तां तु राम कथां श्रुत्वा वैदेही वानरर्षभात् । उवाच वचनं सान्त्वमिदं मधुरया गिरा ।। १।।
tam tu rama katham srutva vaidehi vanararsabhat । uvaca vacanam santvamidam madhuraya gira ।। 1।।
क्व ते रामेण संसर्गः कथं जानासि लक्ष्मणम् । वानराणां नराणां च कथमासीत्समागमः ।। २।।
kva te ramena samsargah katham janasi laksmanam । vanaranam naranam ca kathamasitsamagamah ।। 2।।
यानि रामस्य लिङ्गानि लक्ष्मणस्य च वानर । तानि भूयः समाचक्ष्व न मां शोकः समाविशेत् ।। ३।।
yani ramasya lingani laksmanasya ca vanara । tani bhuyah samacaksva na mam sokah samaviset ।। 3।।
कीदृशं तस्य संस्थानं रूपं रामस्य कीदृशम् । कथमूरू कथं बाहू लक्ष्मणस्य च शंस मे ।। ४।।
kidrsam tasya samsthanam rupam ramasya kidrsam । kathamuru katham bahu laksmanasya ca samsa me ।। 4।।
एवमुक्तस्तु वैदेह्या हनूमान्मारुतात्मजः । ततो रामं यथातत्त्वमाख्यातुमुपचक्रमे ।। ५।।
evamuktastu vaidehya hanumanmarutatmajah । tato ramam yathatattvamakhyatum upacakrame ।। 5।।
जानन्ती बत दिष्ट्या मां वैदेहि परिपृच्छसि । भर्तुः कमलपत्राक्षि सङ्ख्यानं लक्ष्मणस्य च ।। ६।।
jananti bata distya mam vaidehi pariprcchasi । bhartuh kamalapatraksi sankhyanam laksmanasya ca ।। 6।।
यानि रामस्य चिह्नानि लक्ष्मणस्य च यानि वै । लक्षितानि विशालाक्षि वदतः शृणु तानि मे ।। ७।।
yani ramasya cihnani laksmanasya ca yani vai । laksitani visalaksi vadatah srnu tani me ।। 7।।
रामः कमलपत्राक्षः सर्वभूतमनोहरः । रूपदाक्षिण्यसम्पन्नः प्रसूतो जनकात्मजे ।। ८।।
ramah kamalapatraksah sarvabhutamanoharah । rupadaksinyasampannah prasuto janakatmaje ।। 8।।
तेजसादित्यसङ्काशः क्षमया पृथिवीसमः । बृहस्पतिसमो बुद्ध्या यशसा वासवोपमः ।। ९।।
tejasadityasankasah ksamaya prthivisamah । brhaspatisamo buddhya yasasa vasavopamah ।। 9।।
रक्षिता जीवलोकस्य स्वजनस्य च रक्षिता । रक्षिता स्वस्य वृत्तस्य धर्मस्य च परन्तपः ।। १०।।
raksita jivalokasya svajanasya ca raksita । raksita svasya vrttasya dharmasya ca parantapah ।। 10।।
रामो भामिनि लोकस्य चातुर्वर्ण्यस्य रक्षिता । मर्यादानां च लोकस्य कर्ता कारयिता च सः ।। ११।।
ramo bhamini lokasya caturvarnyasya raksita । maryadanam ca lokasya karta karayita ca sah ।। 11।।
अर्चिष्मानर्चितोऽत्यर्थं ब्रह्मचर्यव्रते स्थितः । साधूनामुपकारज्ञः प्रचारज्ञश्च कर्मणाम् ।। १२।।
arcismanarcito- atyartham brahmacaryavrate sthitah । sadhunamupakarajnah pracarajnasca karmanam ।। 12।।
राजविद्याविनीतश्च ब्राह्मणानामुपासिता । श्रुतवाञ्शीलसम्पन्नो विनीतश्च परन्तपः ।। १३।।
rajavidyavinitasca brahmananamupasita । srutavansilasampanno vinitasca parantapah ।। 13।।
