श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे किष्किन्धाकाण्डे सप्तमः सर्गः ॥४-७॥
śrīmadvālmīkiyarāmāyaṇe kiṣkindhākāṇḍe saptamaḥ sargaḥ || 4-7 ||
एवमुक्तस्तु सुग्रीवो रामेणार्तेन वानरः । अब्रवीत् प्राञ्जलिर्वाक्यं सबाष्पं बाष्पगद्गदः॥ १॥
evamuktastu sugrīvo rāmeṇārtena vānaraḥ | abravīt prāñjalirvākyaṃ sabāṣpaṃ bāṣpagada्gadaḥ || 1 ||
न जाने निलयं तस्य सर्वथा पापरक्षसः । सामर्थ्यं विक्रमं वापि दौष्कुलेयस्य वा कुलम्॥ २॥
na jāne nilayaṃ tasya sarvathā pāparakṣasaḥ | sāmarthyaṃ vikramaṃ vāpi dauṣkuleyasya vā kulam || 2 ||
सत्यं तु प्रतिजानामि त्यज शोकमरिंदम । करिष्यामि तथा यत्नं यथा प्राप्स्यसि मैथिलीम्॥ ३॥
satyaṃ tu pratijānāmi tyaja śokamariṃdama | kariṣyāmi tathā yatnaṃ yathā prāpsyasi maithilīm || 3 ||
रावणं सगणं हत्वा परितोष्यात्मपौरुषम् । तथास्मि कर्ता नचिराद् यथा प्रीतो भविष्यसि॥ ४॥
rāvaṇaṃ sagaṇaṃ hatvā paritoṣyātmapauruṣam | tathāsmi kartā nacirād yathā prīto bhaviṣyasi || 4 ||
अलं वैक्लव्यमालम्ब्य धैर्यमात्मगतं स्मर । त्वद्विधानां न सदृशमीदृशं बुद्धिलाघवम्॥ ५॥
alaṃ vaiklavyamālambya dhairyamātmagataṃ smara | tvadvidhānāṃ na sadṛśamīdṛśaṃ buddhilāghavam || 5 ||
मयापि व्यसनं प्राप्तं भार्याविरहजं महत् । नाहमेवं हि शोचामि धैर्यं न च परित्यजे॥ ६॥
mayāpi vyasanaṃ prāptaṃ bhāryāvirahajaṃ mahat | nāhamevaṃ hi śocāmi dhairyaṃ na ca parityaje || 6 ||
नाहं तामनुशोचामि प्राकृतो वानरोऽपि सन् । महात्मा च विनीतश्च किं पुनर्धृतिमान् महान्॥ ७॥
nāhaṃ tāmanuśocāmi prākṛto vānaro'pi san | mahātmā ca vinītaśca kiṃ punardhṛtimān mahān || 7 ||
बाष्पमापतितं धैर्यान्निग्रहीतुं त्वमर्हसि । मर्यादां सत्त्वयुक्तानां धृतिं नोत्स्रष्टुमर्हसि॥ ८॥
bāṣpamāpatitaṃ dhairyānnigrahītuṃ tvamarhasi | maryādāṃ sattvayuktānāṃ dhṛtiṃ notsraṣṭumarhasi || 8 ||
व्यसने वार्थकृच्छ्रे वा भये वा जीवितान्तगे । विमृशंश्च स्वयाबुद्ध्या धृतिमान् नावसीदति॥ ९॥
vyasane vārthakṛcchre vā bhaye vā jīvitāntage | vimṛśaṃśca svayābuddhyā dhṛtimān nāvasīdati || 9 ||
बालिशस्तु नरो नित्यं वैक्लव्यं योऽनुवर्तते । स मज्जत्यवशः शोके भाराक्रान्तेव नौर्जले॥ १०॥
bāliśastu naro nityaṃ vaiklavyaṃ yo'nuvartate | sa majjatyavaśaḥ śoke bhārākrānteva naurjale || 10 ||
एषोऽञ्जलिर्मया बद्धः प्रणयात् त्वां प्रसादये । पौरुषं श्रय शोकस्य नान्तरं दातुमर्हसि॥ ११॥
eṣo'ñjalirmayā baddhaḥ praṇayāt tvāṃ prasādaye | pauruṣaṃ śraya śokasya nāntaraṃ dātumarhasi || 11 ||
ये शोकमनुवर्तन्ते न तेषां विद्यते सुखम् । तेजश्च क्षीयते तेषां न त्वं शोचितुमर्हसि॥ १२॥
ye śokamanuvartante na teṣāṃ vidyate sukham | tejaśca kṣīyate teṣāṃ na tvaṃ śocitumarhasi || 12 ||
शोकेनाभिप्रपन्नस्य जीविते चापि संशयः । स शोकं त्यज राजेन्द्र धैर्यमाश्रय केवलम्॥ १३॥
śokenābhiprapannasya jīvite cāpi saṃśayaḥ | sa śokaṃ tyaja rājendra dhairyamāśraya kevalam || 13 ||
