अथ जित्वा मरुत्तं स प्रययौ राक्षसाधिपः । नगराणि नरेन्द्राणां युद्धकाङ्क्षी दशाननः ।। ७.१९.१ ।।
atha jitvā maruttaṃ sa prayayau rākṣasādhipaḥ | nagarāṇi narendrāṇāṃ yuddhakāṅkṣī daśānanaḥ || 7.19.1 ||
समासाद्य तु राजेन्द्रान्महेन्द्रवरुणोपमान् । अब्रवीद्राक्षसेन्द्रस्तु युद्धं मे दीयतामिति ।। ७.१९.२ ।।
samāsādya tu rājendrānmahendravaruṇopamān | abravīdrākṣasendrastu yuddhaṃ me dīyatāmiti || 7.19.2 ||
निर्जिताः स्मेति वा ब्रूत एष मे हि सुनिश्चयः । अन्यथा कुर्वतामेवं मोक्षो नैवोपपद्यते ।। ७.१९.३ ।।
nirjitāḥ smeti vā brūta eṣa me hi suniścayaḥ | anyathā kurvatāmevaṃ mokṣo naivopapadyate || 7.19.3 ||
ततस्त्वभीरवः प्राज्ञाः पार्थिवा धर्मनिश्चयाः । मन्त्रयित्वा ततो ऽन्योन्यं राजानः सुमहाबलाः । निर्जिताः स्मेत्यभाषन्त ज्ञात्वा वरबलं रिपोः ।। ७.१९.४ ।।
tatastvabhīravaḥ prājñāḥ pārthivā dharmaniścayāḥ | mantrayitvā tato 'nyonyaṃ rājānaḥ sumahābalāḥ | nirjitāḥ smetyabhāṣanta jñātvā varabalaṃ ripoḥ || 7.19.4 ||
दुष्यन्तः सुरथो गाधिर्गयो राजा पुरूरवाः । एते सर्वे ऽब्रुवंस्तात निर्जिताः स्मेति पार्थिवाः ।। ७.१९.५ ।।
duṣyantaḥ suratho gādhirgayo rājā purūravāḥ | ete sarve 'bruvaṃstāta nirjitāḥ smeti pārthivāḥ || 7.19.5 ||
अथायोध्यां समासाद्य रावणो राक्षसाधिपः ।। ७.१९.६ ।।
athāyodhyāṃ samāsādya rāvaṇo rākṣasādhipaḥ || 7.19.6 ||
सुगुप्तामनरण्येन शक्रेणेवामरावतीम् । स तं पुरुषशार्दूलं पुरन्दरसमं बले ।। ७.१९.७ ।।
suguptāmanaraṇyena śakreṇevāmarāvatīm | sa taṃ puruṣaśārdūlaṃ purandarasamaṃ bale || 7.19.7 ||
प्राह राजानमासाद्य युद्धं देहीति रावणः । निर्जितो ऽस्मीति वा ब्रूहि त्वमेवं मम शासनम् ।। ७.१९.८ ।।
prāha rājānamāsādya yuddhaṃ dehīti rāvaṇaḥ | nirjito 'smīti vā brūhi tvamevaṃ mama śāsanam || 7.19.8 ||
अयोध्याधिपतिस्तस्य श्रुत्वा पापात्मनो वचः । अनरण्यस्तु सङ्क्रुद्धो राक्षसेन्द्रमथाब्रवीत् ।। ७.१९.९ ।।
ayodhyādhipatistasya śrutvā pāpātmano vacaḥ | anaraṇyastu saṅkruddho rākṣasendramathābravīt || 7.19.9 ||
दीयते द्वन्द्वयुद्धं ते राक्षसाधिपते मया । सन्तिष्ठ क्षिप्रमायत्तो भव चैवं भवाम्यहम् ।। ७.१९.१० ।।
dīyate dvandvayuddhaṃ te rākṣasādhipate mayā | santiṣṭha kṣipramāyatto bhava caivaṃ bhavāmyaham || 7.19.10 ||
अथ पूर्वं श्रुतार्थेन निर्जितं सुमहद्बलम् । निष्क्रामत्तन्नरेन्द्रस्य बलं रक्षोवधोद्यतम् ।। ७.१९.११ ।।
atha pūrvaṃ śrutārthena nirjitaṃ sumahadbalam | niṣkrāmattannarendrasya balaṃ rakṣovadhodyatam || 7.19.11 ||
नागानां दशसाहस्रं वाजिनां नियुतं तथा । रथानां बहुसाहस्रं पत्तीनां च नरोत्तम ।। ७.१९.१२ ।।
