This overlay will guide you through the buttons:

| |
|
Sarga Begins
श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे किष्किन्धाकाण्डे अष्टपञ्चाशः सर्गः ॥४-५८॥

PADACHEDA

श्रीमत्-वाल्मीकिय-रामायणे किष्किन्धा-काण्डे अष्टपञ्चाशः सर्गः ॥४॥

TRANSLITERATION

śrīmat-vālmīkiya-rāmāyaṇe kiṣkindhā-kāṇḍe aṣṭapañcāśaḥ sargaḥ ..4..
Shloka 1
इत्युक्तः करुणं वाक्यं वानरैस्त्यक्तजीवितैः । सबाष्पो वानरान् गृध्रः प्रत्युवाच महास्वनः॥ १॥

PADACHEDA

इति उक्तः करुणम् वाक्यम् वानरैः त्यक्त-जीवितैः । स बाष्पः वानरान् गृध्रः प्रत्युवाच महा-स्वनः॥ १॥

TRANSLITERATION

iti uktaḥ karuṇam vākyam vānaraiḥ tyakta-jīvitaiḥ . sa bāṣpaḥ vānarān gṛdhraḥ pratyuvāca mahā-svanaḥ.. 1..
Shloka 2
यवीयान् स मम भ्राता जटायुर्नाम वानराः । यमाख्यात हतं युद्धे रावणेन बलीयसा॥ २॥

PADACHEDA

यवीयान् स मम भ्राता जटायुः नाम वानराः । यम् आख्यात हतम् युद्धे रावणेन बलीयसा॥ २॥

TRANSLITERATION

yavīyān sa mama bhrātā jaṭāyuḥ nāma vānarāḥ . yam ākhyāta hatam yuddhe rāvaṇena balīyasā.. 2..
Shloka 3
वृद्धभावादपक्षत्वाच्छृण्वंस्तदपि मर्षये । नहि मे शक्तिरस्त्यद्य भ्रातुर्वैरविमोक्षणे॥ ३॥

PADACHEDA

वृद्ध-भावात् अपक्ष-त्वात् शृण्वन् तत् अपि मर्षये । नहि मे शक्तिः अस्ति अद्य भ्रातुः वैर-विमोक्षणे॥ ३॥

TRANSLITERATION

vṛddha-bhāvāt apakṣa-tvāt śṛṇvan tat api marṣaye . nahi me śaktiḥ asti adya bhrātuḥ vaira-vimokṣaṇe.. 3..
Shloka 4
पुरा वृत्रवधे वृत्ते स चाहं च जयैषिणौ । आदित्यमुपयातौ स्वो ज्वलन्तं रश्मिमालिनम्॥ ४॥

PADACHEDA

पुरा वृत्र-वधे वृत्ते स च अहम् च जय-एषिणौ । आदित्यम् उपयातौ स्वः ज्वलन्तम् रश्मिमालिनम्॥ ४॥

TRANSLITERATION

purā vṛtra-vadhe vṛtte sa ca aham ca jaya-eṣiṇau . ādityam upayātau svaḥ jvalantam raśmimālinam.. 4..
Shloka 5
आवृत्याकाशमार्गेण जवेन स्वर्गतौ भृशम् । मध्यं प्राप्ते तु सूर्ये तु जटायुरवसीदति॥ ५॥

PADACHEDA

आवृत्य आकाश-मार्गेण जवेन स्वर् गतौ भृशम् । मध्यम् प्राप्ते तु सूर्ये तु जटायुः अवसीदति॥ ५॥

TRANSLITERATION

āvṛtya ākāśa-mārgeṇa javena svar gatau bhṛśam . madhyam prāpte tu sūrye tu jaṭāyuḥ avasīdati.. 5..
Shloka 6
तमहं भ्रातरं दृष्ट्वा सूर्यरश्मिभिरर्दितम् । पक्षाभ्यां छादयामास स्नेहात् परमविह्वलम्॥ ६॥

PADACHEDA

तम् अहम् भ्रातरम् दृष्ट्वा सूर्य-रश्मिभिः अर्दितम् । पक्षाभ्याम् छादयामास स्नेहात् परम-विह्वलम्॥ ६॥

