श्रीराजोवाच ।
समः प्रियः सुहृद्ब्रह्मन्भूतानां भगवान्स्वयम् । इन्द्र स्यार्थे कथं दैत्यानवधीद्विषमो यथा १ ।
samaḥ priyaḥ suhṛdbrahmanbhūtānāṃ bhagavānsvayam | indra syārthe kathaṃ daityānavadhīdviṣamo yathā 1 |
न ह्यस्यार्थः सुरगणैः साक्षान्निःश्रेयसात्मनः । नैवासुरेभ्यो विद्वेषो नोद्वेगश्चागुणस्य हि २ ।
na hyasyārthaḥ suragaṇaiḥ sākṣānniḥśreyasātmanaḥ | naivāsurebhyo vidveṣo nodvegaścāguṇasya hi 2 |
इति नः सुमहाभाग नारायणगुणान्प्रति । संशयः सुमहान्जातस्तद्भवांश्छेत्तुमर्हति ३ ।
iti naḥ sumahābhāga nārāyaṇaguṇānprati | saṃśayaḥ sumahānjātastadbhavāṃśchettumarhati 3 |
श्रीऋषिरुवाच । साधु पृष्टं महाराज हरेश्चरितमद्भुतम् ।
śrīṛṣiruvāca | sādhu pṛṣṭaṃ mahārāja hareścaritamadbhutam |
साधु पृष्टं महाराज हरेश्चरितमद्भुतम् । यद्भागवतमाहात्म्यं भगवद्भक्तिवर्धनम् ४ ।
sādhu pṛṣṭaṃ mahārāja hareścaritamadbhutam | yadbhāgavatamāhātmyaṃ bhagavadbhaktivardhanam 4 |
गीयते परमं पुण्यमृषिभिर्नारदादिभिः । नत्वा कृष्णाय मुनये कथयिष्ये हरेः कथाम् ५ ।
gīyate paramaṃ puṇyamṛṣibhirnāradādibhiḥ | natvā kṛṣṇāya munaye kathayiṣye hareḥ kathām 5 |
निर्गुणोऽपि ह्यजोऽव्यक्तो भगवान्प्रकृतेः परः । स्वमायागुणमाविश्य बाध्यबाधकतां गतः ६ ।
nirguṇo'pi hyajo'vyakto bhagavānprakṛteḥ paraḥ | svamāyāguṇamāviśya bādhyabādhakatāṃ gataḥ 6 |
सत्त्वं रजस्तम इति प्रकृतेर्नात्मनो गुणाः । न तेषां युगपद्राजन्ह्रास उल्लास एव वा ७ ।
sattvaṃ rajastama iti prakṛternātmano guṇāḥ | na teṣāṃ yugapadrājanhrāsa ullāsa eva vā 7 |
जयकाले तु सत्त्वस्य देवर्षीन्रजसोऽसुरान् । तमसो यक्षरक्षांसि तत्कालानुगुणोऽभजत् ८ ।
jayakāle tu sattvasya devarṣīnrajaso'surān | tamaso yakṣarakṣāṃsi tatkālānuguṇo'bhajat 8 |
ज्योतिरादिरिवाभाति सङ्घातान्न विविच्यते । विदन्त्यात्मानमात्मस्थं मथित्वा कवयोऽन्ततः ९ ।
jyotirādirivābhāti saṅghātānna vivicyate | vidantyātmānamātmasthaṃ mathitvā kavayo'ntataḥ 9 |
यदा सिसृक्षुः पुर आत्मनः परो रजः सृजत्येष पृथक्स्वमायया । सत्त्वं विचित्रासु रिरंसुरीश्वरः शयिष्यमाणस्तम ईरयत्यसौ १० ।
yadā sisṛkṣuḥ pura ātmanaḥ paro rajaḥ sṛjatyeṣa pṛthaksvamāyayā | sattvaṃ vicitrāsu riraṃsurīśvaraḥ śayiṣyamāṇastama īrayatyasau 10 |
कालं चरन्तं सृजतीश आश्रयं प्रधानपुम्भ्यां नरदेव सत्यकृत् । य एष राजन्नपि काल ईशिता सत्त्वं सुरानीकमिवैधयत्यतः । तत्प्रत्यनीकानसुरान्सुरप्रियो रजस्तमस्कान्प्रमिणोत्युरुश्रवाः ११ ।
kālaṃ carantaṃ sṛjatīśa āśrayaṃ pradhānapumbhyāṃ naradeva satyakṛt | ya eṣa rājannapi kāla īśitā sattvaṃ surānīkamivaidhayatyataḥ | tatpratyanīkānasurānsurapriyo rajastamaskānpramiṇotyuruśravāḥ 11 |
