रामस्य भाषितं श्रुत्वा लक्ष्मणः परवीरहा । उवाच प्राञ्जलिर्वाक्यं राघवं दीप्ततेजसम् ।। ७.५६.१ ।।
rāmasya bhāṣitaṃ śrutvā lakṣmaṇaḥ paravīrahā | uvāca prāñjalirvākyaṃ rāghavaṃ dīptatejasam || 7.56.1 ||
निक्षिप्तदेहौ काकुत्स्य कथं तौ द्विजपार्थिवौ । पुनर्देहेन संयोगं जग्मतुर्देवसम्मतौ ।। ७.५६.२ ।।
nikṣiptadehau kākutsya kathaṃ tau dvijapārthivau | punardehena saṃyogaṃ jagmaturdevasammatau || 7.56.2 ||
लक्ष्मणेनैवमुक्तस्तु रामश्चेक्ष्वाकुनन्दनः । प्रत्युवाच महातेजा लक्ष्मणं पुरुषर्षभः ।। ७.५६.३ ।।
lakṣmaṇenaivamuktastu rāmaścekṣvākunandanaḥ | pratyuvāca mahātejā lakṣmaṇaṃ puruṣarṣabhaḥ || 7.56.3 ||
तौ परस्परशापेन देहावुत्सृज्य धार्मिकौ । अभूतां नृपविप्रर्षी वायुभूतौ तपोधनौ ।। ७.५६.४ ।।
tau parasparaśāpena dehāvutsṛjya dhārmikau | abhūtāṃ nṛpaviprarṣī vāyubhūtau tapodhanau || 7.56.4 ||
अशरीरः शरीरस्य कृते ऽन्यस्य महामुनिः । वसिष्ठः सुमहातेजा जगाम पितुरन्तिकम् ।। ७.५६.५ ।।
aśarīraḥ śarīrasya kṛte 'nyasya mahāmuniḥ | vasiṣṭhaḥ sumahātejā jagāma piturantikam || 7.56.5 ||
सो ऽभिवाद्य ततः पादौ देवदेवस्य धर्मवित् । पितामहमथोवाच वायुभूत इदं वचः ।। ७.५६.६ ।।
so 'bhivādya tataḥ pādau devadevasya dharmavit | pitāmahamathovāca vāyubhūta idaṃ vacaḥ || 7.56.6 ||
भगवन्निमिशापेन विदेहत्वमुपागमम् । लोकनाथ महादेव अण्डजो ऽपि त्वमब्जजः ।। ७.५६.७ ।।
bhagavannimiśāpena videhatvamupāgamam | lokanātha mahādeva aṇḍajo 'pi tvamabjajaḥ || 7.56.7 ||
सर्वेषां देहहीनानां महद्दुःखं भविष्यति । लुप्यन्ते सर्वकार्यणि हीनदेहस्य वै प्रभो । देहस्यान्यस्य सद्भावे प्रसादं कर्तुमर्हसि ।। ७.५६.८ ।।
sarveṣāṃ dehahīnānāṃ mahadduḥkhaṃ bhaviṣyati | lupyante sarvakāryaṇi hīnadehasya vai prabho | dehasyānyasya sadbhāve prasādaṃ kartumarhasi || 7.56.8 ||
तमुवाच ततो ब्रह्मा स्वयम्भूरमितप्रभः । मित्रावरुणजं तेज प्रविश त्वं महायशः ।। ७.५६.९ ।।
tamuvāca tato brahmā svayambhūramitaprabhaḥ | mitrāvaruṇajaṃ teja praviśa tvaṃ mahāyaśaḥ || 7.56.9 ||
अयोनिजस्त्वं भविता तत्रापि द्विजसत्तम । धर्मेण महता युक्तः पुनरेष्यसि मे वशम् ।। ७.५६.१० ।।
ayonijastvaṃ bhavitā tatrāpi dvijasattama | dharmeṇa mahatā yuktaḥ punareṣyasi me vaśam || 7.56.10 ||
