सुग्रीवस्य वचः श्रुत्वा हेतुमत्परमार्थवित् । प्रतिजग्राह काकुत्स्थो हनूमन्तमथाब्रवीत् ।। 1 ।।
sugrīvasya vacaḥ śrutvā hetumatparamārthavit | pratijagrāha kākutstho hanūmantamathābravīt || 1 ||
तरसा सेतुबन्धेन सागरोच्छोषणेन वा । सर्वथा सुसमर्थोऽस्मि सागरस्यास्य लङ्घने ।। 2 ।।
tarasā setubandhena sāgarocchoṣaṇena vā | sarvathā susamartho'smi sāgarasyāsya laṅghane || 2 ||
कति दुर्गाणि दुर्गाया लङ्कायास्तद्ब्रवीहि मे । ज्ञातुमिच्छामि तत्सर्वं दर्शनादिव वानर ।। 3 ।।
kati durgāṇi durgāyā laṅkāyāstadbravīhi me | jñātumicchāmi tatsarvaṃ darśanādiva vānara || 3 ||
बलस्य परिमाणं च द्वारदुर्गक्रियाम् अपि । गुप्ति कर्म च लङ्काया रक्षसां सदनानि च ।। 4 ।।
balasya parimāṇaṃ ca dvāradurgakriyām api | gupti karma ca laṅkāyā rakṣasāṃ sadanāni ca || 4 ||
यथासुखं यथावच्च लङ्कायामसि दृष्टवान् । सरमाचक्ष्व तत्त्वेन सर्वथा कुशलो ह्यसि ।। 5 ।।
yathāsukhaṃ yathāvacca laṅkāyāmasi dṛṣṭavān | saramācakṣva tattvena sarvathā kuśalo hyasi || 5 ||
श्रुत्वा रामस्य वचनं हनूमान्मारुतात्मजः । वाक्यं वाक्यविदां श्रेष्ठो रामं पुनरथाब्रवीत् ।। 6 ।।
śrutvā rāmasya vacanaṃ hanūmānmārutātmajaḥ | vākyaṃ vākyavidāṃ śreṣṭho rāmaṃ punarathābravīt || 6 ||
श्रूयतां सर्वमाख्यास्ये दुर्गकर्मविधानतः । गुप्ता पुरी यथा लङ्का रक्षिता च यथा बलैः ।। 7 ।।
śrūyatāṃ sarvamākhyāsye durgakarmavidhānataḥ | guptā purī yathā laṅkā rakṣitā ca yathā balaiḥ || 7 ||
राक्षसाश्चयथास्निग्धारावणस्यचतेजसा । परां समृद्धिं लङ्कायाः सागरस्य च भीमताम् ।। 8 ।।
rākṣasāścayathāsnigdhārāvaṇasyacatejasā | parāṃ samṛddhiṃ laṅkāyāḥ sāgarasya ca bhīmatām || 8 ||
विभागं च बलौघस्य निर्देशं वाहनस्य च । एवमुक्त्वाकपिश्रेष्ठःकथयामासतत्त्ववित: ।। 9 ।।
vibhāgaṃ ca balaughasya nirdeśaṃ vāhanasya ca | evamuktvākapiśreṣṭhaḥkathayāmāsatattvavita: || 9 ||
प्रहृष्टा मुदिता लङ्का मत्तद्विपसमाकुला । महती रथसम्पूर्णा रक्षोगणसमाकुला ।। 10 ।।
prahṛṣṭā muditā laṅkā mattadvipasamākulā | mahatī rathasampūrṇā rakṣogaṇasamākulā || 10 ||
दृढबद्धकवाटानि महापरिघवन्ति च । द्वाराणि विपुलान्यस्याश्चत्वारि सुमहान्ति च ।। 11 ।।
dṛḍhabaddhakavāṭāni mahāparighavanti ca | dvārāṇi vipulānyasyāścatvāri sumahānti ca || 11 ||
तत्रेषूपलयन्त्राणि बलवन्ति महान्ति च । आगतं परसैन्यं तैस्तत्र प्रतिनिवार्यते ।। 12 ।।
