुतपयोधरा २८।
yaśodā varṇyamānāni putrasya caritāni ca| śṛṇvantyaśrūṇyavāsrākṣītsnehasnutapayodharā 28|
तयोरित्थं भगवति कृष्णे नन्दयशोदयोः। वीक्ष्यानुरागं परमं नन्दमाहोद्धवो मुदा २९।
tayoritthaṃ bhagavati kṛṣṇe nandayaśodayoḥ| vīkṣyānurāgaṃ paramaṃ nandamāhoddhavo mudā 29|
श्रीउद्धव उवाच।
युवां श्लाघ्यतमौ नूनं देहिनामिह मानद। नारायणेऽखिलगुरौ यत्कृता मतिरीदृशी ३०।
yuvāṃ ślāghyatamau nūnaṃ dehināmiha mānada| nārāyaṇe'khilagurau yatkṛtā matirīdṛśī 30|
एतौ हि विश्वस्य च बीजयोनी रामो मुकुन्दः पुरुषः प्रधानम्। अन्वीय भूतेषु विलक्षणस्य ज्ञानस्य चेशात इमौ पुराणौ ३१।
etau hi viśvasya ca bījayonī rāmo mukundaḥ puruṣaḥ pradhānam| anvīya bhūteṣu vilakṣaṇasya jñānasya ceśāta imau purāṇau 31|
यस्मिन्जनः प्राणवियोगकाले क्षणं समावेश्य मनोऽविशुद्धम्। निर्हृत्य कर्माशयमाशु याति परां गतिं ब्रह्ममयोऽर्कवर्णः ३२।
yasminjanaḥ prāṇaviyogakāle kṣaṇaṃ samāveśya mano'viśuddham| nirhṛtya karmāśayamāśu yāti parāṃ gatiṃ brahmamayo'rkavarṇaḥ 32|
तस्मिन्भवन्तावखिलात्महेतौ नारायणे कारणमर्त्यमूर्तौ। भावं विधत्तां नितरां महात्मन्किं वावशिष्टं युवयोः सुकृत्यम् ३३।
tasminbhavantāvakhilātmahetau nārāyaṇe kāraṇamartyamūrtau| bhāvaṃ vidhattāṃ nitarāṃ mahātmankiṃ vāvaśiṣṭaṃ yuvayoḥ sukṛtyam 33|
आगमिष्यत्यदीर्घेण कालेन व्रजमच्युतः। प्रियं विधास्यते पित्रोर्भगवान्सात्वतां पतिः ३४।
āgamiṣyatyadīrgheṇa kālena vrajamacyutaḥ| priyaṃ vidhāsyate pitrorbhagavānsātvatāṃ patiḥ 34|
हत्वा कंसं रङ्गमध्ये प्रतीपं सर्वसात्वताम्। यदाह वः समागत्य कृष्णः सत्यं करोति तत् ३५।
hatvā kaṃsaṃ raṅgamadhye pratīpaṃ sarvasātvatām| yadāha vaḥ samāgatya kṛṣṇaḥ satyaṃ karoti tat 35|
मा खिद्यतं महाभागौ द्रक्ष्यथः कृष्णमन्तिके। अन्तर्हृदि स भूतानामास्ते ज्योतिरिवैधसि ३६।
mā khidyataṃ mahābhāgau drakṣyathaḥ kṛṣṇamantike| antarhṛdi sa bhūtānāmāste jyotirivaidhasi 36|
न ह्यस्यास्ति प्रियः कश्चिन्नाप्रियो वास्त्यमानिनः। नोत्तमो नाधमो वापि समानस्यासमोऽपि वा ३७।
na hyasyāsti priyaḥ kaścinnāpriyo vāstyamāninaḥ| nottamo nādhamo vāpi samānasyāsamo'pi vā 37|
न माता न पिता तस्य न भार्या न सुतादयः। नात्मीयो न परश्चापि न देहो जन्म एव च ३८।
na mātā na pitā tasya na bhāryā na sutādayaḥ| nātmīyo na paraścāpi na deho janma eva ca 38|
न चास्य कर्म वा लोके सदसन्मिश्रयोनिषु। क्रीडार्थं सोऽपि साधूनां परित्राणाय कल्पते ३९।
na cāsya karma vā loke sadasanmiśrayoniṣu| krīḍārthaṃ so'pi sādhūnāṃ paritrāṇāya kalpate 39|
सत्त्वं रजस्तम इति भजते निर्गुणो गुणान्। क्रीडन्नतीतोऽपि गुणैः सृजत्यवन्हन्त्यजः ४०।