यजुर्वेदविनीतश्च वेदविद्भिः सुपूजितः । धनुर्वेदे च वेदे च वेदाङ्गेषु च निष्ठितः ।। १४।।
yajurvedavinitasca vedavidbhih supujitah । dhanurvede ca vede ca vedangesu ca nisthitah ।। 14।।
विपुलांसो महाबाहुः कम्बुग्रीवः शुभाननः | गूढजत्रुः सुताम्राक्षो रामो देवि जनैः श्रुतः ।। १५।।
vipulamso mahabahuh kambugrivah subhananah । gudhajatruh sutamrakso ramo devi janaih srutah ।। 15।।
दुन्दुभिस्वननिर्घोषः स्निग्धवर्णः प्रतापवान् । समः समविभक्ताङ्गो वर्णं श्यामं समाश्रितः ।। १६।।
dundubhisvananirghosah snigdhavarnah pratapavan । samah samavibhaktango varnam syamam samasritah ।। 16।।
त्रिस्थिरस्त्रिप्रलम्बश्च त्रिसमस्त्रिषु चोन्नतः । त्रिताम्रस्त्रिषु च स्निग्धो गम्भीरस्त्रिषु नित्यशः।।१७।।
tristhirastripralambasca trisamastrisu connatah |tritamrastrisu ca snigdho gambhirastrisu nityasah||17||
त्रिवलीवांस्त्र्यवणतश्चतुर्व्यङ्गस्त्रिशीर्षवान् ।
चतुष्कलश्चतुर्लेखश्चतुष्किष्कुश्चतुःसमः ।।१८।।
trivalivamstryavanatas caturvyaṅgastrisirsavan | catuskalascaturlekhasca tuskiskuscatuhsamah ||18||
चतुर्दशसमद्वन्द्वश्चतुर्दष्टश्चतुर्गतिः । महौष्ठहनुनासश्च पञ्चस्निग्धोऽष्टवंशवान् ।।१९।।
caturdasasamadvandvas caturdastascaturgatih | mahausthahanunasasca pancasnigdho'stavamsavan ||19||
दशपद्मो दशबृहत्त्रिभिर्व्याप्तो द्विशुक्लवान् । षडुन्नतो नवतनुस्त्रिभिर्व्याप्नोति राघवः ।।२०।।
dasapadmo dasabrhattribhirvyapto dvisuklavan | sadunnato navatanustribhirvyapnoti raghavah ||20||
सत्यधर्मपरः श्रीमान्सङ्ग्रहानुग्रहे रतः । देशकालविभागज्ञः सर्वलोकप्रियंवदः ।।२१।।
satyadharmaparah srimansaṅgrahanugrahe ratah | desakalavibhagajnah sarvalokapriyamvadah ||21||
भ्राता च तस्य द्वैमात्रः सौमित्रिरपराजितः । अनुरागेण रूपेण गुणैश्चैव तथाविधः ।।२२।।
bhrata ca tasya dvaimatrah saumitriraparajitah | anuragena rupena gunaiscaiva tathavidhah ||22||
स सुवर्णच्छविः श्रीमान् रामः श्यामो महायशः । तावुभौ नरशार्दूलौ त्वद्दर्शनसमुत्सुकौ।।२३।।
sa suvarnacchavih sriman ramah syamo mahayasah | tavubhau narasardulau tvaddarsanasamutsukau||23||
विचिन्वन्तौ महीं कृत्स्नामस्माभि सह सङ्गतौ। त्वामेव मार्गमाणो तौ विचरन्तौ वसुन्धराम् ।।२४।।
vicinvantau mahim krtsnamasmabhirabhi saha saṅgatau | tvameva margamano tau vicarantau vasundharam ||24||
ददर्शतुर्मृगपतिं पूर्वजेनावरोपितम् । ऋश्यमूकस्य पृष्ठे तु बहुपादपसङ्कुले ।।२५।।
dadarsaturmrgapatim purvajenavaropitam | rsyamukasya prsthe tu bahupadapasaṅkule ||25||
भ्रातुर्भार्यार्तमासीनं सुग्रीवं प्रियदर्शनम् । वयं तु हरिराजं तं सुग्रीवं सत्यसङ्गरम् ।।२६।।
