श्रीशुक उवाच ।
ऐलस्य च उर्वशीगर्भात् षडासन्नात्मजा नृप । आयुः श्रुतायुः सत्यायू रयोऽथ विजयो जयः ॥ १ ॥
ailasya ca urvaśīgarbhāt ṣaḍāsannātmajā nṛpa | āyuḥ śrutāyuḥ satyāyū rayo'tha vijayo jayaḥ || 1 ||
श्रुतायोर्वसुमान्पुत्रः सत्यायोश्च श्रुतञ्जयः । रयस्य सुत एकश्च जयस्य तनयोऽमितः ॥ २ ॥
śrutāyorvasumānputraḥ satyāyośca śrutañjayaḥ | rayasya suta ekaśca jayasya tanayo'mitaḥ || 2 ||
भीमस्तु विजयस्याथ काञ्चनो होत्रकस्ततः । तस्य जह्नुः सुतो गंगां गण्डूषीकृत्य योऽपिबत् । जह्नोस्तु पूरुस्तस्याथ बलाकश्चात्मजोऽजकः ॥ ३ ॥
bhīmastu vijayasyātha kāñcano hotrakastataḥ | tasya jahnuḥ suto gaṃgāṃ gaṇḍūṣīkṛtya yo'pibat | jahnostu pūrustasyātha balākaścātmajo'jakaḥ || 3 ||
ततः कुशः कुशस्यापि कुशाम्बुस्तनयो वसुः । कुशनाभश्च चत्वारो गाधिरासीत् कुशाम्बुजः ॥ ४ ॥
tataḥ kuśaḥ kuśasyāpi kuśāmbustanayo vasuḥ | kuśanābhaśca catvāro gādhirāsīt kuśāmbujaḥ || 4 ||
तस्य सत्यवतीं कन्यां ऋचीकोऽयाचत द्विजः । वरं विसदृशं मत्वा गाधिर्भार्गवमब्रवीत् ॥ ५ ॥
tasya satyavatīṃ kanyāṃ ṛcīko'yācata dvijaḥ | varaṃ visadṛśaṃ matvā gādhirbhārgavamabravīt || 5 ||
एकतः श्यामकर्णानां हयानां चन्द्रवर्चसाम् । सहस्रं दीयतां शुल्कं कन्यायाः कुशिका वयम् ॥ ६ ॥
ekataḥ śyāmakarṇānāṃ hayānāṃ candravarcasām | sahasraṃ dīyatāṃ śulkaṃ kanyāyāḥ kuśikā vayam || 6 ||
इत्युक्तस्तन्मतं ज्ञात्वा गतः स वरुणान्तिकम् । आनीय दत्त्वा तान् अश्वान् उपयेमे वराननाम् ॥ ७ ॥
ityuktastanmataṃ jñātvā gataḥ sa varuṇāntikam | ānīya dattvā tān aśvān upayeme varānanām || 7 ||
स ऋषिः प्रार्थितः पत्न्या श्वश्र्वा चापत्यकाम्यया । श्रपयित्वोभयैर्मन्त्रैः चरुं स्नातुं गतो मुनिः ॥ ८ ॥
sa ṛṣiḥ prārthitaḥ patnyā śvaśrvā cāpatyakāmyayā | śrapayitvobhayairmantraiḥ caruṃ snātuṃ gato muniḥ || 8 ||
तावत् सत्यवती मात्रा स्वचरुं याचिता सती । श्रेष्ठं मत्वा तयायच्छन् मात्रे मातुरदत् स्वयम् ॥ ९ ॥
tāvat satyavatī mātrā svacaruṃ yācitā satī | śreṣṭhaṃ matvā tayāyacchan mātre māturadat svayam || 9 ||
तद् विज्ञाय मुनिः प्राह पत्नीं कष्टमकारषीः । घोरो दण्डधरः पुत्रो भ्राता ते ब्रह्मवित्तमः ॥ १० ॥
tad vijñāya muniḥ prāha patnīṃ kaṣṭamakāraṣīḥ | ghoro daṇḍadharaḥ putro bhrātā te brahmavittamaḥ || 10 ||
प्रसादितः सत्यवत्या मैवं भूरिति भार्गवः । अथ तर्हि भवेत् पौत्रो जमदग्निस्ततोऽभवत् ॥ ११ ॥
