तां श्रुत्वा दिव्यसङ्काशां कथामद्भुतदर्शनाम् । लक्ष्मणः परमप्रीतो राघवं वाक्यमब्रवीत् ।। ७.५७.१ ।।
tāṃ śrutvā divyasaṅkāśāṃ kathāmadbhutadarśanām | lakṣmaṇaḥ paramaprīto rāghavaṃ vākyamabravīt || 7.57.1 ||
निक्षिप्तदेहौ काकुत्स्थ कथं तौ द्विजपार्थिवौ । पुनर्देहेन संयोगं जग्मुर्देवसम्मतौ ।। ७.५७.२ ।।
nikṣiptadehau kākutstha kathaṃ tau dvijapārthivau | punardehena saṃyogaṃ jagmurdevasammatau || 7.57.2 ||
तस्य तद्भाषितं श्रुत्वा रामः सत्यपराक्रमः । तां कथां कथयामास वसिष्ठस्य महात्मनः ।। ७.५७.३ ।।
tasya tadbhāṣitaṃ śrutvā rāmaḥ satyaparākramaḥ | tāṃ kathāṃ kathayāmāsa vasiṣṭhasya mahātmanaḥ || 7.57.3 ||
यस्तु कुम्भो रघुश्रेष्ठ तेजःपूर्णो महात्मनोः । तस्मिंस्तेजोमयौ विप्रौ सम्भूतावृषिसत्तमौ ।। ७.५७.४ ।।
yastu kumbho raghuśreṣṭha tejaḥpūrṇo mahātmanoḥ | tasmiṃstejomayau viprau sambhūtāvṛṣisattamau || 7.57.4 ||
पूर्वं समभवत्तत्र ह्यगस्त्यो भगवानृषिः । नाहं सुतस्तवेत्युक्त्वा मित्रं तस्मादपाक्रमत् ।। ७.५७.५ ।।
pūrvaṃ samabhavattatra hyagastyo bhagavānṛṣiḥ | nāhaṃ sutastavetyuktvā mitraṃ tasmādapākramat || 7.57.5 ||
तद्धि तेजस्तु मित्रस्य उर्वस्याः पूर्वमाहितम् । तस्मिन्समभवत्कुम्भे तत्तेजो यत्र वारुणम् ।। ७.५७.६ ।।
taddhi tejastu mitrasya urvasyāḥ pūrvamāhitam | tasminsamabhavatkumbhe tattejo yatra vāruṇam || 7.57.6 ||
कस्यचित्त्वथ कालस्य मित्रावरुणसम्भवः । वसिष्ठस्तेजसा युक्तो जज्ञे इक्ष्वाकुदैवतम् ।। ७.५७.७ ।।
kasyacittvatha kālasya mitrāvaruṇasambhavaḥ | vasiṣṭhastejasā yukto jajñe ikṣvākudaivatam || 7.57.7 ||
तमिक्ष्वाकुर्महातेजा जातमात्रमनिन्दितम् । वव्रे पुरोधसं सौम्य वंशस्यास्य भवाय नः ।। ७.५७.८ ।।
tamikṣvākurmahātejā jātamātramaninditam | vavre purodhasaṃ saumya vaṃśasyāsya bhavāya naḥ || 7.57.8 ||
एवं त्वपूर्वदेहस्य वसिष्ठस्य महात्मनः । कथितो निर्गमः सौम्य निमेः शृणु यथा ऽभवत् ।। ७.५७.९ ।।
evaṃ tvapūrvadehasya vasiṣṭhasya mahātmanaḥ | kathito nirgamaḥ saumya nimeḥ śṛṇu yathā 'bhavat || 7.57.9 ||
दृष्ट्वा विदेहं राजानमृषयः सर्व एव ते । तं च ते योजयामासुर्यागदीक्षां मनीषिणः ।। ७.५७.१० ।।
dṛṣṭvā videhaṃ rājānamṛṣayaḥ sarva eva te | taṃ ca te yojayāmāsuryāgadīkṣāṃ manīṣiṇaḥ || 7.57.10 ||
तं च देहं नरेन्द्रस्य रक्षन्ति स्म द्विजोत्तमाः । गन्धैर्माल्यैश्च वस्त्रैश्च पौरभृत्यसमन्विताः ।। ७.५७.११ ।।
