व्यास उवाच ।
अग्निहोत्रं तु जुहुयादाद्यन्तेऽहर्निशोः सदा ।दर्शेन चैव पक्षान्ते पौर्णमासेन चैव हि ।। २४.१
agnihotraṃ tu juhuyādādyante'harniśoḥ sadā |darśena caiva pakṣānte paurṇamāsena caiva hi || 24.1
सस्यान्ते नवसस्येष्ट्या तथर्त्वन्ते द्विजोऽध्वरैः ।पशुना त्वयनस्यान्ते समान्ते सोऽग्निकैर्मखैः ।। २४.२
sasyānte navasasyeṣṭyā tathartvante dvijo'dhvaraiḥ |paśunā tvayanasyānte samānte so'gnikairmakhaiḥ || 24.2
नानिष्ट्वा नवशस्येष्ट्या पशुना वाऽग्निमान् द्विजः ।न चान्नमद्यन्मांसं वा दीर्घमायुर्जिजीविषुः ।। २४.३
nāniṣṭvā navaśasyeṣṭyā paśunā vā'gnimān dvijaḥ |na cānnamadyanmāṃsaṃ vā dīrghamāyurjijīviṣuḥ || 24.3
नवेनान्नेन चानिष्ट्वा पशुहव्येन चाग्न्यः ।प्राणानेवात्तुमिच्छन्ति नवान्नामिषगृद्धिनः ।। २४.४
navenānnena cāniṣṭvā paśuhavyena cāgnyaḥ |prāṇānevāttumicchanti navānnāmiṣagṛddhinaḥ || 24.4
सावित्रान् शान्तिहोमांश्च कुर्यात् पर्वसु नित्यशः ।पितॄंश्चैवाष्टकाः सर्वे नित्यमन्वष्टकासु च ।। २४.५
sāvitrān śāntihomāṃśca kuryāt parvasu nityaśaḥ |pitṝṃścaivāṣṭakāḥ sarve nityamanvaṣṭakāsu ca || 24.5
एष धर्मः परो नित्यमपधर्मोऽन्य उच्यते ।त्रयाणामिह वर्णानां गृहस्थाश्रमवासिनाम् ।। २४.६
eṣa dharmaḥ paro nityamapadharmo'nya ucyate |trayāṇāmiha varṇānāṃ gṛhasthāśramavāsinām || 24.6
नास्तिक्यादथवालस्याद् योऽग्नीन् नाधातुमिच्छति ।यजेत वा न यज्ञेन स याति नरकान् बहून् ।। २४.७
nāstikyādathavālasyād yo'gnīn nādhātumicchati |yajeta vā na yajñena sa yāti narakān bahūn || 24.7
तामिस्रमन्धतामिस्रं महारौरवरौरवौ ।कुम्भीपाकं वैतरणीमसिपत्रवनं तथा ।अन्यांश्च नरकान् घोरान् संप्राप्यान्ते सुदुर्मतिः ।अन्त्यजानां कुले विप्राः शूद्रयोनौ च जायते ।तस्मात् सर्वप्रयत्नेन ब्राह्मणो हि विशेषतः ।आथायाग्निं विशुद्धात्मा यजेत परमेश्वरम् ।। २४.८
tāmisramandhatāmisraṃ mahārauravarauravau |kumbhīpākaṃ vaitaraṇīmasipatravanaṃ tathā |anyāṃśca narakān ghorān saṃprāpyānte sudurmatiḥ |antyajānāṃ kule viprāḥ śūdrayonau ca jāyate |tasmāt sarvaprayatnena brāhmaṇo hi viśeṣataḥ |āthāyāgniṃ viśuddhātmā yajeta parameśvaram || 24.8
अग्निहोत्रात् परो धर्मो द्विजानां नेह विद्यते ।तस्मादाराधयेन्नित्यमग्निहोत्रेण शाश्वतम् ।। २४.९
agnihotrāt paro dharmo dvijānāṃ neha vidyate |tasmādārādhayennityamagnihotreṇa śāśvatam || 24.9
यस्त्वाध्यायाग्निमांश्च स्यान्न यष्टुं देवमिच्छति ।स संमूढो न संभाष्यः किं पुनर्नास्तिको जनः ।। २४.१०
yastvādhyāyāgnimāṃśca syānna yaṣṭuṃ devamicchati |sa saṃmūḍho na saṃbhāṣyaḥ kiṃ punarnāstiko janaḥ || 24.10
