सूत उवाच - (अनुष्टुप्)
स एवं अनुभूयेदं नारायणविनिर्मितम् । वैभवं योगमायायाः तमेव शरणं ययौ ॥ १ ॥
sa evaṃ anubhūyedaṃ nārāyaṇavinirmitam | vaibhavaṃ yogamāyāyāḥ tameva śaraṇaṃ yayau || 1 ||
श्रीमार्कण्डेय उवाच -
प्रपन्नोऽस्म्यङ्घ्रिमूलं ते प्रपन्नाभयदं हरे । यन्माययापि विबुधा मुह्यन्ति ज्ञानकाशया ॥ २ ॥
prapanno'smyaṅghrimūlaṃ te prapannābhayadaṃ hare | yanmāyayāpi vibudhā muhyanti jñānakāśayā || 2 ||
सूत उवाच -
तमेवं निभृतात्मानं वृषेण दिवि पर्यटन् । रुद्राण्या भगवान् रुद्रो ददर्श स्वगणैर्वृतः ॥ ३ ॥
tamevaṃ nibhṛtātmānaṃ vṛṣeṇa divi paryaṭan | rudrāṇyā bhagavān rudro dadarśa svagaṇairvṛtaḥ || 3 ||
अथोमा तं ऋषिं वीक्ष्य गिरिशं समभाषत । पश्येमं भगवन् विप्रं निभृतात्मेन्द्रियाशयम् ॥ ४ ॥
athomā taṃ ṛṣiṃ vīkṣya giriśaṃ samabhāṣata | paśyemaṃ bhagavan vipraṃ nibhṛtātmendriyāśayam || 4 ||
निभृतोदझषव्रातं वातापाये यथार्णवः । कुर्वस्य तपसः साक्षात् संसिद्धिं सिद्धिदो भवान् ॥ ५ ॥
nibhṛtodajhaṣavrātaṃ vātāpāye yathārṇavaḥ | kurvasya tapasaḥ sākṣāt saṃsiddhiṃ siddhido bhavān || 5 ||
श्रीभगवानुवाच -
नैवेच्छत्याशिषः क्वापि ब्रह्मर्षिर्मोक्षमप्युत । भक्तिं परां भगवति लब्धवान् पुरुषेऽव्यये ॥ ६ ॥
naivecchatyāśiṣaḥ kvāpi brahmarṣirmokṣamapyuta | bhaktiṃ parāṃ bhagavati labdhavān puruṣe'vyaye || 6 ||
अथापि संवदिष्यामो भवान्येतेन साधुना । अयं हि परमो लाभो नृणां साधुसमागमः ॥ ७ ॥
athāpi saṃvadiṣyāmo bhavānyetena sādhunā | ayaṃ hi paramo lābho nṛṇāṃ sādhusamāgamaḥ || 7 ||
सूत उवाच -
इत्युक्त्वा तमुपेयाय भगवान् स सतां गतिः । ईशानः सर्वविद्यानां ईश्वरः सर्वदेहिनाम् ॥ ८ ॥
ityuktvā tamupeyāya bhagavān sa satāṃ gatiḥ | īśānaḥ sarvavidyānāṃ īśvaraḥ sarvadehinām || 8 ||
तयोरागमनं साक्षाद् ईशयोर्जगदात्मनोः । न वेद रुद्धधीवृत्तिः आत्मानं विश्वमेव च ॥ ९ ॥
tayorāgamanaṃ sākṣād īśayorjagadātmanoḥ | na veda ruddhadhīvṛttiḥ ātmānaṃ viśvameva ca || 9 ||
भगवान् तदभिज्ञाय गिरिशो योगमायया । आविशत्तद्गुहाकाशं वायुश्छिद्रमिवेश्वरः ॥ १० ॥
bhagavān tadabhijñāya giriśo yogamāyayā | āviśattadguhākāśaṃ vāyuśchidramiveśvaraḥ || 10 ||
आत्मन्यपि शिवं प्राप्तं तडित्पिङ्गजटाधरम् । त्र्यक्षं दशभुजं प्रांशुं उद्यन्तं इव भास्करम् ॥ ११ ॥
ātmanyapi śivaṃ prāptaṃ taḍitpiṅgajaṭādharam | tryakṣaṃ daśabhujaṃ prāṃśuṃ udyantaṃ iva bhāskaram || 11 ||