हितं वयस्यभावेन ब्रूहि नोपदिशामि ते । वयस्यतां पूजयन्मे न त्वं शोचितुमर्हसि॥ १४॥
hitaṃ vayasyabhāvena brūhi nopadiśāmi te | vayasyatāṃ pūjayanme na tvaṃ śocitumarhasi || 14 ||
मधुरं सान्त्वितस्तेन सुग्रीवेण स राघवः । मुखमश्रुपरिक्लिन्नं वस्त्रान्तेन प्रमार्जयत्॥ १५॥
madhuraṃ sāntvitastena sugrīveṇa sa rāghavaḥ | mukhamaśrupariklinnaṃ vastrāntena pramārjayat || 15 ||
प्रकृतिस्थस्तु काकुत्स्थः सुग्रीवचनात् प्रभुः । सम्परिष्वज्य सुग्रीवमिदं वचनमब्रवीत्॥ १६॥
prakṛtisthastu kākutsthaḥ sugrīvacanāt prabhuḥ | sampariṣvajya sugrīvamidaṃ vacanamabravīt || 16 ||
कर्तव्यं यद् वयस्येन स्निग्धेन च हितेन च । अनुरूपं च युक्तं च कृतं सुग्रीव तत् त्वया॥ १७॥
kartavyaṃ yad vayasyena snigdhena ca hitena ca | anurūpaṃ ca yuktaṃ ca kṛtaṃ sugrīva tat tvayā || 17 ||
एष च प्रकृतिस्थोऽहमनुनीतस्त्वया सखे । दुर्लभो हीदृशो बन्धुरस्मिन् काले विशेषतः॥ १८॥
eṣa ca prakṛtistho'hamanunītastvayā sakhe | durlabho hīdṛśo bandhurasmin kāle viśeṣataḥ || 18 ||
किं तु यत्नस्त्वया कार्यो मैथिल्याः परिमार्गणे । राक्षसस्य च रौद्रस्य रावणस्य दुरात्मनः॥ १९॥
kiṃ tu yatnastvayā kāryo maithilyāḥ parimārgaṇe | rākṣasasya ca raudrasya rāvaṇasya durātmanaḥ || 19 ||
मया च यदनुष्ठेयं विस्रब्धेन तदुच्यताम् । वर्षास्विव च सुक्षेत्रे सर्वं सम्पद्यते तव॥ २०॥
mayā ca yadanuṣṭheyaṃ visrabdhena taducyatām | varṣāsviva ca sukṣetre sarvaṃ sampadyate tava || 20 ||
मया च यदिदं वाक्यमभिमानात् समीरितम् । तत्त्वया हरिशार्दूल तत्त्वमित्युपधार्यताम्॥ २१॥
mayā ca yadidaṃ vākyamabhimānāt samīritam | tattvayā hariśārdūla tattvamityupadhāryatām || 21 ||
अनृतं नोक्तपूर्वं मे न च वक्ष्ये कदाचन । एतत्ते प्रतिजानामि सत्येनैव शपाम्यहम्॥ २२॥
anṛtaṃ noktapūrvaṃ me na ca vakṣye kadācana | etatte pratijānāmi satyenaiva śapāmyaham || 22 ||
ततः प्रहृष्टः सुग्रीवो वानरैः सचिवैः सह । राघवस्य वचः श्रुत्वा प्रतिज्ञातं विशेषतः॥ २३॥
tataḥ prahṛṣṭaḥ sugrīvo vānaraiḥ sacivaiḥ saha | rāghavasya vacaḥ śrutvā pratijñātaṃ viśeṣataḥ || 23 ||
एवमेकान्तसम्पृक्तौ ततस्तौ नरवानरौ । उभावन्योन्यसदृशं सुखं दुःखमभाषताम्॥ २४॥
evamekāntasampṛktau tatastau naravānarau | ubhāvanyonyasadṛśaṃ sukhaṃ duḥkhamabhāṣatām || 24 ||
महानुभावस्य वचो निशम्य हरिर्नृपाणामधिपस्य तस्य । कृतं स मेने हरिवीरमुख्य- स्तदा च कार्यं हृदयेन विद्वान्॥ २५॥
mahānubhāvasya vaco niśamya harirnṛpāṇāmadhipasya tasya | kṛtaṃ sa mene harivīramukhya- stadā ca kāryaṃ hṛdayena vidvān || 25 ||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये किष्किन्धाकाण्डे सप्तमः सर्गः ॥४-७॥
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye kiṣkindhākāṇḍe saptamaḥ sargaḥ || 4-7 ||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Saved Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
