अवधूय च तां बुद्धिं बभूवावस्थितस्तदा । जगाम चापरां चिन्तां सीतां प्रति महाकपिः ।।१।।
avadhuya ca tam buddhim babhuvavasthitastada | jagama caparam cintam sitam prati mahakapih ||1||
न रामेण वियुक्ता सा स्वप्तुमर्हति भामिनी । न भोक्तुं नाप्यलङ्कर्तुं न पानमुपसेवितुम् ।।२।।
na ramena viyukta sa svaptumarhati bhamini | na bhoktum napyalaṅkartum na panamupasevitum ||2||
नान्यं नरमुपस्थातुं सुराणामपि चेश्वरम् । न हि रामसमः कश्चिद्विद्यते त्रिदशेष्वपि ।।३।।
nanyam naramupasthatum suranamapi cesvaram | na hi ramasamah kascidvidyate tridasesvapi ||3||
अन्येयमिति निश्चित्य पानभूमौ चचार सः । पान हरिश्रेष्ठः सीतासंदर्शननोत्सुकः।।४।।
anyeyamiti niscitya panabhumau cacara sah | pana harisresthah sitasamdarsananotsukah||4||
क्रीडितेनापराः क्लान्ता गीतेन च तथा पराः । नृत्तेन चापराः क्लान्ताः पानविप्रहतास्तथा ।।५।।
kriditenaparah klanta gitena ca tatha parah | nrttena caparah klantah panaviprahatastatha ||5||
मुरजेषु मृदङ्गेषु पीठिकासु च संस्थिताः । तथास्तरणमुख्य्येषु संविष्टाश्चापराः स्त्रियः ।।६।।
murajesu mrdaṅgesu pithikasu ca samsthitah | tathastaranamukhyyesu samvistascaparah striyah ||6||
अङ्गनानां सहस्रेण भूषितेन विभूषणैः । रूपसंलापशीलेन युक्तगीतार्थभाषिणा ।।७।।
aṅgananam sahasrena bhusitena vibhusanaih | rupasamlapasilena yuktagitarthabhasina ||7||
देशकालाभियुक्तेन युक्तवाक्याभिधायिना । रताभिरतसंसुप्तं ददर्श हरियूथपः ।।८।।
desakalabhiyuktena yuktavakyabhidhayina | ratabhiratasamsuptam dadarsa hariyuthapah ||8||
अन्त्रापि वस्सत्रीणं रूपसंलापशायिनाम् । सहस्त्रं युवीतानां तु प्रसुप्तं स ददर्श हरियूथपः।।९।।
antrapi vassatrinam rupasamlapasayinam|sahastram yuvitanam tu prasuptam sa dadarsa hariyuthapah ||9||
देशकालाभियुक्तं तु युक्तवाक्याभिधायिना । रताविरतसंसुप्तं ददर्श हरियूथप।।१०।।
desakalabhiyuktam tu yuktavakyabhidhayina | rataviratasamsuptam dadarsa hariyuthapa ||10||
तासां मध्ये महाबाहुः शुशुभे राक्षसेश्वरः । गोष्ठे महति मुख्यानां गवां मध्ये यथा वृषः ।।११।।
tasam madhye mahabahuh susubhe raksasesvarah | gosthe mahati mukhyanam gavam madhye yatha vrsah ||11||
स राक्षसेन्द्रः शुशुभे ताभिः परिवृतः स्वयम् । करेणुभिर्यथारण्यं परिकीर्णो महाद्विपः ।।१२।।
sa raksasendrah susubhe tabhih parivrtah svayam | karenubhiryatharanyam parikirno mahadvipah ||12||
सर्वकामैरुपेतां च पानभूमिं महात्मनः । ददर्श कपिशार्दूलस्तस्य रक्षःपतेर्गृहे ।।१३।।
sarvakamairupetam ca panabhumim mahatmanah | dadarsa kapisardulastasya raksahpatergrhe ||13||
मृगाणां महिषाणां च वराहाणां च भागशः । तत्र न्यस्तानि मांसानि पानभूमौ ददर्श सः ।।१४।।
mrganam mahisanam ca varahanam ca bhagasah | tatra nyastani mamsani panabhumau dadarsa sah ||14||
रौक्मेषु च विशलेषु भाजनेष्वर्धभक्षितान् । ददर्श कपिशार्दूल मयूरान्कुक्कुटांस्तथा ।।१५।।
raukmesu ca visalesu bhajanesvardhabhaksitan | dadarsa kapisardula mayurankukkutamstatha ||15||
वराहवार्ध्राणसकान् दधिसौवर्चलायुतान् । शल्यान् मृगमयूरांश्च हनूमानन्ववैक्षत ।।१६।।
varahavardhranasakan dadhisauvarcalayutan | salyan mrgamayuramsca hanumananvavaiksata ||16||
कृकरान्विविधान्सिद्धांश्चकारानर्धभक्षितान् । महिषानेकशल्यांश्च छागांश्च कृतनिष्ठितान् ।।१७।।
