श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे बालकाण्डे द्विचत्वारिंशः सर्गः ॥१-४२॥
śrīmadvālmīkiyarāmāyaṇe bālakāṇḍe dvicatvāriṃśaḥ sargaḥ ||1-42||
कालधर्मं गते राम सगरे प्रकृतीजनाः । राजानं रोचयामासुरंशुमन्तं सुधार्मिकम् ॥१-४२-१॥
kāladharmaṃ gate rāma sagare prakṛtījanāḥ |rājānaṃ rocayāmāsuraṃśumantaṃ sudhārmikam ||1-42-1||
स राजा सुमहानासीदंशुमान् रघुनन्दन । तस्य पुत्रो महानासीद् दिलीप इति विश्रुतः ॥१-४२-२॥
sa rājā sumahānāsīdaṃśumān raghunandana |tasya putro mahānāsīd dilīpa iti viśrutaḥ ||1-42-2||
तस्मै राज्यं समादिश्य दिलीपे रघुनन्दन । हिमवच्छिखरे रम्ये तपस्तेपे सुदारुणम् ॥१-४२-३॥
tasmai rājyaṃ samādiśya dilīpe raghunandana |himavacchikhare ramye tapastepe sudāruṇam ||1-42-3||
द्वात्रिंशच्छतसाहस्रं वर्षाणि सुमहायशाः । तपोवनगतो राजा स्वर्गं लेभे तपोधनः ॥१-४२-४॥
dvātriṃśacchatasāhasraṃ varṣāṇi sumahāyaśāḥ |tapovanagato rājā svargaṃ lebhe tapodhanaḥ ||1-42-4||
दिलीपस्तु महातेजाः श्रुत्वा पैतामहं वधम् । दुःखोपहतया बुद्ध्या निश्चयं नाध्यगच्छत ॥१-४२-५॥
dilīpastu mahātejāḥ śrutvā paitāmahaṃ vadham |duḥkhopahatayā buddhyā niścayaṃ nādhyagacchata ||1-42-5||
कथं गङ्गावतरणं कथं तेषां जलक्रिया । तारयेयं कथं चैतानिति चिन्तापरोऽभवत् ॥१-४२-६॥
kathaṃ gaṅgāvataraṇaṃ kathaṃ teṣāṃ jalakriyā |tārayeyaṃ kathaṃ caitāniti cintāparo'bhavat ||1-42-6||
तस्य चिन्तयतो नित्यं धर्मेण विदितात्मनः । पुत्रो भगीरथो नाम जज्ञे परमधार्मिकः ॥१-४२-७॥
tasya cintayato nityaṃ dharmeṇa viditātmanaḥ |putro bhagīratho nāma jajñe paramadhārmikaḥ ||1-42-7||
दिलीपस्तु महातेजा यज्ञैर्बहुभिरिष्टवान् । त्रिंशद्वर्षसहस्राणि राजा राज्यमकारयत् ॥१-४२-८॥
dilīpastu mahātejā yajñairbahubhiriṣṭavān |triṃśadvarṣasahasrāṇi rājā rājyamakārayat ||1-42-8||
अगत्वा निश्चयं राजा तेषामुद्धरणं प्रति । व्याधिना नरशार्दूल कालधर्ममुपेयिवान् ॥१-४२-९॥
agatvā niścayaṃ rājā teṣāmuddharaṇaṃ prati |vyādhinā naraśārdūla kāladharmamupeyivān ||1-42-9||
इन्द्रलोकं गतो राजा स्वार्जितेनैव कर्मणा । राज्ये भगीरथं पुत्रमभिषिच्य नरर्षभः ॥१-४२-१०॥
indralokaṃ gato rājā svārjitenaiva karmaṇā |rājye bhagīrathaṃ putramabhiṣicya nararṣabhaḥ ||1-42-10||
भगीरथस्तु राजर्षिर्धार्मिको रघुनन्दन । अनपत्यो महाराजः प्रजाकामः स च प्रजाः ॥१-४२-११॥
bhagīrathastu rājarṣirdhārmiko raghunandana |anapatyo mahārājaḥ prajākāmaḥ sa ca prajāḥ ||1-42-11||
मन्त्रिष्वाधाय तद् राज्यं गङ्गावतरणे रतः । तपो दीर्घं समातिष्ठद् गोकर्णे रघुनन्दन ॥१-४२-१२॥
mantriṣvādhāya tad rājyaṃ gaṅgāvataraṇe rataḥ |tapo dīrghaṃ samātiṣṭhad gokarṇe raghunandana ||1-42-12||
ऊर्ध्वबाहुः पञ्चतपा मासाहारो जितेन्द्रियः । तस्य वर्षसहस्राणि घोरे तपसि तिष्ठतः ॥१-४२-१३॥
ūrdhvabāhuḥ pañcatapā māsāhāro jitendriyaḥ |tasya varṣasahasrāṇi ghore tapasi tiṣṭhataḥ ||1-42-13||