tatreṣūpalayantrāṇi balavanti mahānti ca | āgataṃ parasainyaṃ taistatra pratinivāryate || 12 ||
द्वारेषु संस्कृता भीमाः कालायसमयाः शिताः । शतशो रोचिता वीरैः शतघ्न्यो रक्षसां गणैः ।। 13 ।।
dvāreṣu saṃskṛtā bhīmāḥ kālāyasamayāḥ śitāḥ | śataśo rocitā vīraiḥ śataghnyo rakṣasāṃ gaṇaiḥ || 13 ||
सौवर्णश्च महांस्तस्याः प्राकारो दुष्प्रधर्षणः । मणिविद्रुमवैदूर्यमुक्ताविचरितान्तरः ।। 14 ।।
sauvarṇaśca mahāṃstasyāḥ prākāro duṣpradharṣaṇaḥ | maṇividrumavaidūryamuktāvicaritāntaraḥ || 14 ||
सर्वतश्च महाभीमाः शीततोया महाशुभाः । अगाधा ग्राहवत्यश्च परिखा मीनसेविताः ।। 15 ।।
sarvataśca mahābhīmāḥ śītatoyā mahāśubhāḥ | agādhā grāhavatyaśca parikhā mīnasevitāḥ || 15 ||
द्वारेषु तासां चत्वारः सङ्क्रमाः परमायताः । यन्त्रैरुपेता बहुभिर्महद्भिर्दृढसन्धिभिः ।। 16 ।।
dvāreṣu tāsāṃ catvāraḥ saṅkramāḥ paramāyatāḥ | yantrairupetā bahubhirmahadbhirdṛḍhasandhibhiḥ || 16 ||
त्रायन्ते सङ्क्रमास्तत्र परसैन्यागमे सति । यन्त्रैस्तैरवकीर्यन्ते परिखासु समन्ततः ।। 17 ।।
trāyante saṅkramāstatra parasainyāgame sati | yantraistairavakīryante parikhāsu samantataḥ || 17 ||
एकस्त्वकम्प्यो बलवान्सङ्क्रमः सुमहादृढः । काञ्चनैर्बहुभिः स्तम्भैर्वेदिकाभिश्च शोभितः ।। 18 ।।
ekastvakampyo balavānsaṅkramaḥ sumahādṛḍhaḥ | kāñcanairbahubhiḥ stambhairvedikābhiśca śobhitaḥ || 18 ||
स्वयं प्रकृतिसम्पन्नो युयुत्सू राम रावणः । उत्थितश्चाप्रमत्तश्च बलानामनुदर्शने ।। 19 ।।
svayaṃ prakṛtisampanno yuyutsū rāma rāvaṇaḥ | utthitaścāpramattaśca balānāmanudarśane || 19 ||
लङ्का पुरी निरालम्बा देवदुर्गा भयावहा । नादेयं पार्वतं वन्यं कृत्रिमं च चतुर्विधम् ।। 20 ।।
laṅkā purī nirālambā devadurgā bhayāvahā | nādeyaṃ pārvataṃ vanyaṃ kṛtrimaṃ ca caturvidham || 20 ||
स्थिता पारे समुद्रस्य दूरपारस्य राघव । नौपथश्चापि नास्त्यत्र निरादेशश्च सर्वतः ।। 21 ।।
sthitā pāre samudrasya dūrapārasya rāghava | naupathaścāpi nāstyatra nirādeśaśca sarvataḥ || 21 ||
शैलाग्रे रचिता दुर्गा सा पूर्देवपुरोपमा । वाजिवारणसम्पूर्णा लङ्का परमदुर्जया ।। 22 ।।
śailāgre racitā durgā sā pūrdevapuropamā | vājivāraṇasampūrṇā laṅkā paramadurjayā || 22 ||
परिखाश्च शतघ्न्यश्च यन्त्राणि विविधानि च । शोभयन्ति पुरीं लङ्कां रावणस्य दुरात्मनः ।। 23 ।।
parikhāśca śataghnyaśca yantrāṇi vividhāni ca | śobhayanti purīṃ laṅkāṃ rāvaṇasya durātmanaḥ || 23 ||