bhraturbharyartamasinam sugrivam priyadarsanam | vayam tu harirajam tam sugrivam satyasaṅgaram ||26||
परिचर्यामहे राज्यात्पूर्वजेनावरोपितम् । ततस्तौ चीरवसनौ धनुःप्रवरपाणिनौ ।।२७।।
paricaryamahe rajyatpurvajenavaropitam | tatastau ciravasanau dhanuhpravarapaninau ||27||
ऋश्यमूकस्य शैलस्य रम्यं देशमुपागतौ । स तौ दृष्ट्वा नरव्याघ्रौ धन्विनौ वानरर्षभः ।।२८।।
rsyamukasya sailasya ramyam desamupagatau | sa tau drstva naravyaghrau dhanvinau vanararsabhah ||28||
अभिप्लुतो गिरेस्तस्य शिखरं भयमोहितः । ततः स शिखरे तस्मिन्वानरेन्द्रो व्यवस्थितः ।।२९।।
abhipluto girestasya sikharam bhayamohitah | tatah sa sikhare tasminvanarendro vyavasthitah ||29||
तयोः समीपं मामेव प्रेषयामास सत्वरः । तावहं पुरुषव्याघ्रौ सुग्रीववचनात्प्रभू ।।३०।।
tayoh samipam mameva presayamasa satvarah | tavaham purusavyaghrau sugrivavacanatprabhu ||30||
रूपलक्षणसम्पन्नौ कृताञ्जलिरुपस्थितः । तौ परिज्ञाततत्त्वार्थौ मया प्रीतिसमन्वितौ ।।३१।।
rupalaksanasampannau krtanjalirupasthitah | tau parijnatatattvarthau maya pritisamanvitau ||31||
पृष्ठमारोप्य तं देशं प्रापितौ पुरुषर्षभौ । निवेदितौ च तत्त्वेन सुग्रीवाय महात्मने ।।३२।।
prsthamaropya tam desam prapitau purusarsabhau | niveditau ca tattvena sugrivaya mahatmane ||32||
तयोरन्योन्यसम्भाषाद्भृशं प्रीतिरजायत । तत्र तौ कीर्तिसम्पन्नौ हरीश्वरनरेश्वरौ ।।३३।।
tayoranyonyasambhasadbhrsam pritirajayata | tatra tau kirtisampannau harisvaranaresvarau ||33||
परस्परकृताश्वासौ कथया पूर्ववृत्तया । तं ततः सान्त्वयामास सुग्रीवं लक्ष्मणाग्रजः ।।३४।।
parasparakrtasvasau kathaya purvavrttaya | tam tatah santvayamasa sugrivam laksmanagrajah ||34||
स्त्रीहेतोर्वालिना भ्रात्रा निरस्तमुरु तेजसा । ततस्त्वन्नाशजं शोकं रामस्याक्लिष्टकर्मणः ।।३५।।
strihetorvalina bhratra nirastamuru tejasa | tatastvannasajam sokam ramasyaklistakarmanah ||35||
लक्ष्मणो वानरेन्द्राय सुग्रीवाय न्यवेदयत् । स श्रुत्वा वानरेन्द्रस्तु लक्ष्मणेनेरितं वचः ।।३६।।
laksmano vanarendraya sugrivaya nyavedayat | sa srutva vanarendrastu laksmaneneritam vacah ||36||
तदासीन्निष्प्रभोऽत्यर्थं ग्रहग्रस्त इवांशुमान् ।
ततस्त्वद्गात्रशोभीनि रक्षसा ह्रियमाणया ।।३७।।
tadasinnisprabho'tyartham grahagrasta ivamsuman | tatastvadgatrasobhini raksasa hriyamanaya ||37||
यान्याभरणजालानि पातितानि महीतले । तानि सर्वाणि रामाय आनीय हरियूथपाः ।।३८।।
yanyabharanajalani patitani mahitale | tani sarvani ramaya aniya hariyuthapah ||38||
संहृष्टा दर्शयामासुर्गतिं तु न विदुस्तव । तानि रामाय दत्तानि मयैवोपहृतानि च ।।३९।।