TRANSLITERATION

tam aham bhrātaram dṛṣṭvā sūrya-raśmibhiḥ arditam . pakṣābhyām chādayāmāsa snehāt parama-vihvalam.. 6..
Shloka 7
निर्दग्धपत्रः पतितो विन्ध्येऽहं वानरर्षभाः । अहमस्मिन् वसन् भ्रातुः प्रवृत्तिं नोपलक्षये॥ ७॥

PADACHEDA

निर्दग्ध-पत्रः पतितः विन्ध्ये अहम् वानर-ऋषभाः । अहम् अस्मिन् वसन् भ्रातुः प्रवृत्तिम् न उपलक्षये॥ ७॥

TRANSLITERATION

nirdagdha-patraḥ patitaḥ vindhye aham vānara-ṛṣabhāḥ . aham asmin vasan bhrātuḥ pravṛttim na upalakṣaye.. 7..
Shloka 8
जटायुषस्त्वेवमुक्तो भ्रात्रा सम्पातिना तदा । युवराजो महाप्रज्ञः प्रत्युवाचाङ्गदस्तदा॥ ८॥

PADACHEDA

जटायुषः तु एवम् उक्तः भ्रात्रा सम्पातिना तदा । युवराजः महा-प्रज्ञः प्रत्युवाच अङ्गदः तदा॥ ८॥

TRANSLITERATION

jaṭāyuṣaḥ tu evam uktaḥ bhrātrā sampātinā tadā . yuvarājaḥ mahā-prajñaḥ pratyuvāca aṅgadaḥ tadā.. 8..
Shloka 9
जटायुषो यदि भ्राता श्रुतं ते गदितं मया । आख्याहि यदि जानासि निलयं तस्य रक्षसः॥ ९॥

PADACHEDA

जटायुषः यदि भ्राता श्रुतम् ते गदितम् मया । आख्याहि यदि जानासि निलयम् तस्य रक्षसः॥ ९॥

TRANSLITERATION

jaṭāyuṣaḥ yadi bhrātā śrutam te gaditam mayā . ākhyāhi yadi jānāsi nilayam tasya rakṣasaḥ.. 9..
Shloka 10
अदीर्घदर्शिनं तं वै रावणं राक्षसाधमम् । अन्तिके यदि वा दूरे यदि जानासि शंस नः॥ १०॥

PADACHEDA

अ दीर्घ-दर्शिनम् तम् वै रावणम् राक्षस-अधमम् । अन्तिके यदि वा दूरे यदि जानासि शंस नः॥ १०॥

TRANSLITERATION

a dīrgha-darśinam tam vai rāvaṇam rākṣasa-adhamam . antike yadi vā dūre yadi jānāsi śaṃsa naḥ.. 10..
Shloka 11
ततोऽब्रवीन्महातेजा भ्राता ज्येष्ठो जटायुषः । आत्मानुरूपं वचनं वानरान् सम्प्रहर्षयन्॥ ११॥

PADACHEDA

ततस् अब्रवीत् महा-तेजाः भ्राता ज्येष्ठः जटायुषः । आत्म-अनुरूपम् वचनम् वानरान् सम्प्रहर्षयन्॥ ११॥

TRANSLITERATION

tatas abravīt mahā-tejāḥ bhrātā jyeṣṭhaḥ jaṭāyuṣaḥ . ātma-anurūpam vacanam vānarān sampraharṣayan.. 11..
Shloka 12
निर्दग्धपक्षो गृध्रोऽहं गतवीर्यः प्लवङ्गमाः । वाङ्मात्रेण तु रामस्य करिष्ये साह्यमुत्तमम्॥ १२॥

PADACHEDA

निर्दग्ध-पक्षः गृध्रः अहम् गत-वीर्यः प्लवङ्गमाः । वाच्-मात्रेण तु रामस्य करिष्ये साह्यम् उत्तमम्॥ १२॥

