कोश-अध्यक्षः कोश-प्रवेश्यं रत्नं सारं फल्गुं कुप्यं वा तज्-जात-करण-अधिष्ठितः प्रतिगृह्णीयात् ।। ०२.११.०१ ।।
kośa-adhyakṣaḥ kośa-praveśyaṃ ratnaṃ sāraṃ phalguṃ kupyaṃ vā taj-jāta-karaṇa-adhiṣṭhitaḥ pratigṛhṇīyāt || 02.11.01 ||
ताम्र-पर्णिकं पाण्ड्यक-वाटकं पाशिक्यं कौलेयं चौर्णेयं माहेन्द्रं कार्दमिकं स्रौतसीयं ह्रादीयं हैमवतं च मौक्तिकं ।। ०२.११.०२ ।।
tāmra-parṇikaṃ pāṇḍyaka-vāṭakaṃ pāśikyaṃ kauleyaṃ caurṇeyaṃ māhendraṃ kārdamikaṃ srautasīyaṃ hrādīyaṃ haimavataṃ ca mauktikaṃ || 02.11.02 ||
शुक्तिः शङ्खः प्रकीर्णकं च योनयः ।। ०२.११.०३ ।।
śuktiḥ śaṅkhaḥ prakīrṇakaṃ ca yonayaḥ || 02.11.03 ||
मसूरकं त्रि-पुटकं कूर्मकं अर्ध-चन्द्रकं कञ्चुकितं यमकं कर्तकं खरकं सिक्तकं कामण्डलुकं श्यावं नीलं दुर्विद्धं चाप्रशस्तं ।। ०२.११.०४ ।।
masūrakaṃ tri-puṭakaṃ kūrmakaṃ ardha-candrakaṃ kañcukitaṃ yamakaṃ kartakaṃ kharakaṃ siktakaṃ kāmaṇḍalukaṃ śyāvaṃ nīlaṃ durviddhaṃ cāpraśastaṃ || 02.11.04 ||
स्थूलं वृत्तं निस्तलं भ्राजिष्णु श्वेतं गुरु स्निग्धं देश-विद्धं च प्रशस्तं ।। ०२.११.०५ ।।
sthūlaṃ vṛttaṃ nistalaṃ bhrājiṣṇu śvetaṃ guru snigdhaṃ deśa-viddhaṃ ca praśastaṃ || 02.11.05 ||
शीर्षकं उपशीर्षकं प्रकाण्डकं अवघाटकं तरल-प्रतिबद्धं चैति यष्टि-प्रभेदाः ।। ०२.११.०६ ।।
śīrṣakaṃ upaśīrṣakaṃ prakāṇḍakaṃ avaghāṭakaṃ tarala-pratibaddhaṃ caiti yaṣṭi-prabhedāḥ || 02.11.06 ||
यष्टीनां अष्ट-सहस्रं इन्द्रच्-छन्दः ।। ०२.११.०७ ।।
yaṣṭīnāṃ aṣṭa-sahasraṃ indrac-chandaḥ || 02.11.07 ||
ततोअर्धं विजयच्-छन्दः ।। ०२.११.०८ ।।
tatoardhaṃ vijayac-chandaḥ || 02.11.08 ||
चतुष्षष्टिरर्ध-हारः ।। ०२.११.०९ ।।
catuṣṣaṣṭirardha-hāraḥ || 02.11.09 ||
चतुष्-पञ्चाशद्रश्मि-कलापः ।। ०२.११.१० ।।
catuṣ-pañcāśadraśmi-kalāpaḥ || 02.11.10 ||
द्वात्रिंशद्गुच्छः ।। ०२.११.११ ।।
dvātriṃśadgucchaḥ || 02.11.11 ||
सप्त-विंशतिर्नक्षत्र-माला ।। ०२.११.१२ ।।
sapta-viṃśatirnakṣatra-mālā || 02.11.12 ||
चतुर्विंशतिरर्ध-गुच्छः ।। ०२.११.१३ ।।
caturviṃśatirardha-gucchaḥ || 02.11.13 ||
विंशतिर्माणवकः ।। ०२.११.१४ ।।
viṃśatirmāṇavakaḥ || 02.11.14 ||
