This overlay will guide you through the buttons:

| |
|
Shloka 1
श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे अयोध्याकाण्डे द्विषष्ठितमः सर्गः ॥२-६२॥

PADACHEDA

श्रीमत्-वाल्मीकिय-रामायणे अयोध्या-काण्डे द्विषष्ठितमः सर्गः ॥२॥

TRANSLITERATION

śrīmat-vālmīkiya-rāmāyaṇe ayodhyā-kāṇḍe dviṣaṣṭhitamaḥ sargaḥ ..2..
Shloka 1
एवम् तु क्रुद्धया राजा राम मात्रा सशोकया । श्रावितः परुषम् वाक्यम् चिन्तयाम् आस दुह्खितः ॥२-६२-१॥

PADACHEDA

एवम् तु क्रुद्धया राजा राम-मात्रा स शोकया । श्रावितः परुषम् वाक्यम् चिन्तयाम् आस दुह्खितः ॥२॥

TRANSLITERATION

evam tu kruddhayā rājā rāma-mātrā sa śokayā . śrāvitaḥ paruṣam vākyam cintayām āsa duhkhitaḥ ..2..
Shloka 2
चिन्तयित्वा स च नृपो मुमोह व्याकुलेन्द्रियः । अथ दीर्घेण कालेन सम्ज्ञामाप परतपः ॥२-६२-२॥

PADACHEDA

चिन्तयित्वा स च नृपः मुमोह व्याकुल-इन्द्रियः । अथ दीर्घेण कालेन सम्ज्ञाम् आप परतपः ॥२॥

TRANSLITERATION

cintayitvā sa ca nṛpaḥ mumoha vyākula-indriyaḥ . atha dīrgheṇa kālena samjñām āpa paratapaḥ ..2..
Shloka 3
स सम्ज्ञाअमुपलब्यैव दीर्घमुष्णम् च निःससन् । कौसल्याम् पार्श्वतो दृष्ट्वा ततश्चिन्तामुपागमत् ॥२-६२-३॥

PADACHEDA

स सम्ज्ञाअम् उपलब्य एव दीर्घम् उष्णम् च निःससन् । कौसल्याम् पार्श्वतस् दृष्ट्वा ततस् चिन्ताम् उपागमत् ॥२॥

TRANSLITERATION

sa samjñāam upalabya eva dīrgham uṣṇam ca niḥsasan . kausalyām pārśvatas dṛṣṭvā tatas cintām upāgamat ..2..
Shloka 4
तस्य चिन्तयमानस्य प्रत्यभात् कर्म दुष्कृतम् । यद् अनेन कृतम् पूर्वम् अज्ञानात् शब्द वेधिना ॥२-६२-४॥

PADACHEDA

तस्य चिन्तयमानस्य प्रत्यभात् कर्म दुष्कृतम् । यत् अनेन कृतम् पूर्वम् अज्ञानात् शब्द-वेधिना ॥२॥

TRANSLITERATION

tasya cintayamānasya pratyabhāt karma duṣkṛtam . yat anena kṛtam pūrvam ajñānāt śabda-vedhinā ..2..
Shloka 5
अमनाः तेन शोकेन राम शोकेन च प्रभुः । द्वाभ्यामपि महाराजः शोकाब्यामभितप्यतो ॥२-६२-५॥

PADACHEDA

अमनाः तेन शोकेन राम-शोकेन च प्रभुः । द्वाभ्याम् अपि महा-राजः शोकाब्याम् अभितप्यतः ॥२॥

TRANSLITERATION

amanāḥ tena śokena rāma-śokena ca prabhuḥ . dvābhyām api mahā-rājaḥ śokābyām abhitapyataḥ ..2..
Shloka 6
दह्यमानः तु शोकाभ्याम् कौसल्याम् आह भू पतिः । वेपमानोऽञ्जलिम् कृत्वा प्रसादर्तमवाङ्मुखः ॥२-६२-६॥

PADACHEDA

दह्यमानः तु शोकाभ्याम् कौसल्याम् आह भू-पतिः । वेपमानः अञ्जलिम् कृत्वा प्रसाद-ऋतम् अवाङ्मुखः ॥२॥

TRANSLITERATION

dahyamānaḥ tu śokābhyām kausalyām āha bhū-patiḥ . vepamānaḥ añjalim kṛtvā prasāda-ṛtam avāṅmukhaḥ ..2..
Shloka 7
प्रसादये त्वाम् कौसल्ये रचितः अयम् मया अन्जलिः । वत्सला च आनृशम्सा च त्वम् हि नित्यम् परेष्व् अपि ॥२-६२-७॥

PADACHEDA

प्रसादये त्वाम् कौसल्ये रचितः अयम् मया अन्जलिः । वत्सला च आनृशम्सा च त्वम् हि नित्यम् परेषु अपि ॥२॥