prasāditaḥ satyavatyā maivaṃ bhūriti bhārgavaḥ | atha tarhi bhavet pautro jamadagnistato'bhavat || 11 ||
सा चाभूत् सुमहपुण्या कौशिकी लोकपावनी । रेणोः सुतां रेणुकां वै जमदग्निरुवाह याम् ॥ १२ ॥
sā cābhūt sumahapuṇyā kauśikī lokapāvanī | reṇoḥ sutāṃ reṇukāṃ vai jamadagniruvāha yām || 12 ||
तस्यां वै भार्गवऋषेः सुता वसुमदादयः । यवीयान्जज्ञ एतेषां राम इत्यभिविश्रुतः ॥ १३ ॥
tasyāṃ vai bhārgavaṛṣeḥ sutā vasumadādayaḥ | yavīyānjajña eteṣāṃ rāma ityabhiviśrutaḥ || 13 ||
यमाहुर्वासुदेवांशं हैहयानां कुलान्तकम् । त्रिःसप्तकृत्वो य इमां चक्रे निःक्षत्रियां महीम् ॥ १४ ॥
yamāhurvāsudevāṃśaṃ haihayānāṃ kulāntakam | triḥsaptakṛtvo ya imāṃ cakre niḥkṣatriyāṃ mahīm || 14 ||
दुष्टं क्षत्रं भुवो भारं अब्रह्मण्यं अनीनशत् । रजस्तमोवृतमहन् फल्गुन्यपि कृतेंऽहसि ॥ १५ ॥
duṣṭaṃ kṣatraṃ bhuvo bhāraṃ abrahmaṇyaṃ anīnaśat | rajastamovṛtamahan phalgunyapi kṛteṃ'hasi || 15 ||
श्रीराजोवाच ।
किं तदंहो भगवतो राजन्यैरजितात्मभिः । कृतं येन कुलं नष्टं क्षत्रियाणां अभीक्ष्णशः ॥ १६ ॥
kiṃ tadaṃho bhagavato rājanyairajitātmabhiḥ | kṛtaṃ yena kulaṃ naṣṭaṃ kṣatriyāṇāṃ abhīkṣṇaśaḥ || 16 ||
श्रीशुक उवाच ।
हैहयानां अधिपतिः अर्जुनः क्षत्रियर्षभः । दत्तं नारायण अंशांशं आराध्य परिकर्मभिः ॥ १७ ॥
haihayānāṃ adhipatiḥ arjunaḥ kṣatriyarṣabhaḥ | dattaṃ nārāyaṇa aṃśāṃśaṃ ārādhya parikarmabhiḥ || 17 ||
बाहून् दशशतं लेभे दुर्धर्षत्वमरातिषु । अव्याहतेन्द्रियौजः श्री तेजोवीर्ययशोबलम् ॥ १८ ॥
bāhūn daśaśataṃ lebhe durdharṣatvamarātiṣu | avyāhatendriyaujaḥ śrī tejovīryayaśobalam || 18 ||
योगेश्वरत्वं ऐश्वर्यं गुणा यत्राणिमादयः । चचार अव्याहतगतिः लोकेषु पवनो यथा ॥ १९ ॥
yogeśvaratvaṃ aiśvaryaṃ guṇā yatrāṇimādayaḥ | cacāra avyāhatagatiḥ lokeṣu pavano yathā || 19 ||
स्त्रीरत्नैः आवृतः क्रीडन् रेवाम्भसि मदोत्कटः । वैजयन्तीं स्रजं बिभ्रद् रुरोध सरितं भुजैः ॥ २० ॥
strīratnaiḥ āvṛtaḥ krīḍan revāmbhasi madotkaṭaḥ | vaijayantīṃ srajaṃ bibhrad rurodha saritaṃ bhujaiḥ || 20 ||
विप्लावितं स्वशिबिरं प्रतिस्रोतःसरिज्जलैः । नामृष्यत् तस्य तद् वीर्यं वीरमानी दशाननः ॥ २१ ॥
viplāvitaṃ svaśibiraṃ pratisrotaḥsarijjalaiḥ | nāmṛṣyat tasya tad vīryaṃ vīramānī daśānanaḥ || 21 ||
गृहीतो लीलया स्त्रीणां समक्षं कृतकिल्बिषः । माहिष्मत्यां सन्निरुद्धो मुक्तो येन कपिर्यथा ॥ २२ ॥
gṛhīto līlayā strīṇāṃ samakṣaṃ kṛtakilbiṣaḥ | māhiṣmatyāṃ sanniruddho mukto yena kapiryathā || 22 ||
