श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे अयोध्याकाण्डे त्रिनवतितम: सर्गः ॥२-९३॥
śrīmadvālmīkiyarāmāyaṇe ayodhyākāṇḍe trinavatitama: sargaḥ ||2-93||
तया महत्या यायिन्या ध्वजिन्या वनवासिन: । अर्द्दिता यूथपा मत्ता: सयूथा: सम्प्रदुद्रुवु: ।। २.९३.१ ।।
tayā mahatyā yāyinyā dhvajinyā vanavāsina: | ardditā yūthapā mattā: sayūthā: sampradudruvu: || 2.93.1 ||
ऋक्षा: पृषतसङ्घाश्च रुरवश्च समतन्त: । दृश्यन्ते वनराजीषु गिरिष्वपि नदीषु च ।। २.९३.२।।
ṛkṣā: pṛṣatasaṅghāśca ruravaśca samatanta: | dṛśyante vanarājīṣu giriṣvapi nadīṣu ca || 2.93.2||
स सम्प्रतस्थे धर्मात्मा प्रीतो दशरथात्मज: । वृतो महत्या नादिन्या सेनया चतुरङ्गया ।। २.९३.३ ।।
sa sampratasthe dharmātmā prīto daśarathātmaja: | vṛto mahatyā nādinyā senayā caturaṅgayā || 2.93.3 ||
सागरौघनिभा सेना भरतस्य महात्मन: । महीं सञ्छादयामास प्रावृषि द्यामिवाम्बुद: ।। २.९३.४ ।।
sāgaraughanibhā senā bharatasya mahātmana: | mahīṃ sañchādayāmāsa prāvṛṣi dyāmivāmbuda: || 2.93.4 ||
चिरकालमित्यनेन कदाचिल्लक्ष्यत इति गम्यते ।। २.९३.५ ।।
cirakālamityanena kadācillakṣyata iti gamyate || 2.93.5 ||
स यात्वा दूरमध्वानं सुपरिश्रान्तवाहन: । उवाच भरत: श्रीमान् वसिष्ठं मन्त्रिणां वरम् ।। २.९३.६ ।।
sa yātvā dūramadhvānaṃ supariśrāntavāhana: | uvāca bharata: śrīmān vasiṣṭhaṃ mantriṇāṃ varam || 2.93.6 ||
यादृशं लक्ष्यते रूपं यथा चैव श्रुतं मया । व्यक्तं प्राप्ता: स्म तं देशं भरद्वाजो यमब्रवीत् ।। २.९३.७ ।।
yādṛśaṃ lakṣyate rūpaṃ yathā caiva śrutaṃ mayā | vyaktaṃ prāptā: sma taṃ deśaṃ bharadvājo yamabravīt || 2.93.7 ||
अयं गिरिश्चित्रकूट इयं मन्दाकिनी नदी । एतत् प्रकाशते दूरान्नीलमेघनिभं वनम् ।। २.९३.८ ।।
ayaṃ giriścitrakūṭa iyaṃ mandākinī nadī | etat prakāśate dūrānnīlameghanibhaṃ vanam || 2.93.8 ||
गिरे: सानूनि रम्याणि चित्रकूटस्य सम्प्रति । वारणैरवमृद्यन्ते मामकै: पर्वतोपमै: ।। २.९३.९ ।।
gire: sānūni ramyāṇi citrakūṭasya samprati | vāraṇairavamṛdyante māmakai: parvatopamai: || 2.93.9 ||
मुञ्चन्ति कुसुमान्येते नगा: पर्वतसानुषु । नीला इवातपापाये तोयं तोयधरा घना: ।। २.९३.१० ।।
muñcanti kusumānyete nagā: parvatasānuṣu | nīlā ivātapāpāye toyaṃ toyadharā ghanā: || 2.93.10 ||
किन्नराचरितं देशं पश्य शत्रुघ्न पर्वतम् । मृगै: समन्तादाकीर्णं मकरैरिव सागरम् ।। २.९३.११ ।।
kinnarācaritaṃ deśaṃ paśya śatrughna parvatam | mṛgai: samantādākīrṇaṃ makarairiva sāgaram || 2.93.11 ||
एते मृगगणा भान्ति शीघ्रवेगा: प्रचोदिता: । वायुप्रविद्धा शरदि मेघराजिरिवाम्बरे ।। २.९३.१२ ।।
ete mṛgagaṇā bhānti śīghravegā: pracoditā: | vāyupraviddhā śaradi megharājirivāmbare || 2.93.12 ||
कुर्वन्ति कुसुमापीडान् शिरस्सु सुरभीनमी । मेघप्रकाशै: फलकैर्दाक्षिणात्या यथा नरा: ।। २.९३.१३ ।।
kurvanti kusumāpīḍān śirassu surabhīnamī | meghaprakāśai: phalakairdākṣiṇātyā yathā narā: || 2.93.13 ||
निष्कूजमिव भूत्वेदं वनं घोरप्रदर्शनम् । अयोध्येव जनाकीर्णा सम्प्रति प्रतिभाति मा ।। २.९३.१४ ।।
niṣkūjamiva bhūtvedaṃ vanaṃ ghorapradarśanam | ayodhyeva janākīrṇā samprati pratibhāti mā || 2.93.14 ||
खुरैरुदीरितो रेणुर्दिवं प्रच्छाद्य तिष्ठति । तं वहत्यनिल: शीघ्रं कुर्वन्निव मम प्रियम् ।। २.९३.१५ ।।
