This overlay will guide you through the buttons:

| |
|
Sarga Begins
श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे किष्किन्धाकाण्डे सप्तदशः सर्गः ॥४-१७॥

PADACHEDA

श्रीमत्-वाल्मीकिय-रामायणे किष्किन्धा-काण्डे सप्तदशः सर्गः ॥४॥

TRANSLITERATION

śrīmat-vālmīkiya-rāmāyaṇe kiṣkindhā-kāṇḍe saptadaśaḥ sargaḥ ..4..
Shloka 1
ततः शरेणाभिहतो रामेण रणकर्कशः । पपात सहसा वाली निकृत्त इव पादपः॥ १॥

PADACHEDA

ततस् शरेण अभिहतः रामेण रण-कर्कशः । पपात सहसा वाली निकृत्तः इव पादपः॥ १॥

TRANSLITERATION

tatas śareṇa abhihataḥ rāmeṇa raṇa-karkaśaḥ . papāta sahasā vālī nikṛttaḥ iva pādapaḥ.. 1..
Shloka 2
स भूमौ न्यस्तसर्वाङ्गस्तप्तकाञ्चनभूषणः । अपतद् देवराजस्य मुक्तरश्मिरिव ध्वजः॥ २॥

PADACHEDA

स भूमौ न्यस्त-सर्व-अङ्गः तप्त-काञ्चन-भूषणः । अपतत् देवराजस्य मुक्त-रश्मिः इव ध्वजः॥ २॥

TRANSLITERATION

sa bhūmau nyasta-sarva-aṅgaḥ tapta-kāñcana-bhūṣaṇaḥ . apatat devarājasya mukta-raśmiḥ iva dhvajaḥ.. 2..
Shloka 3
अस्मिन् निपतिते भूमौ हर्यृक्षाणां गणेश्वरे । नष्टचन्द्रमिव व्योम न व्यराजत मेदिनी॥ ३॥

PADACHEDA

अस्मिन् निपतिते भूमौ हरि-ऋक्षाणाम् गणेश्वरे । नष्ट-चन्द्रम् इव व्योम न व्यराजत मेदिनी॥ ३॥

TRANSLITERATION

asmin nipatite bhūmau hari-ṛkṣāṇām gaṇeśvare . naṣṭa-candram iva vyoma na vyarājata medinī.. 3..
Shloka 4
भूमौ निपतितस्यापि तस्य देहं महात्मनः । न श्रीर्जहाति न प्राणा न तेजो न पराक्रमः॥ ४॥

PADACHEDA

भूमौ निपतितस्य अपि तस्य देहम् महात्मनः । न श्रीः जहाति न प्राणाः न तेजः न पराक्रमः॥ ४॥

TRANSLITERATION

bhūmau nipatitasya api tasya deham mahātmanaḥ . na śrīḥ jahāti na prāṇāḥ na tejaḥ na parākramaḥ.. 4..
Shloka 5
शक्रदत्ता वरा माला काञ्चनी रत्नभूषिता । दधार हरिमुख्यस्य प्राणांस्तेजः श्रियं च सा॥ ५॥

PADACHEDA

शक्र-दत्ता वरा माला काञ्चनी रत्न-भूषिता । दधार हरि-मुख्यस्य प्राणान् तेजः श्रियम् च सा॥ ५॥

TRANSLITERATION

śakra-dattā varā mālā kāñcanī ratna-bhūṣitā . dadhāra hari-mukhyasya prāṇān tejaḥ śriyam ca sā.. 5..
Shloka 6
स तया मालया वीरो हैमया हरियूथपः । संध्यानुगतपर्यन्तः पयोधर इवाभवत्॥ ६॥

PADACHEDA

स तया मालया वीरः हैमया हरि-यूथपः । संध्या-अनुगत-पर्यन्तः पयोधरः इव अभवत्॥ ६॥

TRANSLITERATION

sa tayā mālayā vīraḥ haimayā hari-yūthapaḥ . saṃdhyā-anugata-paryantaḥ payodharaḥ iva abhavat.. 6..
Shloka 7
तस्य माला च देहश्च मर्मघाती च यः शरः । त्रिधेव रचिता लक्ष्मीः पतितस्यापि शोभते॥ ७॥

PADACHEDA

तस्य माला च देहः च मर्म-घाती च यः शरः । त्रिधा इव रचिता लक्ष्मीः पतितस्य अपि शोभते॥ ७॥