TRANSLITERATION

prasādaye tvām kausalye racitaḥ ayam mayā anjaliḥ . vatsalā ca ānṛśamsā ca tvam hi nityam pareṣu api ..2..
Shloka 8
भर्ता तु खलु नारीणाम् गुणवान् निर्गुणो अपि वा । धर्मम् विमृशमानानाम् प्रत्यक्षम् देवि दैवतम् ॥२-६२-८॥

PADACHEDA

भर्ता तु खलु नारीणाम् गुणवान् निर्गुणः अपि वा । धर्मम् विमृशमानानाम् प्रत्यक्षम् देवि दैवतम् ॥२॥

TRANSLITERATION

bhartā tu khalu nārīṇām guṇavān nirguṇaḥ api vā . dharmam vimṛśamānānām pratyakṣam devi daivatam ..2..
Shloka 9
सा त्वम् धर्म परा नित्यम् दृष्ट लोक पर अवर । न अर्हसे विप्रियम् वक्तुम् दुह्खिता अपि सुदुह्खितम् ॥२-६२-९॥

PADACHEDA

सा त्वम् धर्म-परा नित्यम् दृष्ट-लोक-पर-अवर । न अर्हसे विप्रियम् वक्तुम् दुह्खिता अपि सुदुह्खितम् ॥२॥

TRANSLITERATION

sā tvam dharma-parā nityam dṛṣṭa-loka-para-avara . na arhase vipriyam vaktum duhkhitā api suduhkhitam ..2..
Shloka 10
तत् वाक्यम् करुणम् राज्ञः श्रुत्वा दीनस्य भाषितम् । कौसल्या व्यसृजद् बाष्पम् प्रणाली इव नव उदकम् ॥२-६२-१०॥

PADACHEDA

तत् वाक्यम् करुणम् राज्ञः श्रुत्वा दीनस्य भाषितम् । कौसल्या व्यसृजत् बाष्पम् प्रणाली इव नव-उदकम् ॥२॥

TRANSLITERATION

tat vākyam karuṇam rājñaḥ śrutvā dīnasya bhāṣitam . kausalyā vyasṛjat bāṣpam praṇālī iva nava-udakam ..2..
Shloka 11
स मूद्र्ह्नि बद्ध्वा रुदती राज्ञः पद्मम् इव अन्जलिम् । सम्भ्रमात् अब्रवीत् त्रस्ता त्वरमाण अक्षरम् वचः ॥२-६२-११॥

PADACHEDA

स मूद्र्ह्नि बद्ध्वा रुदती राज्ञः पद्मम् इव अन्जलिम् । सम्भ्रमात् अब्रवीत् त्रस्ता त्वरमाण-अक्षरम् वचः ॥२॥

TRANSLITERATION

sa mūdrhni baddhvā rudatī rājñaḥ padmam iva anjalim . sambhramāt abravīt trastā tvaramāṇa-akṣaram vacaḥ ..2..
Shloka 12
प्रसीद शिरसा याचे भूमौ निततिता अस्मि ते । याचिता अस्मि हता देव हन्तव्या अहम् न हि त्वया ॥२-६२-१२॥

PADACHEDA

प्रसीद शिरसा याचे भूमौ निततिता अस्मि ते । याचिता अस्मि हता देव हन्तव्या अहम् न हि त्वया ॥२॥

TRANSLITERATION

prasīda śirasā yāce bhūmau nitatitā asmi te . yācitā asmi hatā deva hantavyā aham na hi tvayā ..2..
Shloka 13
न एषा हि सा स्त्री भवति श्लाघनीयेन धीमता । उभयोः लोकयोः वीर पत्या या सम्प्रसाद्यते ॥२-६२-१३॥

PADACHEDA

न एषा हि सा स्त्री भवति श्लाघनीयेन धीमता । उभयोः लोकयोः वीर-पत्या या सम्प्रसाद्यते ॥२॥

TRANSLITERATION

na eṣā hi sā strī bhavati ślāghanīyena dhīmatā . ubhayoḥ lokayoḥ vīra-patyā yā samprasādyate ..2..
Shloka 14
जानामि धर्मम् धर्मज्ञ त्वाम् जाने सत्यवादिनम् । पुत्र शोक आर्तया तत् तु मया किम् अपि भाषितम् ॥२-६२-१४॥

PADACHEDA

जानामि धर्मम् धर्म-ज्ञ त्वाम् जाने सत्यवादिनम् । पुत्र शोक-आर्तया तत् तु मया किम् अपि भाषितम् ॥२॥

TRANSLITERATION

jānāmi dharmam dharma-jña tvām jāne satyavādinam . putra śoka-ārtayā tat tu mayā kim api bhāṣitam ..2..
Shloka 15
शोको नाशयते धैर्यम् शोको नाशयते श्रुतम् । शोको नाशयते सर्वम् न अस्ति शोक समः रिपुः ॥२-६२-१५॥