samhrsta darsayamasurgatim tu na vidustava | tani ramaya dattani mayaivopahrtani ca ||39||
स्वनवन्त्यवकीर्णन्ति तस्मिन्विहतचेतसि । तान्यङ्के दर्शनीयानि कृत्वा बहुविधं ततः ।।४०।।
svanavantyavakirnanti tasminvihatacetasi | tanyaṅke darsaniyani krtva bahuvidham tatah ||40||
तेन देवप्रकाशेन देवेन परिदेवितम् । पश्यतस्तस्या रुदतस्ताम्यतश्च पुनः पुनः ।।४१।।
tena devaprakasena devena paridevitam | pasyatastasya rudatastamyatasca punah punah ||41||
प्रादीपयन्दाशरथेस्तानि शोकहुताशनम् ।।।४२।।
pradipayandasarathestani sokahutasanam |||42||
शयितं च चिरं तेन दुःखार्तेन महात्मना । मयापि विविधैर्वाक्यैः कृच्छ्रादुत्थापितः पुनः ।।४३।।
sayitam ca ciram tena duhkhartena mahatmana | mayapi vividhairvakyaih krcchradutthapitah punah ||43||
तानि दृष्ट्वा महार्हाणि दर्शयित्वा मुहुर्मुहुः । राघवः सहसौमित्रिः सुग्रीवे स न्यवेदयत् ।।४४।।
tani drstva maharhani darsayitva muhurmuhuh | raghavah sahasaumitrih sugrive sa nyavedayat ||44||
स तवादर्शनादार्ये राघवः परितप्यते । महता ज्वलता नित्यमग्निनेवाग्निपर्वतः ।।४५।।
sa tavadarsanadarye raghavah paritapyate | mahata jvalata nityamagninevagniparvatah ||45||
त्वत्कृते तमनिद्रा च शोकश्चिन्ता च राघवम् । तापयन्ति महात्मानमग्न्यगारमिवाग्नयः ।।४६।।
tvatkrte tamanidra ca sokascinta ca raghavam | tapayanti mahatmanamagnyagaram ivagnayah ||46||
तवादर्शनशोकेन राघवः प्रविचाल्यते । महता भूमिकम्पेन महानिव शिलोच्चयः ।।४७।।
tavadarsanasokena raghavah pravicalyate | mahata bhumikampena mahaniva siloccayah ||47||
कानानानि सुरम्याणि नदीप्रस्रवणानि च । चरन्न रतिमाप्नोति त्वमपश्यन्नृपात्मजे ।।४८।।
kananani suramyani nadiprasravanani ca | caranna ratimapnoti tvamapasyannrpatmaje ||48||
स त्वां मनुजशार्दूलः क्षिप्रं प्राप्स्यति राघवः । समित्रबान्धवं हत्वा रावणं जनकात्मजे ।।४९।।
sa tvam manujasardulah ksipram prapsyati raghavah | samitrabandhavam hatva ravanam janakatmaje ||49||
सहितौ रामसुग्रीवावुभावकुरुतां तदा । समयं वालिनं हन्तुं तव चान्वेषणं तथा ।।५०।।
sahitau ramasugrivavubhavakurutam tada | samayam valinam hantum tava canvesanam tatha ||50||
ततस्ताभ्यां कुमाराभ्यां वीराभ्यां स हरीश्वरः। किष्किन्धां समुपागम्य वाली युद्धे निपातितः।।५१।।
tatastabhyam kumarabhyam virabhyam sa harisvarah | kiskindham samupagamya vali yuddhe nipatitah||51||
ततो निहत्य तरसा रामो वालिनमाहवे । सर्वर्क्षहरिसङ्घानां सुग्रीवमकरोत्पतिम् ।।५२।।
tato nihatya tarasa ramo valinamahave | sarvarksaharisaṅghanam sugrivamakarotpatim ||52||
रामसुग्रीवयोरैक्यं देव्येवं समजायत । हनूमन्तं च मां विद्धि तयोर्दूतमिहागतम् ।।५३।।
