श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे किष्किन्धाकाण्डे एकोनपञ्चाशः सर्गः ॥४-४९॥
śrīmadvālmīkiyarāmāyaṇe kiṣkindhākāṇḍe ekonapañcāśaḥ sargaḥ || 4-49 ||
अथाङ्गदस्तदा सर्वान् वानरानिदमब्रवीत् । परिश्रान्तो महाप्राज्ञः समाश्वास्य शनैर्वचः॥ १॥
athāṅgadastadā sarvān vānarānidamabravīt | pariśrānto mahāprājñaḥ samāśvāsya śanairvacaḥ || 1 ||
वनानि गिरयो नद्यो दुर्गाणि गहनानि च । दरी गिरिगुहाश्चैव विचिताः सर्वमन्ततः॥ २॥
vanāni girayo nadyo durgāṇi gahanāni ca | darī giriguhāścaiva vicitāḥ sarvamantataḥ || 2 ||
तत्र तत्र सहास्माभिर्जानकी न च दृश्यते । तथा रक्षोऽपहर्ता च सीतायाश्चैव दुष्कृती॥ ३॥
tatra tatra sahāsmābhirjānakī na ca dṛśyate | tathā rakṣo'pahartā ca sītāyāścaiva duṣkṛtī || 3 ||
कालश्च नो महान् यातः सुग्रीवश्चोग्रशासनः । तस्माद् भवन्तः सहिता विचिन्वन्तु समन्ततः॥ ४॥
kālaśca no mahān yātaḥ sugrīvaścograśāsanaḥ | tasmād bhavantaḥ sahitā vicinvantu samantataḥ || 4 ||
विहाय तन्द्रीं शोकं च निद्रां चैव समुत्थिताम् । विचिनुध्वं तथा सीतां पश्यामो जनकात्मजाम्॥ ५॥
vihāya tandrīṃ śokaṃ ca nidrāṃ caiva samutthitām | vicinudhvaṃ tathā sītāṃ paśyāmo janakātmajām || 5 ||
अनिर्वेदं च दाक्ष्यं च मनसश्चापराजयम् । कार्यसिद्धिकराण्याहुस्तस्मादेतद् ब्रवीम्यहम्॥ ६॥
anirvedaṃ ca dākṣyaṃ ca manasaścāparājayam | kāryasiddhikarāṇyāhustasmādetad bravīmyaham || 6 ||
अद्यापीदं वनं दुर्गं विचिन्वन्तु वनौकसः । खेदं त्यक्त्वा पुनः सर्वं वनमेव विचिन्वताम्॥ ७॥
adyāpīdaṃ vanaṃ durgaṃ vicinvantu vanaukasaḥ | khedaṃ tyaktvā punaḥ sarvaṃ vanameva vicinvatām || 7 ||
अवश्यं कुर्वतां तस्य दृश्यते कर्मणः फलम् । परं निर्वेदमागम्य नहि नोन्मीलनं क्षमम्॥ ८॥
avaśyaṃ kurvatāṃ tasya dṛśyate karmaṇaḥ phalam | paraṃ nirvedamāgamya nahi nonmīlanaṃ kṣamam || 8 ||
सुग्रीवः क्रोधनो राजा तीक्ष्णदण्डश्च वानराः । भेतव्यं तस्य सततं रामस्य च महात्मनः॥ ९॥
sugrīvaḥ krodhano rājā tīkṣṇadaṇḍaśca vānarāḥ | bhetavyaṃ tasya satataṃ rāmasya ca mahātmanaḥ || 9 ||
हितार्थमेतदुक्तं वः क्रियतां यदि रोचते । उच्यतां हि क्षमं यत् तत् सर्वेषामेव वानराः॥ १०॥
hitārthametaduktaṃ vaḥ kriyatāṃ yadi rocate | ucyatāṃ hi kṣamaṃ yat tat sarveṣāmeva vānarāḥ || 10 ||
अङ्गदस्य वचः श्रुत्वा वचनं गन्धमादनः । उवाच व्यक्तया वाचा पिपासाश्रमखिन्नया॥ ११॥
aṅgadasya vacaḥ śrutvā vacanaṃ gandhamādanaḥ | uvāca vyaktayā vācā pipāsāśramakhinnayā || 11 ||
सदृशं खलु वो वाक्यमङ्गदो यदुवाच ह । हितं चैवानुकूलं च क्रियतामस्य भाषितम्॥ १२॥