ततोअर्धं अर्ध-माणवकः ।। ०२.११.१५ ।।
tatoardhaṃ ardha-māṇavakaḥ || 02.11.15 ||
एत एव मणि-मध्यास्तन्-माणवका भवन्ति ।। ०२.११.१६ ।।
eta eva maṇi-madhyāstan-māṇavakā bhavanti || 02.11.16 ||
एक-शीर्षकः शुद्धो हारः ।। ०२.११.१७ ।।
eka-śīrṣakaḥ śuddho hāraḥ || 02.11.17 ||
तद्वत्-शेषाः ।। ०२.११.१८ ।।
tadvat-śeṣāḥ || 02.11.18 ||
मणि-मध्योअर्ध-माणवकः ।। ०२.११.१९ ।।
maṇi-madhyoardha-māṇavakaḥ || 02.11.19 ||
त्रि-फलकः फलक-हारः । पञ्च-फलको वा ।। ०२.११.२० ।।
tri-phalakaḥ phalaka-hāraḥ | pañca-phalako vā || 02.11.20 ||
सूत्रं एकावली शुद्धा ।। ०२.११.२१ ।।
sūtraṃ ekāvalī śuddhā || 02.11.21 ||
साएव मणि-मध्या यष्टिः ।। ०२.११.२२ ।।
sāeva maṇi-madhyā yaṣṭiḥ || 02.11.22 ||
हेम-मणि-चित्रा रत्नावली ।। ०२.११.२३ ।।
hema-maṇi-citrā ratnāvalī || 02.11.23 ||
हेम-मणि-मुक्ता-अन्तरोअपवर्तकः ।। ०२.११.२४ ।।
hema-maṇi-muktā-antaroapavartakaḥ || 02.11.24 ||
सुवर्ण-सूत्र-अन्तरं सोपानकं ।। ०२.११.२५ ।।
suvarṇa-sūtra-antaraṃ sopānakaṃ || 02.11.25 ||
मणि-मध्यं वा मणि-सोपानकं ।। ०२.११.२६ ।।
maṇi-madhyaṃ vā maṇi-sopānakaṃ || 02.11.26 ||
तेन शिरो-हस्त-पाद-कटी-कलाप-जालक-विकल्पा व्याख्याताः ।। ०२.११.२७ ।।
tena śiro-hasta-pāda-kaṭī-kalāpa-jālaka-vikalpā vyākhyātāḥ || 02.11.27 ||
मणिः कौटो-मालेयकः पार-समुद्रकश्च ।। ०२.११.२८ ।।
maṇiḥ kauṭo-māleyakaḥ pāra-samudrakaśca || 02.11.28 ||
सौगन्धिकः पद्म-रागोअनवद्य-रागः पारिजात-पुष्पको बाल-सूर्यकः ।। ०२.११.२९ ।।
saugandhikaḥ padma-rāgoanavadya-rāgaḥ pārijāta-puṣpako bāla-sūryakaḥ || 02.11.29 ||
वैडूर्यं उत्पल-वर्णः शिरीष-पुष्पक उदक-वर्णो वंश-रागः शुक-पत्त्र-वर्णः पुष्य-रागो गो-मूत्रको गो-मेदकः ।। ०२.११.३० ।।
vaiḍūryaṃ utpala-varṇaḥ śirīṣa-puṣpaka udaka-varṇo vaṃśa-rāgaḥ śuka-pattra-varṇaḥ puṣya-rāgo go-mūtrako go-medakaḥ || 02.11.30 ||
इन्द्र-नीलो नील-अवलीयः कलाय-पुष्पको महा-नीलो जम्ब्व्-आभो जीमूत-प्रभो नन्दकः स्रवन्-मध्यः ।। ०२.११.३१ ।।
indra-nīlo nīla-avalīyaḥ kalāya-puṣpako mahā-nīlo jambv-ābho jīmūta-prabho nandakaḥ sravan-madhyaḥ || 02.11.31 ||