अतीतानि महाबाहो तस्य राज्ञो महात्मनः । सुप्रीतो भगवान् ब्रह्मा प्रजानां प्रभुरीश्वरः ॥१-४२-१५॥
atītāni mahābāho tasya rājño mahātmanaḥ |suprīto bhagavān brahmā prajānāṃ prabhurīśvaraḥ ||1-42-15||
ततः सुरगणैः सार्धमुपागम्य पितामहः । भगीरथं महात्मानं तप्यमानमथाब्रवीत् ॥१-४२-१५॥
tataḥ suragaṇaiḥ sārdhamupāgamya pitāmahaḥ |bhagīrathaṃ mahātmānaṃ tapyamānamathābravīt ||1-42-15||
भगीरथ महाराज प्रीतस्तेऽहं जनाधिप । तपसा च सुतप्तेन वरं वरय सुव्रत ॥१-४२-१६॥
bhagīratha mahārāja prītaste'haṃ janādhipa |tapasā ca sutaptena varaṃ varaya suvrata ||1-42-16||
तमुवाच महातेजाः सर्वलोकपितामहम् । भगीरथो महाबाहुः कृताञ्जलिपुटः स्थितः ॥१-४२-१७॥
tamuvāca mahātejāḥ sarvalokapitāmaham |bhagīratho mahābāhuḥ kṛtāñjalipuṭaḥ sthitaḥ ||1-42-17||
यदि मे भगवान् प्रीतो यद्यस्ति तपसः फलम् । सगरस्यात्मजाः सर्वे मत्तः सलिलमाप्नुयुः ॥१-४२-१८॥
yadi me bhagavān prīto yadyasti tapasaḥ phalam |sagarasyātmajāḥ sarve mattaḥ salilamāpnuyuḥ ||1-42-18||
गङ्गायाः सलिलक्लिन्ने भस्मन्येषां महात्मनाम् । स्वर्गं गच्छेयुरत्यन्तं सर्वे च प्रपितामहाः ॥१-४२-१९॥
gaṅgāyāḥ salilaklinne bhasmanyeṣāṃ mahātmanām |svargaṃ gaccheyuratyantaṃ sarve ca prapitāmahāḥ ||1-42-19||
देव याचे ह संतत्यै नावसीदेत् कुलं च नः । इक्ष्वाकूणां कुले देव एष मेऽस्तु वरः परः ॥१-४२-२०॥
deva yāce ha saṃtatyai nāvasīdet kulaṃ ca naḥ |ikṣvākūṇāṃ kule deva eṣa me'stu varaḥ paraḥ ||1-42-20||
उक्तवाक्यं तु राजानं सर्वलोकपितामहः । प्रत्युवाच शुभां वाणीं मधुरां मधुराक्षराम् ॥१-४२-२१॥
uktavākyaṃ tu rājānaṃ sarvalokapitāmahaḥ |pratyuvāca śubhāṃ vāṇīṃ madhurāṃ madhurākṣarām ||1-42-21||
मनोरथो महानेष भगीरथ महारथ । एवं भवतु भद्रं ते इक्ष्वाकुकुलवर्धन ॥१-४२-२२॥
manoratho mahāneṣa bhagīratha mahāratha |evaṃ bhavatu bhadraṃ te ikṣvākukulavardhana ||1-42-22||
इयं हैमवती ज्येष्ठा गङ्गा हिमवतः सुता । तां वै धारयितुं राजन् हरस्तत्र नियुज्यताम् ॥१-४२-२३॥
iyaṃ haimavatī jyeṣṭhā gaṅgā himavataḥ sutā |tāṃ vai dhārayituṃ rājan harastatra niyujyatām ||1-42-23||
गङ्गायाः पतनं राजन् पृथिवी न सहिष्यते । तां वै धारयितुं राजन् नान्यं पश्यामि शूलिनः ॥१-४२-२४॥
gaṅgāyāḥ patanaṃ rājan pṛthivī na sahiṣyate |tāṃ vai dhārayituṃ rājan nānyaṃ paśyāmi śūlinaḥ ||1-42-24||
तमेवमुक्त्वा राजानं गङ्गां चाभाष्य लोककृत् । जगाम त्रिदिवं देवैः सर्वैः सह मरुद्गणैः ॥१-४२-२५॥
tamevamuktvā rājānaṃ gaṅgāṃ cābhāṣya lokakṛt |jagāma tridivaṃ devaiḥ sarvaiḥ saha marudgaṇaiḥ ||1-42-25||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये बालकाण्डे द्विचत्वारिंशः सर्गः ॥१-४१॥
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye bālakāṇḍe dvicatvāriṃśaḥ sargaḥ ||1-41||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Saved Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