TRANSLITERATION

tasya mālā ca dehaḥ ca marma-ghātī ca yaḥ śaraḥ . tridhā iva racitā lakṣmīḥ patitasya api śobhate.. 7..
Shloka 8
तदस्त्रं तस्य वीरस्य स्वर्गमार्गप्रभावनम् । रामबाणासनक्षिप्तमावहत् परमां गतिम्॥ ८॥

PADACHEDA

तत् अस्त्रम् तस्य वीरस्य स्वर्ग-मार्ग-प्रभावनम् । राम-बाणासन-क्षिप्तम् आवहत् परमाम् गतिम्॥ ८॥

TRANSLITERATION

tat astram tasya vīrasya svarga-mārga-prabhāvanam . rāma-bāṇāsana-kṣiptam āvahat paramām gatim.. 8..
Shloka 9
तं तथा पतितं संख्ये गतार्चिषमिवानलम् । ययातिमिव पुण्यान्ते देवलोकादिह च्युतम्॥ ९॥

PADACHEDA

तम् तथा पतितम् संख्ये गत-इव अनलम् । ययातिम् इव पुण्य-अन्ते देव-लोकात् इह च्युतम्॥ ९॥

TRANSLITERATION

tam tathā patitam saṃkhye gata-iva analam . yayātim iva puṇya-ante deva-lokāt iha cyutam.. 9..
Shloka 10
आदित्यमिव कालेन युगान्ते भुवि पातितम् । महेन्द्रमिव दुर्धर्षमुपेन्द्रमिव दुःसहम्॥ १०॥

PADACHEDA

आदित्यम् इव कालेन युग-अन्ते भुवि पातितम् । महा-इन्द्रम् इव दुर्धर्षम् उपेन्द्रम् इव दुःसहम्॥ १०॥

TRANSLITERATION

ādityam iva kālena yuga-ante bhuvi pātitam . mahā-indram iva durdharṣam upendram iva duḥsaham.. 10..
Shloka 11
महेन्द्रपुत्रं पतितं वालिनं हेममालिनम् । व्यूढोरस्कं महाबाहुं दीप्तास्यं हरिलोचनम्॥ ११॥

PADACHEDA

महा-इन्द्र-पुत्रम् पतितम् वालिनम् हेम-मालिनम् । व्यूढ-उरस्कम् महा-बाहुम् दीप्त-आस्यम् हरि-लोचनम्॥ ११॥

TRANSLITERATION

mahā-indra-putram patitam vālinam hema-mālinam . vyūḍha-uraskam mahā-bāhum dīpta-āsyam hari-locanam.. 11..
Shloka 12
लक्ष्मणानुचरो रामो ददर्शोपससर्प च । तं तथा पतितं वीरं गतार्चिषमिवानलम्॥ १२॥

PADACHEDA

लक्ष्मण-अनुचरः रामः ददर्श उपससर्प च । तम् तथा पतितम् वीरम् गत-इव अनलम्॥ १२॥

TRANSLITERATION

lakṣmaṇa-anucaraḥ rāmaḥ dadarśa upasasarpa ca . tam tathā patitam vīram gata-iva analam.. 12..
Shloka 13
बहुमान्य च तं वीरं वीक्षमाणं शनैरिव । उपयातौ महावीर्यौ भ्रातरौ रामलक्ष्मणौ॥ १३॥

PADACHEDA

बहु-मान्य च तम् वीरम् वीक्षमाणम् शनैस् इव । उपयातौ महा-वीर्यौ भ्रातरौ राम-लक्ष्मणौ॥ १३॥

TRANSLITERATION

bahu-mānya ca tam vīram vīkṣamāṇam śanais iva . upayātau mahā-vīryau bhrātarau rāma-lakṣmaṇau.. 13..
Shloka 14
तं दृष्ट्वा राघवं वाली लक्ष्मणं च महाबलम् । अब्रवीत् परुषं वाक्यं प्रश्रितं धर्मसंहितम्॥ १४॥

PADACHEDA

तम् दृष्ट्वा राघवम् वाली लक्ष्मणम् च महा-बलम् । अब्रवीत् परुषम् वाक्यम् प्रश्रितम् धर्म-संहितम्॥ १४॥

