Gyaandweep | Bhagavata Purana, Sasto Skanda, Adhyaya 17

Shloka 1

श्रीमद्भागवत महापुराण षष्ठः स्कन्धः - शप्तदशोऽध्यायः कैलासे पार्वतीसहितस्य शिवस्योपहासकरणात् पार्वतीशापेन चित्रकेतोर्वृत्रजन्म प्राप्तिश्च -

śrīmadbhāgavata mahāpurāṇa ṣaṣṭhaḥ skandhaḥ - śaptadaśo'dhyāyaḥ kailāse pārvatīsahitasya śivasyopahāsakaraṇāt pārvatīśāpena citraketorvṛtrajanma prāptiśca -

Shloka 2

यतश्चान्तर्हितोऽनन्तः तस्यै कृत्वा दिशे नमः । विद्याधरश्चित्रकेतुः चचार गगने चरः ॥ १ ॥

yataścāntarhito'nantaḥ tasyai kṛtvā diśe namaḥ . vidyādharaścitraketuḥ cacāra gagane caraḥ .. 1 ..

Shloka 3

स लक्षं वर्षलक्षाणां अव्याहतबलेन्द्रियः । स्तूयमानो महायोगी मुनिभिः सिद्धचारणैः ॥ २ ॥

sa lakṣaṃ varṣalakṣāṇāṃ avyāhatabalendriyaḥ . stūyamāno mahāyogī munibhiḥ siddhacāraṇaiḥ .. 2 ..

Shloka 4

कुलाचलेन्द्रद्रोणीषु नानासङ्कल्पसिद्धिषु । रेमे विद्याधरस्त्रीभिः गापयन् हरिमीश्वरम् ॥ ३ ॥

kulācalendradroṇīṣu nānāsaṅkalpasiddhiṣu . reme vidyādharastrībhiḥ gāpayan harimīśvaram .. 3 ..

Shloka 5

एकदा स विमानेन विष्णुदत्तेन भास्वता । गिरिशं ददृशे गच्छन् परीतं सिद्धचारणैः ॥ ४ ॥

ekadā sa vimānena viṣṇudattena bhāsvatā . giriśaṃ dadṛśe gacchan parītaṃ siddhacāraṇaiḥ .. 4 ..

Shloka 6

आलिङ्ग्याङ्कीकृतां देवीं बाहुना मुनिसंसदि । उवाच देव्याः श्रृण्वन्त्या जहासोच्चैस्तदन्तिके ॥ ५ ॥

āliṅgyāṅkīkṛtāṃ devīṃ bāhunā munisaṃsadi . uvāca devyāḥ śrṛṇvantyā jahāsoccaistadantike .. 5 ..

Shloka 7

एष लोकगुरुः साक्षात् धर्मं वक्ता शरीरिणाम् । आस्ते मुख्यः सभायां वै मिथुनीभूय भार्यया ॥ ६ ॥

eṣa lokaguruḥ sākṣāt dharmaṃ vaktā śarīriṇām . āste mukhyaḥ sabhāyāṃ vai mithunībhūya bhāryayā .. 6 ..

Shloka 8

जटाधरस्तीव्रतपा ब्रह्मवादिसभापतिः । अङ्कीकृत्य स्त्रियं चास्ते गतह्रीः प्राकृतो यथा ॥ ७ ॥

jaṭādharastīvratapā brahmavādisabhāpatiḥ . aṅkīkṛtya striyaṃ cāste gatahrīḥ prākṛto yathā .. 7 ..

Shloka 9

प्रायशः प्राकृताश्चापि स्त्रियं रहसि बिभ्रति । अयं महाव्रतधरो बिभर्ति सदसि स्त्रियम् ॥ ८ ॥

prāyaśaḥ prākṛtāścāpi striyaṃ rahasi bibhrati . ayaṃ mahāvratadharo bibharti sadasi striyam .. 8 ..

Shloka 10

भगवानपि तच्छ्रुत्वा प्रहस्यागाधधीर्नृप । तूष्णीं बभूव सदसि सभ्याश्च तदनुव्रताः ॥ ९ ॥

bhagavānapi tacchrutvā prahasyāgādhadhīrnṛpa . tūṣṇīṃ babhūva sadasi sabhyāśca tadanuvratāḥ .. 9 ..

Shloka 11

इत्यतद्वीर्यविदुषि ब्रुवाणे बह्वशोभनम् । रुषाऽऽह देवी धृष्टाय निर्जितात्माभिमानिने ॥ १० ॥

ityatadvīryaviduṣi bruvāṇe bahvaśobhanam . ruṣā''ha devī dhṛṣṭāya nirjitātmābhimānine .. 10 ..