व्याघ्रचर्माम्बरं शूल खट्वाङ्गचर्मभिः । अक्षमालाडमरुक कपालासिधनुः सह ॥ १२ ॥
vyāghracarmāmbaraṃ śūla khaṭvāṅgacarmabhiḥ | akṣamālāḍamaruka kapālāsidhanuḥ saha || 12 ||
बिभ्राणं सहसा भातं विचक्ष्य हृदि विस्मितः । किमिदं कुत एवेति समाधेर्विरतो मुनिः ॥ १३ ॥
bibhrāṇaṃ sahasā bhātaṃ vicakṣya hṛdi vismitaḥ | kimidaṃ kuta eveti samādhervirato muniḥ || 13 ||
नेत्रे उन्मील्य ददृशे सगणं सोमयाऽऽगतम् । रुद्रं त्रिलोकैकगुरुं ननाम शिरसा मुनिः ॥ १४ ॥
netre unmīlya dadṛśe sagaṇaṃ somayā''gatam | rudraṃ trilokaikaguruṃ nanāma śirasā muniḥ || 14 ||
तस्मै सपर्यां व्यदधात् सगणाय सहोमया । स्वागतासनपाद्यार्घ्य गन्धस्रग् धूपदीपकैः ॥ १५ ॥
tasmai saparyāṃ vyadadhāt sagaṇāya sahomayā | svāgatāsanapādyārghya gandhasrag dhūpadīpakaiḥ || 15 ||
आह चात्मानुभावेन पूर्णकामस्य ते विभो । करवाम किमीशान येनेदं निर्वृतं जगत् ॥ १६ ॥
āha cātmānubhāvena pūrṇakāmasya te vibho | karavāma kimīśāna yenedaṃ nirvṛtaṃ jagat || 16 ||
नमः शिवाय शान्ताय सत्त्वाय प्रमृडाय च । रजोजुषेऽप्य घोराय नमस्तुभ्यं तमोजुषे ॥ १७ ॥
namaḥ śivāya śāntāya sattvāya pramṛḍāya ca | rajojuṣe'pya ghorāya namastubhyaṃ tamojuṣe || 17 ||
सूत उवाच -
एवं स्तुतः स भगवान् आदिदेवः सतां गतिः । परितुष्टः प्रसन्नात्मा प्रहसन् तं अभाषत ॥ १८ ॥
evaṃ stutaḥ sa bhagavān ādidevaḥ satāṃ gatiḥ | parituṣṭaḥ prasannātmā prahasan taṃ abhāṣata || 18 ||
श्रीभगवानुवाच -
वरं वृणीष्व नः कामं वरदेशा वयं त्रयः । अमोघं दर्शनं येषां मर्त्यो यद् विन्दतेऽमृतम् ॥ १९ ॥
varaṃ vṛṇīṣva naḥ kāmaṃ varadeśā vayaṃ trayaḥ | amoghaṃ darśanaṃ yeṣāṃ martyo yad vindate'mṛtam || 19 ||
ब्राह्मणाः साधवः शान्ता निःसङ्गा भूतवत्सलाः । एकान्तभक्ता अस्मासु निर्वैराः समदर्शिनः ॥ २० ॥
brāhmaṇāḥ sādhavaḥ śāntā niḥsaṅgā bhūtavatsalāḥ | ekāntabhaktā asmāsu nirvairāḥ samadarśinaḥ || 20 ||
सलोका लोकपालास्तान् वन्दन्त्यर्चन्त्युपासते । अहं च भगवान् ब्रह्मा स्वयं च हरिरीश्वरः ॥ २१ ॥
salokā lokapālāstān vandantyarcantyupāsate | ahaṃ ca bhagavān brahmā svayaṃ ca harirīśvaraḥ || 21 ||
न ते मय्यच्युतेऽजे च भिदामण्वपि चक्षते । नात्मनश्च जनस्यापि तद् युष्मान् वयमीमहि ॥ २२ ॥
na te mayyacyute'je ca bhidāmaṇvapi cakṣate | nātmanaśca janasyāpi tad yuṣmān vayamīmahi || 22 ||