TRANSLITERATION

tam dṛṣṭvā rāghavam vālī lakṣmaṇam ca mahā-balam . abravīt paruṣam vākyam praśritam dharma-saṃhitam.. 14..
Shloka 15
स भूमावल्पतेजोऽसुर्निहतो नष्टचेतनः । अर्थसंहितया वाचा गर्वितं रणगर्वितम्॥ १५॥

PADACHEDA

स भूमौ अल्प-तेजः-असुः निहतः नष्ट-चेतनः । अर्थ-संहितया वाचा गर्वितम् रण-गर्वितम्॥ १५॥

TRANSLITERATION

sa bhūmau alpa-tejaḥ-asuḥ nihataḥ naṣṭa-cetanaḥ . artha-saṃhitayā vācā garvitam raṇa-garvitam.. 15..
Shloka 16
त्वं नराधिपतेः पुत्रः प्रथितः प्रियदर्शनः । पराङ्मुखवधं कृत्वा कोऽत्र प्राप्तस्त्वया गुणः । यदहं युद्धसंरब्धस्त्वत्कृते निधनं गतः॥ १६॥

PADACHEDA

त्वम् नराधिपतेः पुत्रः प्रथितः प्रिय-दर्शनः । पराङ्मुख-वधम् कृत्वा कः अत्र प्राप्तः त्वया गुणः । यत् अहम् युद्ध-संरब्धः त्वद्-कृते निधनम् गतः॥ १६॥

TRANSLITERATION

tvam narādhipateḥ putraḥ prathitaḥ priya-darśanaḥ . parāṅmukha-vadham kṛtvā kaḥ atra prāptaḥ tvayā guṇaḥ . yat aham yuddha-saṃrabdhaḥ tvad-kṛte nidhanam gataḥ.. 16..
Shloka 17
कुलीनः सत्त्वसम्पन्नस्तेजस्वी चरितव्रतः । रामः करुणवेदी च प्रजानां च हिते रतः॥ १७॥

PADACHEDA

कुलीनः सत्त्व-सम्पन्नः तेजस्वी चरित-व्रतः । रामः करुण-वेदी च प्रजानाम् च हिते रतः॥ १७॥

TRANSLITERATION

kulīnaḥ sattva-sampannaḥ tejasvī carita-vrataḥ . rāmaḥ karuṇa-vedī ca prajānām ca hite rataḥ.. 17..
Shloka 18
सानुक्रोशो महोत्साहः समयज्ञो दृढव्रतः । इत्येतत् सर्वभूतानि कथयन्ति यशो भुवि॥ १८॥

PADACHEDA

स अनुक्रोशः महा-उत्साहः समय-ज्ञः दृढ-व्रतः । इति एतत् सर्व-भूतानि कथयन्ति यशः भुवि॥ १८॥

TRANSLITERATION

sa anukrośaḥ mahā-utsāhaḥ samaya-jñaḥ dṛḍha-vrataḥ . iti etat sarva-bhūtāni kathayanti yaśaḥ bhuvi.. 18..
Shloka 19
दमः शमः क्षमा धर्मो धृतिः सत्यं पराक्रमः । पार्थिवानां गुणा राजन् दण्डश्चाप्यपकारिषु॥ १९॥

PADACHEDA

दमः शमः क्षमा धर्मः धृतिः सत्यम् पराक्रमः । पार्थिवानाम् गुणाः राजन् दण्डः च अपि अपकारिषु॥ १९॥

TRANSLITERATION

damaḥ śamaḥ kṣamā dharmaḥ dhṛtiḥ satyam parākramaḥ . pārthivānām guṇāḥ rājan daṇḍaḥ ca api apakāriṣu.. 19..
Shloka 20
तान् गुणान् सम्प्रधार्याहमग्र्यं चाभिजनं तव । तारया प्रतिषिद्धः सन् सुग्रीवेण समागतः॥ २०॥

PADACHEDA

तान् गुणान् सम्प्रधार्य अहम् अग्र्यम् च अभिजनम् तव । तारया प्रतिषिद्धः सन् सुग्रीवेण समागतः॥ २०॥

TRANSLITERATION

tān guṇān sampradhārya aham agryam ca abhijanam tava . tārayā pratiṣiddhaḥ san sugrīveṇa samāgataḥ.. 20..
Shloka 21
न मामन्येन संरब्धं प्रमत्तं वेद्धुमर्हसि । इति मे बुद्धिरुत्पन्ना बभूवादर्शने तव॥ २१॥