TRANSLITERATION

nirdagdha-pakṣaḥ gṛdhraḥ aham gata-vīryaḥ plavaṅgamāḥ . vāc-mātreṇa tu rāmasya kariṣye sāhyam uttamam.. 12..
Shloka 13
जानामि वारुणाँल्लोकान् विष्णोस्त्रैविक्रमानपि । देवासुरविमर्दांश्च ह्यमृतस्य विमन्थनम्॥ १३॥

PADACHEDA

जानामि वारुणान् लोकान् विष्णोः त्रैविक्रमान् अपि । देव-असुर-विमर्दान् च हि अमृतस्य विमन्थनम्॥ १३॥

TRANSLITERATION

jānāmi vāruṇān lokān viṣṇoḥ traivikramān api . deva-asura-vimardān ca hi amṛtasya vimanthanam.. 13..
Shloka 14
रामस्य यदिदं कार्यं कर्तव्यं प्रथमं मया । जरया च हृतं तेजः प्राणाश्च शिथिला मम॥ १४॥

PADACHEDA

रामस्य यत् इदम् कार्यम् कर्तव्यम् प्रथमम् मया । जरया च हृतम् तेजः प्राणाः च शिथिलाः मम॥ १४॥

TRANSLITERATION

rāmasya yat idam kāryam kartavyam prathamam mayā . jarayā ca hṛtam tejaḥ prāṇāḥ ca śithilāḥ mama.. 14..
Shloka 15
तरुणी रूपसम्पन्ना सर्वाभरणभूषिता । ह्रियमाणा मया दृष्टा रावणेन दुरात्मना॥ १५॥

PADACHEDA

तरुणी रूप-सम्पन्ना सर्व-आभरण-भूषिता । ह्रियमाणा मया दृष्टा रावणेन दुरात्मना॥ १५॥

TRANSLITERATION

taruṇī rūpa-sampannā sarva-ābharaṇa-bhūṣitā . hriyamāṇā mayā dṛṣṭā rāvaṇena durātmanā.. 15..
Shloka 16
क्रोशन्ती रामरामेति लक्ष्मणेति च भामिनी । भूषणान्यपविध्यन्ती गात्राणि च विधुन्वती॥ १६॥

PADACHEDA

क्रोशन्ती राम-राम इति लक्ष्मण इति च भामिनी । भूषणानि अपविध्यन्ती गात्राणि च विधुन्वती॥ १६॥

TRANSLITERATION

krośantī rāma-rāma iti lakṣmaṇa iti ca bhāminī . bhūṣaṇāni apavidhyantī gātrāṇi ca vidhunvatī.. 16..
Shloka 17
सूर्यप्रभेव शैलाग्रे तस्याः कौशेयमुत्तमम् । असिते राक्षसे भाति यथा वा तडिदम्बुदे॥ १७॥

PADACHEDA

सूर्य-प्रभा इव शैल-अग्रे तस्याः कौशेयम् उत्तमम् । असिते राक्षसे भाति यथा वा तडित्-अम्बुदे॥ १७॥

TRANSLITERATION

sūrya-prabhā iva śaila-agre tasyāḥ kauśeyam uttamam . asite rākṣase bhāti yathā vā taḍit-ambude.. 17..
Shloka 18
तां तु सीतामहं मन्ये रामस्य परिकीर्तनात् । श्रूयतां मे कथयतो निलयं तस्य रक्षसः॥ १८॥

PADACHEDA

ताम् तु सीताम् अहम् मन्ये रामस्य परिकीर्तनात् । श्रूयताम् मे कथयतः निलयम् तस्य रक्षसः॥ १८॥

TRANSLITERATION

tām tu sītām aham manye rāmasya parikīrtanāt . śrūyatām me kathayataḥ nilayam tasya rakṣasaḥ.. 18..
Shloka 19
पुत्रो विश्रवसः साक्षाद् भ्राता वैश्रवणस्य च । अध्यास्ते नगरीं लङ्कां रावणो नाम राक्षसः॥ १९॥

PADACHEDA

पुत्रः विश्रवसः साक्षात् भ्राता वैश्रवणस्य च । अध्यास्ते नगरीम् लङ्काम् रावणः नाम राक्षसः॥ १९॥