अत्रैवोदाहृतः पूर्वमितिहासः सुरर्षिणा । प्रीत्या महाक्रतौ राजन्पृच्छतेऽजातशत्रवे १२ ।
atraivodāhṛtaḥ pūrvamitihāsaḥ surarṣiṇā | prītyā mahākratau rājanpṛcchate'jātaśatrave 12 |
दृष्ट्वा महाद्भुतं राजा राजसूये महाक्रतौ । वासुदेवे भगवति सायुज्यं चेदिभूभुजः १३ ।
dṛṣṭvā mahādbhutaṃ rājā rājasūye mahākratau | vāsudeve bhagavati sāyujyaṃ cedibhūbhujaḥ 13 |
तत्रासीनं सुरऋषिं राजा पाण्डुसुतः क्रतौ । पप्रच्छ विस्मितमना मुनीनां शृण्वतामिदम् १४ ।
tatrāsīnaṃ suraṛṣiṃ rājā pāṇḍusutaḥ kratau | papraccha vismitamanā munīnāṃ śṛṇvatāmidam 14 |
श्रीयुधिष्ठिर उवाच ।
अहो अत्यद्भुतं ह्येतद्दुर्लभैकान्तिनामपि । वासुदेवे परे तत्त्वे प्राप्तिश्चैद्यस्य विद्विषः १५ ।
aho atyadbhutaṃ hyetaddurlabhaikāntināmapi | vāsudeve pare tattve prāptiścaidyasya vidviṣaḥ 15 |
एतद्वेदितुमिच्छामः सर्व एव वयं मुने । भगवन्निन्दया वेनो द्विजैस्तमसि पातितः १६ ।
etadveditumicchāmaḥ sarva eva vayaṃ mune | bhagavannindayā veno dvijaistamasi pātitaḥ 16 |
दमघोषसुतः पाप आरभ्य कलभाषणात् । सम्प्रत्यमर्षी गोविन्दे दन्तवक्रश्च दुर्मतिः १७ ।
damaghoṣasutaḥ pāpa ārabhya kalabhāṣaṇāt | sampratyamarṣī govinde dantavakraśca durmatiḥ 17 |
शपतोरसकृद्विष्णुं यद्ब्रह्म परमव्ययम् । श्वित्रो न जातो जिह्वायां नान्धं विविशतुस्तमः १८ ।
śapatorasakṛdviṣṇuṃ yadbrahma paramavyayam | śvitro na jāto jihvāyāṃ nāndhaṃ viviśatustamaḥ 18 |
कथं तस्मिन्भगवति दुरवग्राह्यधामनि । पश्यतां सर्वलोकानां लयमीयतुरञ्जसा १९ ।
kathaṃ tasminbhagavati duravagrāhyadhāmani | paśyatāṃ sarvalokānāṃ layamīyaturañjasā 19 |
एतद्भ्राम्यति मे बुद्धिर्दीपार्चिरिव वायुना । ब्रूह्येतदद्भुततमं भगवान्ह्यत्र कारणम् २० ।
etadbhrāmyati me buddhirdīpārciriva vāyunā | brūhyetadadbhutatamaṃ bhagavānhyatra kāraṇam 20 |
श्रीबादरायणिरुवाच ।
राज्ञस्तद्वच आकर्ण्य नारदो भगवानृषिः । तुष्टः प्राह तमाभाष्य शृण्वत्यास्तत्सदः कथाः २१ ।
rājñastadvaca ākarṇya nārado bhagavānṛṣiḥ | tuṣṭaḥ prāha tamābhāṣya śṛṇvatyāstatsadaḥ kathāḥ 21 |
श्रीनारद उवाच ।
निन्दनस्तवसत्कार न्यक्कारार्थं कलेवरम् । प्रधानपरयो राजन्नविवेकेन कल्पितम् २२ ।
nindanastavasatkāra nyakkārārthaṃ kalevaram | pradhānaparayo rājannavivekena kalpitam 22 |
हिंसा तदभिमानेन दण्डपारुष्ययोर्यथा । वैषम्यमिह भूतानां ममाहमिति पार्थिव २३ ।
hiṃsā tadabhimānena daṇḍapāruṣyayoryathā | vaiṣamyamiha bhūtānāṃ mamāhamiti pārthiva 23 |
यन्निबद्धोऽभिमानोऽयं तद्वधात्प्राणिनां वधः । तथा न यस्य कैवल्यादभिमानोऽखिलात्मनः । परस्य दमकर्तुर्हि हिंसा केनास्य कल्प्यते २४ ।