ramasugrivayoraikyam devyevam samajayata | hanumantam ca mam viddhi tayordutamihagatam ||53||
स्वराज्यं प्राप्य सुग्रीवः समनीय महाहरीन् । त्वदर्थं प्रेषयामास दिशो दश महाबलान् ।।५४।।
svarajyam prapya sugrivah samaniya mahaharin | tvadartham presayamasa diso dasa mahabalan ||54||
आदिष्टा वानरेन्द्रेण सुग्रीवेण महौजसः । अद्रिराजप्रतीकाशाः सर्वतः प्रस्थिता महीम् ।।५५।।
adista vanarendrena sugrivena mahaujasah | adrirajapratikasah sarvatah prasthita mahim ||55||
ततस्ते मार्गमाणा वै सुग्रीववचनातुराः। चरन्ति वसुधां कृत्स्नां वयमन्ये च वानराः।।५६।।
tataste margamana vai sugrivavacanaturah | caranti vasudham krtsnam vayamanye ca vanarah||56||
अङ्गदो नाम लक्ष्मीवान्वालिसूनुर्महाबलः । प्रस्थितः कपिशार्दूलस्त्रिभागबलसंवृतः ।।५७।।
aṅgado nama laksmivanvalisunurmahabalah | prasthitah kapisardulastribhagabalasamvrtah ||57||
तेषां नो विप्रनष्टानां विन्ध्ये पर्वतसत्तमे । भृशं शोकपरीतनामहोरात्रगणा गताः ।।५८।।
tesam no vipranastanam vindhye parvatasattame | bhrsam sokaparitanamahoratragana gatah ||58||
ते वयं कार्यनैराश्यात्कालस्यातिक्रमेण च । भयाच्च कपिराजस्य प्राणांस्त्यक्तुं व्यवस्थिताः ।।५९।।
te vayam karyanairasyatkalasyatikramena ca | bhayacca kapirajasya pranamstyaktum vyavasthitah ||59||
विचित्य वनदुर्गाणि गिरिप्रस्रवणानि च । अनासाद्य पदं देव्याः प्राणांस्त्यक्तुं व्यवस्थिताः ।।६०।।
vicitya vanadurgani giriprasravanani ca | anasadya padam devyah pranamstyaktum vyavasthitah ||60||
ततस्तस्य गिरेर्मूर्ध्नि वयं प्रायमुपास्महे । द्रष्ट्वा प्रायोपविष्टांश्च सर्वान् वानरपुंगवान्।।६१।।
tatastasya girermurdhni vayam prayamupasmahe | drastva prayopavistamsca sarvan vanarapumgavan||61||
भृशं शोकार्णवे मग्नः पर्यदेवयदङ्गदः । तव नाशं च वैदेहि वालिनश्च तथा वधम् ।।६२।।
bhrsam sokarnave magnah paryadevayadaṅgadah | tava nasam ca vaidehi valinasca tatha vadham ||62||
प्रायोपवेशमस्माकं मरणं च जटायुषः । तेषां नः स्वामिसन्देशान्निराशानां मुमूर्षताम् ।।६३।।
prayopavesamasmakam maranam ca jatayusah | tesam nah svamisandesannirasanam mumursatam ||63||
कार्यहेतोरिवायातः शकुनिर्वीर्यवान्महान् । गृध्रराजस्य सोदर्यः सम्पातिर्नाम गृध्रराट् ।।६४।।
karyahetorivayatah sakunirviryavanmahan | grdhrarajasya sodaryah sampatirnama grdhrarat ||64||
श्रुत्वा भ्रातृवधं कोपादिदं वचनमब्रवीत् । यवीयान्केन मे भ्राता हतः क्व च विनाशितः ।।६५।।
srutva bhratrvadham kopadidam vacanamabravit | yaviyankena me bhrata hatah kva ca vinasitah ||65||
एतदाख्यातुमिच्छामि भवद्भिर्वानरोत्तमाः ।