sadṛśaṃ khalu vo vākyamaṅgado yaduvāca ha | hitaṃ caivānukūlaṃ ca kriyatāmasya bhāṣitam || 12 ||
पुनर्मार्गामहे शैलान् कन्दरांश्च शिलांस्तथा । काननानि च शून्यानि गिरिप्रस्रवणानि च॥ १३॥
punarmārgāmahe śailān kandarāṃśca śilāṃstathā | kānanāni ca śūnyāni giriprasravaṇāni ca || 13 ||
यथोद्दिष्टानि सर्वाणि सुग्रीवेण महात्मना । विचिन्वन्तु वनं सर्वे गिरिदुर्गाणि संगताः॥ १४॥
yathoddiṣṭāni sarvāṇi sugrīveṇa mahātmanā | vicinvantu vanaṃ sarve giridurgāṇi saṃgatāḥ || 14 ||
ततः समुत्थाय पुनर्वानरास्ते महाबलाः । विन्ध्यकाननसंकीर्णां विचेरुर्दक्षिणां दिशम्॥ १५॥
tataḥ samutthāya punarvānarāste mahābalāḥ | vindhyakānanasaṃkīrṇāṃ vicerurdakṣiṇāṃ diśam || 15 ||
ते शारदाभ्रप्रतिमं श्रीमद्रजतपर्वतम् । शृङ्गवन्तं दरीवन्तमधिरुह्य च वानराः॥ १६॥
te śāradābhrapratimaṃ śrīmadrajataparvatam | śṛṅgavantaṃ darīvantamadhiruhya ca vānarāḥ || 16 ||
तत्र लोध्रवनं रम्यं सप्तपर्णवनानि च । विचिन्वन्तो हरिवराः सीतादर्शनकांक्षिणः॥ १७॥
tatra lodhravanaṃ ramyaṃ saptaparṇavanāni ca | vicinvanto harivarāḥ sītādarśanakāṃkṣiṇaḥ || 17 ||
तस्याग्रमधिरूढास्ते श्रान्ता विपुलविक्रमाः । न पश्यन्ति स्म वैदेहीं रामस्य महिषीं प्रियाम्॥ १८॥
tasyāgramadhirūḍhāste śrāntā vipulavikramāḥ | na paśyanti sma vaidehīṃ rāmasya mahiṣīṃ priyām || 18 ||
ते तु दृष्टिगतं दृष्ट्वा तं शैलं बहुकन्दरम् । अध्यारोहन्त हरयो वीक्षमाणाः समन्ततः॥ १९॥
te tu dṛṣṭigataṃ dṛṣṭvā taṃ śailaṃ bahukandaram | adhyārohanta harayo vīkṣamāṇāḥ samantataḥ || 19 ||
अवरुह्य ततो भूमिं श्रान्ता विगतचेतसः । स्थिता मुहूर्तं तत्राथ वृक्षमूलमुपाश्रिताः॥ २०॥
avaruhya tato bhūmiṃ śrāntā vigatacetasaḥ | sthitā muhūrtaṃ tatrātha vṛkṣamūlamupāśritāḥ || 20 ||
ते मुहूर्तं समाश्वस्ताः किंचिद्भग्नपरिश्रमाः । पुनरेवोद्यताः कृत्स्नां मार्गितुं दक्षिणां दिशम्॥ २१॥
te muhūrtaṃ samāśvastāḥ kiṃcidbhagnapariśramāḥ | punarevodyatāḥ kṛtsnāṃ mārgituṃ dakṣiṇāṃ diśam || 21 ||
हनुमत्प्रमुखास्तावत् प्रस्थिताः प्लवगर्षभाः । विन्ध्यमेवादितः कृत्वा विचेरुश्च समन्ततः॥ २२॥
hanumatpramukhāstāvat prasthitāḥ plavagarṣabhāḥ | vindhyamevāditaḥ kṛtvā viceruśca samantataḥ || 22 ||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये किष्किन्धाकाण्डे एकोनपञ्चाशः सर्गः ॥४-४९॥
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye kiṣkindhākāṇḍe ekonapañcāśaḥ sargaḥ || 4-49 ||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Saved Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
