ततो द्वादशमे वर्षे शत्रघ्नो रामपालिताम् । अयोध्यां चकमे गन्तुमल्पभृत्यबलानुगः ।। ७.७१.१ ।।
tato dvādaśame varṣe śatraghno rāmapālitām | ayodhyāṃ cakame gantumalpabhṛtyabalānugaḥ || 7.71.1 ||
ततो मन्त्रिपुरोगांश्च बलमुख्यान्निवर्त्य च । जगाम हयमुख्यैश्च रथानां च शतेन सः ।। ७.७१.२ ।।
tato mantripurogāṃśca balamukhyānnivartya ca | jagāma hayamukhyaiśca rathānāṃ ca śatena saḥ || 7.71.2 ||
स गत्वा गणितान्वासान्सप्ताष्टौ रघुनन्दनः । वाल्मीक्याश्रममागत्य वासं चक्रे महायशाः ।। ७.७१.३ ।।
sa gatvā gaṇitānvāsānsaptāṣṭau raghunandanaḥ | vālmīkyāśramamāgatya vāsaṃ cakre mahāyaśāḥ || 7.71.3 ||
सो ऽभिवाद्य ततः पादौ वाल्मीकेः पुरुषर्षभः । पाद्यमर्ध्यं तथातिथ्यं जग्राह मुनिहस्ततः ।। ७.७१.४ ।।
so 'bhivādya tataḥ pādau vālmīkeḥ puruṣarṣabhaḥ | pādyamardhyaṃ tathātithyaṃ jagrāha munihastataḥ || 7.71.4 ||
बहुरूपाः सुमधुराः कथास्तत्र सहस्रशः । कथयामास स मुनिः शत्रुघ्नाय महात्मने ।। ७.७१.५ ।।
bahurūpāḥ sumadhurāḥ kathāstatra sahasraśaḥ | kathayāmāsa sa muniḥ śatrughnāya mahātmane || 7.71.5 ||
उवाच च मुनिर्वाक्यं लवणस्य वधाश्रितम् । सुदुष्करं कृतं कर्म लवणं निघ्नता त्वया ।। ७.७१.६ ।।
uvāca ca munirvākyaṃ lavaṇasya vadhāśritam | suduṣkaraṃ kṛtaṃ karma lavaṇaṃ nighnatā tvayā || 7.71.6 ||
बहवः पार्थिवाः सौम्य हताः सबलवाहनाः । लवणेन महाबाहो युध्यमाना महाबलाः ।। ७.७१.७ ।।
bahavaḥ pārthivāḥ saumya hatāḥ sabalavāhanāḥ | lavaṇena mahābāho yudhyamānā mahābalāḥ || 7.71.7 ||
स त्वया निहतः पापो लीलया पुरुषर्षभ । जगतश्च भयं तत्र प्रशान्तं तव तेजसा ।। ७.७१.८ ।।
sa tvayā nihataḥ pāpo līlayā puruṣarṣabha | jagataśca bhayaṃ tatra praśāntaṃ tava tejasā || 7.71.8 ||
रावणस्य वधो घोरो यत्नेन महता कृतः । इदं तु सुमहत्कर्म त्वया कृतमयत्नतः ।। ७.७१.९ ।।
rāvaṇasya vadho ghoro yatnena mahatā kṛtaḥ | idaṃ tu sumahatkarma tvayā kṛtamayatnataḥ || 7.71.9 ||
प्रीतिश्चास्मिन्परा जाता देवानां लवणे हते । भूतानां चैव सर्वेषां जगतश्च प्रियं कृतम् ।। ७.७१.१० ।।
prītiścāsminparā jātā devānāṃ lavaṇe hate | bhūtānāṃ caiva sarveṣāṃ jagataśca priyaṃ kṛtam || 7.71.10 ||
तच्च युद्धं मया दृष्टं यथावत्पुरुषर्षभ । सभायां वासवस्याथ उपविष्टेन राघव ।। ७.७१.११ ।।
tacca yuddhaṃ mayā dṛṣṭaṃ yathāvatpuruṣarṣabha | sabhāyāṃ vāsavasyātha upaviṣṭena rāghava || 7.71.11 ||
ममापि परमा प्रीतिर्हृदि शत्रुघ्न वर्तते । उपाघ्रास्यामि ते मूर्ध्नि स्नेहस्यैषा परा गतिः ।। ७.७१.१२ ।।
mamāpi paramā prītirhṛdi śatrughna vartate | upāghrāsyāmi te mūrdhni snehasyaiṣā parā gatiḥ || 7.71.12 ||
इत्युक्त्वा मूर्ध्नि शत्रुघ्नमुपाघ्राय महामुनिः । आतिथ्यमकरोत्तस्य ये च तस्य पदानुगाः ।। ७.७१.१३ ।।
ityuktvā mūrdhni śatrughnamupāghrāya mahāmuniḥ | ātithyamakarottasya ye ca tasya padānugāḥ || 7.71.13 ||
स भुक्तवान्नरश्रेष्ठो गीतमाधुर्यमुत्तमम् । शुश्राव रामचरितं तस्मिन्काले यथाकृमम् ।। ७.७१.१४ ।।