शुद्ध-स्फटिको मूलाट-वर्णः शीत-वृष्टिः सूर्य-कान्तश्च इति मणयः ।। ०२.११.३२ ।।
śuddha-sphaṭiko mūlāṭa-varṇaḥ śīta-vṛṣṭiḥ sūrya-kāntaśca iti maṇayaḥ || 02.11.32 ||
षड्-अश्रश्चतुर्-अश्रो वृत्तो वा तीव्र-रागः संस्थानवानछः स्निग्धो गुरुरर्चिष्मानन्तर्-गत-प्रभः प्रभा-अनुलेपी चैति मणि-गुणाः ।। ०२.११.३३ ।।
ṣaḍ-aśraścatur-aśro vṛtto vā tīvra-rāgaḥ saṃsthānavānachaḥ snigdho gururarciṣmānantar-gata-prabhaḥ prabhā-anulepī caiti maṇi-guṇāḥ || 02.11.33 ||
मन्द-राग-प्रभः सशर्करः पुष्पच्-छिद्रः खण्डो दुर्विद्धो लेख-आकीर्ण इति दोषाः ।। ०२.११.३४ ।।
manda-rāga-prabhaḥ saśarkaraḥ puṣpac-chidraḥ khaṇḍo durviddho lekha-ākīrṇa iti doṣāḥ || 02.11.34 ||
विमलकः सस्यकोअञ्जन-मूलकः पित्तकः सुलभको लोहित-अक्षो मृग-अश्मको ज्योती-रसको मालेयकोअहिच्-छत्रकः कूर्पः प्रतिकूर्पः सुगन्धि-कूर्पः क्षीरवकः श्शुक्ति-चूर्णकः शिला-प्रवालकः पुलकः शुक्ल-पुलक इत्यन्तर-जातयः ।। ०२.११.३५ ।।
vimalakaḥ sasyakoañjana-mūlakaḥ pittakaḥ sulabhako lohita-akṣo mṛga-aśmako jyotī-rasako māleyakoahic-chatrakaḥ kūrpaḥ pratikūrpaḥ sugandhi-kūrpaḥ kṣīravakaḥ śśukti-cūrṇakaḥ śilā-pravālakaḥ pulakaḥ śukla-pulaka ityantara-jātayaḥ || 02.11.35 ||
शेषाः काच-मणयः ।। ०२.११.३६ ।।
śeṣāḥ kāca-maṇayaḥ || 02.11.36 ||
सभा-राष्ट्रकं तज्जमा-राष्ट्रकं कास्तीर-राष्ट्रकं श्री-कटनकं मणिमन्तकं इन्द्र-वानकं च वज्रं ।। ०२.११.३७ ।।
sabhā-rāṣṭrakaṃ tajjamā-rāṣṭrakaṃ kāstīra-rāṣṭrakaṃ śrī-kaṭanakaṃ maṇimantakaṃ indra-vānakaṃ ca vajraṃ || 02.11.37 ||
खनिः स्रोतः प्रकीर्णकं च योनयः ।। ०२.११.३८ ।।
khaniḥ srotaḥ prakīrṇakaṃ ca yonayaḥ || 02.11.38 ||
मार्जार-अक्षकं शिरीष-पुष्पकं गो-मूत्रकं गो-मेदकं शुद्ध-स्फटिकं मूलाटी-वर्णं मणि-वर्णानां अन्यतम-वर्णं इति वज्र-वर्णाः ।। ०२.११.३९ ।।
mārjāra-akṣakaṃ śirīṣa-puṣpakaṃ go-mūtrakaṃ go-medakaṃ śuddha-sphaṭikaṃ mūlāṭī-varṇaṃ maṇi-varṇānāṃ anyatama-varṇaṃ iti vajra-varṇāḥ || 02.11.39 ||
स्थूलं गुरु प्रहार-सहं समकोटिकं भाजन-लेखि तर्कु-भ्रामि भ्राजिष्णु च प्रशस्तं ।। ०२.११.४० ।।