अङ्गदोऽकथयत्तस्य जनस्थाने महद्वधम् ।।६६।।
etadakhyatumicchami bhavadbhirvanarottamah | aṅgado'kathayattasya janasthane mahadvadham ||66||
रक्षसा भीमरूपेण त्वामुद्दिश्य यथातथम् । जटायोस्तु वधं श्रुत्वा दुह्हितः सोऽरुणात्मजः ।।६७।।
raksasa bhimarupena tvamuddisya yathatatham | jatayostu vadham srutva duhhitah so'runatmajah ||67||
त्वामाह स वरारोहे वसन्तीं रावणालये । तस्य तद्वचनं श्रुत्वा सम्पातेः प्रीतिवर्धनम् ।।६८।।
tvamaha sa vararohe vasantim ravanalaye | tasya tadvacanam srutva sampateh pritivardhanam ||68||
अङ्गदप्रमुखास्तूर्णं ततस्सम्प्रस्थिता वयम् । विन्ध्यादुत्थाय सम्प्राप्ता स्सागरस्यान्तमुत्तरम्।।६९।।
aṅgadapramukhasturnam tatassamprasthita vayam | vindhyadutthaya samprapta ssagarasyantamuttaram||69||
त्वद्दर्शन कृतोत्साहा हृष्टाः पुष्टाः प्लवङ्गमाः । अङ्गदप्रमुखाः सर्वे ततः सम्प्रस्थिता वयम् ।।७०।।
tvaddarsana krtotsaha hrstah pustah plavaṅgamah | aṅgadapramukhah sarve tatah samprasthita vayam ||70||
चिन्तां जग्मुः पुनर्भीमां स्त्वद्दर्शनसमुत्सुकाः । अथाहं हरिसैन्यस्य सागरं दृश्य सीदतः ।।७१।।
cintam jagmuh punarbhiman tvaddarsanasamutsukah | athaham harisainyasya sagaram drsya sidatah ||71||
व्यवधूय भयं तीव्रं योजनानां शतं प्लुतः । लङ्का चापि मया रात्रौ प्रविष्टा राक्षसाकुला ।।७२।।
vyavadhuya bhayam tivram yojananam satam plutah | laṅka capi maya ratrau pravista raksasakula ||72||
रावणश्च मया दृष्टस्त्वं च शोकनिपीडिता । एतत्ते सर्वमाख्यातं यथावृत्तमनिन्दिते ।।७३।।
ravanasca maya drstastvam ca sokanipidita | etatte sarvamakhyatam yathavrttamanindite ||73||
अभिभाषस्व मां देवि दूतो दाशरथेरहम् । त्वं मां रामकृतोद्योगं त्वन्निमित्तमिहागतम् ।।७४।।
abhibhasasva mam devi duto dasaratheraham | tvam mam ramakrtodyogam tvannimittamihagatam ||74||
सुग्रीव सचिवं देवि बुध्यस्व पवनात्मजम् । कुशली तव काकुत्स्थः सर्वशस्त्रभृतां वरः ।।७५।।
sugriva sacivam devi budhyasva pavanatmajam | kusali tava kakutsthah sarvasastrabhrtam varah ||75||
गुरोराराधने युक्तो लक्ष्मणश्च सुलक्षणः । तस्य वीर्यवतो देवि भर्तुस्तव हिते रतः ।।७६।।
guroraradhane yukto laksmanasca sulaksanah | tasya viryavato devi bhartustava hite ratah ||76||
अहमेकस्तु सम्प्राप्तः सुग्रीववचनादिह । मयेयमसहायेन चरता कामरूपिणा ।।७७।।
ahamekastu sampraptah sugrivavacanadiha | mayeyamasahayena carata kamarupina ||77||
दक्षिणा दिगनुक्रान्ता त्वन्मार्गविचयैषिणा । दिष्ट्याहं हरिसैन्यानां त्वन्नाशमनुशोचताम् ।।७८।।
daksina diganukranta tvanmargavicayaisina | distyaham harisainyanam tvannasamanusocatam ||78||