न ह्यम्मयानि तीर्थानि न देवाश्चेतनोज्झिताः । ते पुनन्ति उरुकालेन यूयं दर्शनमात्रतः ॥ २३ ॥
na hyammayāni tīrthāni na devāścetanojjhitāḥ | te punanti urukālena yūyaṃ darśanamātrataḥ || 23 ||
ब्राह्मणेभ्यो नमस्यामो येऽस्मद् रूपं त्रयीमयम् । बिभ्रत्यात्मसमाधान तपःस्वाध्यायसंयमैः ॥ २४ ॥
brāhmaṇebhyo namasyāmo ye'smad rūpaṃ trayīmayam | bibhratyātmasamādhāna tapaḥsvādhyāyasaṃyamaiḥ || 24 ||
श्रवणाद् दर्शनाद् वापि महापातकिनोऽपि वः । शुध्येरन् अन्त्यजाश्चापि किमु संभाषणादिभिः ॥ २५ ॥
śravaṇād darśanād vāpi mahāpātakino'pi vaḥ | śudhyeran antyajāścāpi kimu saṃbhāṣaṇādibhiḥ || 25 ||
सूत उवाच -
इति चन्द्रललामस्य धर्मगुह्योपबृंहितम् । वचोऽमृतायनं ऋषिः नातृप्यत् कर्णयोः पिबन् ॥ २६ ॥
iti candralalāmasya dharmaguhyopabṛṃhitam | vaco'mṛtāyanaṃ ṛṣiḥ nātṛpyat karṇayoḥ piban || 26 ||
स चिरं मायया विष्णोः भ्रामितः कर्शितो भृशम् । शिववागमृतध्वस्त क्लेशपुञ्जस्तमब्रवीत् ॥ २७ ॥
sa ciraṃ māyayā viṣṇoḥ bhrāmitaḥ karśito bhṛśam | śivavāgamṛtadhvasta kleśapuñjastamabravīt || 27 ||
श्रीमार्कण्डेय उवाच -
अहो ईश्वरलीलेयं दुर्विभाव्या शरीरिणाम् । यन्नमन्तीशितव्यानि स्तुवन्ति जगदीश्वराः ॥ २८ ॥
aho īśvaralīleyaṃ durvibhāvyā śarīriṇām | yannamantīśitavyāni stuvanti jagadīśvarāḥ || 28 ||
धर्मं ग्राहयितुं प्रायः प्रवक्तारश्च देहिनाम् । आचरन्ति अनुमोदन्ते क्रियमाणं स्तुवन्ति च ॥ २९ ॥
dharmaṃ grāhayituṃ prāyaḥ pravaktāraśca dehinām | ācaranti anumodante kriyamāṇaṃ stuvanti ca || 29 ||
नैतावता भगवतः स्वमायामयवृत्तिभिः । न दुष्येतानुभावस्तैः मायिनः कुहकं यथा ॥ ३० ॥
naitāvatā bhagavataḥ svamāyāmayavṛttibhiḥ | na duṣyetānubhāvastaiḥ māyinaḥ kuhakaṃ yathā || 30 ||
सृष्ट्वेदं मनसा विश्वं आत्मनानुप्रविश्य यः । गुणैः कुर्वद्भिराभाति कर्तेव स्वप्नदृग् यथा ॥ ३१ ॥
sṛṣṭvedaṃ manasā viśvaṃ ātmanānupraviśya yaḥ | guṇaiḥ kurvadbhirābhāti karteva svapnadṛg yathā || 31 ||
तस्मै नमो भगवते त्रिगुणाय गुणात्मने । केवलायाद्वितीयाय गुरवे ब्रह्ममूर्तये ॥ ३२ ॥
tasmai namo bhagavate triguṇāya guṇātmane | kevalāyādvitīyāya gurave brahmamūrtaye || 32 ||
कं वृणे नु परं भूमन् वरं त्वद् वरदर्शनात् । यद्दर्शनात्पूर्णकामः सत्यकामः पुमान् भवेत् ॥ ३३ ॥
kaṃ vṛṇe nu paraṃ bhūman varaṃ tvad varadarśanāt | yaddarśanātpūrṇakāmaḥ satyakāmaḥ pumān bhavet || 33 ||