यस्य त्रैवार्षिकं भक्तं पर्याप्तं भृत्यवृत्तये ।अधिकं चापि विद्येत स सोमं पातुमर्हति ।। २४.११
yasya traivārṣikaṃ bhaktaṃ paryāptaṃ bhṛtyavṛttaye |adhikaṃ cāpi vidyeta sa somaṃ pātumarhati || 24.11
एष वै सर्वयज्ञानां सोमः प्रथम इष्यते ।सोमेनाराधयेद्देवं सोमलोकमहेश्वरम् ।। २४.१२
eṣa vai sarvayajñānāṃ somaḥ prathama iṣyate |somenārādhayeddevaṃ somalokamaheśvaram || 24.12
न सोमयागादधिको महेशाराधनात्ततः ।न सोमो विद्यते तस्मात् सोमेनाभ्यर्चयेत् परम् ।। २४.१३
na somayāgādadhiko maheśārādhanāttataḥ |na somo vidyate tasmāt somenābhyarcayet param || 24.13
पितामहेन विप्राणामादावभिहितः शुभः ।धर्मो विमुक्तये साक्षाच्छ्रौतः स्मार्त्तो द्विधा पुनः ।। २४.१४
pitāmahena viprāṇāmādāvabhihitaḥ śubhaḥ |dharmo vimuktaye sākṣācchrautaḥ smārtto dvidhā punaḥ || 24.14
श्रौतस्त्रेताग्निसंबन्धात् स्मार्त्तः पूर्वं मयोदितः ।श्रेयस्करतमः श्रौतस्तस्माच्छ्रौतं समाचरेत् ।। २४.१५
śrautastretāgnisaṃbandhāt smārttaḥ pūrvaṃ mayoditaḥ |śreyaskaratamaḥ śrautastasmācchrautaṃ samācaret || 24.15
उभावभिहितौ धर्मौ वेदवेदविनिःसृतौ ।शिष्टाचारस्तृतीयः स्याच्छ्रतिस्मृत्योरलाभतः ।। २४.१६
ubhāvabhihitau dharmau vedavedaviniḥsṛtau |śiṣṭācārastṛtīyaḥ syācchratismṛtyoralābhataḥ || 24.16
धर्मेणाधिगतो यैस्तु वेदः सपरिबृंहणः ।ते शिष्टा ब्राह्मणाः प्रोक्ता नित्यमात्मगुणान्विताः ।। २४.१७
dharmeṇādhigato yaistu vedaḥ saparibṛṃhaṇaḥ |te śiṣṭā brāhmaṇāḥ proktā nityamātmaguṇānvitāḥ || 24.17
तेषामभिमतो यः स्याच्चेतसा नित्यमेव हि ।स धर्मः कथितः सद्भिर्नान्येषामिति धारणा ।। २४.१८
teṣāmabhimato yaḥ syāccetasā nityameva hi |sa dharmaḥ kathitaḥ sadbhirnānyeṣāmiti dhāraṇā || 24.18
पुराणं धर्मशास्त्रं च वेदानामुपबृंहणम् ।एकस्माद् ब्रह्मविज्ञानं धर्मज्ञानं तथैकतः ।। २४.१९
purāṇaṃ dharmaśāstraṃ ca vedānāmupabṛṃhaṇam |ekasmād brahmavijñānaṃ dharmajñānaṃ tathaikataḥ || 24.19
धर्मं जिज्ञासमानानां तत्प्रमाणतरं स्मृतम् ।धर्मशास्त्रं पुराणानि ब्रह्मज्ञानेपरायणा।। २४.२०
dharmaṃ jijñāsamānānāṃ tatpramāṇataraṃ smṛtam |dharmaśāstraṃ purāṇāni brahmajñāneparāyaṇā|| 24.20
नान्यतो जायते धर्मो ब्रह्मविद्या च वैदिकी ।तस्माद् धर्मं पुराणं च श्रद्धातव्यं द्विजातिभिः ।। २४.२१
nānyato jāyate dharmo brahmavidyā ca vaidikī |tasmād dharmaṃ purāṇaṃ ca śraddhātavyaṃ dvijātibhiḥ || 24.21
इति श्रीकूर्मपुराणे षट्साहस्त्र्यां संहितायामुपरिविभागे चतुर्विशोऽध्यायः ।।
iti śrīkūrmapurāṇe ṣaṭsāhastryāṃ saṃhitāyāmuparivibhāge caturviśo'dhyāyaḥ ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