nāgānāṃ daśasāhasraṃ vājināṃ niyutaṃ tathā | rathānāṃ bahusāhasraṃ pattīnāṃ ca narottama || 7.19.12 ||
महीं सञ्छाद्य निष्क्रान्तं सपदातिरथं रणे । ततः प्रवृत्तं सुमहद्युद्धं युद्धविशारद ।। ७.१९.१३ ।।
mahīṃ sañchādya niṣkrāntaṃ sapadātirathaṃ raṇe | tataḥ pravṛttaṃ sumahadyuddhaṃ yuddhaviśārada || 7.19.13 ||
अनरण्यस्य नृपते राक्षसेन्द्रस्य चाद्भुतम् । तद्रावणबलं प्राप्य बलं तस्य महीपतेः ।। ७.१९.१४ ।।
anaraṇyasya nṛpate rākṣasendrasya cādbhutam | tadrāvaṇabalaṃ prāpya balaṃ tasya mahīpateḥ || 7.19.14 ||
प्राणश्यत तदा सर्वं हव्यं हुतमिवानले । युद्ध्वा च सुचिरं कालं कृत्वा विक्रममुत्तमम् ।। ७.१९.१५ ।।
prāṇaśyata tadā sarvaṃ havyaṃ hutamivānale | yuddhvā ca suciraṃ kālaṃ kṛtvā vikramamuttamam || 7.19.15 ||
प्रज्वलन्तं तमासाद्य क्षिप्रमेवावशेषितम् । प्राविशत्सङ्कुलं तत्र शलभा इव पावकम् । नश्यति स्म बलं तत्र हव्यं हुतमिवानले ।। ७.१९.१६ ।।
prajvalantaṃ tamāsādya kṣipramevāvaśeṣitam | prāviśatsaṅkulaṃ tatra śalabhā iva pāvakam | naśyati sma balaṃ tatra havyaṃ hutamivānale || 7.19.16 ||
सो ऽपश्यत्तन्नरेन्द्रस्तु नश्यमानं महाबलम् । महार्णवं समासाद्य वनापगशतं यथा ।। ७.१९.१७ ।।
so 'paśyattannarendrastu naśyamānaṃ mahābalam | mahārṇavaṃ samāsādya vanāpagaśataṃ yathā || 7.19.17 ||
ततः शक्रधनुःप्रख्यं धनुर्विस्फारयन्स्वयम् । आससाद नरेन्द्रस्तं रावणं क्रोधमूर्च्छितः ।। ७.१९.१८ ।।
tataḥ śakradhanuḥprakhyaṃ dhanurvisphārayansvayam | āsasāda narendrastaṃ rāvaṇaṃ krodhamūrcchitaḥ || 7.19.18 ||
अनरण्येन ते ऽमात्या मारीचशुकसारणाः । प्रहस्तसहिता भग्ना व्यद्रवन्त मृगा इव ।। ७.१९.१९ ।।
anaraṇyena te 'mātyā mārīcaśukasāraṇāḥ | prahastasahitā bhagnā vyadravanta mṛgā iva || 7.19.19 ||
ततो बाणशतान्यष्टौ पातयामास मूर्धनि । तस्य राक्षसराजस्य इक्ष्वाकुकुलनन्दनः ।। ७.१९.२० ।।
tato bāṇaśatānyaṣṭau pātayāmāsa mūrdhani | tasya rākṣasarājasya ikṣvākukulanandanaḥ || 7.19.20 ||
तस्य बाणाः पतन्तस्ते चक्रिरे न क्षतं क्वचित् । वारिधारा इवाभ्रेभ्यः पतन्त्यो गिरिमूर्धनि ।। ७.१९.२१ ।।
tasya bāṇāḥ patantaste cakrire na kṣataṃ kvacit | vāridhārā ivābhrebhyaḥ patantyo girimūrdhani || 7.19.21 ||
ततो राक्षसराजेन क्रुद्धेन नृपतिस्तदा । तलेनाभिहतो मूर्ध्नि स रथान्निपपात ह ।। ७.१९.२२ ।।
tato rākṣasarājena kruddhena nṛpatistadā | talenābhihato mūrdhni sa rathānnipapāta ha || 7.19.22 ||
स राजा पतितो भूमौ विह्वलाङ्गः प्रवेपितः । वज्रदग्ध इवारण्ये सालो निपतितो यथा ।। ७.१९.२३ ।।
