नाव्-अध्यक्षः समुद्र-सम्यान-नदी-मुखतर-प्रचारान्देव-सरो-विसरो-नदी-तरांश्च स्थानीय-आदिष्ववेक्षेत ।। ०२.२८.०१ ।।
nāv-adhyakṣaḥ samudra-samyāna-nadī-mukhatara-pracārāndeva-saro-visaro-nadī-tarāṃśca sthānīya-ādiṣvavekṣeta || 02.28.01 ||
तद्-वेला-कूल-ग्रामाः क्लृप्तं दद्युः ।। ०२.२८.०२ ।।
tad-velā-kūla-grāmāḥ klṛptaṃ dadyuḥ || 02.28.02 ||
मत्स्य-बन्धका नौका-भाटकं षड्-भागं दद्युः ।। ०२.२८.०३ ।।
matsya-bandhakā naukā-bhāṭakaṃ ṣaḍ-bhāgaṃ dadyuḥ || 02.28.03 ||
पत्तन-अनुवृत्तं शुल्क-भागं वणिजो दद्युः । यात्रा-वेतनं राज-नौभिः सम्पतन्तः ।। ०२.२८.०४ ।।
pattana-anuvṛttaṃ śulka-bhāgaṃ vaṇijo dadyuḥ | yātrā-vetanaṃ rāja-naubhiḥ sampatantaḥ || 02.28.04 ||
शङ्ख-मुक्ता-ग्राहिणो नौ-भाटकं दद्युः । स्व-नौभिर्वा तरेयुः ।। ०२.२८.०५ ।।
śaṅkha-muktā-grāhiṇo nau-bhāṭakaṃ dadyuḥ | sva-naubhirvā tareyuḥ || 02.28.05 ||
अध्यक्षश्चएषां खन्य्-अध्यक्षेण व्याख्यातः ।। ०२.२८.०६ ।।
adhyakṣaścaeṣāṃ khany-adhyakṣeṇa vyākhyātaḥ || 02.28.06 ||
पत्तन-अध्यक्ष-निबद्धं पण्य-पत्तन-चारित्रं नाव्-अध्यक्षः पालयेत् ।। ०२.२८.०७ ।।
pattana-adhyakṣa-nibaddhaṃ paṇya-pattana-cāritraṃ nāv-adhyakṣaḥ pālayet || 02.28.07 ||
मूढ-वात-आहता नावः पिताइवानुगृह्णीयात् ।। ०२.२८.०८ ।।
mūḍha-vāta-āhatā nāvaḥ pitāivānugṛhṇīyāt || 02.28.08 ||
उदक-प्राप्तं पण्यं अशुल्कं अर्ध-शुल्कं वा कुर्यात् ।। ०२.२८.०९ ।।
udaka-prāptaṃ paṇyaṃ aśulkaṃ ardha-śulkaṃ vā kuryāt || 02.28.09 ||
यथा-निर्दिष्टाश्चएताः पण्य-पत्तन-यात्रा-कालेषु प्रेषयेत् ।। ०२.२८.१० ।।
yathā-nirdiṣṭāścaetāḥ paṇya-pattana-yātrā-kāleṣu preṣayet || 02.28.10 ||
सम्यातीर्नावः क्षेत्र-अनुगताः शुल्कं याचेत् ।। ०२.२८.११ ।।
samyātīrnāvaḥ kṣetra-anugatāḥ śulkaṃ yācet || 02.28.11 ||
हिंस्रिका निर्घातयेत् । अमित्र-विषय-अतिगाः पण्य-पत्तन-चारित्र-उपघातिकाश्च ।। ०२.२८.१२ ।।
hiṃsrikā nirghātayet | amitra-viṣaya-atigāḥ paṇya-pattana-cāritra-upaghātikāśca || 02.28.12 ||