sthūlaṃ guru prahāra-sahaṃ samakoṭikaṃ bhājana-lekhi tarku-bhrāmi bhrājiṣṇu ca praśastaṃ || 02.11.40 ||
नष्ट-कोणं निराश्रि पार्श्व-अपवृत्तं चाप्रशस्तं ।। ०२.११.४१ ।।
naṣṭa-koṇaṃ nirāśri pārśva-apavṛttaṃ cāpraśastaṃ || 02.11.41 ||
प्रवालकं आल-कन्दकं वैवर्णिकं च । रक्तं पद्म-रागं च करट-गर्भिणिका-वर्जं इति ।। ०२.११.४२ ।।
pravālakaṃ āla-kandakaṃ vaivarṇikaṃ ca | raktaṃ padma-rāgaṃ ca karaṭa-garbhiṇikā-varjaṃ iti || 02.11.42 ||
चन्दनं सातनं रक्तं भूमि-गन्धि ।। ०२.११.४३ ।।
candanaṃ sātanaṃ raktaṃ bhūmi-gandhi || 02.11.43 ||
गो-शीर्षकं काल-ताम्रं मत्स्य-गन्धि ।। ०२.११.४४ ।।
go-śīrṣakaṃ kāla-tāmraṃ matsya-gandhi || 02.11.44 ||
हरि-चन्दनं शुक-पत्त्र-वर्णं आम्र-गन्धि । तार्णसं च ।। ०२.११.४५ ।।
hari-candanaṃ śuka-pattra-varṇaṃ āmra-gandhi | tārṇasaṃ ca || 02.11.45 ||
ग्रामेरुकं रक्तं रक्त-कालं वा बस्त-मूत्र-गन्धि ।। ०२.११.४६ ।।
grāmerukaṃ raktaṃ rakta-kālaṃ vā basta-mūtra-gandhi || 02.11.46 ||
दैवसभेयं रक्तं पद्म-गन्धि । जापकं च ।। ०२.११.४७ ।।
daivasabheyaṃ raktaṃ padma-gandhi | jāpakaṃ ca || 02.11.47 ||
जोङ्गकं रक्तं रक्त-कालं वा स्निग्धम् । तौरूपं च ।। ०२.११.४८ ।।
joṅgakaṃ raktaṃ rakta-kālaṃ vā snigdham | taurūpaṃ ca || 02.11.48 ||
मालेयकं पाण्डु-रक्तं ।। ०२.११.४९ ।।
māleyakaṃ pāṇḍu-raktaṃ || 02.11.49 ||
कुचन्दनं रूक्षं अगुरु-कालं रक्तं रक्त-कालं वा ।। ०२.११.५० ।।
kucandanaṃ rūkṣaṃ aguru-kālaṃ raktaṃ rakta-kālaṃ vā || 02.11.50 ||
काल-पर्वतकं रक्त-कालं अनवद्य-वर्णं वा ।। ०२.११.५१ ।।
kāla-parvatakaṃ rakta-kālaṃ anavadya-varṇaṃ vā || 02.11.51 ||
कोश-अगार-पर्वतकं कालं काल-चित्रं वा ।। ०२.११.५२ ।।
kośa-agāra-parvatakaṃ kālaṃ kāla-citraṃ vā || 02.11.52 ||
शीत-उदकीयं पद्म-आभं काल-स्निग्धं वा ।। ०२.११.५३ ।।
śīta-udakīyaṃ padma-ābhaṃ kāla-snigdhaṃ vā || 02.11.53 ||
नाग-पर्वतकं रूक्षं शैवल-वर्णं वा ।। ०२.११.५४ ।।
nāga-parvatakaṃ rūkṣaṃ śaivala-varṇaṃ vā || 02.11.54 ||
शाकलं कपिलं इति ।। ०२.११.५५ ।।
śākalaṃ kapilaṃ iti || 02.11.55 ||
लघु स्निग्धं अश्यानं सर्पिः-स्नेह-लेपि गन्ध-सुखं त्वग्-अनुसार्यनुल्बणं अविराग्युष्ण-सहं दाह-ग्राहि सुख-स्पर्शनं इति चन्दन-गुणाः ।। ०२.११.५६ ।।
