Gyaandweep | Bhagavata Purana, Sasto Skanda, Adhyaya 15

Shloka 1

श्रीमद्भागवत महापुराण षष्ठः स्कन्धः - पञ्चदशोऽध्यायः चित्रकेतवेऽङ्गिरोनारदयोरुपदेशः -

śrīmadbhāgavata mahāpurāṇa ṣaṣṭhaḥ skandhaḥ - pañcadaśo'dhyāyaḥ citraketave'ṅgironāradayorupadeśaḥ -

Shloka 2

ऊचतुर्मृतकोपान्ते पतितं मृतकोपमम् । शोकाभिभूतं राजानं बोधयन्तौ सदुक्तिभिः ॥ १ ॥

ūcaturmṛtakopānte patitaṃ mṛtakopamam . śokābhibhūtaṃ rājānaṃ bodhayantau saduktibhiḥ .. 1 ..

Shloka 3

कोऽयं स्यात् तव राजेन्द्र भवान् यमनुशोचति । त्वं चास्य कतमः सृष्टौ पुरेदानीमतः परम् ॥ २ ॥

ko'yaṃ syāt tava rājendra bhavān yamanuśocati . tvaṃ cāsya katamaḥ sṛṣṭau puredānīmataḥ param .. 2 ..

Shloka 4

यथा प्रयान्ति संयान्ति स्रोतोवेगेन वालुकाः । संयुज्यन्ते वियुज्यन्ते तथा कालेन देहिनः ॥ ३ ॥

yathā prayānti saṃyānti srotovegena vālukāḥ . saṃyujyante viyujyante tathā kālena dehinaḥ .. 3 ..

Shloka 5

यथा धानासु वै धाना भवन्ति न भवन्ति च । एवं भूतेषु भूतानि चोदितान् ईशमायया ॥ ४ ॥

yathā dhānāsu vai dhānā bhavanti na bhavanti ca . evaṃ bhūteṣu bhūtāni coditān īśamāyayā .. 4 ..

Shloka 6

वयं च त्वं च ये चेमे तुल्यकालाश्चराचराः । जन्ममृत्योर्यथा पश्चात् प्राङ्नैवमधुनापि भोः ॥ ५ ॥

vayaṃ ca tvaṃ ca ye ceme tulyakālāścarācarāḥ . janmamṛtyoryathā paścāt prāṅnaivamadhunāpi bhoḥ .. 5 ..

Shloka 7

भूतैर्भूतानि भूतेशः सृजत्यवति हन्त्यजः । आत्मसृष्टैरस्वतन्त्रैः अनपेक्षोऽपि बालवत् ॥ ६ ॥

bhūtairbhūtāni bhūteśaḥ sṛjatyavati hantyajaḥ . ātmasṛṣṭairasvatantraiḥ anapekṣo'pi bālavat .. 6 ..

Shloka 8

देहेन देहिनो राजन् देहाद् देहोऽभिजायते । बीजादेव यथा बीजं देह्यर्थ इव शाश्वतः ॥ ७ ॥

dehena dehino rājan dehād deho'bhijāyate . bījādeva yathā bījaṃ dehyartha iva śāśvataḥ .. 7 ..

Shloka 9

देहदेहिविभागोऽयं अविवेककृतः पुरा । जातिव्यक्तिविभागोऽयं यथा वस्तुनि कल्पितः ॥ ८ ॥

dehadehivibhāgo'yaṃ avivekakṛtaḥ purā . jātivyaktivibhāgo'yaṃ yathā vastuni kalpitaḥ .. 8 ..

Shloka 10

एवं आश्वासितो राजा चित्रकेतुर्द्विजोक्तिभिः । विमृज्य पाणिना वक्त्रं आधिम्लानमभाषत ॥ ९ ॥

evaṃ āśvāsito rājā citraketurdvijoktibhiḥ . vimṛjya pāṇinā vaktraṃ ādhimlānamabhāṣata .. 9 ..