khurairudīrito reṇurdivaṃ pracchādya tiṣṭhati | taṃ vahatyanila: śīghraṃ kurvanniva mama priyam || 2.93.15 ||
स्यन्दनांस्तुरगोपेतान् सूतमुख्यैरधिष्ठितान् । एतान् सम्पतत: शीघ्रं पश्य शत्रुघ्न कानने ।। २.९३.१६ ।।
syandanāṃsturagopetān sūtamukhyairadhiṣṭhitān | etān sampatata: śīghraṃ paśya śatrughna kānane || 2.93.16 ||
एतान् वित्रासितान् पश्य बर्हिण: प्रियदर्शनान् । एतमाविशत: शीघ्रमधिवासं पतत्ऺित्रण: ।। २.९३.१७ ।।
etān vitrāsitān paśya barhiṇa: priyadarśanān | etamāviśata: śīghramadhivāsaṃ patatऺ्itraṇa: || 2.93.17 ||
अतिमात्रमयं देशो मनोज्ञ: प्रतिभाति मा । तापसानां निवासो ऽयं व्यक्तं स्वर्गपथो यथा ।। २.९३.१८ ।।
atimātramayaṃ deśo manojña: pratibhāti mā | tāpasānāṃ nivāso 'yaṃ vyaktaṃ svargapatho yathā || 2.93.18 ||
मृगा मृगीभि: सहिता बहव: पृषता वने । मनोज्ञरूपा लक्ष्यन्ते कुसुमैरिव चित्रिता: ।। २.९३.१९ ।।
mṛgā mṛgībhi: sahitā bahava: pṛṣatā vane | manojñarūpā lakṣyante kusumairiva citritā: || 2.93.19 ||
साधुसैन्या: प्रतिष्ठन्तां विचिन्वन्तु च कानने । यथा तौ पुरुषव्याघ्रौ दृश्येते रामलक्ष्मणौ ।। २.९३.२० ।।
sādhusainyā: pratiṣṭhantāṃ vicinvantu ca kānane | yathā tau puruṣavyāghrau dṛśyete rāmalakṣmaṇau || 2.93.20 ||
भरतस्य वच: श्रुत्वा पुरुषा: शस्त्रपाणय: । विविशुस्तद्वनं शूरा धूमं च ददृशुस्तत: ।। २.९३.२१ ।।
bharatasya vaca: śrutvā puruṣā: śastrapāṇaya: | viviśustadvanaṃ śūrā dhūmaṃ ca dadṛśustata: || 2.93.21 ||
ते समालोक्य धूमाग्रमूचुर्भरतमागता: । नामनुष्ये भवत्याग्निर्व्यक्तमत्रैव राघवौ ।। २.९३.२२ ।।
te samālokya dhūmāgramūcurbharatamāgatā: | nāmanuṣye bhavatyāgnirvyaktamatraiva rāghavau || 2.93.22 ||
अथ नात्र नरव्याघ्रौ राजपुत्रौ परन्तपौ । मन्ये रामोपमा: सन्ति व्यक्तमत्र तपस्विन: ।। २.९३.२३ ।।
atha nātra naravyāghrau rājaputrau parantapau | manye rāmopamā: santi vyaktamatra tapasvina: || 2.93.23 ||
तच्छ्रुत्वा भरतस्तेषां वचनं साधुसम्मतम् । सैन्यानुवाच सर्वांस्तानमित्रबलमर्दन: ।। २.९३.२४ ।।
tacchrutvā bharatasteṣāṃ vacanaṃ sādhusammatam | sainyānuvāca sarvāṃstānamitrabalamardana: || 2.93.24 ||
यत्ता भवन्तस्तिष्ठन्तु नेतो गन्तव्यमग्रत: । अहमेव गमिष्यामि सुमन्त्रो गुरुरेव च ।। २.९३.२५ ।।
yattā bhavantastiṣṭhantu neto gantavyamagrata: | ahameva gamiṣyāmi sumantro gurureva ca || 2.93.25 ||
एवमुक्तास्तत: सर्वे तत्र तस्थु: समन्तत: । भरतो यत्र धूमाग्रं तत्र दृष्टिं समादधात् ।। २.९३.२६ ।।
evamuktāstata: sarve tatra tasthu: samantata: | bharato yatra dhūmāgraṃ tatra dṛṣṭiṃ samādadhāt || 2.93.26 ||
व्यवस्थिता या भरतेन सा चमूर्निरीक्षमाणापि च धूममग्रत: । बभूव हृष्टा नचिरेण जानती प्रियस्य रामस्य समागमं तदा ।। २.९३.२७ ।।
vyavasthitā yā bharatena sā camūrnirīkṣamāṇāpi ca dhūmamagrata: | babhūva hṛṣṭā nacireṇa jānatī priyasya rāmasya samāgamaṃ tadā || 2.93.27 ||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये श्रीमदयोध्याकाण्डे त्रिनवतितम: सर्ग: ।। ९३ ।।
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye śrīmadayodhyākāṇḍe trinavatitama: sarga: || 93 ||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