laghu snigdhaṃ aśyānaṃ sarpiḥ-sneha-lepi gandha-sukhaṃ tvag-anusāryanulbaṇaṃ avirāgyuṣṇa-sahaṃ dāha-grāhi sukha-sparśanaṃ iti candana-guṇāḥ || 02.11.56 ||
अगुरु जोङ्गकं कालं काल-चित्रं मण्डल-चित्रं वा ।। ०२.११.५७ ।।
aguru joṅgakaṃ kālaṃ kāla-citraṃ maṇḍala-citraṃ vā || 02.11.57 ||
श्यामं दोङ्गकं इति ।। ०२.११.५८ ।।
śyāmaṃ doṅgakaṃ iti || 02.11.58 ||
पार-समुद्रकं चित्र-रूपं उशीर-गन्धि नव-मालिका-गन्धि वा ।। ०२.११.५९ ।।
pāra-samudrakaṃ citra-rūpaṃ uśīra-gandhi nava-mālikā-gandhi vā || 02.11.59 ||
गुरु स्निग्धं पेशल-गन्धि निर्हार्यग्नि-सहं असम्प्लुत-धूमं विमर्द-सहं इत्यगुरु-गुणाः ।। ०२.११.६० ।।
guru snigdhaṃ peśala-gandhi nirhāryagni-sahaṃ asampluta-dhūmaṃ vimarda-sahaṃ ityaguru-guṇāḥ || 02.11.60 ||
तैल-पर्णिकं अशोक-ग्रामिकं मांस-वर्णं पद्म-गन्धि ।। ०२.११.६१ ।।
taila-parṇikaṃ aśoka-grāmikaṃ māṃsa-varṇaṃ padma-gandhi || 02.11.61 ||
जोङ्गकं रक्त-पीतकं उत्पल-गन्धि गो-मूत्र-गन्धि वा ।। ०२.११.६२ ।।
joṅgakaṃ rakta-pītakaṃ utpala-gandhi go-mūtra-gandhi vā || 02.11.62 ||
ग्रामेरुकं स्निग्धं गो-मूत्र-गन्धि ।। ०२.११.६३ ।।
grāmerukaṃ snigdhaṃ go-mūtra-gandhi || 02.11.63 ||
सौवर्ण-कुड्यकं रक्त-पीतं मातुलुङ्ग-गन्धि ।। ०२.११.६४ ।।
sauvarṇa-kuḍyakaṃ rakta-pītaṃ mātuluṅga-gandhi || 02.11.64 ||
पूर्णक-द्वीपकं पद्म-गन्धि नव-नीत-गन्धि वा ।। ०२.११.६५ ।।
pūrṇaka-dvīpakaṃ padma-gandhi nava-nīta-gandhi vā || 02.11.65 ||
भद्र-श्रियं पारलौहित्यकं जाती-वर्णं ।। ०२.११.६६ ।।
bhadra-śriyaṃ pāralauhityakaṃ jātī-varṇaṃ || 02.11.66 ||
आन्तरवत्यं उशीर-वर्णं ।। ०२.११.६७ ।।
āntaravatyaṃ uśīra-varṇaṃ || 02.11.67 ||
उभयं कुष्ठ-गन्धि च इति ।। ०२.११.६८ ।।
ubhayaṃ kuṣṭha-gandhi ca iti || 02.11.68 ||
कालेयकः स्वर्ण-भूमिजः स्निग्ध-पीतकः ।। ०२.११.६९ ।।
kāleyakaḥ svarṇa-bhūmijaḥ snigdha-pītakaḥ || 02.11.69 ||
औत्तर-पर्वतको रक्त-पीतकः इति साराः । ।। ०२.११.७० ।।
auttara-parvatako rakta-pītakaḥ iti sārāḥ | || 02.11.70 ||