PADACHEDA

न माम् अन्येन संरब्धम् प्रमत्तम् वेद्धुम् अर्हसि । इति मे बुद्धिः उत्पन्ना बभूव अदर्शने तव॥ २१॥

TRANSLITERATION

na mām anyena saṃrabdham pramattam veddhum arhasi . iti me buddhiḥ utpannā babhūva adarśane tava.. 21..
Shloka 22
स त्वां विनिहतात्मानं धर्मध्वजमधार्मिकम् । जाने पापसमाचारं तृणैः कूपमिवावृतम्॥ २२॥

PADACHEDA

स त्वाम् विनिहत-आत्मानम् धर्म-ध्वजम् अधार्मिकम् । जाने पाप-समाचारम् तृणैः कूपम् इव आवृतम्॥ २२॥

TRANSLITERATION

sa tvām vinihata-ātmānam dharma-dhvajam adhārmikam . jāne pāpa-samācāram tṛṇaiḥ kūpam iva āvṛtam.. 22..
Shloka 23
सतां वेषधरं पापं प्रच्छन्नमिव पावकम् । नाहं त्वामभिजानामि धर्मच्छद्माभिसंवृतम्॥ २३॥

PADACHEDA

सताम् वेष-धरम् पापम् प्रच्छन्नम् इव पावकम् । न अहम् त्वाम् अभिजानामि धर्म-छद्म-अभिसंवृतम्॥ २३॥

TRANSLITERATION

satām veṣa-dharam pāpam pracchannam iva pāvakam . na aham tvām abhijānāmi dharma-chadma-abhisaṃvṛtam.. 23..
Shloka 24
विषये वा पुरे वा ते यदा पापं करोम्यहम् । न च त्वामवजानेऽहं कस्मात् तं हंस्यकिल्बिषम्॥ २४॥

PADACHEDA

विषये वा पुरे वा ते यदा पापम् करोमि अहम् । न च त्वाम् अवजाने अहम् कस्मात् तम् हंसि अ किल्बिषम्॥ २४॥

TRANSLITERATION

viṣaye vā pure vā te yadā pāpam karomi aham . na ca tvām avajāne aham kasmāt tam haṃsi a kilbiṣam.. 24..
Shloka 25
फलमूलाशनं नित्यं वानरं वनगोचरम् । मामिहाप्रतियुध्यन्तमन्येन च समागतम्॥ २५॥

PADACHEDA

फल-मूल-अशनम् नित्यम् वानरम् वन-गोचरम् । माम् इह अ प्रतियुध्यन्तम् अन्येन च समागतम्॥ २५॥

TRANSLITERATION

phala-mūla-aśanam nityam vānaram vana-gocaram . mām iha a pratiyudhyantam anyena ca samāgatam.. 25..
Shloka 26
त्वं नराधिपतेः पुत्रः प्रतीतः प्रियदर्शनः । लिङ्गमप्यस्ति ते राजन् दृश्यते धर्मसंहितम्॥ २६॥

PADACHEDA

त्वम् नराधिपतेः पुत्रः प्रतीतः प्रिय-दर्शनः । लिङ्गम् अपि अस्ति ते राजन् दृश्यते धर्म-संहितम्॥ २६॥

TRANSLITERATION

tvam narādhipateḥ putraḥ pratītaḥ priya-darśanaḥ . liṅgam api asti te rājan dṛśyate dharma-saṃhitam.. 26..
Shloka 27
कः क्षत्रियकुले जातः श्रुतवान् नष्टसंशयः । धर्मलिङ्गप्रतिच्छन्नः क्रूरं कर्म समाचरेत्॥ २७॥

PADACHEDA

कः क्षत्रिय-कुले जातः श्रुतवान् नष्ट-संशयः । धर्म-लिङ्ग-प्रतिच्छन्नः क्रूरम् कर्म समाचरेत्॥ २७॥

TRANSLITERATION

kaḥ kṣatriya-kule jātaḥ śrutavān naṣṭa-saṃśayaḥ . dharma-liṅga-praticchannaḥ krūram karma samācaret.. 27..
Shloka 28
त्वं राघवकुले जातो धर्मवानिति विश्रुतः । अभव्यो भव्यरूपेण किमर्थं परिधावसे॥ २८॥

PADACHEDA

त्वम् राघव-कुले जातः धर्मवान् इति विश्रुतः । अभव्यः भव्य-रूपेण किमर्थम् परिधावसे॥ २८॥