वरमेकं वृणेऽथापि पूर्णात् कामाभिवर्षणात् । भगवति अच्युतां भक्तिं तत्परेषु तथा त्वयि ॥ ३४ ॥
varamekaṃ vṛṇe'thāpi pūrṇāt kāmābhivarṣaṇāt | bhagavati acyutāṃ bhaktiṃ tatpareṣu tathā tvayi || 34 ||
सूत उवाच -
इत्यर्चितोऽभिष्टुतश्च मुनिना सूक्तया गिरा । तं आह भगवान् शर्वः शर्वया चाभिनन्दितः ॥ ३५ ॥
ityarcito'bhiṣṭutaśca muninā sūktayā girā | taṃ āha bhagavān śarvaḥ śarvayā cābhinanditaḥ || 35 ||
कामो महर्षे सर्वोऽयं भक्तिमान् त्वं अमधोक्षजे । आकल्पान्ताद् यशः पुण्यं अमजरामरता तथा ॥ ३६ ॥
kāmo maharṣe sarvo'yaṃ bhaktimān tvaṃ amadhokṣaje | ākalpāntād yaśaḥ puṇyaṃ amajarāmaratā tathā || 36 ||
ज्ञानं त्रैकालिकं ब्रह्मन् विज्ञानं च विरक्तिमत् । ब्रह्मवर्चस्विनो भूयात् पुराणाचार्यतास्तु ते ॥ ३७ ॥
jñānaṃ traikālikaṃ brahman vijñānaṃ ca viraktimat | brahmavarcasvino bhūyāt purāṇācāryatāstu te || 37 ||
सूत उवाच -
एवं वरान् स मुनये दत्त्वागात् त्र्यक्ष ईश्वरः । देव्यै तत्कर्म कथयन् अनुभूतं पुरामुना ॥ ३८ ॥
evaṃ varān sa munaye dattvāgāt tryakṣa īśvaraḥ | devyai tatkarma kathayan anubhūtaṃ purāmunā || 38 ||
सोऽप्यवाप्तमहायोग महिमा भार्गवोत्तमः । विचरति अधुनाप्यद्धा हरावेकान्ततां गतः ॥ ३९ ॥
so'pyavāptamahāyoga mahimā bhārgavottamaḥ | vicarati adhunāpyaddhā harāvekāntatāṃ gataḥ || 39 ||
अनुवर्णितमेतत्ते मार्कण्डेयस्य धीमतः । अनुभूतं भगवतो मायावैभवमद्भुतम् ॥ ४० ॥
anuvarṇitametatte mārkaṇḍeyasya dhīmataḥ | anubhūtaṃ bhagavato māyāvaibhavamadbhutam || 40 ||
एतत् केचिद् अविद्वांसो मायासंसृतिरात्मनः । अनाद्यावर्तितं नॄणां कादाचित्कं प्रचक्षते ॥ ४१ ॥
etat kecid avidvāṃso māyāsaṃsṛtirātmanaḥ | anādyāvartitaṃ nṝṇāṃ kādācitkaṃ pracakṣate || 41 ||
(वंशस्था)
य एवमेतद्भृगुवर्य वर्णितं रथाङ्गपाणेः अनुभावभावितम् । संश्रावयेत् संश्रृणुयादु तावुभौ तयोर्न कर्माशयसंसृतिर्भवेत् ॥ ४२ ॥
ya evametadbhṛguvarya varṇitaṃ rathāṅgapāṇeḥ anubhāvabhāvitam | saṃśrāvayet saṃśrṛṇuyādu tāvubhau tayorna karmāśayasaṃsṛtirbhavet || 42 ||
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां द्वादशस्कन्धे दशमोऽध्यायः ॥ १० ॥
iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ dvādaśaskandhe daśamo'dhyāyaḥ || 10 ||
हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥
hariḥ ॐ tatsat śrīkṛṣṇārpaṇamastu ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