krkaranvividhansiddhamsca karanardhabhaksitan | mahisanekasalyamsca chagamsca krtanisthitan ||17||
लेह्यामनुच्चावचान् पेयान् भोज्यानयु च्चवचानि च ।
तथाम्ललवणोत्तंसैर्विविधै रागषाडवैः ।।१८।।
lehyamanuccavacan peyan bhojyanayu ccavacani ca | tathamlalavanottamsairvividhai ragasadavaih ||18||
महानूपुरकेयूरैरपविद्धैर्महाधनैः । पानभाजनविक्षिप्तैः फलैश् च विविधैरपि ।।१९।।
maha nupurakeyurairapaviddhair mahadhanaih | panabhajanaviksiptaih phalais ca vividhairapi ||19||
कृतपुष्पोपहारा भूरधिकं पुष्यति श्रियम् । तत्र तत्र च विन्यस्तैः सुश्लिष्टैः शयनासनैः ।।२०।।
krtapuspopahara bhuradhikam pusyati sriyam | tatra tatra ca vinyastaih suslistaih sayanasanaih ||20||
पानभूमिर्विना वह्निं प्रदीप्तेवोपलक्ष्यते ।
बहुप्रकारैर्विविधैर्वरसंस्कारसंस्कृतैः ।।२१।।
panabhumirvina vahnim pradiptevopalaksyate | bahuprakarairvividhair varasamskarasamskrtaih ||21||
मांसैः कुशलसंयुक्तैः पानभूमिगतैः पृथक् । दिव्याः प्रसन्ना विविधाः सुराः कृतसुरा अपि ।।२२।।
mamsaih kusalasamyuktaih panabhumigataih prthak | divyah prasanna vividhah surah krtasura api ||22||
शर्करासवमाध्वीकाः पुष्पासवफलासवाः । वासचूर्णैश्च विविधैर्मृष्टास्तैस्तैः पृथक्पृथक् ।।२३।।
sarkarasavamadhvikah puspasavaphalasavah | vasacurnaisca vividhairmrstastaistaih prthakprthak ||23||
सन्तता शुशुभे भूमिर्माल्यैश्च बहुसंस्थितैः । हिरण्मयैश्च करकैर्भाजनैः स्फाटिकैरपि ।।२४।।
santata susubhe bhumirmalyaisca bahusamsthitaih | hiranmayaisca karakairbhajanaih sphatikairapi ||24||
जाम्बूनदमयैश्चान्यैः करकैरभिसंवृता । राजतेषु च कुम्भेषु जाम्बूनदमयेषु च ।।२५।।
jambunadamayaiscanyaih karakairabhisamvrta | rajatesu ca kumbhesu jambunadamayesu ca ||25||
पानश्रेष्ठं तदा भूरि कपिस्तत्र ददर्श ह ।
सोऽपश्यच्छातकुम्भानि शीधोर्मणिमयानि च ।।२६।।
panasrestham tada bhuri kapistatra dadarsa ha | so'pasyacchatakumbhani sidhormanimayani ca ||26||
तानि तानि च पूर्णानि भाजनानि महाकपिः ।
क्वचिदर्धावशेषाणि क्वचित पीतान्यशेषतः।।२७।।
tani tani ca purnani bhajanani mahakapih | kvacidardhavasesani kvacita pitanyasesatah||27||
क्व चिन्नैव प्रपीतानि पानानि स ददर्श ह । क्व चिद्भक्ष्यांश्च विविधान्क्व चित्पानानि भागशः ।।२८।।
kva cinnaiva prapitani panani sa dadarsa ha | kva cidbhaksyamsca vividhankva citpanani bhagasah ||28||
क्वचिदर्धावशेषाणि पश्यन् वै विचचार ह । शयनान्यत्र नारीणां शून्यानि बहुधा पुनः । परस्परं समाश्लिष्य काश्चित्सुप्ता वराङ्गनाः ।।२९।।
kvacidardhavasesani pasyan vai vicacara ha | sayananyatra narinam sunyani bahudha punah | parasparam samaslisya kascitsupta varaṅganah ||29||
का चिच्च वस्त्रमन्यस्या अपहृत्योपगुह्य च । उपगम्याबला सुप्ता निद्राबलपराजिता ।।३०।।
ka cicca vastramanyasya apahrtyopaguhya ca | upagamyabala supta nidrabalaparajita ||30||
तासामुच्छ्वासवातेन वस्त्रं माल्यं च गात्रजम् । नात्यर्थं स्पन्दते चित्रं प्राप्य मन्दमिवानिलम् ।।३१।।
tasamucchvasavatena vastram malyam ca gatrajam | natyartham spandate citram prapya mandamivanilam ||31||
चन्दनस्य च शीतस्य शीधोर्मधुरसस्य च । विविधस्य च माल्यस्य पुष्पस्य विविधस्य च ।।३२।।
candanasya ca sitasya sidhormadhurasasya ca | vividhasya ca malyasya puspasya vividhasya ca ||32||
बहुधा मारुतस्तत्र गन्धं विविधमुद्वहन् । स्नानानां चन्दनानां च धूपानां चैव मूर्छितः ।।३३।।