TRANSLITERATION

putraḥ viśravasaḥ sākṣāt bhrātā vaiśravaṇasya ca . adhyāste nagarīm laṅkām rāvaṇaḥ nāma rākṣasaḥ.. 19..
Shloka 20
इतो द्वीपे समुद्रस्य सम्पूर्णे शतयोजने । तस्मिँल्लङ्का पुरी रम्या निर्मिता विश्वकर्मणा॥ २०॥

PADACHEDA

इतस् द्वीपे समुद्रस्य सम्पूर्णे शत-योजने । तस्मिन् लङ्का पुरी रम्या निर्मिता विश्वकर्मणा॥ २०॥

TRANSLITERATION

itas dvīpe samudrasya sampūrṇe śata-yojane . tasmin laṅkā purī ramyā nirmitā viśvakarmaṇā.. 20..
Shloka 21
जाम्बूनदमयैर्द्वारैश्चित्रैः काञ्चनवेदिकैः । प्रासादैर्हेमवर्णैश्च महद्भिः सुसमाकृता॥ २१॥

PADACHEDA

जाम्बूनद-मयैः द्वारैः चित्रैः काञ्चन-वेदिकैः । प्रासादैः हेम-वर्णैः च महद्भिः सु समाकृता॥ २१॥

TRANSLITERATION

jāmbūnada-mayaiḥ dvāraiḥ citraiḥ kāñcana-vedikaiḥ . prāsādaiḥ hema-varṇaiḥ ca mahadbhiḥ su samākṛtā.. 21..
Shloka 22
प्राकारेणार्कवर्णेन महता च समन्विता । तस्यां वसति वैदेही दीना कौशेयवासिनी॥ २२॥

PADACHEDA

प्राकारेण अर्क-वर्णेन महता च समन्विता । तस्याम् वसति वैदेही दीना कौशेय-वासिनी॥ २२॥

TRANSLITERATION

prākāreṇa arka-varṇena mahatā ca samanvitā . tasyām vasati vaidehī dīnā kauśeya-vāsinī.. 22..
Shloka 23
रावणान्तःपुरे रुद्धा राक्षसीभिः सुरक्षिता । जनकस्यात्मजां राज्ञस्तस्यां द्रक्ष्यथ मैथिलीम्॥ २३॥

PADACHEDA

रावण-अन्तःपुरे रुद्धा राक्षसीभिः सु रक्षिता । जनकस्य आत्मजाम् राज्ञः तस्याम् द्रक्ष्यथ मैथिलीम्॥ २३॥

TRANSLITERATION

rāvaṇa-antaḥpure ruddhā rākṣasībhiḥ su rakṣitā . janakasya ātmajām rājñaḥ tasyām drakṣyatha maithilīm.. 23..
Shloka 24
लङ्कायामथ गुप्तायां सागरेण समन्ततः । सम्प्राप्य सागरस्यान्तं सम्पूर्णं शतयोजनम्॥ २४॥

PADACHEDA

लङ्कायाम् अथ गुप्तायाम् सागरेण समन्ततः । सम्प्राप्य सागरस्य अन्तम् सम्पूर्णम् शत-योजनम्॥ २४॥

TRANSLITERATION

laṅkāyām atha guptāyām sāgareṇa samantataḥ . samprāpya sāgarasya antam sampūrṇam śata-yojanam.. 24..
Shloka 25
आसाद्य दक्षिणं तीरं ततो द्रक्ष्यथ रावणम् । तत्रैव त्वरिताः क्षिप्रं विक्रमध्वं प्लवङ्गमाः॥ २५॥

PADACHEDA

आसाद्य दक्षिणम् तीरम् ततस् द्रक्ष्यथ रावणम् । तत्र एव त्वरिताः क्षिप्रम् विक्रमध्वम् प्लवङ्गमाः॥ २५॥

TRANSLITERATION

āsādya dakṣiṇam tīram tatas drakṣyatha rāvaṇam . tatra eva tvaritāḥ kṣipram vikramadhvam plavaṅgamāḥ.. 25..
Shloka 26
ज्ञानेन खलु पश्यामि दृष्ट्वा प्रत्यागमिष्यथ । आद्यः पन्थाः कुलिङ्गानां ये चान्ये धान्यजीविनः॥ २६॥