PADACHEDA

शोकः नाशयते धैर्यम् शोकः नाशयते श्रुतम् । शोकः नाशयते सर्वम् न अस्ति शोक-समः रिपुः ॥२॥

TRANSLITERATION

śokaḥ nāśayate dhairyam śokaḥ nāśayate śrutam . śokaḥ nāśayate sarvam na asti śoka-samaḥ ripuḥ ..2..
Shloka 16
शक्यम् आपतितः सोढुम् प्रहरः रिपु हस्ततः । सोढुम् आपतितः शोकः सुसूक्ष्मः अपि न शक्यते ॥२-६२-१६॥

PADACHEDA

शक्यम् आपतितः सोढुम् प्रहरः रिपु-हस्ततः । सोढुम् आपतितः शोकः सुसूक्ष्मः अपि न शक्यते ॥२॥

TRANSLITERATION

śakyam āpatitaḥ soḍhum praharaḥ ripu-hastataḥ . soḍhum āpatitaḥ śokaḥ susūkṣmaḥ api na śakyate ..2..
Shloka 17
दर्मज्ञाः श्रुतिमन्तोऽपि चिन्नधर्मार्थसम्शयाः । यतयो वीर मुह्यन्ति शोकसम्मूढचेतसः ॥२-६२-१७॥

PADACHEDA

दर्म-ज्ञाः श्रुतिमन्तः अपि चिन्न-धर्म-अर्थ-सम्शयाः । यतयः वीर मुह्यन्ति शोक-सम्मूढ-चेतसः ॥२॥

TRANSLITERATION

darma-jñāḥ śrutimantaḥ api cinna-dharma-artha-samśayāḥ . yatayaḥ vīra muhyanti śoka-sammūḍha-cetasaḥ ..2..
Shloka 18
वन वासाय रामस्य पन्च रात्रः अद्य गण्यते । यः शोक हत हर्षायाः पन्च वर्ष उपमः मम ॥२-६२-१८॥

PADACHEDA

वन-वासाय रामस्य पन्च-रात्रः अद्य गण्यते । यः शोक-हत-हर्षायाः पन्च-वर्ष-उपमः मम ॥२॥

TRANSLITERATION

vana-vāsāya rāmasya panca-rātraḥ adya gaṇyate . yaḥ śoka-hata-harṣāyāḥ panca-varṣa-upamaḥ mama ..2..
Shloka 19
तम् हि चिन्तयमानायाः शोको अयम् हृदि वर्धते । अदीनाम् इव वेगेन समुद्र सलिलम् महत् ॥२-६२-१९॥

PADACHEDA

तम् हि चिन्तयमानायाः शोकः अयम् हृदि वर्धते । अदीनाम् इव वेगेन समुद्र-सलिलम् महत् ॥२॥

TRANSLITERATION

tam hi cintayamānāyāḥ śokaḥ ayam hṛdi vardhate . adīnām iva vegena samudra-salilam mahat ..2..
Shloka 20
एवम् हि कथयन्त्याः तु कौसल्यायाः शुभम् वचः । मन्द रश्मिर् अभूत् सुर्यो रजनी च अभ्यवर्तत ॥२-६२-२०॥

PADACHEDA

एवम् हि कथयन्त्याः तु कौसल्यायाः शुभम् वचः । मन्द-रश्मिः अभूत् सुर्यः रजनी च अभ्यवर्तत ॥२॥

TRANSLITERATION

evam hi kathayantyāḥ tu kausalyāyāḥ śubham vacaḥ . manda-raśmiḥ abhūt suryaḥ rajanī ca abhyavartata ..2..
Shloka 21
तथ प्रह्लादितः वाक्यैः देव्या कौसल्यया नृपः । शोकेन च समाक्रान्तः निद्राया वशम् एयिवान् ॥२-६२-२१॥

PADACHEDA

तथ प्रह्लादितः वाक्यैः देव्या कौसल्यया नृपः । शोकेन च समाक्रान्तः निद्रायाः वशम् एयिवान् ॥२॥

TRANSLITERATION

tatha prahlāditaḥ vākyaiḥ devyā kausalyayā nṛpaḥ . śokena ca samākrāntaḥ nidrāyāḥ vaśam eyivān ..2..
Shloka 22
इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये अयोध्याकाण्डे द्विषष्ठितमः सर्गः ॥२-६२॥

PADACHEDA

इति वाल्मीकि-रामायणे आदि-काव्ये अयोध्याकाण्डे द्विषष्ठितमः सर्गः ॥२॥

TRANSLITERATION

iti vālmīki-rāmāyaṇe ādi-kāvye ayodhyākāṇḍe dviṣaṣṭhitamaḥ sargaḥ ..2..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


Shloka QR Code

🔗

🪔 Powered by Gyaandweep.com

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 100 Vedic Scriptures and 1000s of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In