Shloka 11

कौ युवां ज्ञानसम्पन्नौ महिष्ठौ च महीयसाम् । अवधूतेन वेषेण गूढौ इह समागतौ ॥ १० ॥

kau yuvāṃ jñānasampannau mahiṣṭhau ca mahīyasām . avadhūtena veṣeṇa gūḍhau iha samāgatau .. 10 ..

Shloka 12

चरन्ति ह्यवनौ कामं ब्राह्मणा भगवत्प्रियाः । मादृशां ग्राम्यबुद्धीनां बोधायोन्मत्तलिङ्गिनः ॥ ११ ॥

caranti hyavanau kāmaṃ brāhmaṇā bhagavatpriyāḥ . mādṛśāṃ grāmyabuddhīnāṃ bodhāyonmattaliṅginaḥ .. 11 ..

Shloka 13

कुमारो नारद ऋभुः अङ्गिरा देवलोऽसितः । अपान्तरतमो व्यासो मार्कण्डेयोऽथ गौतमः ॥ १२ ॥

kumāro nārada ṛbhuḥ aṅgirā devalo'sitaḥ . apāntaratamo vyāso mārkaṇḍeyo'tha gautamaḥ .. 12 ..

Shloka 14

वसिष्ठो भगवान् रामः कपिलो बादरायणिः । दुर्वासा याज्ञवल्क्यश्च जातुकर्णस्तथाऽऽरुणिः ॥ १३ ॥

vasiṣṭho bhagavān rāmaḥ kapilo bādarāyaṇiḥ . durvāsā yājñavalkyaśca jātukarṇastathā''ruṇiḥ .. 13 ..

Shloka 15

रोमशश्च्यवनो दत्त आसुरिः सपतञ्जलिः । ऋषिर्वेदशिरा बोध्यो मुनिः पञ्चशिखस्तथा ॥ १४ ॥

romaśaścyavano datta āsuriḥ sapatañjaliḥ . ṛṣirvedaśirā bodhyo muniḥ pañcaśikhastathā .. 14 ..

Shloka 16

हिरण्यनाभः कौसल्यः श्रुतदेव ऋतध्वजः । एते परे च सिद्धेशाः चरन्ति ज्ञानहेतवः ॥ १५ ॥

hiraṇyanābhaḥ kausalyaḥ śrutadeva ṛtadhvajaḥ . ete pare ca siddheśāḥ caranti jñānahetavaḥ .. 15 ..

Shloka 17

तस्माद् युवां ग्राम्यपशोः मम मूढधियः प्रभू । अन्धे तमसि मग्नस्य ज्ञानदीप उदीर्यताम् ॥ १६ ॥

tasmād yuvāṃ grāmyapaśoḥ mama mūḍhadhiyaḥ prabhū . andhe tamasi magnasya jñānadīpa udīryatām .. 16 ..

Shloka 18

अहं ते पुत्रकामस्य पुत्रदोऽस्म्यङ्गिरा नृप । एष ब्रह्मसुतः साक्षात् नारदो भगवान् ऋषिः ॥ १७ ॥

ahaṃ te putrakāmasya putrado'smyaṅgirā nṛpa . eṣa brahmasutaḥ sākṣāt nārado bhagavān ṛṣiḥ .. 17 ..

Shloka 19

इत्थं त्वां पुत्रशोकेन मग्नं तमसि दुस्तरे । अतदर्हमनुस्मृत्य महापुरुषगोचरम् ॥ १८ ॥

itthaṃ tvāṃ putraśokena magnaṃ tamasi dustare . atadarhamanusmṛtya mahāpuruṣagocaram .. 18 ..

Shloka 20

अनुग्रहाय भवतः प्राप्तौ आवां इह प्रभो । ब्रह्मण्यो भगवद्भक्तो नावसीदितुमर्हसि ॥ १९ ॥

anugrahāya bhavataḥ prāptau āvāṃ iha prabho . brahmaṇyo bhagavadbhakto nāvasīditumarhasi .. 19 ..

