श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे अरण्यकाण्डे एकविंशः सर्गः ॥३-२१॥
śrīmadvālmīkiyarāmāyaṇe araṇyakāṇḍe ekaviṃśaḥ sargaḥ || 3-21 ||
स पुनः पतितां दृष्ट्वा क्रोधाच्छूर्पणखां पुनः । उवाच व्यक्तया वाचा तामनर्थार्थमागताम्॥ १॥
sa punaḥ patitāṃ dṛṣṭvā krodhācchūrpaṇakhāṃ punaḥ | uvāca vyaktayā vācā tāmanarthārthamāgatām || 1 ||
मया त्विदानीं शूरास्ते राक्षसाः पिशिताशनाः । त्वत्प्रियार्थं विनिर्दिष्टाः किमर्थं रुद्यते पुनः॥ २॥
mayā tvidānīṃ śūrāste rākṣasāḥ piśitāśanāḥ | tvatpriyārthaṃ vinirdiṣṭāḥ kimarthaṃ rudyate punaḥ || 2 ||
भक्ताश्चैवानुरक्ताश्च हिताश्च मम नित्यशः । हन्यमाना न हन्यन्ते न न कुर्युर्वचो मम॥ ३॥
bhaktāścaivānuraktāśca hitāśca mama nityaśaḥ | hanyamānā na hanyante na na kuryurvaco mama || 3 ||
किमेतच्छ्रोतुमिच्छामि कारणं यत्कृते पुनः । हा नाथेति विनर्दन्ती सर्पवच्चेष्टसे क्षितौ॥ ४॥
kimetacchrotumicchāmi kāraṇaṃ yatkṛte punaḥ | hā nātheti vinardantī sarpavacceṣṭase kṣitau || 4 ||
अनाथवद् विलपसि किं नु नाथे मयि स्थिते । उत्तिष्ठोत्तिष्ठ मा मैवं वैक्लव्यं त्यज्यतामिति॥ ५॥
anāthavad vilapasi kiṃ nu nāthe mayi sthite | uttiṣṭhottiṣṭha mā maivaṃ vaiklavyaṃ tyajyatāmiti || 5 ||
इत्येवमुक्ता दुर्धर्षा खरेण परिसान्त्विता । विमृज्य नयने सास्रे खरं भ्रातरमब्रवीत्॥ ६॥
ityevamuktā durdharṣā khareṇa parisāntvitā | vimṛjya nayane sāsre kharaṃ bhrātaramabravīt || 6 ||
अस्मीदानीमहं प्राप्ता हतश्रवणनासिका । शोणितौघपरिक्लिन्ना त्वया च परिसान्त्विता॥ ७॥
asmīdānīmahaṃ prāptā hataśravaṇanāsikā | śoṇitaughapariklinnā tvayā ca parisāntvitā || 7 ||
प्रेषिताश्च त्वया शूरा राक्षसास्ते चतुर्दश । निहन्तुं राघवं घोरं मत्प्रियार्थं सलक्ष्मणम्॥ ८॥
preṣitāśca tvayā śūrā rākṣasāste caturdaśa | nihantuṃ rāghavaṃ ghoraṃ matpriyārthaṃ salakṣmaṇam || 8 ||
ते तु रामेण सामर्षाः शूलपट्टिशपाणयः । समरे निहताः सर्वे सायकैर्मर्मभेदिभिः॥ ९॥
te tu rāmeṇa sāmarṣāḥ śūlapaṭṭiśapāṇayaḥ | samare nihatāḥ sarve sāyakairmarmabhedibhiḥ || 9 ||
तान् भूमौ पतितान् दृष्ट्वा क्षणेनैव महाजवान् । रामस्य च महत्कर्म महांस्त्रासोऽभवन्मम॥ १०॥
tān bhūmau patitān dṛṣṭvā kṣaṇenaiva mahājavān | rāmasya ca mahatkarma mahāṃstrāso'bhavanmama || 10 ||
सास्मि भीता समुद्विग्ना विषण्णा च निशाचर । शरणं त्वां पुनः प्राप्ता सर्वतो भयदर्शिनी॥ ११॥
sāsmi bhītā samudvignā viṣaṇṇā ca niśācara | śaraṇaṃ tvāṃ punaḥ prāptā sarvato bhayadarśinī || 11 ||