TRANSLITERATION

tvam rāghava-kule jātaḥ dharmavān iti viśrutaḥ . abhavyaḥ bhavya-rūpeṇa kimartham paridhāvase.. 28..
Shloka 29
साम दानं क्षमा धर्मः सत्यं धृतिपराक्रमौ । पार्थिवानां गुणा राजन् दण्डश्चाप्यपकारिषु॥ २९॥

PADACHEDA

साम दानम् क्षमा धर्मः सत्यम् धृति-पराक्रमौ । पार्थिवानाम् गुणाः राजन् दण्डः च अपि अपकारिषु॥ २९॥

TRANSLITERATION

sāma dānam kṣamā dharmaḥ satyam dhṛti-parākramau . pārthivānām guṇāḥ rājan daṇḍaḥ ca api apakāriṣu.. 29..
Shloka 30
वयं वनचरा राम मृगा मूलफलाशिनः । एषा प्रकृतिरस्माकं पुरुषस्त्वं नरेश्वर॥ ३०॥

PADACHEDA

वयम् वन-चराः राम मृगाः मूल-फल-आशिनः । एषा प्रकृतिः अस्माकम् पुरुषः त्वम् नरेश्वर॥ ३०॥

TRANSLITERATION

vayam vana-carāḥ rāma mṛgāḥ mūla-phala-āśinaḥ . eṣā prakṛtiḥ asmākam puruṣaḥ tvam nareśvara.. 30..
Shloka 31
भूमिर्हिरण्यं रूपं च विग्रहे कारणानि च । तत्र कस्ते वने लोभो मदीयेषु फलेषु वा॥ ३१॥

PADACHEDA

भूमिः हिरण्यम् रूपम् च विग्रहे कारणानि च । तत्र कः ते वने लोभः मदीयेषु फलेषु वा॥ ३१॥

TRANSLITERATION

bhūmiḥ hiraṇyam rūpam ca vigrahe kāraṇāni ca . tatra kaḥ te vane lobhaḥ madīyeṣu phaleṣu vā.. 31..
Shloka 32
नयश्च विनयश्चोभौ निग्रहानुग्रहावपि । राजवृत्तिरसंकीर्णा न नृपाः कामवृत्तयः॥ ३२॥

PADACHEDA

नयः च विनयः च उभौ निग्रह-अनुग्रहौ अपि । राज-वृत्तिः असंकीर्णाः न नृपाः काम-वृत्तयः॥ ३२॥

TRANSLITERATION

nayaḥ ca vinayaḥ ca ubhau nigraha-anugrahau api . rāja-vṛttiḥ asaṃkīrṇāḥ na nṛpāḥ kāma-vṛttayaḥ.. 32..
Shloka 33
त्वं तु कामप्रधानश्च कोपनश्चानवस्थितः । राजवृत्तेषु संकीर्णः शरासनपरायणः॥ ३३॥

PADACHEDA

त्वम् तु काम-प्रधानः च कोपनः च अनवस्थितः । राज-वृत्तेषु संकीर्णः शरासन-परायणः॥ ३३॥

TRANSLITERATION

tvam tu kāma-pradhānaḥ ca kopanaḥ ca anavasthitaḥ . rāja-vṛtteṣu saṃkīrṇaḥ śarāsana-parāyaṇaḥ.. 33..
Shloka 34
न तेऽस्त्यपचितिर्धर्मे नार्थे बुद्धिरवस्थिता । इन्द्रियैः कामवृत्तः सन् कृष्यसे मनुजेश्वर॥ ३४॥

PADACHEDA

न ते अस्ति अपचितिः धर्मे न अर्थे बुद्धिः अवस्थिता । इन्द्रियैः काम-वृत्तः सन् कृष्यसे मनुज-ईश्वर॥ ३४॥

TRANSLITERATION

na te asti apacitiḥ dharme na arthe buddhiḥ avasthitā . indriyaiḥ kāma-vṛttaḥ san kṛṣyase manuja-īśvara.. 34..
Shloka 35
हत्वा बाणेन काकुत्स्थ मामिहानपराधिनम् । किं वक्ष्यसि सतां मध्ये कर्म कृत्वा जुगुप्सितम्॥ ३५॥

PADACHEDA

हत्वा बाणेन काकुत्स्थ माम् इह अनपराधिनम् । किम् वक्ष्यसि सताम् मध्ये कर्म कृत्वा जुगुप्सितम्॥ ३५॥