sa bhuktavānnaraśreṣṭho gītamādhuryamuttamam | śuśrāva rāmacaritaṃ tasminkāle yathākṛmam || 7.71.14 ||
तन्त्रीलयसमायुक्तं त्रिस्थानकरणान्वितम् । संस्कृतं लक्षणोपेतं समतालसमन्वितम् । शुश्राव रामचरितं तस्मिन्काले पुरा कृतम् ।। ७.७१.१५ ।।
tantrīlayasamāyuktaṃ tristhānakaraṇānvitam | saṃskṛtaṃ lakṣaṇopetaṃ samatālasamanvitam | śuśrāva rāmacaritaṃ tasminkāle purā kṛtam || 7.71.15 ||
तान्यक्षराणि सत्यानि यथावृत्तानि पूर्वशः । श्रुत्वा पुरुषशार्दूलो विसञ्ज्ञो बाष्पलोचनः ।। ७.७१.१६ ।।
tānyakṣarāṇi satyāni yathāvṛttāni pūrvaśaḥ | śrutvā puruṣaśārdūlo visañjño bāṣpalocanaḥ || 7.71.16 ||
स मुहूर्तमिवासञ्ज्ञो विनिःश्वस्य मुहुर्मुहुः । तस्मिन् गीते यथावृत्तं वर्तमानमिवाशृणोत् ।। ७.७१.१७ ।।
sa muhūrtamivāsañjño viniḥśvasya muhurmuhuḥ | tasmin gīte yathāvṛttaṃ vartamānamivāśṛṇot || 7.71.17 ||
पदानुगाश्च ये राज्ञस्तां श्रुत्वा गीतिसम्पदम् । अवाङ्मुखाश्च दीनाश्च ह्याश्चर्यमिति चाब्रुवन् ।। ७.७१.१८ ।।
padānugāśca ye rājñastāṃ śrutvā gītisampadam | avāṅmukhāśca dīnāśca hyāścaryamiti cābruvan || 7.71.18 ||
परस्परं च ये तत्र सैनिकाः सम्बभाषिरे । किमिदं क्व च वर्तामः किमेतत्स्वप्नदर्शनम् ।। ७.७१.१९ ।।
parasparaṃ ca ye tatra sainikāḥ sambabhāṣire | kimidaṃ kva ca vartāmaḥ kimetatsvapnadarśanam || 7.71.19 ||
अर्थो यो नः पुरा दृष्टस्तमाश्रमपदे पुनः । शृणुमः किमिदं स्वप्नो गीतबन्धं श्रियो भवेत् ।। ७.७१.२० ।।
artho yo naḥ purā dṛṣṭastamāśramapade punaḥ | śṛṇumaḥ kimidaṃ svapno gītabandhaṃ śriyo bhavet || 7.71.20 ||
विस्मयं ते परं गत्वा शत्रुघ्नमिदमब्रुवन् । साधु पृच्छ नरश्रेष्ठ वाल्मीकिं मुनिपुङ्गवम् ।। ७.७१.२१ ।।
vismayaṃ te paraṃ gatvā śatrughnamidamabruvan | sādhu pṛccha naraśreṣṭha vālmīkiṃ munipuṅgavam || 7.71.21 ||
शत्रुघ्नस्त्वब्रवीत्सर्वान्कौतूहलसमन्वितान् । सैनिका न क्षमो ऽस्माकं परिप्रष्टुमिहेदृशः ।। ७.७१.२२ ।।
śatrughnastvabravītsarvānkautūhalasamanvitān | sainikā na kṣamo 'smākaṃ paripraṣṭumihedṛśaḥ || 7.71.22 ||
आश्चर्याणि बहूनीह भवन्त्यस्याश्रमे मुनेः । न तु कौतूहलाद्युक्तमन्वेष्टुं तं महामुनिम् ।। ७.७१.२३ ।।
āścaryāṇi bahūnīha bhavantyasyāśrame muneḥ | na tu kautūhalādyuktamanveṣṭuṃ taṃ mahāmunim || 7.71.23 ||
एवं तद्वाक्यमुक्त्वा च सैनिकान्रघुनन्दनः । अभिवाद्य महर्षिं तं स्वं निवेशं ययौ तदा ।। ७.७१.२४ ।।
evaṃ tadvākyamuktvā ca sainikānraghunandanaḥ | abhivādya maharṣiṃ taṃ svaṃ niveśaṃ yayau tadā || 7.71.24 ||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये श्रीमदुत्तरकाण्डे एकसप्ततिमः सर्गः ।। ७१ ।।
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye śrīmaduttarakāṇḍe ekasaptatimaḥ sargaḥ || 71 ||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Saved Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