Shloka 12

अयं किमधुना लोके शास्ता दण्डधरः प्रभुः । अस्मद्विधानां दुष्टानां निर्लज्जानां च विप्रकृत् ॥ ११ ॥

ayaṃ kimadhunā loke śāstā daṇḍadharaḥ prabhuḥ . asmadvidhānāṃ duṣṭānāṃ nirlajjānāṃ ca viprakṛt .. 11 ..

Shloka 13

न वेद धर्मं किल पद्मयोनिः न ब्रह्मपुत्रा भृगुनारदाद्याः । न वै कुमारः कपिलो मनुश्च ये नो निषेधन्त्यतिवर्तिनं हरम् ॥ १२ ॥

na veda dharmaṃ kila padmayoniḥ na brahmaputrā bhṛgunāradādyāḥ . na vai kumāraḥ kapilo manuśca ye no niṣedhantyativartinaṃ haram .. 12 ..

Shloka 14

एषामनुध्येयपदाब्जयुग्मं जगद्गुरुं मङ्गलमङ्गलं स्वयम् । यः क्षत्रबन्धुः परिभूय सूरीन् प्रशास्ति धृष्टस्तदयं हि दण्ड्यः ॥ १३ ॥

eṣāmanudhyeyapadābjayugmaṃ jagadguruṃ maṅgalamaṅgalaṃ svayam . yaḥ kṣatrabandhuḥ paribhūya sūrīn praśāsti dhṛṣṭastadayaṃ hi daṇḍyaḥ .. 13 ..

Shloka 15

नायमर्हति वैकुण्ठ पादमूलोपसर्पणम् । सम्भावितमतिः स्तब्धः साधुभिः पर्युपासितम् ॥ १४ ॥

nāyamarhati vaikuṇṭha pādamūlopasarpaṇam . sambhāvitamatiḥ stabdhaḥ sādhubhiḥ paryupāsitam .. 14 ..

Shloka 16

अतः पापीयसीं योनिं आसुरीं याहि दुर्मते । यथेह भूयो महतां न कर्ता पुत्र किल्बिषम् ॥ १५ ॥

ataḥ pāpīyasīṃ yoniṃ āsurīṃ yāhi durmate . yatheha bhūyo mahatāṃ na kartā putra kilbiṣam .. 15 ..

Shloka 17

एवं शप्तश्चित्रकेतुः विमानाद् अवरुह्य सः । प्रसादयामास सतीं मूर्ध्ना नम्रेण भारत ॥ १६ ॥

evaṃ śaptaścitraketuḥ vimānād avaruhya saḥ . prasādayāmāsa satīṃ mūrdhnā namreṇa bhārata .. 16 ..

Shloka 18

प्रतिगृह्णामि ते शापं आत्मनोऽञ्जलिनाम्बिके । देवैर्मर्त्याय यत्प्रोक्तं पूर्वदिष्टं हि तस्य तत् ॥ १७ ॥

pratigṛhṇāmi te śāpaṃ ātmano'ñjalināmbike . devairmartyāya yatproktaṃ pūrvadiṣṭaṃ hi tasya tat .. 17 ..

Shloka 19

संसारचक्र एतस्मिन् जन्तुरज्ञानमोहितः । भ्राम्यन् सुखं च दुःखं च भुङ्क्ते सर्वत्र सर्वदा ॥ १८ ॥

saṃsāracakra etasmin janturajñānamohitaḥ . bhrāmyan sukhaṃ ca duḥkhaṃ ca bhuṅkte sarvatra sarvadā .. 18 ..

Shloka 20

नैवात्मा न परश्चापि कर्ता स्यात् सुखदुःखयोः । कर्तारं मन्यतेऽप्राज्ञ आत्मानं परमेव च ॥ १९ ॥

naivātmā na paraścāpi kartā syāt sukhaduḥkhayoḥ . kartāraṃ manyate'prājña ātmānaṃ parameva ca .. 19 ..

Shloka 21

गुणप्रवाह एतस्मिन्कः शापः को न्वनुग्रहः । कः स्वर्गो नरकः को वा किं सुखं दुःखमेव वा ॥ २० ॥

guṇapravāha etasminkaḥ śāpaḥ ko nvanugrahaḥ . kaḥ svargo narakaḥ ko vā kiṃ sukhaṃ duḥkhameva vā .. 20 ..

