सूत उवाच ।
ध्रुवादूर्ध्वं महर्लोकः कोटियोजनविस्तृतः । कल्पाधिकारिणस्तत्र संस्थिता द्विजपुंगवाः ॥ ४४.१॥
dhruvādūrdhvaṃ maharlokaḥ koṭiyojanavistṛtaḥ | kalpādhikāriṇastatra saṃsthitā dvijapuṃgavāḥ || 44.1||
जनलोको महर्लोकात् तथा कोटिद्वयातमकः । सनकाद्यास्तथा तत्र संस्थिता ब्रह्मणः सुताः ॥ ४४.२॥
janaloko maharlokāt tathā koṭidvayātamakaḥ | sanakādyāstathā tatra saṃsthitā brahmaṇaḥ sutāḥ || 44.2||
जलोकात् तपोलोकः कोटित्रयसमन्वितः । वैराजास्तत्र वै देवाः स्थिता दाहविवर्जिताः ॥ ४४.३॥
jalokāt tapolokaḥ koṭitrayasamanvitaḥ | vairājāstatra vai devāḥ sthitā dāhavivarjitāḥ || 44.3||
प्राजापत्यात् सत्यलोकः कोटिषट्केन संयुतः । अपुनर्मारकास्तत्र ब्रह्मलोकस्तु स स्मृतः ॥ ४४.४॥
prājāpatyāt satyalokaḥ koṭiṣaṭkena saṃyutaḥ | apunarmārakāstatra brahmalokastu sa smṛtaḥ || 44.4||
अत्र लोकगुरुर्ब्रह्मा विश्वात्मा विश्वतोमुखः । आस्ते स योगिभिर्नित्यं पीत्वा योगामृतं परम् ॥ ४४.५॥
atra lokagururbrahmā viśvātmā viśvatomukhaḥ | āste sa yogibhirnityaṃ pītvā yogāmṛtaṃ param || 44.5||
विशन्ति यतयः शान्ता नैष्ठिका ब्रह्मचारिणः । योगिनस्तापसाः सिद्धा जापकाः परमेष्ठिनः ॥ ४४.६॥
viśanti yatayaḥ śāntā naiṣṭhikā brahmacāriṇaḥ | yoginastāpasāḥ siddhā jāpakāḥ parameṣṭhinaḥ || 44.6||
द्वारं तद्योगिनामेकं गच्छतां परमं पदम् । तत्र गत्वा न शोचन्ति स विष्णुः स च शंकरः ॥ ४४.७॥
dvāraṃ tadyogināmekaṃ gacchatāṃ paramaṃ padam | tatra gatvā na śocanti sa viṣṇuḥ sa ca śaṃkaraḥ || 44.7||
सूर्यकोटिप्रतीकाशं पुरं तस्य दुरासदम् । न मे वर्णयितुं शक्यं ज्वालामालासमाकुलम् ॥ ४४.८॥
sūryakoṭipratīkāśaṃ puraṃ tasya durāsadam | na me varṇayituṃ śakyaṃ jvālāmālāsamākulam || 44.8||
तत्र नारायणस्यापि भवनं ब्रह्मणः पुरे । शेते तत्र हरिः श्रीमान् योगी मायामयः परः ॥ ४४.९॥
tatra nārāyaṇasyāpi bhavanaṃ brahmaṇaḥ pure | śete tatra hariḥ śrīmān yogī māyāmayaḥ paraḥ || 44.9||
स विष्णुलोकः कथितः पुनरावृत्तिवर्जितः । यान्ति तत्र महात्मानो ये प्रपन्ना जनार्दनम् ॥ ४४.१॥
sa viṣṇulokaḥ kathitaḥ punarāvṛttivarjitaḥ | yānti tatra mahātmāno ye prapannā janārdanam || 44.1||
ऊर्ध्वं तद् ब्रह्मसदनात् पुरं ज्योतिर्मयं शुभम् । वह्निना च परिक्षिप्तं तत्रास्ते भगवान् भवः ॥ ४४.११॥
ūrdhvaṃ tad brahmasadanāt puraṃ jyotirmayaṃ śubham | vahninā ca parikṣiptaṃ tatrāste bhagavān bhavaḥ || 44.11||
देव्या सह महादेवश्चिन्त्यमानो मनीषिभिः । योगिभिः शतसाहस्रैर्भूतै रुद्रैश्च संवृतः ॥ ४४.१२॥
devyā saha mahādevaścintyamāno manīṣibhiḥ | yogibhiḥ śatasāhasrairbhūtai rudraiśca saṃvṛtaḥ || 44.12||
तत्र ते यान्ति निरता द्विजा वै ब्रह्मचारिणः । मदादेवपराः शान्तास्तापसा सत्यवादिनः ॥ ४४.१३॥
tatra te yānti niratā dvijā vai brahmacāriṇaḥ | madādevaparāḥ śāntāstāpasā satyavādinaḥ || 44.13||
निर्ममा निरहंकाराः कामक्रोधविवर्जिताः । द्रक्ष्यन्ति ब्रह्मणा युक्ता रुद्रलोकः स वै स्मृतः ॥ ४४.१४॥
nirmamā nirahaṃkārāḥ kāmakrodhavivarjitāḥ | drakṣyanti brahmaṇā yuktā rudralokaḥ sa vai smṛtaḥ || 44.14||
एते सप्त महालोकाः पृथिव्याः परिकीर्त्तितः। महातलादयश्चाधः पातालाः सन्ति वै द्विजाः ॥ ४४.१५॥
ete sapta mahālokāḥ pṛthivyāḥ parikīrttitaḥ| mahātalādayaścādhaḥ pātālāḥ santi vai dvijāḥ || 44.15||
