श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे अरण्यकाण्डे चतुस्त्रिंशः सर्गः ॥३-३४॥
śrīmadvālmīkiyarāmāyaṇe araṇyakāṇḍe catustriṃśaḥ sargaḥ || 3-34 ||
ततः शूर्पणखां दृष्ट्वा ब्रुवन्तीं परुषं वचः । अमात्यमध्ये संक्रुद्धः परिपप्रच्छ रावणः॥ १॥
tataḥ śūrpaṇakhāṃ dṛṣṭvā bruvantīṃ paruṣaṃ vacaḥ | amātyamadhye saṃkruddhaḥ paripapraccha rāvaṇaḥ || 1 ||
कश्च रामः कथंवीर्यः किंरूपः किंपराक्रमः । किमर्थं दण्डकारण्यं प्रविष्टश्च सुदुस्तरम्॥ २॥
kaśca rāmaḥ kathaṃvīryaḥ kiṃrūpaḥ kiṃparākramaḥ | kimarthaṃ daṇḍakāraṇyaṃ praviṣṭaśca sudustaram || 2 ||
आयुधं किं च रामस्य येन ते राक्षसा हताः । खरश्च निहतः संख्ये दूषणस्त्रिशिरास्तथा॥ ३॥
āyudhaṃ kiṃ ca rāmasya yena te rākṣasā hatāḥ | kharaśca nihataḥ saṃkhye dūṣaṇastriśirāstathā || 3 ||
तत्त्वं ब्रूहि मनोज्ञाङ्गि केन त्वं च विरूपिता । इत्युक्ता राक्षसेन्द्रेण राक्षसी क्रोधमूर्च्छिता॥ ४॥
tattvaṃ brūhi manojñāṅgi kena tvaṃ ca virūpitā | ityuktā rākṣasendreṇa rākṣasī krodhamūrcchitā || 4 ||
ततो रामं यथान्यायमाख्यातुमुपचक्रमे । दीर्घबाहुर्विशालाक्षश्चीरकृष्णाजिनाम्बरः॥ ५॥
tato rāmaṃ yathānyāyamākhyātumupacakrame | dīrghabāhurviśālākṣaścīrakṛṣṇājināmbaraḥ || 5 ||
कन्दर्पसमरूपश्च रामो दशरथात्मजः । शक्रचापनिभं चापं विकृष्य कनकाङ्गदम्॥ ६॥
kandarpasamarūpaśca rāmo daśarathātmajaḥ | śakracāpanibhaṃ cāpaṃ vikṛṣya kanakāṅgadam || 6 ||
दीप्तान् क्षिपति नाराचान् सर्पानिव महाविषान् । नाददानं शरान् घोरान् विमुञ्चन्तं महाबलम्॥ ७॥
dīptān kṣipati nārācān sarpāniva mahāviṣān | nādadānaṃ śarān ghorān vimuñcantaṃ mahābalam || 7 ||
न कार्मुकं विकर्षन्तं रामं पश्यामि संयुगे । हन्यमानं तु तत्सैन्यं पश्यामि शरवृष्टिभिः॥ ८॥
na kārmukaṃ vikarṣantaṃ rāmaṃ paśyāmi saṃyuge | hanyamānaṃ tu tatsainyaṃ paśyāmi śaravṛṣṭibhiḥ || 8 ||
इन्द्रेणेवोत्तमं सस्यमाहतं त्वश्मवृष्टिभिः । रक्षसां भीमवीर्याणां सहस्राणि चतुर्दश॥ ९॥
indreṇevottamaṃ sasyamāhataṃ tvaśmavṛṣṭibhiḥ | rakṣasāṃ bhīmavīryāṇāṃ sahasrāṇi caturdaśa || 9 ||
निहतानि शरैस्तीक्ष्णैस्तेनैकेन पदातिना । अर्धाधिकमुहूर्तेन खरश्च सहदूषणः॥ १०॥
nihatāni śaraistīkṣṇaistenaikena padātinā | ardhādhikamuhūrtena kharaśca sahadūṣaṇaḥ || 10 ||
ऋषीणामभयं दत्तं कृतक्षेमाश्च दण्डकाः॥ ११॥
ṛṣīṇāmabhayaṃ dattaṃ kṛtakṣemāśca daṇḍakāḥ || 11 ||
एका कथंचिन्मुक्ताहं परिभूय महात्मना । स्त्रीवधं शङ्कमानेन रामेण विदितात्मना॥ १२॥
ekā kathaṃcinmuktāhaṃ paribhūya mahātmanā | strīvadhaṃ śaṅkamānena rāmeṇa viditātmanā || 12 ||
भ्राता चास्य महातेजा गुणतस्तुल्यविक्रमः । अनुरक्तश्च भक्तश्च लक्ष्मणो नाम वीर्यवान्॥ १३॥
bhrātā cāsya mahātejā guṇatastulyavikramaḥ | anuraktaśca bhaktaśca lakṣmaṇo nāma vīryavān || 13 ||
अमर्षी दुर्जयो जेता विक्रान्तो बुद्धिमान् बली । रामस्य दक्षिणो बाहुर्नित्यं प्राणो बहिश्चरः॥ १४॥
amarṣī durjayo jetā vikrānto buddhimān balī | rāmasya dakṣiṇo bāhurnityaṃ prāṇo bahiścaraḥ || 14 ||