TRANSLITERATION

hatvā bāṇena kākutstha mām iha anaparādhinam . kim vakṣyasi satām madhye karma kṛtvā jugupsitam.. 35..
Shloka 36
राजहा ब्रह्महा गोघ्नश्चोरः प्राणिवधे रतः । नास्तिकः परिवेत्ता च सर्वे निरयगामिनः॥ ३६॥

PADACHEDA

राज-हा ब्रह्म-हा गो-घ्नः चोरः प्राणि-वधे रतः । नास्तिकः परिवेत्ता च सर्वे निरय-गामिनः॥ ३६॥

TRANSLITERATION

rāja-hā brahma-hā go-ghnaḥ coraḥ prāṇi-vadhe rataḥ . nāstikaḥ parivettā ca sarve niraya-gāminaḥ.. 36..
Shloka 37
सूचकश्च कदर्यश्च मित्रघ्नो गुरुतल्पगः । लोकं पापात्मनामेते गच्छन्ते नात्र संशयः॥ ३७॥

PADACHEDA

सूचकः च कदर्यः च मित्र-घ्नः गुरु-तल्प-गः । लोकम् पाप-आत्मनाम् एते गच्छन्ते न अत्र संशयः॥ ३७॥

TRANSLITERATION

sūcakaḥ ca kadaryaḥ ca mitra-ghnaḥ guru-talpa-gaḥ . lokam pāpa-ātmanām ete gacchante na atra saṃśayaḥ.. 37..
Shloka 38
अधार्यं चर्म मे सद्भी रोमाण्यस्थि च वर्जितम् । अभक्ष्याणि च मांसानि त्वद्विधैर्धर्मचारिभिः॥ ३८॥

PADACHEDA

अ धार्यम् चर्म मे सद्भिः रोमाणि अस्थि च वर्जितम् । अभक्ष्याणि च मांसानि त्वद्विधैः धर्म-चारिभिः॥ ३८॥

TRANSLITERATION

a dhāryam carma me sadbhiḥ romāṇi asthi ca varjitam . abhakṣyāṇi ca māṃsāni tvadvidhaiḥ dharma-cāribhiḥ.. 38..
Shloka 39
पञ्च पञ्चनखा भक्ष्या ब्रह्मक्षत्रेण राघव । शल्यकः श्वाविधो गोधा शशः कूर्मश्च पञ्चमः॥ ३९॥

PADACHEDA

पञ्च पञ्चनखाः भक्ष्याः ब्रह्म-क्षत्रेण राघव । शल्यकः श्वाविधः गोधा शशः कूर्मः च पञ्चमः॥ ३९॥

TRANSLITERATION

pañca pañcanakhāḥ bhakṣyāḥ brahma-kṣatreṇa rāghava . śalyakaḥ śvāvidhaḥ godhā śaśaḥ kūrmaḥ ca pañcamaḥ.. 39..
Shloka 40
चर्म चास्थि च मे राम न स्पृशन्ति मनीषिणः । अभक्ष्याणि च मांसानि सोऽहं पञ्चनखो हतः॥ ४०॥

PADACHEDA

चर्म च अस्थि च मे राम न स्पृशन्ति मनीषिणः । अभक्ष्याणि च मांसानि सः अहम् पञ्चनखः हतः॥ ४०॥

TRANSLITERATION

carma ca asthi ca me rāma na spṛśanti manīṣiṇaḥ . abhakṣyāṇi ca māṃsāni saḥ aham pañcanakhaḥ hataḥ.. 40..
Shloka 41
तारया वाक्यमुक्तोऽहं सत्यं सर्वज्ञया हितम् । तदतिक्रम्य मोहेन कालस्य वशमागतः॥ ४१॥

PADACHEDA

तारया वाक्य-मुक्तः अहम् सत्यम् सर्वज्ञया हितम् । तत् अतिक्रम्य मोहेन कालस्य वशम् आगतः॥ ४१॥

TRANSLITERATION

tārayā vākya-muktaḥ aham satyam sarvajñayā hitam . tat atikramya mohena kālasya vaśam āgataḥ.. 41..
Shloka 42
त्वया नाथेन काकुत्स्थ न सनाथा वसुंधरा । प्रमदा शीलसम्पूर्णा पत्येव च विधर्मणा॥ ४२॥

PADACHEDA

त्वया नाथेन काकुत्स्थ न स नाथा वसुंधरा । प्रमदा शील-सम्पूर्णा पत्या इव च विधर्मणा॥ ४२॥