पिण्ड-क्वाथ-धूम-सहं अविरागि योग-अनुविधायि च ।। ०२.११.७१ ।।
piṇḍa-kvātha-dhūma-sahaṃ avirāgi yoga-anuvidhāyi ca || 02.11.71 ||
चन्दन-अगुरुवच्च तेषां गुणाः ।। ०२.११.७२ ।।
candana-aguruvacca teṣāṃ guṇāḥ || 02.11.72 ||
कान्तनावकं प्रैयकं चौत्तर-पर्वतकं चर्म ।। ०२.११.७३ ।।
kāntanāvakaṃ praiyakaṃ cauttara-parvatakaṃ carma || 02.11.73 ||
कान्तनावकं मयूर-ग्रीव-आभं ।। ०२.११.७४ ।।
kāntanāvakaṃ mayūra-grīva-ābhaṃ || 02.11.74 ||
प्रैयकं नील-पीत-श्वेत-लेखा-बिन्दु-चित्रं ।। ०२.११.७५ ।।
praiyakaṃ nīla-pīta-śveta-lekhā-bindu-citraṃ || 02.11.75 ||
तद्-उभयं अष्ट-अङ्गुल-आयामं ।। ०२.११.७६ ।।
tad-ubhayaṃ aṣṭa-aṅgula-āyāmaṃ || 02.11.76 ||
बिसी महा-बिसी च द्वादश-ग्रामीये ।। ०२.११.७७ ।।
bisī mahā-bisī ca dvādaśa-grāmīye || 02.11.77 ||
अव्यक्त-रूपा दुहिलितिका चित्रा वा बिसी ।। ०२.११.७८ ।।
avyakta-rūpā duhilitikā citrā vā bisī || 02.11.78 ||
परुषा श्वेत-प्राया महाबिसी ।। ०२.११.७९ ।।
paruṣā śveta-prāyā mahābisī || 02.11.79 ||
द्वादश-अङ्गुल-आयामं उभयं ।। ०२.११.८० ।।
dvādaśa-aṅgula-āyāmaṃ ubhayaṃ || 02.11.80 ||
श्यामिका कालिका कदली चन्द्र-उत्तरा शाकुला चऽरोहजाः ।। ०२.११.८१ ।।
śyāmikā kālikā kadalī candra-uttarā śākulā ca'rohajāḥ || 02.11.81 ||
कपिला बिन्दु-चित्रा वा श्यामिका ।। ०२.११.८२ ।।
kapilā bindu-citrā vā śyāmikā || 02.11.82 ||
कालिका कपिला कपोत-वर्णा वा ।। ०२.११.८३ ।।
kālikā kapilā kapota-varṇā vā || 02.11.83 ||
तदुभयं अष्ट-अङ्गुल-आयामं ।। ०२.११.८४ ।।
tadubhayaṃ aṣṭa-aṅgula-āyāmaṃ || 02.11.84 ||
परुषा कदली हस्त-आयता ।। ०२.११.८५ ।।
paruṣā kadalī hasta-āyatā || 02.11.85 ||
साएव चन्द्र-चित्रा चन्द्र-उत्तरा ।। ०२.११.८६ ।।
sāeva candra-citrā candra-uttarā || 02.11.86 ||
कदली-त्रि-भागा शाकुला कोठ-मण्डल-चित्रा कृत-कर्णिकाअजिन-चित्रा वा इति ।। ०२.११.८७ ।।
kadalī-tri-bhāgā śākulā koṭha-maṇḍala-citrā kṛta-karṇikāajina-citrā vā iti || 02.11.87 ||
सामूरं चीनसी सामूली च बाह्लवेयाः ।। ०२.११.८८ ।।
sāmūraṃ cīnasī sāmūlī ca bāhlaveyāḥ || 02.11.88 ||
षट्-त्रिंशद्-अङ्गुलं अञ्जन-वर्णं सामूरं ।। ०२.११.८९ ।।