महातलं च पातालं सर्वरत्नोपशोभितः। प्रासादैर्विविधैः शुभ्रैर्देवतायतनैर्युतम् ॥ ४४.१६॥
mahātalaṃ ca pātālaṃ sarvaratnopaśobhitaḥ| prāsādairvividhaiḥ śubhrairdevatāyatanairyutam || 44.16||
अनन्तेन च संयुक्तं मुचुकुन्देन धीमता। नृपेण बलिना चैव पातालस्वर्गवासिना ॥ ४४.१७॥
anantena ca saṃyuktaṃ mucukundena dhīmatā| nṛpeṇa balinā caiva pātālasvargavāsinā || 44.17||
शैलं रसातलं विप्राः शार्करं हि तलातलम् । पीतं सुतलमित्युक्तं वितलं विद्रुमप्रभम् । सितं हि वितलं प्रोक्तं तलं चैव सितेतरम् ॥ ४४.१८॥
śailaṃ rasātalaṃ viprāḥ śārkaraṃ hi talātalam | pītaṃ sutalamityuktaṃ vitalaṃ vidrumaprabham | sitaṃ hi vitalaṃ proktaṃ talaṃ caiva sitetaram || 44.18||
सुपर्णेन मुनिश्रेष्ठास्तथा वासुकिना शुभम् । रसातलमिति ख्यातं तथान्यैश्च निषेवितम् ॥ ४४.१९॥
suparṇena muniśreṣṭhāstathā vāsukinā śubham | rasātalamiti khyātaṃ tathānyaiśca niṣevitam || 44.19||
विरोचनहिरण्याक्षतक्षकाद्यैश्च सेवितम् । तलातलमिति ख्यातं सर्वशोभासमन्वितम् ॥ ४४.२॥
virocanahiraṇyākṣatakṣakādyaiśca sevitam | talātalamiti khyātaṃ sarvaśobhāsamanvitam || 44.2||
वैनतेयादिभिश्चैव कालनेमिपुरोगमैः । पूर्वदेवैः समाकीर्णं सुतलं च तथापरैः ॥ ४४.२१॥
vainateyādibhiścaiva kālanemipurogamaiḥ | pūrvadevaiḥ samākīrṇaṃ sutalaṃ ca tathāparaiḥ || 44.21||
वितलं यवनाद्यैश्च तारकाग्निमुखैस्तथा । महान्तकाद्यैर्नागैश्च प्रह्लादेनासुरेण च ॥ ४४.२२॥
vitalaṃ yavanādyaiśca tārakāgnimukhaistathā | mahāntakādyairnāgaiśca prahlādenāsureṇa ca || 44.22||
वितलं चैव विख्यातं कम्बलाहीन्द्रसेवितम् । महाजम्भेन वीरेण हयग्रीवेण वै तथा ॥ ४४.२३॥
vitalaṃ caiva vikhyātaṃ kambalāhīndrasevitam | mahājambhena vīreṇa hayagrīveṇa vai tathā || 44.23||
शङ्कुकर्णेन संभिन्नं तथा नमुचिपूर्वकैः । तथान्यैर्विवधैर्नागैस्तलं चैव सुशोभनम् ॥ ४४.२४॥
śaṅkukarṇena saṃbhinnaṃ tathā namucipūrvakaiḥ | tathānyairvivadhairnāgaistalaṃ caiva suśobhanam || 44.24||
तेषामधस्तान्नरका मायाद्याः परिकीर्त्तिताः । पापिनस्तेषु पच्यन्ते न ते वर्णयितुं क्षमाः ॥ ४४.२५॥
teṣāmadhastānnarakā māyādyāḥ parikīrttitāḥ | pāpinasteṣu pacyante na te varṇayituṃ kṣamāḥ || 44.25||
पातालानामधश्चास्ते शेषाख्या वैष्णवी तनुः । कालाग्निरुद्रो योगात्मा नारसिंहोऽपि माधवः ॥ ४४.२६॥
pātālānāmadhaścāste śeṣākhyā vaiṣṇavī tanuḥ | kālāgnirudro yogātmā nārasiṃho'pi mādhavaḥ || 44.26||
योऽनन्तः पठ्यते देवो नागरूपी जनार्दनः । तदाधारमिदं सर्वं स कालाग्निं समाश्रितः ॥ ४४.२७॥
yo'nantaḥ paṭhyate devo nāgarūpī janārdanaḥ | tadādhāramidaṃ sarvaṃ sa kālāgniṃ samāśritaḥ || 44.27||
तमाविश्य महायोगी कालस्तद्वदनोत्थितः । विषज्वालामयोऽन्तेऽसौ जगत् संहरति स्वयम् ॥ ४४.२८॥
tamāviśya mahāyogī kālastadvadanotthitaḥ | viṣajvālāmayo'nte'sau jagat saṃharati svayam || 44.28||
सहस्त्रमायोऽप्रतिमः संहर्त्ता शंकरो भवः । तामसी शांभवी मूर्तिः कालो लोकप्रकालनः ॥ ४४.२९॥
sahastramāyo'pratimaḥ saṃharttā śaṃkaro bhavaḥ | tāmasī śāṃbhavī mūrtiḥ kālo lokaprakālanaḥ || 44.29||
इती श्रीकूर्मपुराणे षट्साहस्त्र्यां संहितायां पूर्वविभागे चत्ष्चत्वारिंशोऽध्यायः ॥ ॥
itī śrīkūrmapurāṇe ṣaṭsāhastryāṃ saṃhitāyāṃ pūrvavibhāge catṣcatvāriṃśo'dhyāyaḥ || ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