sa rājā patito bhūmau vihvalāṅgaḥ pravepitaḥ | vajradagdha ivāraṇye sālo nipatito yathā || 7.19.23 ||
तं प्रहस्याब्रवीद्द्रक्ष इक्ष्वाकुं पृथिवीपतिम् । किमिदानीं फलं प्राप्तं त्वया मां प्रति युद्ध्यता ।। ७.१९.२४ ।।
taṃ prahasyābravīddrakṣa ikṣvākuṃ pṛthivīpatim | kimidānīṃ phalaṃ prāptaṃ tvayā māṃ prati yuddhyatā || 7.19.24 ||
त्रैलोक्ये नास्ति यो द्वन्द्वं मम दद्यान्नराधिप । शङ्के प्रसक्तो भोगेषु न शृणोषि बलं मम ।। ७.१९.२५ ।।
trailokye nāsti yo dvandvaṃ mama dadyānnarādhipa | śaṅke prasakto bhogeṣu na śṛṇoṣi balaṃ mama || 7.19.25 ||
तस्यैवं ब्रुवतो राजा मन्दासुर्वाक्यमब्रवीत् । किं शक्यमिह कर्तुं वै कालो हि दुरतिक्रमः ।। ७.१९.२६ ।।
tasyaivaṃ bruvato rājā mandāsurvākyamabravīt | kiṃ śakyamiha kartuṃ vai kālo hi duratikramaḥ || 7.19.26 ||
नह्यहं निर्जितो रक्षस्त्वया चात्मप्रशंसिना । कालेनैव विपन्नो ऽहं हेतुभूतस्तु मे भवान् ।। ७.१९.२७ ।।
nahyahaṃ nirjito rakṣastvayā cātmapraśaṃsinā | kālenaiva vipanno 'haṃ hetubhūtastu me bhavān || 7.19.27 ||
किं त्विदानीं मया शक्यं कर्तुं प्राणपरिक्षये । नह्यहं विमुखी रक्षो युध्यमानस्त्वया हतः ।। ७.१९.२८ ।।
kiṃ tvidānīṃ mayā śakyaṃ kartuṃ prāṇaparikṣaye | nahyahaṃ vimukhī rakṣo yudhyamānastvayā hataḥ || 7.19.28 ||
इक्ष्वाकुपरिभावित्वाद्वचो वक्ष्यामि राक्षस । यदि दत्तं यदि हुतं यदि मे सुकृतं तपः ।। यदि गुप्ताः प्रजाः सम्यक्तदा सत्यं वचो ऽस्तु मे ।। ७.१९.२९ ।।
ikṣvākuparibhāvitvādvaco vakṣyāmi rākṣasa | yadi dattaṃ yadi hutaṃ yadi me sukṛtaṃ tapaḥ || yadi guptāḥ prajāḥ samyaktadā satyaṃ vaco 'stu me || 7.19.29 ||
उत्पत्स्यते कुले ह्यस्मिन्निक्ष्वाकूणां महात्मनाम् । रामो दाशरथिर्नाम यस्ते प्राणान्हरिष्यति ।। ७.१९.३० ।।
utpatsyate kule hyasminnikṣvākūṇāṃ mahātmanām | rāmo dāśarathirnāma yaste prāṇānhariṣyati || 7.19.30 ||
ततो जलधरोदग्रस्ताडितो देवदुन्दुभिः । तस्मिन्नुदाहृते शापे पुष्पवृष्टिश्च खाच्च्युता ।। ७.१९.३१ ।।
tato jaladharodagrastāḍito devadundubhiḥ | tasminnudāhṛte śāpe puṣpavṛṣṭiśca khāccyutā || 7.19.31 ||
ततः स राजा राजेन्द्र गतः स्थानं त्रिविष्टपम् । स्वर्गते च नृपे तस्मिन्राक्षसः सो ऽपसर्पत ।। ७.१९.३२ ।।
tataḥ sa rājā rājendra gataḥ sthānaṃ triviṣṭapam | svargate ca nṛpe tasminrākṣasaḥ so 'pasarpata || 7.19.32 ||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये श्रीमदुत्तरकाण्डे एकोनविंशः सर्गः ।। १९ ।।
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye śrīmaduttarakāṇḍe ekonaviṃśaḥ sargaḥ || 19 ||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