एवमुक्तस्तु देवेन चाभिवाद्य प्रदक्षिणम् । कृत्वा पितामहं तूर्णं प्रययौ वरुणालयम् ।। ७.५६.११ ।।
evamuktastu devena cābhivādya pradakṣiṇam | kṛtvā pitāmahaṃ tūrṇaṃ prayayau varuṇālayam || 7.56.11 ||
तमेव कालं मित्रो ऽपि वरुणत्वमकारयत् । क्षीरोदेन सहोपेतः पूज्यमानः सुरोत्तमैः ।। ७.५६.१२ ।।
tameva kālaṃ mitro 'pi varuṇatvamakārayat | kṣīrodena sahopetaḥ pūjyamānaḥ surottamaiḥ || 7.56.12 ||
एतस्मिन्नेव काले तु उर्वशी परमाप्सराः । यदृच्छया तमुद्देशमाययौ सखिभिर्वृता ।। ७.५६.१३ ।।
etasminneva kāle tu urvaśī paramāpsarāḥ | yadṛcchayā tamuddeśamāyayau sakhibhirvṛtā || 7.56.13 ||
तां दृष्ट्वा रूपसम्पन्नां क्रीडन्तीं वरुणालये । आविशत्परमो हर्षो वरुणं चोर्वशीकृते ।। ७.५६.१४ ।।
tāṃ dṛṣṭvā rūpasampannāṃ krīḍantīṃ varuṇālaye | āviśatparamo harṣo varuṇaṃ corvaśīkṛte || 7.56.14 ||
स तां पद्मपलाशाक्षीं पूर्णचन्द्रनिभाननाम् । वरुणो वरयामास मैथुनायाप्सरोवराम् ।। ७.५६.१५ ।।
sa tāṃ padmapalāśākṣīṃ pūrṇacandranibhānanām | varuṇo varayāmāsa maithunāyāpsarovarām || 7.56.15 ||
प्रत्युवाच ततः सा तु वरुणं प्राञ्जलिः स्थिता । मित्रेणाहं वृता साक्षात्पूर्वमेव सुरेश्वर ।। ७.५६.१६ ।।
pratyuvāca tataḥ sā tu varuṇaṃ prāñjaliḥ sthitā | mitreṇāhaṃ vṛtā sākṣātpūrvameva sureśvara || 7.56.16 ||
वरुणस्त्वब्रवीद्वाक्यं कन्दर्पशरपीडितः । इदं तेजः समुत्स्रक्ष्ये कुम्भे ऽस्मिन्देवनिर्मिते ।। ७.५६.१७ ।।
varuṇastvabravīdvākyaṃ kandarpaśarapīḍitaḥ | idaṃ tejaḥ samutsrakṣye kumbhe 'smindevanirmite || 7.56.17 ||
एवमुत्सृज्य सुश्रोणि त्वय्यहं वरवर्णिनि । कृतकामो भविष्यामि यदि नेच्छसि सङ्गमम् ।। ७.५६.१८ ।।
evamutsṛjya suśroṇi tvayyahaṃ varavarṇini | kṛtakāmo bhaviṣyāmi yadi necchasi saṅgamam || 7.56.18 ||
तस्य तल्लोकपालस्य वरुणस्य सुभाषितम् । उर्वशी परमप्रीता श्रुत्वा वाक्यमुवाच ह ।। ७.५६.१९ ।।
tasya tallokapālasya varuṇasya subhāṣitam | urvaśī paramaprītā śrutvā vākyamuvāca ha || 7.56.19 ||
काममेतद्भवत्वेवं हृदयं मे त्वयि स्थितम् । भावश्चाप्यधिकस्तुभ्यं देहो मित्रस्य तु प्रभो ।। ७.५६.२० ।।
kāmametadbhavatvevaṃ hṛdayaṃ me tvayi sthitam | bhāvaścāpyadhikastubhyaṃ deho mitrasya tu prabho || 7.56.20 ||
उर्वश्या एवमुक्तस्तु रेतस्तन्महदद्भुतम् । ज्वलदग्निशिखाप्रख्यं तस्मिन्कुम्भे ह्यपासृजत् ।। ७.५६.२१ ।।