अपनेष्यामि सन्तापं तवाभिगमशंसनात् । दिष्ट्या हि न मम व्यर्थं देवि सागरलङ्घनम् ।।७९।।
apanesyami santapam tavabhigamasamsanat | distya hi na mama vyartham devi sagaralaṅghanam ||79||
प्राप्स्याम्यहमिदं दिष्ट्या त्वद्दर्शनकृतं यशः । राघवश्च महावीर्यः क्षिप्रं त्वाम् अभिपत्स्यते ।।८०।।
prapsyamyahamidam distya tvaddarsanakrtam yasah | raghavasca mahaviryah ksipram tvam abhipatsyate ||80||
समित्रबान्धवं हत्वा रावणं राक्षसाधिपम् । कौरजो नाम वैदेहि गिरीणामुत्तमो गिरिः ।।८१।।
samitrabandhavam hatva ravanam raksasadhipam | kaurajo nama vaidehi girinamuttamo girih ||81||
ततो गच्छति गोकर्णं पर्वतं केसरी हरिः । स च देवर्षिभिर्दृष्टः पिता मम महाकपिः । तीर्थे नदीपतेः पुण्ये शम्बसादनमुद्धरत् ।।८२।।
tato gacchati gokarnam parvatam kesari harih | sa ca devarsibhirdrstah pita mama mahakapih | tirthe nadipateh punye sambasadanamuddharat ||82||
यस्याहं हरिणः क्षेत्रे जातो वातेन मैथिलि । हनूमानिति विख्यातो लोके स्वेनैव कर्मणा ।।८३।।
yasyaham harinah ksetre jato vatena maithili | hanumaniti vikhyato loke svenaiva karmana ||83||
विश्वासार्थं तु वैदेहि भर्तुरुक्ता मया गुणाः । अचिराद्राघवो देवि त्वामितो नयिताऽनघे।।८४।।
visvasartham tu vaidehi bharturukta maya gunah | aciradraghavo devi tvamito nayita'naghe||84||
एवं विश्वासिता सीता हेतुभिः शोककर्शिता । उपपन्नैरभिज्ञानैर्दूतं तमवगच्छति ।।८५।।
evam visvasita sita hetubhih sokakarsita | upapannairabhijnanairdutam tamavagacchati ||85||
अतुलं च गता हर्षं प्रहर्षेण तु जानकी । नेत्राभ्यां वक्रपक्ष्माभ्यां मुमोचानन्दजं जलम् ।।८६।।
atulam ca gata harsam praharsena tu janaki | netrabhyam vakrapaksmabhyam mumocanandajam jalam ||86||
चारु तच्चाननं तस्यास्ताम्रशुक्लायतेक्षणम् । अशोभत विशालाक्ष्या राहुमुक्त इवोडुराट् ।।८७।।
caru taccananam tasyastamrasuklayateksanam | asobhata visalaksya rahumukta ivodurat ||87||
हनूमन्तं कपिं व्यक्तं मन्यते नान्यथेति सा । अथोवाच हनूमांस्तामुत्तरं प्रियदर्शनाम् ।।८८।।
hanumantam kapim vyaktam manyate nanyatheti sa | athovaca hanumamstamuttaram priyadarsanam ||88||
एतत्ते सर्वमाख्यातं समाश्वसिहि मैथिलि । किं करोमि कथं वा ते रोचते प्रतियाम्यहम्।।८९।।
etatte sarvamakhyatam samasvasihi maithili | kim karomi katham va te rocate pratiyamyaham||89||
हतेऽसुरे संयति शम्बसादने कपिप्रवीरेण महर्षिचोदनात् । ततोऽस्मि वायुप्रभवो हि मैथिलि प्रभावतस्तत्प्रतिमश्च वानरः ।।९०।।
hate'sure samyati sambasadane kapipravirena maharsicodanat | tato'smi vayuprabhavo hi maithili prabhavatastatpratimasca vanarah ||90||