श्रीशुक उवाच - ( अनुष्टुप् )
स गत्वा हास्तिनपुरं पौरवेन्द्रयशोऽङ्कितम् । ददर्श तत्राम्बिकेयं सभीष्मं विदुरं पृथाम् ॥ १ ॥
sa gatvā hāstinapuraṃ pauravendrayaśo'ṅkitam | dadarśa tatrāmbikeyaṃ sabhīṣmaṃ viduraṃ pṛthām || 1 ||
सहपुत्रं च बाह्लीकं भारद्वाजं सगौतमम् । कर्णं सुयोधनं द्रौणिं पाण्डवान्सुहृदोऽपरान् ॥ २ ॥
sahaputraṃ ca bāhlīkaṃ bhāradvājaṃ sagautamam | karṇaṃ suyodhanaṃ drauṇiṃ pāṇḍavānsuhṛdo'parān || 2 ||
यथावद् उपसङ्गम्य बन्धुभिर्गान्दिनीसुतः । सम्पृष्टस्तैः सुहृद्वार्तां स्वयं चापृच्छदव्ययम् ॥ ३ ॥
yathāvad upasaṅgamya bandhubhirgāndinīsutaḥ | sampṛṣṭastaiḥ suhṛdvārtāṃ svayaṃ cāpṛcchadavyayam || 3 ||
उवास कतिचिन्मासान् राज्ञो वृत्तविवित्सया । दुष्प्रजस्याल्पसारस्य खलच्छन्दानुवर्तिनः ॥ ४ ॥
uvāsa katicinmāsān rājño vṛttavivitsayā | duṣprajasyālpasārasya khalacchandānuvartinaḥ || 4 ||
तेज ओजो बलं वीर्यं प्रश्रयादींश्च सद्गुणान् । प्रजानुरागं पार्थेषु न सहद्भिश्चिकीर्षितम् ॥ ५ ॥
teja ojo balaṃ vīryaṃ praśrayādīṃśca sadguṇān | prajānurāgaṃ pārtheṣu na sahadbhiścikīrṣitam || 5 ||
कृतं च धार्तराष्ट्रैर्यद् गरदानाद्यपेशलम् । आचख्यौ सर्वमेवास्मै पृथा विदुर एव च ॥ ६ ॥
kṛtaṃ ca dhārtarāṣṭrairyad garadānādyapeśalam | ācakhyau sarvamevāsmai pṛthā vidura eva ca || 6 ||
पृथा तु भ्रातरं प्राप्तं अक्रूरमुपसृत्य तम् । उवाच जन्मनिलयं स्मरन्त्यश्रुकलेक्षणा ॥ ७ ॥
pṛthā tu bhrātaraṃ prāptaṃ akrūramupasṛtya tam | uvāca janmanilayaṃ smarantyaśrukalekṣaṇā || 7 ||
अपि स्मरन्ति नः सौम्य पितरौ भ्रातरश्च मे । भगिन्यौ भ्रातृपुत्राश्च जामयः सख्य एव च ॥ ८ ॥
api smaranti naḥ saumya pitarau bhrātaraśca me | bhaginyau bhrātṛputrāśca jāmayaḥ sakhya eva ca || 8 ||
भ्रात्रेयो भगवान् कृष्णः शरण्यो भक्तवत्सलः । पैतृष्वसेयान् स्मरति रामश्चाम्बुरुहेक्षणः ॥ ९ ॥
bhrātreyo bhagavān kṛṣṇaḥ śaraṇyo bhaktavatsalaḥ | paitṛṣvaseyān smarati rāmaścāmburuhekṣaṇaḥ || 9 ||
सपत्नमध्ये शोचन्तीं वृकानां हरिणीमिव । सान्त्वयिष्यति मां वाक्यैः पितृहीनांश्च बालकान् ॥ १० ॥
sapatnamadhye śocantīṃ vṛkānāṃ hariṇīmiva | sāntvayiṣyati māṃ vākyaiḥ pitṛhīnāṃśca bālakān || 10 ||
कृष्ण कृष्ण महायोगिन् विश्वात्मन् विश्वभावन । प्रपन्नां पाहि गोविन्द शिशुभिश्चावसीदतीम् ॥ ११ ॥
kṛṣṇa kṛṣṇa mahāyogin viśvātman viśvabhāvana | prapannāṃ pāhi govinda śiśubhiścāvasīdatīm || 11 ||