Shloka 22

एकः सृजति भूतानि भगवान् आत्ममायया । एषां बन्धं च मोक्षं च सुखं दुःखं च निष्कलः ॥ २१ ॥

ekaḥ sṛjati bhūtāni bhagavān ātmamāyayā . eṣāṃ bandhaṃ ca mokṣaṃ ca sukhaṃ duḥkhaṃ ca niṣkalaḥ .. 21 ..

Shloka 23

न तस्य कश्चिद् दयितः प्रतीपो न ज्ञातिबन्धुर्न परो न च स्वः । समस्य सर्वत्र निरञ्जनस्य सुखे न रागः कुत एव रोषः ॥ २२ ॥

na tasya kaścid dayitaḥ pratīpo na jñātibandhurna paro na ca svaḥ . samasya sarvatra nirañjanasya sukhe na rāgaḥ kuta eva roṣaḥ .. 22 ..

Shloka 24

तथापि तच्छक्तिविसर्ग एषां सुखाय दुःखाय हिताहिताय । बन्धाय मोक्षाय च मृत्युजन्मनोः शरीरिणां संसृतयेऽवकल्पते ॥ २३ ॥

tathāpi tacchaktivisarga eṣāṃ sukhāya duḥkhāya hitāhitāya . bandhāya mokṣāya ca mṛtyujanmanoḥ śarīriṇāṃ saṃsṛtaye'vakalpate .. 23 ..

Shloka 25

अथ प्रसादये न त्वां शापमोक्षाय भामिनि । यन्मन्यसे ह्यसाधूक्तं मम तत्क्षम्यतां सति ॥ २४ ॥

atha prasādaye na tvāṃ śāpamokṣāya bhāmini . yanmanyase hyasādhūktaṃ mama tatkṣamyatāṃ sati .. 24 ..

Shloka 26

इति प्रसाद्य गिरिशौ चित्रकेतुररिन्दम । जगाम स्वविमानेन पश्यतोः स्मयतोस्तयोः ॥ २५ ॥

iti prasādya giriśau citraketurarindama . jagāma svavimānena paśyatoḥ smayatostayoḥ .. 25 ..

Shloka 27

ततस्तु भगवान्रुद्रो रुद्राणीं इदमब्रवीत् । देवर्षिदैत्यसिद्धानां पार्षदानां च श्रृण्वताम् ॥ २६ ॥

tatastu bhagavānrudro rudrāṇīṃ idamabravīt . devarṣidaityasiddhānāṃ pārṣadānāṃ ca śrṛṇvatām .. 26 ..

Shloka 28

दृष्टवत्यसि सुश्रोणि हरेरद्भुतकर्मणः । माहात्म्यं भृत्यभृत्यानां निःस्पृहाणां महात्मनाम् ॥ २७ ॥

dṛṣṭavatyasi suśroṇi hareradbhutakarmaṇaḥ . māhātmyaṃ bhṛtyabhṛtyānāṃ niḥspṛhāṇāṃ mahātmanām .. 27 ..

Shloka 29

नारायणपराः सर्वे न कुतश्चन बिभ्यति । स्वर्गापवर्गनरकेषु अपि तुल्यार्थदर्शिनः ॥ २८ ॥

nārāyaṇaparāḥ sarve na kutaścana bibhyati . svargāpavarganarakeṣu api tulyārthadarśinaḥ .. 28 ..

Shloka 30

देहिनां देहसंयोगाद् द्वन्द्वान् ईश्वरलीलया । सुखं दुःखं मृतिर्जन्म शापोऽनुग्रह एव च ॥ २९ ॥

dehināṃ dehasaṃyogād dvandvān īśvaralīlayā . sukhaṃ duḥkhaṃ mṛtirjanma śāpo'nugraha eva ca .. 29 ..

Shloka 31

अविवेककृतः पुंसो ह्यर्थभेद इवात्मनि । गुणदोषविकल्पश्च भिदेव स्रजिवत्कृतः ॥ ३० ॥

avivekakṛtaḥ puṃso hyarthabheda ivātmani . guṇadoṣavikalpaśca bhideva srajivatkṛtaḥ .. 30 ..

Shloka 32

वासुदेवे भगवति भक्तिं उद्वहतां नृणाम् । ज्ञानवैराग्यवीर्याणां न हि कश्चिद्व्यपाश्रयः ॥ ३१ ॥

vāsudeve bhagavati bhaktiṃ udvahatāṃ nṛṇām . jñānavairāgyavīryāṇāṃ na hi kaścidvyapāśrayaḥ .. 31 ..