स एकदा तु मृगयां विचरन् विजने वने । यदृच्छयाऽऽश्रमपदं जमदग्नेरुपाविशत् ॥ २३ ॥
sa ekadā tu mṛgayāṃ vicaran vijane vane | yadṛcchayā''śramapadaṃ jamadagnerupāviśat || 23 ||
तस्मै स नरदेवाय मुनिरर्हणमाहरत् । ससैन्यामात्यवाहाय हविष्मत्या तपोधनः ॥ २४ ॥
tasmai sa naradevāya munirarhaṇamāharat | sasainyāmātyavāhāya haviṣmatyā tapodhanaḥ || 24 ||
स वै रत्नं तु तद् दृष्ट्वा आत्मैश्वर्यातिशायनम् । तन्नाद्रियताग्निहोत्र्यां साभिलाषः स हैहयः ॥ २५ ॥
sa vai ratnaṃ tu tad dṛṣṭvā ātmaiśvaryātiśāyanam | tannādriyatāgnihotryāṃ sābhilāṣaḥ sa haihayaḥ || 25 ||
हविर्धानीं ऋषेर्दर्पान् नरान् हर्तुमचोदयत् । ते च माहिष्मतीं निन्युः सवत्सां क्रन्दतीं बलात् ॥ २६ ॥
havirdhānīṃ ṛṣerdarpān narān hartumacodayat | te ca māhiṣmatīṃ ninyuḥ savatsāṃ krandatīṃ balāt || 26 ||
अथ राजनि निर्याते राम आश्रम आगतः । श्रुत्वा तत् तस्य दौरात्म्यं चुक्रोधाहिरिवाहतः ॥ २७ ॥
atha rājani niryāte rāma āśrama āgataḥ | śrutvā tat tasya daurātmyaṃ cukrodhāhirivāhataḥ || 27 ||
घोरमादाय परशुं सतूणं चर्म कार्मुकम् । अन्वधावत दुर्धर्षो मृगेन्द्र इव यूथपम् ॥ २८ ॥
ghoramādāya paraśuṃ satūṇaṃ carma kārmukam | anvadhāvata durdharṣo mṛgendra iva yūthapam || 28 ||
तं आपतन्तं भृगुवर्यमोजसा धनुर्धरं बाणपरश्वधायुधम् । ऐणेयचर्माम्बरमर्कधामभिः युतं जटाभिर्ददृशे पुरीं विशन् ॥ २९ ॥
taṃ āpatantaṃ bhṛguvaryamojasā dhanurdharaṃ bāṇaparaśvadhāyudham | aiṇeyacarmāmbaramarkadhāmabhiḥ yutaṃ jaṭābhirdadṛśe purīṃ viśan || 29 ||
अचोदयद्धस्तिरथाश्वपत्तिभिः गदासिबाणर्ष्टिशतघ्निशक्तिभिः । अक्षौहिणीः सप्तदशातिभीषणाः ता राम एको भगवानसूदयत् ॥ ३० ॥
acodayaddhastirathāśvapattibhiḥ gadāsibāṇarṣṭiśataghniśaktibhiḥ | akṣauhiṇīḥ saptadaśātibhīṣaṇāḥ tā rāma eko bhagavānasūdayat || 30 ||
यतो यतोऽसौ प्रहरत्परश्वधो मनोऽनिलौजाः परचक्रसूदनः । ततस्ततश्छिन्नभुजोरुकन्धरा निपेतुरुर्व्यां हतसूतवाहनाः ॥ ३१ ॥
yato yato'sau praharatparaśvadho mano'nilaujāḥ paracakrasūdanaḥ | tatastataśchinnabhujorukandharā nipetururvyāṃ hatasūtavāhanāḥ || 31 ||
दृष्ट्वा स्वसैन्यं रुधिरौघकर्दमे रणाजिरे रामकुठारसायकैः । विवृक्णचर्मध्वजचापविग्रहं निपातितं हैहय आपतद् रुषा ॥ ३२ ॥
dṛṣṭvā svasainyaṃ rudhiraughakardame raṇājire rāmakuṭhārasāyakaiḥ | vivṛkṇacarmadhvajacāpavigrahaṃ nipātitaṃ haihaya āpatad ruṣā || 32 ||