ṣaṭ-triṃśad-aṅgulaṃ añjana-varṇaṃ sāmūraṃ || 02.11.89 ||
चीनसी रक्त-काली पाण्डु-काली वा ।। ०२.११.९० ।।
cīnasī rakta-kālī pāṇḍu-kālī vā || 02.11.90 ||
सामूली गो-धूम-वर्णा इति ।। ०२.११.९१ ।।
sāmūlī go-dhūma-varṇā iti || 02.11.91 ||
सांतिना नल-तूला वृत्त-पृच्छा चौद्राः ।। ०२.११.९२ ।।
sāṃtinā nala-tūlā vṛtta-pṛcchā caudrāḥ || 02.11.92 ||
सातिना कृष्णा ।। ०२.११.९३ ।।
sātinā kṛṣṇā || 02.11.93 ||
नल-तूला नल-तूल-वर्णा ।। ०२.११.९४ ।।
nala-tūlā nala-tūla-varṇā || 02.11.94 ||
कपिला वृत्त-पुच्छा च इति चर्म-जातयः । ।। ०२.११.९५ ।।
kapilā vṛtta-pucchā ca iti carma-jātayaḥ | || 02.11.95 ||
चर्मणां मृदु स्निग्धं बहुल-रोम च श्रेष्ठं ।। ०२.११.९६ ।।
carmaṇāṃ mṛdu snigdhaṃ bahula-roma ca śreṣṭhaṃ || 02.11.96 ||
शुद्धं शुद्ध-रक्तं पक्ष-रक्तं चऽविकम् । खचितं वान-चित्रं खण्ड-संघात्यं तन्तु-विच्छिन्नं च ।। ०२.११.९७ ।।
śuddhaṃ śuddha-raktaṃ pakṣa-raktaṃ ca'vikam | khacitaṃ vāna-citraṃ khaṇḍa-saṃghātyaṃ tantu-vicchinnaṃ ca || 02.11.97 ||
कम्बलः कौचपकः कुलमितिका सौमितिका तुरग-आस्तरणं वर्णकं तलिच्छकं वार-वाणः परिस्तोमः समन्त-भद्रकं चऽविकं ।। ०२.११.९८ ।।
kambalaḥ kaucapakaḥ kulamitikā saumitikā turaga-āstaraṇaṃ varṇakaṃ talicchakaṃ vāra-vāṇaḥ paristomaḥ samanta-bhadrakaṃ ca'vikaṃ || 02.11.98 ||
पिच्छिलं आर्द्रं इव च सूक्ष्मं मृदु च श्रेष्ठं ।। ०२.११.९९ ।।
picchilaṃ ārdraṃ iva ca sūkṣmaṃ mṛdu ca śreṣṭhaṃ || 02.11.99 ||
अष्ट-प्रोति-संघात्या कृष्णा भिङ्गिसी वर्ष-वारणं अपसारक इति नैपालकं ।। ०२.११.१०० ।।
aṣṭa-proti-saṃghātyā kṛṣṇā bhiṅgisī varṣa-vāraṇaṃ apasāraka iti naipālakaṃ || 02.11.100 ||
सम्पुटिका चतुर्-अश्रिका लम्बरा कटवानकं प्रावरकः सत्तलिकाइति मृग-रोम ।। ०२.११.१०१ ।।
sampuṭikā catur-aśrikā lambarā kaṭavānakaṃ prāvarakaḥ sattalikāiti mṛga-roma || 02.11.101 ||
वाङ्गकं श्वेतं स्निग्धं दुकूलं ।। ०२.११.१०२ ।।
vāṅgakaṃ śvetaṃ snigdhaṃ dukūlaṃ || 02.11.102 ||
पौण्ड्रकं श्यामं मणि-स्निग्धं ।। ०२.११.१०३ ।।
pauṇḍrakaṃ śyāmaṃ maṇi-snigdhaṃ || 02.11.103 ||
सौवर्ण-कुड्यकं सूर्य-वर्णं मणि-स्निग्ध-उदक-वानं चतुर्-अश्र-वानं व्यामिश्र-वानं च ।। ०२.११.१०४ ।।
