प्रस्थाप्य तु स शत्रुघ्नं भ्रातृभ्यां सह राघवः । प्रमुमोद सुखी राज्यं धर्मेण परिपालयन् ।। ७.७३.१ ।।
prasthāpya tu sa śatrughnaṃ bhrātṛbhyāṃ saha rāghavaḥ | pramumoda sukhī rājyaṃ dharmeṇa paripālayan || 7.73.1 ||
ततः कतिपयाहःसु वृद्धो जानपदो द्विजः । मृतं बालमुपादाय राजद्वारमुपागमत् ।। ७.७३.२ ।।
tataḥ katipayāhaḥsu vṛddho jānapado dvijaḥ | mṛtaṃ bālamupādāya rājadvāramupāgamat || 7.73.2 ||
रुदन्बहुविधा वाचः स्नेहदुःखसमन्विताः । असकृत्पुत्र पुत्रेति वाक्यमेतदुवाच ह ।। ७.७३.३ ।।
rudanbahuvidhā vācaḥ snehaduḥkhasamanvitāḥ | asakṛtputra putreti vākyametaduvāca ha || 7.73.3 ||
किं नु मे दुष्कृतं कर्म पुरा देहान्तरे कृतम् । यदहं पुत्रमेकं त्वां पश्यामि निधनं गतम् ।। ७.७३.४ ।।
kiṃ nu me duṣkṛtaṃ karma purā dehāntare kṛtam | yadahaṃ putramekaṃ tvāṃ paśyāmi nidhanaṃ gatam || 7.73.4 ||
अप्राप्तयौवनं बालं पञ्चवर्षसहस्रकम् । अकाले कालमापन्नं मम दुःखाय पुत्रक ।। ७.७३.५ ।।
aprāptayauvanaṃ bālaṃ pañcavarṣasahasrakam | akāle kālamāpannaṃ mama duḥkhāya putraka || 7.73.5 ||
अल्पैरहोभिर्निधनं गमिष्यामि न संशयः । अहं च जननी चैव तव शोकेन पुत्रक ।। ७.७३.६ ।।
alpairahobhirnidhanaṃ gamiṣyāmi na saṃśayaḥ | ahaṃ ca jananī caiva tava śokena putraka || 7.73.6 ||
न स्मराम्यनृतं ह्युक्तं न च हिंसां स्मराम्यहम् । सर्वेषां प्राणिनां पापं कृतं नैव स्मराम्यहम् ।। ७.७३.७ ।।
na smarāmyanṛtaṃ hyuktaṃ na ca hiṃsāṃ smarāmyaham | sarveṣāṃ prāṇināṃ pāpaṃ kṛtaṃ naiva smarāmyaham || 7.73.7 ||
केनाद्य दुष्कृतेनायं बाल एव ममात्मजः । अकृत्वा पितृकार्याणि गतो वैवस्वतक्षयम् ।। ७.७३.८ ।।
kenādya duṣkṛtenāyaṃ bāla eva mamātmajaḥ | akṛtvā pitṛkāryāṇi gato vaivasvatakṣayam || 7.73.8 ||
नेदृशं दृष्टपूर्वं मे श्रुतं वा घोरदर्शनम् । मृत्युरप्राप्तकालानां रामस्य विषये यथा ।। ७.७३.९ ।।
nedṛśaṃ dṛṣṭapūrvaṃ me śrutaṃ vā ghoradarśanam | mṛtyuraprāptakālānāṃ rāmasya viṣaye yathā || 7.73.9 ||
रामस्य दुष्कृतं किञ्चिन्महदस्ति न संशयः । यथा हि विषयस्थानां बालानां मृत्युरागतः ।। ७.७३.१० ।।
rāmasya duṣkṛtaṃ kiñcinmahadasti na saṃśayaḥ | yathā hi viṣayasthānāṃ bālānāṃ mṛtyurāgataḥ || 7.73.10 ||
नह्यन्यविषयस्थानां बालानां मृत्युतो भयम् । त्वं राजञ्जीवयस्वैनं बालं मृत्युवशं गतम् ।। ७.७३.११ ।।
nahyanyaviṣayasthānāṃ bālānāṃ mṛtyuto bhayam | tvaṃ rājañjīvayasvainaṃ bālaṃ mṛtyuvaśaṃ gatam || 7.73.11 ||
राजद्वारि मरिष्यामि पत्न्या सार्धमनाथवत् । ब्रह्महत्यां ततो राम समुपेत्य सुखी भव ।। ७.७३.१२ ।।
rājadvāri mariṣyāmi patnyā sārdhamanāthavat | brahmahatyāṃ tato rāma samupetya sukhī bhava || 7.73.12 ||
भ्रातृभिः सहितो राजन्दीर्घमायुरवाप्स्यसि । उषिताः स्म सुखं राज्ये तवास्मिन्सुमहाबल ।। ७.७३.१३ ।।
bhrātṛbhiḥ sahito rājandīrghamāyuravāpsyasi | uṣitāḥ sma sukhaṃ rājye tavāsminsumahābala || 7.73.13 ||
इदं तु पतितं तस्मात्तव राम वशे स्थिताः । कालस्य वशमापन्नाः स्वल्पं हि नहि नः सुखम् ।। ७.७३.१४ ।।
idaṃ tu patitaṃ tasmāttava rāma vaśe sthitāḥ | kālasya vaśamāpannāḥ svalpaṃ hi nahi naḥ sukham || 7.73.14 ||
सम्प्रत्यनाथो विषय इक्ष्वाकूणां महात्मनाम् । रामं नाथमिहासाद्य बालान्तकरणं ध्रुवम् ।। ७.७३.१५ ।।
sampratyanātho viṣaya ikṣvākūṇāṃ mahātmanām | rāmaṃ nāthamihāsādya bālāntakaraṇaṃ dhruvam || 7.73.15 ||
राजदोषैर्विपद्यन्ते प्रजा ह्यविधिपालिताः । असद्वृत्ते तु नृपतावकाले म्रियते जनः ।। ७.७३.१६ ।।
rājadoṣairvipadyante prajā hyavidhipālitāḥ | asadvṛtte tu nṛpatāvakāle mriyate janaḥ || 7.73.16 ||
यद्वा पुरेष्वयुक्तानि जना जनपदेषु च । कुर्वते न च रक्षा ऽस्ति तदा कालकृतं भयम् ।। ७.७३.१७ ।।
yadvā pureṣvayuktāni janā janapadeṣu ca | kurvate na ca rakṣā 'sti tadā kālakṛtaṃ bhayam || 7.73.17 ||
सुव्यक्तं राजदोषो हि भविष्यति न संशयः । पुरे जनपदे चापि ततो बालवधो ह्ययम् ।। ७.७३.१८ ।।
suvyaktaṃ rājadoṣo hi bhaviṣyati na saṃśayaḥ | pure janapade cāpi tato bālavadho hyayam || 7.73.18 ||
एवं बहुविधैर्वाक्यैरुपरुध्य मुहुर्मुहुः । राजानं दुःखसन्तप्तः सुतं तमुपगूहते ।। ७.७३.१९ ।।
evaṃ bahuvidhairvākyairuparudhya muhurmuhuḥ | rājānaṃ duḥkhasantaptaḥ sutaṃ tamupagūhate || 7.73.19 ||
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये श्रीमदुत्तरकाण्डे त्रिसप्ततितमः सर्गः ।। ७३ ।।
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye śrīmaduttarakāṇḍe trisaptatitamaḥ sargaḥ || 73 ||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