अथार्जुनः पञ्चशतेषु बाहुभिः धनुःषु बाणान् युगपत् स सन्दधे । रामाय रामोऽस्त्रभृतां समग्रणीः तान्येकधन्वेषुभिराच्छिनत् समम् ॥ ३३ ॥
athārjunaḥ pañcaśateṣu bāhubhiḥ dhanuḥṣu bāṇān yugapat sa sandadhe | rāmāya rāmo'strabhṛtāṃ samagraṇīḥ tānyekadhanveṣubhirācchinat samam || 33 ||
पुनः स्वहस्तैरचलान्मृधेङ्घ्रिपान् उत्क्षिप्य वेगाद् अभिधावतो युधि । भुजान् कुठारेण कठोरनेमिना चिच्छेद रामः प्रसभं त्वहेरिव ॥ ३४ ॥
punaḥ svahastairacalānmṛdheṅghripān utkṣipya vegād abhidhāvato yudhi | bhujān kuṭhāreṇa kaṭhoraneminā ciccheda rāmaḥ prasabhaṃ tvaheriva || 34 ||
कृत्तबाहोः शिरस्तस्य गिरेः श्रृङमिवाहरत् । हते पितरि तत्पुत्रा अयुतं दुद्रुवुर्भयात् ॥ ३५ ॥
kṛttabāhoḥ śirastasya gireḥ śrṛṅamivāharat | hate pitari tatputrā ayutaṃ dudruvurbhayāt || 35 ||
अग्निहोत्रीं उपावर्त्य सवत्सां परवीरहा । समुपेत्याश्रमं पित्रे परिक्लिष्टां समर्पयत् ॥ ३६ ॥
agnihotrīṃ upāvartya savatsāṃ paravīrahā | samupetyāśramaṃ pitre parikliṣṭāṃ samarpayat || 36 ||
स्वकर्म तत्कृतं रामः पित्रे भ्रातृभ्य एव च । वर्णयामास तत् श्रुत्वा जमदग्निरभाषत ॥ ३७ ॥
svakarma tatkṛtaṃ rāmaḥ pitre bhrātṛbhya eva ca | varṇayāmāsa tat śrutvā jamadagnirabhāṣata || 37 ||
राम राम महाबाहो भवान् पापमकारषीत् । अवधीत् नरदेवं यत् सर्वदेवमयं वृथा ॥ ३८ ॥
rāma rāma mahābāho bhavān pāpamakāraṣīt | avadhīt naradevaṃ yat sarvadevamayaṃ vṛthā || 38 ||
वयं हि ब्राह्मणास्तात क्षमयार्हणतां गताः । यया लोकगुरुर्देवः पारमेष्ठ्यमगात् पदम् ॥ ३९ ॥
vayaṃ hi brāhmaṇāstāta kṣamayārhaṇatāṃ gatāḥ | yayā lokagururdevaḥ pārameṣṭhyamagāt padam || 39 ||
क्षमया रोचते लक्ष्मीः ब्राह्मी सौरी यथा प्रभा । क्षमिणामाशु भगवान् तुष्यते हरिरीश्वरः ॥ ४० ॥
kṣamayā rocate lakṣmīḥ brāhmī saurī yathā prabhā | kṣamiṇāmāśu bhagavān tuṣyate harirīśvaraḥ || 40 ||
राज्ञो मूर्धाभिषिक्तस्य वधो ब्रह्मवधाद् गुरुः । तीर्थसंसेवया चांहो जह्यङ्गाच्युतचेतनः ॥ ४१ ॥
rājño mūrdhābhiṣiktasya vadho brahmavadhād guruḥ | tīrthasaṃsevayā cāṃho jahyaṅgācyutacetanaḥ || 41 ||
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां नवमस्कन्धे पञ्चदशोऽध्यायः ॥ १५ ॥
iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ navamaskandhe pañcadaśo'dhyāyaḥ || 15 ||
हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥
hariḥ ॐ tatsat śrīkṛṣṇārpaṇamastu ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