bahudha marutastatra gandham vividhamudvahan | snananam candananam ca dhupanam caiva murchitah ||33||
प्रववौ सुरभिर्गन्धो विमाने पुष्पके तदा ।
श्यामावदातास्तत्रान्याः काश्चित्कृष्णा वराङ्गनाः ।।३४।।
pravavau surabhirgandho vimane puspake tada | syamavadatastatranyah kascitkrsna varaṅganah ||34||
काश्चित्काञ्चनवर्णाङ्ग्यः प्रमदा राक्षसालये । तासां निद्रावशत्वाच्च मदनेन विमूर्छितम् । पद्मिनीनां प्रसुप्तानां रूपमासीद्यथैव हि ।।३५।।
kascitkancanavarnaṅgyah pramada raksasalaye | tasam nidravasatvacca madanena vimurchitam | padmininam prasuptanam rupamasidyathaiva hi ||35||
एवं सर्वमशेषेण रावणान्तःपुरं कपिः । ददर्श सुमहातेजा न ददर्श च जानकीम् ।।३६।।
evam sarvamasesena ravanantahpuram kapih | dadarsa sumahateja na dadarsa ca janakim ||36||
निरीक्षमाणश्च ततस्ताः स्त्रियः स महाकपिः । जगाम महतीं चिन्तां धर्मसाध्वसशङ्कितः ।।३७।।
niriksamanasca tatastah striyah sa mahakapih | jagama mahatim cintam dharmasadhvasasaṅkitah ||37||
परदारावरोधस्य प्रसुप्तस्य निरीक्षणम् । इदं खलु ममात्यर्थं धर्मलोपं करिष्यति ।।३८।।
paradaravarodhasya prasuptasya niriksanam | idam khalu mamatyartham dharmalopam karisyati ||38||
न हि मे परदाराणां दृष्टिर्विषयवर्तिनी । अयं चात्र मया दृष्टः परदारपरिग्रहः ।।३९।।
na hi me paradaranam drstirvisayavartini | ayam catra maya drstah paradaraparigrahah ||39||
तस्य प्रादुरभूच्चिन्तापुनरन्या मनस्विनः । निश्चितैकान्तचित्तस्य कार्यनिश्चयदर्शिनी ।।४०।।
tasya pradurabhuccintapunaranya manasvinah | niscitaikantacittasya karyaniscayadarsini ||40||
कामं दृष्ट्वा मया सर्वा विश्वस्ता रावणस्त्रियः । न तु मे मनसः किं चिद्वैकृत्यमुपपद्यते ।।४१।।
kamam drstva maya sarva visvasta ravanastriyah | na tu me manasah kim cidvaikrtyamupapadyate ||41||
मनो हि हेतुः सर्वेषामिन्द्रियाणां प्रवर्तते । शुभाशुभास्ववस्थासु तच्च मे सुव्यवस्थितम् ।।४२।।
mano hi hetuh sarvesamindriyanam pravartate | subhasubhasvavasthasu tacca me suvyavasthitam ||42||
नान्यत्र हि मया शक्या वैदेही परिमार्गितुम् । स्त्रियो हि स्त्रीषु दृश्यन्ते सदा सम्परिमार्गणे ।।४३।।
nanyatra hi maya sakya vaidehi parimargitum | striyo hi strisu drsyante sada samparimargane ||43||
यस्य सत्त्वस्य या योनिस्तस्यां तत्परिमार्ग्यते । न शक्यं प्रमदा नष्टा मृगीषु परिमार्गितुम् ।।४४।।
yasya sattvasya ya yonistasyam tatparimargyate | na sakyam pramada nasta mrgisu parimargitum ||44||
तदिदं मार्गितं तावच्छुद्धेन मनसा मया । रावणान्तःपुरं सरं दृश्यते न च जानकी ।।४५।।
tadidam margitam tavacchuddhena manasa maya | ravanantahpuram saram drsyate na ca janaki ||45||
देवगन्धर्वकन्याश्च नागकन्याश्च वीर्यवान् । अवेक्षमाणो हनुमान्नैवापश्यत जानकीम् ।।४६।।
devagandharvakanyasca nagakanyasca viryavan | aveksamano hanumannaivapasyata janakim ||46||
तामपश्यन्कपिस्तत्र पश्यंश्चान्या वरस्त्रियः । अपक्रम्य तदा वीरः प्रध्यातुमुपचक्रमे ।।४७।।
tamapasyankapistatra pasyamscanya varastriyah | apakramya tada virah pradhyatumupacakrame ||47||
स भूय सर्वतः श्रीमान् मारुतिर्यत्नमास्थितः।आपानभूमिमुत्सृज्य तां विचेतुं प्रचक्रमे।।४८।।
sa bhuya sarvatah sriman marutiryatnamasthitah | apanabhumimutsrjya tam vicetum pracakrame||48||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