नान्यत्तव पदाम्भोजात् पश्यामि शरणं नृणाम् । बिभ्यतां मृत्युसंसाराद् ईस्वरस्यापवर्गिकात् ॥ १२ ॥
nānyattava padāmbhojāt paśyāmi śaraṇaṃ nṛṇām | bibhyatāṃ mṛtyusaṃsārād īsvarasyāpavargikāt || 12 ||
नमः कृष्णाय शुद्धाय ब्रह्मणे परमात्मने । योगेश्वराय योगाय त्वामहं शरणं गता ॥ १३ ॥
namaḥ kṛṣṇāya śuddhāya brahmaṇe paramātmane | yogeśvarāya yogāya tvāmahaṃ śaraṇaṃ gatā || 13 ||
श्रीशुक उवाच -
इत्यनुस्मृत्य स्वजनं कृष्णं च जगदीश्वरम् । प्रारुदद् दुखिता राजन् भवतां प्रपितामही ॥ १४ ॥
ityanusmṛtya svajanaṃ kṛṣṇaṃ ca jagadīśvaram | prārudad dukhitā rājan bhavatāṃ prapitāmahī || 14 ||
समदुःखसुखोऽक्रूरो विदुरश्च महायशाः । सान्त्वयामासतुः कुन्तीं तत्पुत्रोत्पत्तिहेतुभिः ॥ १५ ॥
samaduḥkhasukho'krūro viduraśca mahāyaśāḥ | sāntvayāmāsatuḥ kuntīṃ tatputrotpattihetubhiḥ || 15 ||
यास्यन् राजानमभ्येत्य विषमं पुत्रलालसम् । अवदत्सुहृदां मध्ये बन्धुभिः सौहृदोदितम् ॥ १६ ॥
yāsyan rājānamabhyetya viṣamaṃ putralālasam | avadatsuhṛdāṃ madhye bandhubhiḥ sauhṛdoditam || 16 ||
अक्रूर उवाच -
भो भो वैचित्रवीर्य त्वं कुरूणां कीर्तिवर्धन । भ्रातर्युपरते पाण्डौ अधुनाऽऽसनमास्थितः ॥ १७ ॥
bho bho vaicitravīrya tvaṃ kurūṇāṃ kīrtivardhana | bhrātaryuparate pāṇḍau adhunā''sanamāsthitaḥ || 17 ||
धर्मेण पालयन् उर्वीं प्रजाः शीलेन रञ्जयन् । वर्तमानः समः स्वेषु श्रेयः कीर्तिमवाप्स्यसि ॥ १८ ॥
dharmeṇa pālayan urvīṃ prajāḥ śīlena rañjayan | vartamānaḥ samaḥ sveṣu śreyaḥ kīrtimavāpsyasi || 18 ||
अन्यथा त्वाचरँल्लोके गर्हितो यास्यसे तमः । तस्मात्समत्वे वर्तस्व पाण्डवेष्वात्मजेषु च ॥ १९ ॥
anyathā tvācaraँlloke garhito yāsyase tamaḥ | tasmātsamatve vartasva pāṇḍaveṣvātmajeṣu ca || 19 ||
नेह चात्यन्तसंवासः कस्यचित् केनचित् सह । राजन् स्वेनापि देहेन किमु जायात्मजादिभिः ॥ २० ॥
neha cātyantasaṃvāsaḥ kasyacit kenacit saha | rājan svenāpi dehena kimu jāyātmajādibhiḥ || 20 ||
एकः प्रसूयते जन्तुः एक एव प्रलीयते । एकोऽनुभुङ्क्ते सुकृतं एक एव च दुष्कृतम् ॥ २१ ॥
ekaḥ prasūyate jantuḥ eka eva pralīyate | eko'nubhuṅkte sukṛtaṃ eka eva ca duṣkṛtam || 21 ||
अधर्मोपचितं वित्तं हरन्त्यन्येऽल्पमेधसः । सम्भोजनीयापदेशैः जलानीव जलौकसः ॥ २२ ॥
adharmopacitaṃ vittaṃ harantyanye'lpamedhasaḥ | sambhojanīyāpadeśaiḥ jalānīva jalaukasaḥ || 22 ||
पुष्णाति यानधर्मेण स्वबुद्ध्या तमपण्डितम् । तेऽकृतार्थं प्रहिण्वन्ति प्राणा रायः सुतादयः ॥ २३ ॥