sauvarṇa-kuḍyakaṃ sūrya-varṇaṃ maṇi-snigdha-udaka-vānaṃ catur-aśra-vānaṃ vyāmiśra-vānaṃ ca || 02.11.104 ||
एतेषां एक-अंशुकं अध्यर्ध-द्वि-त्रि-चतुर्-अंशुकं इति ।। ०२.११.१०५ ।।
eteṣāṃ eka-aṃśukaṃ adhyardha-dvi-tri-catur-aṃśukaṃ iti || 02.11.105 ||
तेन काशिकं पौण्ड्रकं च क्षौमं व्याख्यातं ।। ०२.११.१०६ ।।
tena kāśikaṃ pauṇḍrakaṃ ca kṣaumaṃ vyākhyātaṃ || 02.11.106 ||
मागधिका पौण्ड्रिका सौवर्ण-कुड्यका च पत्त्र-ऊर्णा ।। ०२.११.१०७ ।।
māgadhikā pauṇḍrikā sauvarṇa-kuḍyakā ca pattra-ūrṇā || 02.11.107 ||
नाग-वृक्षो लिकुचो बकुलो वटश्च योनयः ।। ०२.११.१०८ ।।
nāga-vṛkṣo likuco bakulo vaṭaśca yonayaḥ || 02.11.108 ||
पीतिका नाग-वृक्षिका ।। ०२.११.१०९ ।।
pītikā nāga-vṛkṣikā || 02.11.109 ||
गो-धूम-वर्णा लैकुची ।। ०२.११.११० ।।
go-dhūma-varṇā laikucī || 02.11.110 ||
श्वेता बाकुली ।। ०२.११.१११ ।।
śvetā bākulī || 02.11.111 ||
शेषा नव-नीत-वर्णा ।। ०२.११.११२ ।।
śeṣā nava-nīta-varṇā || 02.11.112 ||
तासां सौवर्ण-कुड्यका श्रेष्ठा ।। ०२.११.११३ ।।
tāsāṃ sauvarṇa-kuḍyakā śreṣṭhā || 02.11.113 ||
तया कौशेयं चीन-पट्टाश्च चीन-भूमिजा व्याख्याताः ।। ०२.११.११४ ।।
tayā kauśeyaṃ cīna-paṭṭāśca cīna-bhūmijā vyākhyātāḥ || 02.11.114 ||
माधुरं आपरान्तकं कालिङ्गं काशिकं वाङ्गकं वात्सकं माहिषकं च कार्पासिकं श्रेष्ठं इति ।। ०२.११.११५ ।।
mādhuraṃ āparāntakaṃ kāliṅgaṃ kāśikaṃ vāṅgakaṃ vātsakaṃ māhiṣakaṃ ca kārpāsikaṃ śreṣṭhaṃ iti || 02.11.115 ||
अतः परेषां रत्नानां प्रमाणं मूल्य-लक्षणं । ।। ०२.११.११६ ।।
ataḥ pareṣāṃ ratnānāṃ pramāṇaṃ mūlya-lakṣaṇaṃ | || 02.11.116 ||
जातिं रूपं च जानीयान्निधानं नव-कर्म च ।। ०२.११.११७ ।।
jātiṃ rūpaṃ ca jānīyānnidhānaṃ nava-karma ca || 02.11.117 ||
पुराण-प्रतिसंस्कारं कर्म गुह्यं उपस्करान् । ।। ०२.११.११८ ।।
purāṇa-pratisaṃskāraṃ karma guhyaṃ upaskarān | || 02.11.118 ||
देश-काल-परीभोगं हिंस्राणां च प्रतिक्रियां ।। ०२.११.११९ ।।
deśa-kāla-parībhogaṃ hiṃsrāṇāṃ ca pratikriyāṃ || 02.11.119 ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