Shloka 21

तदैव ते परं ज्ञानं ददामि गृहमागतः । ज्ञात्वान्याभिनिवेशं ते पुत्रमेव ददावहम् ॥ २० ॥

tadaiva te paraṃ jñānaṃ dadāmi gṛhamāgataḥ . jñātvānyābhiniveśaṃ te putrameva dadāvaham .. 20 ..

Shloka 22

अधुना पुत्रिणां तापो भवतैवानुभूयते । एवं दारा गृहा रायो विविधैश्वर्यसम्पदः ॥ २१ ॥

adhunā putriṇāṃ tāpo bhavataivānubhūyate . evaṃ dārā gṛhā rāyo vividhaiśvaryasampadaḥ .. 21 ..

Shloka 23

शब्दादयश्च विषयाः चला राज्यविभूतयः । मही राज्यं बलं कोशो भृत्यामात्याः सुहृज्जनाः ॥ २२ ॥

śabdādayaśca viṣayāḥ calā rājyavibhūtayaḥ . mahī rājyaṃ balaṃ kośo bhṛtyāmātyāḥ suhṛjjanāḥ .. 22 ..

Shloka 24

सर्वेऽपि शूरसेनेमे शोकमोहभयार्तिदाः । गन्धर्वनगरप्रख्याः स्वप्नमायामनोरथाः ॥ २३ ॥

sarve'pi śūraseneme śokamohabhayārtidāḥ . gandharvanagaraprakhyāḥ svapnamāyāmanorathāḥ .. 23 ..

Shloka 25

दृश्यमाना विनार्थेन न दृश्यन्ते मनोभवाः । कर्मभिर्ध्यायतो नाना कर्माणि मनसोऽभवन् ॥ २४ ॥

dṛśyamānā vinārthena na dṛśyante manobhavāḥ . karmabhirdhyāyato nānā karmāṇi manaso'bhavan .. 24 ..

Shloka 26

अयं हि देहिनो देहो द्रव्यज्ञानक्रियात्मकः । देहिनो विविधक्लेश सन्तापकृदुदाहृतः ॥ २५ ॥

ayaṃ hi dehino deho dravyajñānakriyātmakaḥ . dehino vividhakleśa santāpakṛdudāhṛtaḥ .. 25 ..

Shloka 27

तस्मात् स्वस्थेन मनसा विमृश्य गतिमात्मनः । द्वैते ध्रुवार्थविश्रम्भं त्यजोपशममाविश ॥ २६ ॥

tasmāt svasthena manasā vimṛśya gatimātmanaḥ . dvaite dhruvārthaviśrambhaṃ tyajopaśamamāviśa .. 26 ..

Shloka 28

एतां मन्त्रोपनिषदं प्रतीच्छ प्रयतो मम । यां धारयन् सप्तरात्राद् द्रष्टा सङ्कर्षणं प्रभुम् ॥ २७ ॥

etāṃ mantropaniṣadaṃ pratīccha prayato mama . yāṃ dhārayan saptarātrād draṣṭā saṅkarṣaṇaṃ prabhum .. 27 ..

Shloka 29

यत्पादमूलमुपसृत्य नरेन्द्र पूर्वे शर्वादयो भ्रममिमं द्वितयं विसृज्य । सद्यस्तदीयमतुलानधिकं महित्वं प्रापुर्भवानपि परं न चिरादुपैति ॥ २८ ॥

yatpādamūlamupasṛtya narendra pūrve śarvādayo bhramamimaṃ dvitayaṃ visṛjya . sadyastadīyamatulānadhikaṃ mahitvaṃ prāpurbhavānapi paraṃ na cirādupaiti .. 28 ..

Shloka 30

इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां षष्ठस्कन्धे चित्रकेतुसान्त्वनं नाम पञ्चदशोऽध्यायः ॥ १५ ॥

iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ ṣaṣṭhaskandhe citraketusāntvanaṃ nāma pañcadaśo'dhyāyaḥ .. 15 ..

Shloka 31

हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥

hariḥ oṃ tatsat śrīkṛṣṇārpaṇamastu ..

Languages

Saved

Languages

Saved

Mudra Cost for Each Feature

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.