TRANSLITERATION

tvayā nāthena kākutstha na sa nāthā vasuṃdharā . pramadā śīla-sampūrṇā patyā iva ca vidharmaṇā.. 42..
Shloka 43
शठो नैकृतिकः क्षुद्रो मिथ्याप्रश्रितमानसः । कथं दशरथेन त्वं जातः पापो महात्मना॥ ४३॥

PADACHEDA

शठः नैकृतिकः क्षुद्रः मिथ्या प्रश्रित-मानसः । कथम् दशरथेन त्वम् जातः पापः महात्मना॥ ४३॥

TRANSLITERATION

śaṭhaḥ naikṛtikaḥ kṣudraḥ mithyā praśrita-mānasaḥ . katham daśarathena tvam jātaḥ pāpaḥ mahātmanā.. 43..
Shloka 44
छिन्नचारित्र्यकक्ष्येण सतां धर्मातिवर्तिना । त्यक्तधर्माङ्कुशेनाहं निहतो रामहस्तिना॥ ४४॥

PADACHEDA

छिन्न-चारित्र्य-कक्ष्येण सताम् धर्म-अतिवर्तिना । त्यक्त-धर्म-अङ्कुशेन अहम् निहतः राम-हस्तिना॥ ४४॥

TRANSLITERATION

chinna-cāritrya-kakṣyeṇa satām dharma-ativartinā . tyakta-dharma-aṅkuśena aham nihataḥ rāma-hastinā.. 44..
Shloka 45
अशुभं चाप्ययुक्तं च सतां चैव विगर्हितम् । वक्ष्यसे चेदृशं कृत्वा सद्भिः सह समागतः॥ ४५॥

PADACHEDA

अशुभम् च अपि अयुक्तम् च सताम् च एव विगर्हितम् । वक्ष्यसे च ईदृशम् कृत्वा सद्भिः सह समागतः॥ ४५॥

TRANSLITERATION

aśubham ca api ayuktam ca satām ca eva vigarhitam . vakṣyase ca īdṛśam kṛtvā sadbhiḥ saha samāgataḥ.. 45..
Shloka 46
उदासीनेषु योऽस्मासु विक्रमोऽयं प्रकाशितः । अपकारिषु ते राम नैवं पश्यामि विक्रमम्॥ ४६॥

PADACHEDA

उदासीनेषु यः अस्मासु विक्रमः अयम् प्रकाशितः । अपकारिषु ते राम ना एवम् पश्यामि विक्रमम्॥ ४६॥

TRANSLITERATION

udāsīneṣu yaḥ asmāsu vikramaḥ ayam prakāśitaḥ . apakāriṣu te rāma nā evam paśyāmi vikramam.. 46..
Shloka 47
दृश्यमानस्तु युध्येथा मया युधि नृपात्मज । अद्य वैवस्वतं देवं पश्येस्त्वं निहतो मया॥ ४७॥

PADACHEDA

दृश्यमानः तु युध्येथाः मया युधि नृप-आत्मज । अद्य वैवस्वतम् देवम् पश्येः त्वम् निहतः मया॥ ४७॥

TRANSLITERATION

dṛśyamānaḥ tu yudhyethāḥ mayā yudhi nṛpa-ātmaja . adya vaivasvatam devam paśyeḥ tvam nihataḥ mayā.. 47..
Shloka 48
त्वयादृश्येन तु रणे निहतोऽहं दुरासदः । प्रसुप्तः पन्नगेनैव नरः पापवशं गतः॥ ४८॥

PADACHEDA

त्वया अदृश्येन तु रणे निहतः अहम् दुरासदः । प्रसुप्तः पन्नगेन एव नरः पाप-वशम् गतः॥ ४८॥

TRANSLITERATION

tvayā adṛśyena tu raṇe nihataḥ aham durāsadaḥ . prasuptaḥ pannagena eva naraḥ pāpa-vaśam gataḥ.. 48..
Shloka 49
सुग्रीवप्रियकामेन यदहं निहतस्त्वया । मामेव यदि पूर्वं त्वमेतदर्थमचोदयः । मैथिलीमहमेकाह्ना तव चानीतवान् भवेः॥ ४९॥