रामस्य तु विशालाक्षी पूर्णेन्दुसदृशानना । धर्मपत्नी प्रिया नित्यं भर्तुः प्रियहिते रता॥ १५॥
rāmasya tu viśālākṣī pūrṇendusadṛśānanā | dharmapatnī priyā nityaṃ bhartuḥ priyahite ratā || 15 ||
सा सुकेशी सुनासोरूः सुरूपा च यशस्विनी । देवतेव वनस्यास्य राजते श्रीरिवापरा॥ १६॥
sā sukeśī sunāsorūḥ surūpā ca yaśasvinī | devateva vanasyāsya rājate śrīrivāparā || 16 ||
तप्तकाञ्चनवर्णाभा रक्ततुङ्गनखी शुभा । सीता नाम वरारोहा वैदेही तनुमध्यमा॥ १७॥
taptakāñcanavarṇābhā raktatuṅganakhī śubhā | sītā nāma varārohā vaidehī tanumadhyamā || 17 ||
नैव देवी न गन्धर्वी न यक्षी न च किंनरी । तथारूपा मया नारी दृष्टपूर्वा महीतले॥ १८॥
naiva devī na gandharvī na yakṣī na ca kiṃnarī | tathārūpā mayā nārī dṛṣṭapūrvā mahītale || 18 ||
यस्य सीता भवेद् भार्या यं च हृष्टा परिष्वजेत् । अभिजीवेत् स सर्वेषु लोकेष्वपि पुरंदरात्॥ १९॥
yasya sītā bhaved bhāryā yaṃ ca hṛṣṭā pariṣvajet | abhijīvet sa sarveṣu lokeṣvapi puraṃdarāt || 19 ||
सा सुशीला वपुःश्लाघ्या रूपेणाप्रतिमा भुवि । तवानुरूपा भार्या सा त्वं च तस्याः पतिर्वरः॥ २०॥
sā suśīlā vapuḥślāghyā rūpeṇāpratimā bhuvi | tavānurūpā bhāryā sā tvaṃ ca tasyāḥ patirvaraḥ || 20 ||
तां तु विस्तीर्णजघनां पीनोत्तुङ्गपयोधराम् । भार्यार्थे तु तवानेतुमुद्यताहं वराननाम्॥ २१॥
tāṃ tu vistīrṇajaghanāṃ pīnottuṅgapayodharām | bhāryārthe tu tavānetumudyatāhaṃ varānanām || 21 ||
विरूपितास्मि क्रूरेण लक्ष्मणेन महाभुज । तां तु दृष्ट्वाद्य वैदेहीं पूर्णचन्द्रनिभाननाम्॥ २२॥
virūpitāsmi krūreṇa lakṣmaṇena mahābhuja | tāṃ tu dṛṣṭvādya vaidehīṃ pūrṇacandranibhānanām || 22 ||
मन्मथस्य शराणां च त्वं विधेयो भविष्यसि । यदि तस्यामभिप्रायो भार्यात्वे तव जायते । शीघ्रमुद्ध्रियतां पादो जयार्थमिह दक्षिणः॥ २३॥
manmathasya śarāṇāṃ ca tvaṃ vidheyo bhaviṣyasi | yadi tasyāmabhiprāyo bhāryātve tava jāyate | śīghramuddhriyatāṃ pādo jayārthamiha dakṣiṇaḥ || 23 ||
रोचते यदि ते वाक्यं ममैतद् राक्षसेश्वर । क्रियतां निर्विशङ्केन वचनं मम रावण॥ २४॥
rocate yadi te vākyaṃ mamaitad rākṣaseśvara | kriyatāṃ nirviśaṅkena vacanaṃ mama rāvaṇa || 24 ||
विज्ञायैषामशक्तिं च क्रियतां च महाबल । सीता तवानवद्याङ्गी भार्यात्वे राक्षसेश्वर॥ २५॥
vijñāyaiṣāmaśaktiṃ ca kriyatāṃ ca mahābala | sītā tavānavadyāṅgī bhāryātve rākṣaseśvara || 25 ||
निशम्य रामेण शरैरजिह्मगै- र्हताञ्जनस्थानगतान् निशाचरान् । खरं च दृष्ट्वा निहतं च दूषणं त्वमद्य कृत्यं प्रतिपत्तुमर्हसि॥ २६॥
niśamya rāmeṇa śarairajihmagai- rhatāñjanasthānagatān niśācarān | kharaṃ ca dṛṣṭvā nihataṃ ca dūṣaṇaṃ tvamadya kṛtyaṃ pratipattumarhasi || 26 ||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये अरण्यकाण्डे चतुस्त्रिंशः सर्गः ॥३-३४॥
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye araṇyakāṇḍe catustriṃśaḥ sargaḥ || 3-34 ||