अयुतं रक्षसामत्र पश्चिमद्वारमाश्रितम् । शूलहस्ता दुराधर्षाः सर्वे खड्गाग्रयोधिनः ।। 24 ।।
ayutaṃ rakṣasāmatra paścimadvāramāśritam | śūlahastā durādharṣāḥ sarve khaḍgāgrayodhinaḥ || 24 ||
नियुतं रक्षसामत्र दक्षिणद्वारमाश्रितम् । चतुरङ्गेण सैन्येन योधास्तत्राप्यनुत्तमाः ।। 25 ।।
niyutaṃ rakṣasāmatra dakṣiṇadvāramāśritam | caturaṅgeṇa sainyena yodhāstatrāpyanuttamāḥ || 25 ||
प्रयुतं रक्षसामत्र पूर्वद्वारं समाश्रितम् । चर्मखड्गधराः सर्वे तथा सर्वास्त्रकोविदाः ।। 26 ।।
prayutaṃ rakṣasāmatra pūrvadvāraṃ samāśritam | carmakhaḍgadharāḥ sarve tathā sarvāstrakovidāḥ || 26 ||
न्यर्बुदं रक्षसामत्र उत्तरद्वारमाश्रितम् । रथिनश्चाश्ववाहाश्च कुलपुत्राः सुपूजिताः ।। 27 ।।
nyarbudaṃ rakṣasāmatra uttaradvāramāśritam | rathinaścāśvavāhāśca kulaputrāḥ supūjitāḥ || 27 ||
शतं शतसहस्राणां मध्यमं गुल्ममाश्रितम् । यातुधाना दुराधर्षाः साग्रकोटिश्च रक्षसाम् ।। 28 ।।
śataṃ śatasahasrāṇāṃ madhyamaṃ gulmamāśritam | yātudhānā durādharṣāḥ sāgrakoṭiśca rakṣasām || 28 ||
ते मया सङ्क्रमा भग्नाः परिखाश्चावपूरिताः । दग्धा च नगरी लङ्का प्राकाराश्चावसादिताः । बलैकदेशःक्षपितोराक्षसानांमहात्मनाम् ।। 29 ।।
te mayā saṅkramā bhagnāḥ parikhāścāvapūritāḥ | dagdhā ca nagarī laṅkā prākārāścāvasāditāḥ | balaikadeśaḥkṣapitorākṣasānāṃmahātmanām || 29 ||
येन केन तु मार्गेण तराम वरुणालयम् । हतेति नगरी लङ्कां वानरैरवधार्यताम् ।। 30 ।।
yena kena tu mārgeṇa tarāma varuṇālayam | hateti nagarī laṅkāṃ vānarairavadhāryatām || 30 ||
अङ्गदो द्विविदो मैन्दो जाम्बवान्पनसो नलः । नीलः सेनापतिश्चैव बलशेषेण किं तव ।। 31 ।।
aṅgado dvivido maindo jāmbavānpanaso nalaḥ | nīlaḥ senāpatiścaiva balaśeṣeṇa kiṃ tava || 31 ||
प्लवमाना हि गत्वा तां रावणस्य महापुरीम् । सपर्वतवनांभित्त्वासखातांचसप्रतोरणाम् । सप्रकारां सभवनामानयिष्यन्ति मैथिलीम् ।। 32 ।।
plavamānā hi gatvā tāṃ rāvaṇasya mahāpurīm | saparvatavanāṃbhittvāsakhātāṃcasapratoraṇām | saprakārāṃ sabhavanāmānayiṣyanti maithilīm || 32 ||
एवमाज्ञापय क्षिप्रं बलानां सर्वसङ्ग्रहम् । मुहूर्तेन तु युक्तेन प्रस्थानमभिरोचय ।। 33 ।।
evamājñāpaya kṣipraṃ balānāṃ sarvasaṅgraham | muhūrtena tu yuktena prasthānamabhirocaya || 33 ||
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Saved Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