yannibaddho'bhimāno'yaṃ tadvadhātprāṇināṃ vadhaḥ | tathā na yasya kaivalyādabhimāno'khilātmanaḥ | parasya damakarturhi hiṃsā kenāsya kalpyate 24 |
तस्माद्वैरानुबन्धेन निर्वैरेण भयेन वा । स्नेहात्कामेन वा युञ्ज्यात्कथञ्चिन्नेक्षते पृथक् २५ ।
tasmādvairānubandhena nirvaireṇa bhayena vā | snehātkāmena vā yuñjyātkathañcinnekṣate pṛthak 25 |
यथा वैरानुबन्धेन मर्त्यस्तन्मयतामियात् । न तथा भक्तियोगेन इति मे निश्चिता मतिः २६ ।
yathā vairānubandhena martyastanmayatāmiyāt | na tathā bhaktiyogena iti me niścitā matiḥ 26 |
कीटः पेशस्कृता रुद्धः कुड्यायां तमनुस्मरन् । संरम्भभययोगेन विन्दते तत्स्वरूपताम् २७ ।
kīṭaḥ peśaskṛtā ruddhaḥ kuḍyāyāṃ tamanusmaran | saṃrambhabhayayogena vindate tatsvarūpatām 27 |
एवं कृष्णे भगवति मायामनुज ईश्वरे । वैरेण पूतपाप्मानस्तमापुरनुचिन्तया २८ ।
evaṃ kṛṣṇe bhagavati māyāmanuja īśvare | vaireṇa pūtapāpmānastamāpuranucintayā 28 |
कामाद्द्वेषाद्भयात्स्नेहाद्यथा भक्त्येश्वरे मनः । आवेश्य तदघं हित्वा बहवस्तद्गतिं गताः २९ ।
kāmāddveṣādbhayātsnehādyathā bhaktyeśvare manaḥ | āveśya tadaghaṃ hitvā bahavastadgatiṃ gatāḥ 29 |
गोप्यः कामाद्भयात्कंसो द्वेषाच्चैद्यादयो नृपाः । सम्बन्धाद्वृष्णयः स्नेहाद्यूयं भक्त्या वयं विभो ३० ।
gopyaḥ kāmādbhayātkaṃso dveṣāccaidyādayo nṛpāḥ | sambandhādvṛṣṇayaḥ snehādyūyaṃ bhaktyā vayaṃ vibho 30 |
कतमोऽपि न वेनः स्यात्पञ्चानां पुरुषं प्रति । तस्मात्केनाप्युपायेन मनः कृष्णे निवेशयेत् ३१ ।
katamo'pi na venaḥ syātpañcānāṃ puruṣaṃ prati | tasmātkenāpyupāyena manaḥ kṛṣṇe niveśayet 31 |
मातृष्वस्रेयो वश्चैद्यो दन्तवक्रश्च पाण्डव । पार्षदप्रवरौ विष्णोर्विप्रशापात्पदच्युतौ ३२ ।
mātṛṣvasreyo vaścaidyo dantavakraśca pāṇḍava | pārṣadapravarau viṣṇorvipraśāpātpadacyutau 32 |
श्रीयुधिष्ठिर उवाच ।
कीदृशः कस्य वा शापो हरिदासाभिमर्शनः । अश्रद्धेय इवाभाति हरेरेकान्तिनां भवः ३३ ।
kīdṛśaḥ kasya vā śāpo haridāsābhimarśanaḥ | aśraddheya ivābhāti harerekāntināṃ bhavaḥ 33 |
देहेन्द्रि यासुहीनानां वैकुण्ठपुरवासिनाम् । देहसम्बन्धसम्बद्धमेतदाख्यातुमर्हसि ३४ ।
dehendri yāsuhīnānāṃ vaikuṇṭhapuravāsinām | dehasambandhasambaddhametadākhyātumarhasi 34 |
श्रीनारद उवाच ।
एकदा ब्रह्मणः पुत्रा विष्णुलोकं यदृच्छया । सनन्दनादयो जग्मुश्चरन्तो भुवनत्रयम् ३५ ।
ekadā brahmaṇaḥ putrā viṣṇulokaṃ yadṛcchayā | sanandanādayo jagmuścaranto bhuvanatrayam 35 |
पञ्चषड्ढायनार्भाभाः पूर्वेषामपि पूर्वजाः । दिग्वाससः शिशून्मत्वा द्वाःस्थौ तान्प्रत्यषेधताम् ३६ ।
pañcaṣaḍḍhāyanārbhābhāḥ pūrveṣāmapi pūrvajāḥ | digvāsasaḥ śiśūnmatvā dvāḥsthau tānpratyaṣedhatām 36 |
अशपन्कुपिता एवं युवां वासं न चार्हथः । रजस्तमोभ्यां रहिते पादमूले मधुद्विषः । पापिष्ठामासुरीं योनिं बालिशौ यातमाश्वतः ३७ ।