Shloka 33

नाहं विरिञ्चो न कुमारनारदौ न ब्रह्मपुत्रा मुनयः सुरेशाः । विदाम यस्येहितमंशकांशका न तत्स्वरूपं पृथगीशमानिनः ॥ ३२ ॥

nāhaṃ viriñco na kumāranāradau na brahmaputrā munayaḥ sureśāḥ . vidāma yasyehitamaṃśakāṃśakā na tatsvarūpaṃ pṛthagīśamāninaḥ .. 32 ..

Shloka 34

न ह्यस्यास्ति प्रियः कश्चित् नाप्रियः स्वः परोऽपि वा । आत्मत्वात् सर्वभूतानां सर्वभूतप्रियो हरिः ॥ ३३ ॥

na hyasyāsti priyaḥ kaścit nāpriyaḥ svaḥ paro'pi vā . ātmatvāt sarvabhūtānāṃ sarvabhūtapriyo hariḥ .. 33 ..

Shloka 35

तस्य चायं महाभागः चित्रकेतुः प्रियोऽनुगः । सर्वत्र समदृक् शान्तो ह्यहं चैवाच्युतप्रियः ॥ ३४ ॥

tasya cāyaṃ mahābhāgaḥ citraketuḥ priyo'nugaḥ . sarvatra samadṛk śānto hyahaṃ caivācyutapriyaḥ .. 34 ..

Shloka 36

तस्मान्न विस्मयः कार्यः पुरुषेषु महात्मसु । महापुरुषभक्तेषु शान्तेषु समदर्शिषु ॥ ३५ ॥

tasmānna vismayaḥ kāryaḥ puruṣeṣu mahātmasu . mahāpuruṣabhakteṣu śānteṣu samadarśiṣu .. 35 ..

Shloka 37

इति श्रुत्वा भगवतः शिवस्योमाभिभाषितम् । बभूव शान्तधी राजन् देवी विगतविस्मया ॥ ३६ ॥

iti śrutvā bhagavataḥ śivasyomābhibhāṣitam . babhūva śāntadhī rājan devī vigatavismayā .. 36 ..

Shloka 38

इति भागवतो देव्याः प्रतिशप्तुमलन्तमः । मूर्ध्ना स जगृहे शापं एतावत् साधुलक्षणम् ॥ ३७ ॥

iti bhāgavato devyāḥ pratiśaptumalantamaḥ . mūrdhnā sa jagṛhe śāpaṃ etāvat sādhulakṣaṇam .. 37 ..

Shloka 39

जज्ञे त्वष्टुर्दक्षिणाग्नौ दानवीं योनिमाश्रितः । वृत्र इत्यभिविख्यातो ज्ञानविज्ञानसंयुतः ॥ ३८ ॥

jajñe tvaṣṭurdakṣiṇāgnau dānavīṃ yonimāśritaḥ . vṛtra ityabhivikhyāto jñānavijñānasaṃyutaḥ .. 38 ..

Shloka 40

एतत्ते सर्वमाख्यातं यन्मां त्वं परिपृच्छसि । वृत्रस्यासुरजातेश्च कारणं भगवन्मतेः ॥ ३९ ॥

etatte sarvamākhyātaṃ yanmāṃ tvaṃ paripṛcchasi . vṛtrasyāsurajāteśca kāraṇaṃ bhagavanmateḥ .. 39 ..

Shloka 41

इतिहासं इमं पुण्यं चित्रकेतोर्महात्मनः । माहात्म्यं विष्णुभक्तानां श्रुत्वा बन्धाद् विमुच्यते ॥ ४० ॥

itihāsaṃ imaṃ puṇyaṃ citraketormahātmanaḥ . māhātmyaṃ viṣṇubhaktānāṃ śrutvā bandhād vimucyate .. 40 ..

Shloka 42

य एतत् प्रातरुत्थाय श्रद्धया वाग्यतः पठेत् । इतिहासं हरिं स्मृत्वा स याति परमां गतिम् ॥ ४१ ॥

ya etat prātarutthāya śraddhayā vāgyataḥ paṭhet . itihāsaṃ hariṃ smṛtvā sa yāti paramāṃ gatim .. 41 ..

Shloka 43

इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां षष्ठस्कन्धे चित्रकेतुशापो नाम सप्तदशोऽध्यायः ॥ १७ ॥

iti śrīmadbhāgavate mahāpurāṇe pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ ṣaṣṭhaskandhe citraketuśāpo nāma saptadaśo'dhyāyaḥ .. 17 ..

Shloka 44

हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥

hariḥ oṃ tatsat śrīkṛṣṇārpaṇamastu ..

Languages

Saved

Languages

Saved

Mudra Cost for Each Feature

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.