PADACHEDA

ज्ञानेन खलु पश्यामि दृष्ट्वा प्रत्यागमिष्यथ । आद्यः पन्थाः कुलिङ्गानाम् ये च अन्ये धान्य-जीविनः॥ २६॥

TRANSLITERATION

jñānena khalu paśyāmi dṛṣṭvā pratyāgamiṣyatha . ādyaḥ panthāḥ kuliṅgānām ye ca anye dhānya-jīvinaḥ.. 26..
Shloka 27
द्वितीयो बलिभोजानां ये च वृक्षफलाशनाः । भासास्तृतीयं गच्छन्ति क्रौञ्चाश्च कुररैः सह॥ २७॥

PADACHEDA

द्वितीयः बलि-भोजानाम् ये च वृक्ष-फल-अशनाः । भासाः तृतीयम् गच्छन्ति क्रौञ्चाः च कुररैः सह॥ २७॥

TRANSLITERATION

dvitīyaḥ bali-bhojānām ye ca vṛkṣa-phala-aśanāḥ . bhāsāḥ tṛtīyam gacchanti krauñcāḥ ca kuraraiḥ saha.. 27..
Shloka 28
श्येनाश्चतुर्थं गच्छन्ति गृध्रा गच्छन्ति पञ्चमम् । बलवीर्योपपन्नानां रूपयौवनशालिनाम्॥ २८॥

PADACHEDA

श्येनाः चतुर्थम् गच्छन्ति गृध्राः गच्छन्ति पञ्चमम् । बल-वीर्य-उपपन्नानाम् रूप-यौवन-शालिनाम्॥ २८॥

TRANSLITERATION

śyenāḥ caturtham gacchanti gṛdhrāḥ gacchanti pañcamam . bala-vīrya-upapannānām rūpa-yauvana-śālinām.. 28..
Shloka 29
षष्ठस्तु पन्था हंसानां वैनतेयगतिः परा । वैनतेयाच्च नो जन्म सर्वेषां वानरर्षभाः॥ २९॥

PADACHEDA

षष्ठः तु पन्थाः हंसानाम् वैनतेय-गतिः परा । वैनतेयात् च नः जन्म सर्वेषाम् वानर-ऋषभाः॥ २९॥

TRANSLITERATION

ṣaṣṭhaḥ tu panthāḥ haṃsānām vainateya-gatiḥ parā . vainateyāt ca naḥ janma sarveṣām vānara-ṛṣabhāḥ.. 29..
Shloka 30
गर्हितं तु कृतं कर्म येन स्म पिशिताशिनः । प्रतिकार्यं च मे तस्य वैरं भ्रातृकृतं भवेत्॥ ३०॥

PADACHEDA

गर्हितम् तु कृतम् कर्म येन स्म पिशित-आशिनः । प्रतिकार्यम् च मे तस्य वैरम् भ्रातृ-कृतम् भवेत्॥ ३०॥

TRANSLITERATION

garhitam tu kṛtam karma yena sma piśita-āśinaḥ . pratikāryam ca me tasya vairam bhrātṛ-kṛtam bhavet.. 30..
Shloka 31
इहस्थोऽहं प्रपश्यामि रावणं जानकीं तथा । अस्माकमपि सौपर्णं दिव्यं चक्षुर्बलं तथा॥ ३१॥

PADACHEDA

इहस्थः अहम् प्रपश्यामि रावणम् जानकीम् तथा । अस्माकम् अपि सौपर्णम् दिव्यम् चक्षुः बलम् तथा॥ ३१॥

TRANSLITERATION

ihasthaḥ aham prapaśyāmi rāvaṇam jānakīm tathā . asmākam api sauparṇam divyam cakṣuḥ balam tathā.. 31..
Shloka 32
तस्मादाहारवीर्येण निसर्गेण च वानराः । आयोजनशतात् साग्राद् वयं पश्याम नित्यशः॥ ३२॥