sattvaṃ rajastama iti bhajate nirguṇo guṇān| krīḍannatīto'pi guṇaiḥ sṛjatyavanhantyajaḥ 40|
यथा भ्रमरिकादृष्ट्या भ्राम्यतीव महीयते। चित्ते कर्तरि तत्रात्मा कर्तेवाहंधिया स्मृतः ४१।
yathā bhramarikādṛṣṭyā bhrāmyatīva mahīyate| citte kartari tatrātmā kartevāhaṃdhiyā smṛtaḥ 41|
युवयोरेव नैवायमात्मजो भगवान्हरिः। सर्वेषामात्मजो ह्यात्मा पिता माता स ईश्वरः ४२।
yuvayoreva naivāyamātmajo bhagavānhariḥ| sarveṣāmātmajo hyātmā pitā mātā sa īśvaraḥ 42|
दृष्टं श्रुतं भूतभवद्भविष्यत्। स्थास्नुश्चरिष्णुर्महदल्पकं च। विनाच्युताद्वस्तुतरां न वाच्यं। स एव सर्वं परमात्मभूतः ४३।
dṛṣṭaṃ śrutaṃ bhūtabhavadbhaviṣyat| sthāsnuścariṣṇurmahadalpakaṃ ca| vinācyutādvastutarāṃ na vācyaṃ| sa eva sarvaṃ paramātmabhūtaḥ 43|
एवं निशा सा ब्रुवतोर्व्यतीता नन्दस्य कृष्णानुचरस्य राजन्। गोप्यः समुत्थाय निरूप्य दीपान्वास्तून्समभ्यर्च्य दौधीन्यमन्थुन् ४४।
evaṃ niśā sā bruvatorvyatītā nandasya kṛṣṇānucarasya rājan| gopyaḥ samutthāya nirūpya dīpānvāstūnsamabhyarcya daudhīnyamanthun 44|
ता दीपदीप्तैर्मणिभिर्विरेजू रज्जूर्विकर्षद्भुजकङ्कणस्रजः। चलन्नितम्बस्तनहारकुण्डल त्विषत्कपोलारुणकुङ्कुमाननाः ४५।
tā dīpadīptairmaṇibhirvirejū rajjūrvikarṣadbhujakaṅkaṇasrajaḥ| calannitambastanahārakuṇḍala tviṣatkapolāruṇakuṅkumānanāḥ 45|
उद्गायतीनामरविन्दलोचनं व्रजाङ्गनानां दिवमस्पृशद्ध्वनिः। दध्नश्च निर्मन्थनशब्दमिश्रितो निरस्यते येन दिशाममङ्गलम् ४६।
udgāyatīnāmaravindalocanaṃ vrajāṅganānāṃ divamaspṛśaddhvaniḥ| dadhnaśca nirmanthanaśabdamiśrito nirasyate yena diśāmamaṅgalam 46|
भगवत्युदिते सूर्ये नन्दद्वारि व्रजौकसः। दृष्ट्वा रथं शातकौम्भं कस्यायमिति चाब्रुवन् ४७।
bhagavatyudite sūrye nandadvāri vrajaukasaḥ| dṛṣṭvā rathaṃ śātakaumbhaṃ kasyāyamiti cābruvan 47|
अक्रूर आगतः किं वा यः कंसस्यार्थसाधकः। येन नीतो मधुपुरीं कृष्णः कमललोचनः ४८।
akrūra āgataḥ kiṃ vā yaḥ kaṃsasyārthasādhakaḥ| yena nīto madhupurīṃ kṛṣṇaḥ kamalalocanaḥ 48|
किं साधयिष्यत्यस्माभिर्भर्तुः प्रीतस्य निष्कृतिम्। ततः स्त्रीणां वदन्तीनामुद्धवोऽगात्कृताह्निकः ४९।
kiṃ sādhayiṣyatyasmābhirbhartuḥ prītasya niṣkṛtim| tataḥ strīṇāṃ vadantīnāmuddhavo'gātkṛtāhnikaḥ 49|
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां दशमस्कन्धे पूर्वार्धे नन्दशोकापनयनं नाम षट्चत्वारिंशोऽध्यायः
iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhe pūrvārdhe nandaśokāpanayanaṃ nāma ṣaṭcatvāriṃśo'dhyāyaḥ
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