aśapankupitā evaṃ yuvāṃ vāsaṃ na cārhathaḥ | rajastamobhyāṃ rahite pādamūle madhudviṣaḥ | pāpiṣṭhāmāsurīṃ yoniṃ bāliśau yātamāśvataḥ 37 |
एवं शप्तौ स्वभवनात्पतन्तौ तौ कृपालुभिः । प्रोक्तौ पुनर्जन्मभिर्वां त्रिभिर्लोकाय कल्पताम् ३८ ।
evaṃ śaptau svabhavanātpatantau tau kṛpālubhiḥ | proktau punarjanmabhirvāṃ tribhirlokāya kalpatām 38 |
जज्ञाते तौ दितेः पुत्रौ दैत्यदानववन्दितौ । हिरण्यकशिपुर्ज्येष्ठो हिरण्याक्षोऽनुजस्ततः ३९ ।
jajñāte tau diteḥ putrau daityadānavavanditau | hiraṇyakaśipurjyeṣṭho hiraṇyākṣo'nujastataḥ 39 |
हतो हिरण्यकशिपुर्हरिणा सिंहरूपिणा । हिरण्याक्षो धरोद्धारे बिभ्रता शौकरं वपुः ४० ।
hato hiraṇyakaśipurhariṇā siṃharūpiṇā | hiraṇyākṣo dharoddhāre bibhratā śaukaraṃ vapuḥ 40 |
हिरण्यकशिपुः पुत्रं प्रह्लादं केशवप्रियम् । जिघांसुरकरोन्नाना यातना मृत्युहेतवे ४१ ।
hiraṇyakaśipuḥ putraṃ prahlādaṃ keśavapriyam | jighāṃsurakaronnānā yātanā mṛtyuhetave 41 |
तं सर्वभूतात्मभूतं प्रशान्तं समदर्शनम् । भगवत्तेजसा स्पृष्टं नाशक्नोद्धन्तुमुद्यमैः ४२ ।
taṃ sarvabhūtātmabhūtaṃ praśāntaṃ samadarśanam | bhagavattejasā spṛṣṭaṃ nāśaknoddhantumudyamaiḥ 42 |
ततस्तौ राक्षसौ जातौ केशिन्यां विश्रवःसुतौ । रावणः कुम्भकर्णश्च सर्वलोकोपतापनौ ४३ ।
tatastau rākṣasau jātau keśinyāṃ viśravaḥsutau | rāvaṇaḥ kumbhakarṇaśca sarvalokopatāpanau 43 |
तत्रापि राघवो भूत्वा न्यहनच्छापमुक्तये । रामवीर्यं श्रोष्यसि त्वं मार्कण्डेयमुखात्प्रभो ४४ ।
tatrāpi rāghavo bhūtvā nyahanacchāpamuktaye | rāmavīryaṃ śroṣyasi tvaṃ mārkaṇḍeyamukhātprabho 44 |
तावत्र क्षत्रियौ जातौ मातृष्वस्रात्मजौ तव । अधुना शापनिर्मुक्तौ कृष्णचक्रहतांहसौ ४५ ।
tāvatra kṣatriyau jātau mātṛṣvasrātmajau tava | adhunā śāpanirmuktau kṛṣṇacakrahatāṃhasau 45 |
वैरानुबन्धतीव्रेण ध्यानेनाच्युतसात्मताम् । नीतौ पुनर्हरेः पार्श्वं जग्मतुर्विष्णुपार्षदौ ४६ ।
vairānubandhatīvreṇa dhyānenācyutasātmatām | nītau punarhareḥ pārśvaṃ jagmaturviṣṇupārṣadau 46 |
श्रीयुधिष्ठिर उवाच ।
विद्वेषो दयिते पुत्रे कथमासीन्महात्मनि । ब्रूहि मे भगवन्येन प्रह्लादस्याच्युतात्मता ४७ ।
vidveṣo dayite putre kathamāsīnmahātmani | brūhi me bhagavanyena prahlādasyācyutātmatā 47 |
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां सप्तमस्कन्धे प्रह्लादचरितोपक्रमे प्रथमोऽध्यायः ।
iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ saptamaskandhe prahlādacaritopakrame prathamo'dhyāyaḥ |
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Saved Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