PADACHEDA

तस्मात् आहार-वीर्येण निसर्गेण च वानराः । आयोजन-शतात् साग्रात् वयम् पश्याम नित्यशस्॥ ३२॥

TRANSLITERATION

tasmāt āhāra-vīryeṇa nisargeṇa ca vānarāḥ . āyojana-śatāt sāgrāt vayam paśyāma nityaśas.. 32..
Shloka 33
अस्माकं विहिता वृत्तिर्निसर्गेण च दूरतः । विहिता वृक्षमूले तु वृत्तिश्चरणयोधिनाम्॥ ३३॥

PADACHEDA

अस्माकम् विहिता वृत्तिः निसर्गेण च दूरतस् । विहिता वृक्ष-मूले तु वृत्तिः चरण-योधिनाम्॥ ३३॥

TRANSLITERATION

asmākam vihitā vṛttiḥ nisargeṇa ca dūratas . vihitā vṛkṣa-mūle tu vṛttiḥ caraṇa-yodhinām.. 33..
Shloka 34
उपायो दृश्यतां कश्चिल्लङ्घने लवणाम्भसः । अभिगम्य तु वैदेहीं समृद्धार्था गमिष्यथ॥ ३४॥

PADACHEDA

उपायः दृश्यताम् कश्चिद् लङ्घने लवणाम्भसः । अभिगम्य तु वैदेहीम् समृद्ध-अर्थाः गमिष्यथ॥ ३४॥

TRANSLITERATION

upāyaḥ dṛśyatām kaścid laṅghane lavaṇāmbhasaḥ . abhigamya tu vaidehīm samṛddha-arthāḥ gamiṣyatha.. 34..
Shloka 35
समुद्रं नेतुमिच्छामि भवद्भिर्वरुणालयम् । प्रदास्याम्युदकं भ्रातुः स्वर्गतस्य महात्मनः॥ ३५॥

PADACHEDA

समुद्रम् नेतुम् इच्छामि भवद्भिः वरुणालयम् । प्रदास्यामि उदकम् भ्रातुः स्वर्गतस्य महात्मनः॥ ३५॥

TRANSLITERATION

samudram netum icchāmi bhavadbhiḥ varuṇālayam . pradāsyāmi udakam bhrātuḥ svargatasya mahātmanaḥ.. 35..
Shloka 36
ततो नीत्वा तु तं देशं तीरे नदनदीपतेः । निर्दग्धपक्षं सम्पातिं वानराः सुमहौजसः॥ ३६॥

PADACHEDA

ततस् नीत्वा तु तम् देशम् तीरे नदनदीपतेः । निर्दग्ध-पक्षम् सम्पातिम् वानराः सु महा-ओजसः॥ ३६॥

TRANSLITERATION

tatas nītvā tu tam deśam tīre nadanadīpateḥ . nirdagdha-pakṣam sampātim vānarāḥ su mahā-ojasaḥ.. 36..
Shloka 37
तं पुनः प्रापयित्वा च तं देशं पतगेश्वरम् । बभूवुर्वानरा हृष्टाः प्रवृत्तिमुपलभ्य ते॥ ३७॥

PADACHEDA

तम् पुनर् प्रापयित्वा च तम् देशम् पतग-ईश्वरम् । बभूवुः वानराः हृष्टाः प्रवृत्तिम् उपलभ्य ते॥ ३७॥

TRANSLITERATION

tam punar prāpayitvā ca tam deśam pataga-īśvaram . babhūvuḥ vānarāḥ hṛṣṭāḥ pravṛttim upalabhya te.. 37..
Shloka 38
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये किष्किन्धाकाण्डे अष्टपञ्चाशः सर्गः ॥४-५८॥

PADACHEDA

इति आर्षे श्रीमत्-रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये किष्किन्धा-काण्डे अष्टपञ्चाशः सर्गः ॥४॥

TRANSLITERATION

iti ārṣe śrīmat-rāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye kiṣkindhā-kāṇḍe aṣṭapañcāśaḥ sargaḥ ..4..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


Shloka QR Code

🔗

🪔 Powered by Gyaandweep.com

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 100 Vedic Scriptures and 1000s of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In