urvaśyā evamuktastu retastanmahadadbhutam | jvaladagniśikhāprakhyaṃ tasminkumbhe hyapāsṛjat || 7.56.21 ||
उर्वशी त्वगमत्तत्र मित्रो वै यत्र देवता । तां तु मित्रः सुसङ्क्रम्य उर्वशीमिदमब्रवीत् ।। ७.५६.२२ ।।
urvaśī tvagamattatra mitro vai yatra devatā | tāṃ tu mitraḥ susaṅkramya urvaśīmidamabravīt || 7.56.22 ||
मया निमन्त्रिता पूर्वं कस्मात्त्वमवसर्जिता । पतिमन्यं वृतवती तस्मात्त्वं दुष्टचारिणी ।। ७.५६.२३ ।।
mayā nimantritā pūrvaṃ kasmāttvamavasarjitā | patimanyaṃ vṛtavatī tasmāttvaṃ duṣṭacāriṇī || 7.56.23 ||
अनेन दुष्कृतेन त्वं मत्क्रोधकलुषीकृता । मनुष्यलोकमास्थाय कञ्चित्कालं निवत्स्यसि ।। ७.५६.२४ ।।
anena duṣkṛtena tvaṃ matkrodhakaluṣīkṛtā | manuṣyalokamāsthāya kañcitkālaṃ nivatsyasi || 7.56.24 ||
बुधस्य पुत्रो राजर्षिः काशीराजः पुरूरवाः । तमद्य गच्छ दुर्बुद्धे स ते भर्ता भविष्यति ।। ७.५६.२५ ।।
budhasya putro rājarṣiḥ kāśīrājaḥ purūravāḥ | tamadya gaccha durbuddhe sa te bhartā bhaviṣyati || 7.56.25 ||
ततः सा शापदोषेण पुरूरवसमभ्यगात् । प्रतियाते पुरूरवं बुधस्यात्मजमौरसम् ।। ७.५६.२६ ।।
tataḥ sā śāpadoṣeṇa purūravasamabhyagāt | pratiyāte purūravaṃ budhasyātmajamaurasam || 7.56.26 ||
तस्य जज्ञे ततः श्रीमानायुः पुत्रो महाबलः । नहुषो यस्य पुत्रस्तु बभूवेन्द्रसमद्युतिः ।। ७.५६.२७ ।।
tasya jajñe tataḥ śrīmānāyuḥ putro mahābalaḥ | nahuṣo yasya putrastu babhūvendrasamadyutiḥ || 7.56.27 ||
वज्रमुत्सृज्य वृत्राय भ्रान्ते ऽथ त्रिदिवेश्वरे । शतं वर्षसहस्राणि येनेन्द्रत्वं प्रशासितम् ।। ७.५६.२८ ।।
vajramutsṛjya vṛtrāya bhrānte 'tha tridiveśvare | śataṃ varṣasahasrāṇi yenendratvaṃ praśāsitam || 7.56.28 ||
सा तेन शापेन जगाम भूमिं तदोर्वशी चारुदती सुनेत्रा । बहूनि वर्षाण्यवसच्च सुभ्रूः शापक्षयादिन्द्रसदो ययौ च ।। ७.५६.२९ ।।
sā tena śāpena jagāma bhūmiṃ tadorvaśī cārudatī sunetrā | bahūni varṣāṇyavasacca subhrūḥ śāpakṣayādindrasado yayau ca || 7.56.29 ||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये श्रीमदुत्तरकाण्डे षट्पञ्चाशः सर्गः ।। ५६ ।।
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye śrīmaduttarakāṇḍe ṣaṭpañcāśaḥ sargaḥ || 56 ||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Saved Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