PADACHEDA

सुग्रीव-प्रिय-कामेन यत् अहम् निहतः त्वया । माम् एव यदि पूर्वम् त्वम् एतद्-अर्थम् अचोदयः । मैथिलीम् अहम् एक-अह्ना तव च आनीतवान् भवेः॥ ४९॥

TRANSLITERATION

sugrīva-priya-kāmena yat aham nihataḥ tvayā . mām eva yadi pūrvam tvam etad-artham acodayaḥ . maithilīm aham eka-ahnā tava ca ānītavān bhaveḥ.. 49..
Shloka 50
राक्षसं च दुरात्मानं तव भार्यापहारिणम् । कण्ठे बद्ध्वा प्रदद्यां तेऽनिहतं रावणं रणे॥ ५०॥

PADACHEDA

राक्षसम् च दुरात्मानम् तव भार्या-अपहारिणम् । कण्ठे बद्ध्वा प्रदद्याम् ते अनिहतम् रावणम् रणे॥ ५०॥

TRANSLITERATION

rākṣasam ca durātmānam tava bhāryā-apahāriṇam . kaṇṭhe baddhvā pradadyām te anihatam rāvaṇam raṇe.. 50..
Shloka 51
न्यस्तां सागरतोये वा पाताले वापि मैथिलीम् । आनयेयं तवादेशाच्छ्वेतामश्वतरीमिव॥ ५१॥

PADACHEDA

न्यस्ताम् सागर-तोये वा पाताले वा अपि मैथिलीम् । आनयेयम् तव आदेशात् श्वेताम् अश्वतरीम् इव॥ ५१॥

TRANSLITERATION

nyastām sāgara-toye vā pātāle vā api maithilīm . ānayeyam tava ādeśāt śvetām aśvatarīm iva.. 51..
Shloka 52
युक्तं यत्प्राप्नुयाद् राज्यं सुग्रीवः स्वर्गते मयि । अयुक्तं यदधर्मेण त्वयाहं निहतो रणे॥ ५२॥

PADACHEDA

युक्तम् यत् प्राप्नुयात् राज्यम् सुग्रीवः स्वर्गते मयि । अयुक्तम् यत् अधर्मेण त्वया अहम् निहतः रणे॥ ५२॥

TRANSLITERATION

yuktam yat prāpnuyāt rājyam sugrīvaḥ svargate mayi . ayuktam yat adharmeṇa tvayā aham nihataḥ raṇe.. 52..
Shloka 53
काममेवंविधो लोकः कालेन विनियुज्यते । क्षमं चेद्भवता प्राप्तमुत्तरं साधु चिन्त्यताम्॥ ५३॥

PADACHEDA

कामम् एवंविधः लोकः कालेन विनियुज्यते । क्षमम् चेद् भवता प्राप्तम् उत्तरम् साधु चिन्त्यताम्॥ ५३॥

TRANSLITERATION

kāmam evaṃvidhaḥ lokaḥ kālena viniyujyate . kṣamam ced bhavatā prāptam uttaram sādhu cintyatām.. 53..
Shloka 54
इत्येवमुक्त्वा परिशुष्कवक्त्रः शराभिघाताद् व्यथितो महात्मा । समीक्ष्य रामं रविसंनिकाशं तूष्णीं बभौ वानरराजसूनुः॥ ५४॥

PADACHEDA

इति एवम् उक्त्वा परिशुष्क-वक्त्रः शर-अभिघातात् व्यथितः महात्मा । समीक्ष्य रामम् रवि-संनिकाशम् तूष्णीम् बभौ वानर-राज-सूनुः॥ ५४॥

TRANSLITERATION

iti evam uktvā pariśuṣka-vaktraḥ śara-abhighātāt vyathitaḥ mahātmā . samīkṣya rāmam ravi-saṃnikāśam tūṣṇīm babhau vānara-rāja-sūnuḥ.. 54..
Shloka 55
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये किष्किन्धाकाण्डे किष्किन्धाकाण्डे सप्तदशः सर्गः ॥४-१७॥

PADACHEDA

इति आर्षे श्रीमत्-रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये किष्किन्धा-काण्डे किष्किन्धा-काण्डे सप्तदशः सर्गः ॥४॥

TRANSLITERATION

iti ārṣe śrīmat-rāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye kiṣkindhā-kāṇḍe kiṣkindhā-kāṇḍe saptadaśaḥ sargaḥ ..4..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


Shloka QR Code

🔗

🪔 Powered by Gyaandweep.com

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 100 Vedic Scriptures and 1000s of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In