puṣṇāti yānadharmeṇa svabuddhyā tamapaṇḍitam | te'kṛtārthaṃ prahiṇvanti prāṇā rāyaḥ sutādayaḥ || 23 ||
स्वयं किल्बिषमादाय तैस्त्यक्तो नार्थकोविदः । असिद्धार्थो विशत्यन्धं स्वधर्मविमुखस्तमः ॥ २४ ॥
svayaṃ kilbiṣamādāya taistyakto nārthakovidaḥ | asiddhārtho viśatyandhaṃ svadharmavimukhastamaḥ || 24 ||
तस्माल्लोकमिमं राजन् स्वप्नमायामनोरथम् । वीक्ष्यायम्यात्मनात्मानं समः शान्तो भव प्रभो ॥ २५ ॥
tasmāllokamimaṃ rājan svapnamāyāmanoratham | vīkṣyāyamyātmanātmānaṃ samaḥ śānto bhava prabho || 25 ||
धृतराष्ट्र उवाच -
यथा वदति कल्याणीं वाचं दानपते भवान् । तथानया न तृप्यामि मर्त्यः प्राप्य यथामृतम् ॥ २६ ॥
yathā vadati kalyāṇīṃ vācaṃ dānapate bhavān | tathānayā na tṛpyāmi martyaḥ prāpya yathāmṛtam || 26 ||
तथापि सूनृता सौम्य हृदि न स्थीयते चले । पुत्रानुरागविषमे विद्युत् सौदामनी यथा ॥ २७ ॥
tathāpi sūnṛtā saumya hṛdi na sthīyate cale | putrānurāgaviṣame vidyut saudāmanī yathā || 27 ||
ईश्वरस्य विधिं को नु विधुनोत्यन्यथा पुमान् । भूमेर्भारावताराय योऽवतीर्णो यदोः कुले ॥ २८ ॥
īśvarasya vidhiṃ ko nu vidhunotyanyathā pumān | bhūmerbhārāvatārāya yo'vatīrṇo yadoḥ kule || 28 ||
( वसंततिलका )
यो दुर्विमर्शपथया निजमाययेदं सृष्ट्वा गुणान् विभजते तदनुप्रविष्टः । तस्मै नमो दुरवबोधविहारतन्त्र संसारचक्रगतये परमेश्वराय ॥ २९ ॥
yo durvimarśapathayā nijamāyayedaṃ sṛṣṭvā guṇān vibhajate tadanupraviṣṭaḥ | tasmai namo duravabodhavihāratantra saṃsāracakragataye parameśvarāya || 29 ||
श्रीशुक उवाच - ( अनुष्टुप् )
इत्यभिप्रेत्य नृपतेः अभिप्रायं स यादवः । सुहृद्भिः समनुज्ञातः पुनर्यदुपुरीमगात् ॥ ३० ॥
ityabhipretya nṛpateḥ abhiprāyaṃ sa yādavaḥ | suhṛdbhiḥ samanujñātaḥ punaryadupurīmagāt || 30 ||
शशंस रामकृष्णाभ्यां धृतराष्ट्रविचेष्टितम् । पाण्डवान् प्रति कौरव्य यदर्थं प्रेषितः स्वयम् ॥ ३१ ॥
śaśaṃsa rāmakṛṣṇābhyāṃ dhṛtarāṣṭraviceṣṭitam | pāṇḍavān prati kauravya yadarthaṃ preṣitaḥ svayam || 31 ||
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां दशमस्कन्धे पूर्वार्धे एकोनपञ्चाशोऽध्यायः ॥ ४९ ॥
iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhe pūrvārdhe ekonapañcāśo'dhyāyaḥ || 49 ||
हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥
hariḥ ॐ tatsat śrīkṛṣṇārpaṇamastu ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