taṃ ca dehaṃ narendrasya rakṣanti sma dvijottamāḥ | gandhairmālyaiśca vastraiśca paurabhṛtyasamanvitāḥ || 7.57.11 ||
ततो यज्ञे समाप्ते तु भृगुस्तत्रेदमब्रवीत् । आनयिष्यामि ते चेतस्तुष्टो ऽस्मि तव पार्थिव ।। ७.५७.१२ ।।
tato yajñe samāpte tu bhṛgustatredamabravīt | ānayiṣyāmi te cetastuṣṭo 'smi tava pārthiva || 7.57.12 ||
सुप्रीताश्च सुराः सर्वे निमेश्चेतस्तथाब्रुवन् । वरं वरय राजर्षे क्व ते चेतो निरूप्यताम् ।। ७.५७.१३ ।।
suprītāśca surāḥ sarve nimeścetastathābruvan | varaṃ varaya rājarṣe kva te ceto nirūpyatām || 7.57.13 ||
एवमुक्तः सुरैः सर्वैर्निमेश्चेतस्तदाब्रवीत् । नेत्रेषु सर्वभूतानां वसेयं सुरसत्तमाः ।। ७.५७.१४ ।।
evamuktaḥ suraiḥ sarvairnimeścetastadābravīt | netreṣu sarvabhūtānāṃ vaseyaṃ surasattamāḥ || 7.57.14 ||
बाढमित्येव विबुधा निमेश्चेतस्तदा ऽब्रुवन् । नेत्रेषु सर्वभूतानां वायुभूतश्चरिष्यसि ।। ७.५७.१५ ।।
bāḍhamityeva vibudhā nimeścetastadā 'bruvan | netreṣu sarvabhūtānāṃ vāyubhūtaścariṣyasi || 7.57.15 ||
त्वत्कृते च निमिष्यन्ति चक्षूंषि पृथिवीपते । वायुभूतेन चरता विश्रमार्थं मुहुर्मुहुः ।। ७.५७.१६ ।।
tvatkṛte ca nimiṣyanti cakṣūṃṣi pṛthivīpate | vāyubhūtena caratā viśramārthaṃ muhurmuhuḥ || 7.57.16 ||
एवमुक्त्वा तु विबुधाः सर्वे जग्मुर्यथागतम् । ऋषयो ऽपि महात्मानो निमेर्देहं समाहरन् ।। ७.५७.१७ ।।
evamuktvā tu vibudhāḥ sarve jagmuryathāgatam | ṛṣayo 'pi mahātmāno nimerdehaṃ samāharan || 7.57.17 ||
अरणिं तत्र निक्षिप्य मथनं चक्रुरोजसा । मन्त्रहोमैर्महात्मानः पुत्रहेतोर्निमेस्तदा ।। ७.५७.१८ ।।
araṇiṃ tatra nikṣipya mathanaṃ cakrurojasā | mantrahomairmahātmānaḥ putrahetornimestadā || 7.57.18 ||
अरण्यां मथ्यामानायां प्रादुर्भूतो महातपाः । मथनान्मिथिरित्याहुर्जननाज्जनको ऽभवत् । यस्माद्विदेहात्सम्भूतो वैदेहस्तु ततः स्मृतः ।। ७.५७.१९ ।।
araṇyāṃ mathyāmānāyāṃ prādurbhūto mahātapāḥ | mathanānmithirityāhurjananājjanako 'bhavat | yasmādvidehātsambhūto vaidehastu tataḥ smṛtaḥ || 7.57.19 ||
एवं विदेहराजश्च जनकः पूर्वको ऽभवत् । मिथिर्नाम महातेजास्तेनायं मैथिलो ऽभवत् ।। ७.५७.२० ।।
evaṃ videharājaśca janakaḥ pūrvako 'bhavat | mithirnāma mahātejāstenāyaṃ maithilo 'bhavat || 7.57.20 ||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये श्रीमदुत्तरकाण्डे सप्तपञ्चाशः सर्गः ।। ५७ ।।
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye śrīmaduttarakāṇḍe saptapañcāśaḥ sargaḥ || 57 ||