विषादनक्राध्युषिते परित्रासोर्मिमालिनि । किं मां न त्रायसे मग्नां विपुले शोकसागरे॥ १२॥
viṣādanakrādhyuṣite paritrāsormimālini | kiṃ māṃ na trāyase magnāṃ vipule śokasāgare || 12 ||
एते च निहता भूमौ रामेण निशितैः शरैः । ये च मे पदवीं प्राप्ता राक्षसाः पिशिताशनाः॥ १३॥
ete ca nihatā bhūmau rāmeṇa niśitaiḥ śaraiḥ | ye ca me padavīṃ prāptā rākṣasāḥ piśitāśanāḥ || 13 ||
मयि ते यद्यनुक्रोशो यदि रक्षःसु तेषु च । रामेण यदि शक्तिस्ते तेजो वास्ति निशाचर॥ १४॥
mayi te yadyanukrośo yadi rakṣaḥsu teṣu ca | rāmeṇa yadi śaktiste tejo vāsti niśācara || 14 ||
दण्डकारण्यनिलयं जहि राक्षसकण्टकम् । यदि रामममित्रघ्नं न त्वमद्य वधिष्यसि॥ १५॥
daṇḍakāraṇyanilayaṃ jahi rākṣasakaṇṭakam | yadi rāmamamitraghnaṃ na tvamadya vadhiṣyasi || 15 ||
तव चैवाग्रतः प्राणांस्त्यक्ष्यामि निरपत्रपा । बुद्ध्याहमनुपश्यामि न त्वं रामस्य संयुगे॥ १६॥
tava caivāgrataḥ prāṇāṃstyakṣyāmi nirapatrapā | buddhyāhamanupaśyāmi na tvaṃ rāmasya saṃyuge || 16 ||
स्थातुं प्रतिमुखे शक्तः सबलोऽपि महारणे । शूरमानी न शूरस्त्वं मिथ्यारोपितविक्रमः॥ १७॥
sthātuṃ pratimukhe śaktaḥ sabalo'pi mahāraṇe | śūramānī na śūrastvaṃ mithyāropitavikramaḥ || 17 ||
अपयाहि जनस्थानात् त्वरितः सहबान्धवः । जहि त्वं समरे मूढान्यथा तु कुलपांसन॥ १८॥
apayāhi janasthānāt tvaritaḥ sahabāndhavaḥ | jahi tvaṃ samare mūḍhānyathā tu kulapāṃsana || 18 ||
मानुषौ तौ न शक्नोषि हन्तुं वै रामलक्ष्मणौ । निःसत्त्वस्याल्पवीर्यस्य वासस्ते कीदृशस्त्विह॥ १९॥
mānuṣau tau na śaknoṣi hantuṃ vai rāmalakṣmaṇau | niḥsattvasyālpavīryasya vāsaste kīdṛśastviha || 19 ||
रामतेजोऽभिभूतो हि त्वं क्षिप्रं विनशिष्यसि । स हि तेजःसमायुक्तो रामो दशरथात्मजः॥ २०॥
rāmatejo'bhibhūto hi tvaṃ kṣipraṃ vinaśiṣyasi | sa hi tejaḥsamāyukto rāmo daśarathātmajaḥ || 20 ||
भ्राता चास्य महावीर्यो येन चास्मि विरूपिता । एवं विलप्य बहुशो राक्षसी प्रदरोदरी॥ २१॥
bhrātā cāsya mahāvīryo yena cāsmi virūpitā | evaṃ vilapya bahuśo rākṣasī pradarodarī || 21 ||
भ्रातुः समीपे शोकार्ता नष्टसंज्ञा बभूव ह । कराभ्यामुदरं हत्वा रुरोद भृशदुःखिता॥ २२॥
bhrātuḥ samīpe śokārtā naṣṭasaṃjñā babhūva ha | karābhyāmudaraṃ hatvā ruroda bhṛśaduḥkhitā || 22 ||
इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये अरण्यकाण्डे एकविंशः सर्गः ॥३-२१॥
iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye araṇyakāṇḍe ekaviṃśaḥ sargaḥ || 3-21 ||