शासक-निर्यामक-दात्र--रश्मि-ग्राहक-उत्सेचक-अधिष्ठिताश्च महा-नावो हेमन्त-ग्रीष्म-तार्यासु महा-नदीषु प्रयोजयेत् । क्षुद्रिकाः क्षुद्रिकासु वर्षा-स्राविणीषु ।। ०२.२८.१३ ।।
śāsaka-niryāmaka-dātra--raśmi-grāhaka-utsecaka-adhiṣṭhitāśca mahā-nāvo hemanta-grīṣma-tāryāsu mahā-nadīṣu prayojayet | kṣudrikāḥ kṣudrikāsu varṣā-srāviṇīṣu || 02.28.13 ||
बाध-तीर्थाश्चएताः कार्या राज-द्विष्ट-कारिणां तरण-भयात् ।। ०२.२८.१४ ।।
bādha-tīrthāścaetāḥ kāryā rāja-dviṣṭa-kāriṇāṃ taraṇa-bhayāt || 02.28.14 ||
अकालेअतीर्थे च तरतः पूर्वः साहस-दण्डः ।। ०२.२८.१५ ।।
akāleatīrthe ca tarataḥ pūrvaḥ sāhasa-daṇḍaḥ || 02.28.15 ||
काले तीर्थे चानिषृष्ट-तारिणः पाद-ऊन-सप्त-विंशति-पणस्तर-अत्ययः ।। ०२.२८.१६ ।।
kāle tīrthe cāniṣṛṣṭa-tāriṇaḥ pāda-ūna-sapta-viṃśati-paṇastara-atyayaḥ || 02.28.16 ||
कैवर्तक-अष्ट-तृण-भार-पुष्प-फल-वाट-षण्ड-गो-पालकानां अनत्ययः । सम्भाव्य-दूत-अनुपातिनां च सेना-भाण्ड-प्रयोगाणां च स्व-तरणैस्तरताम् । बीज-भक्त-द्रव्य-उपस्करांश्चऽनूप-ग्रामाणां तारयतां ।। ०२.२८.१७ ।।
kaivartaka-aṣṭa-tṛṇa-bhāra-puṣpa-phala-vāṭa-ṣaṇḍa-go-pālakānāṃ anatyayaḥ | sambhāvya-dūta-anupātināṃ ca senā-bhāṇḍa-prayogāṇāṃ ca sva-taraṇaistaratām | bīja-bhakta-dravya-upaskarāṃśca'nūpa-grāmāṇāṃ tārayatāṃ || 02.28.17 ||
ब्राह्मण-प्रव्रजित-बाल-वृद्ध-व्याधित-शासन-हर-गर्भिण्यो नाव्-अध्यक्ष-मुद्राभिस्तरेयुः ।। ०२.२८.१८ ।।
brāhmaṇa-pravrajita-bāla-vṛddha-vyādhita-śāsana-hara-garbhiṇyo nāv-adhyakṣa-mudrābhistareyuḥ || 02.28.18 ||
कृत-प्रवेशाः पारविषयिकाः सार्थ-प्रमाणा वा प्रविशेयुः ।। ०२.२८.१९ ।।
kṛta-praveśāḥ pāraviṣayikāḥ sārtha-pramāṇā vā praviśeyuḥ || 02.28.19 ||
परस्य भार्यां कन्यां वित्तं वाअपहरन्तं शवित्तं वाअपहरन्तं शङ्कितं आविग्नं उद्भाण्डी-कृतं महा-भाण्डेन मूर्ध्नि भारेणावच्छादयन्तं सद्यो-गृहीत-लिङ्गिनं अलिङ्गिनं वा प्रव्रजितं अलक्ष्य-व्याधितं भय-विकारिणं गूढ-सार-भाण्ड-शासन-शस्त्र-अग्नियोगं विष-हस्तं दीर्घ-पथिकं अमुद्रं चौपग्राहयेत् ।। ०२.२८.२० ।।
parasya bhāryāṃ kanyāṃ vittaṃ vāapaharantaṃ śavittaṃ vāapaharantaṃ śaṅkitaṃ āvignaṃ udbhāṇḍī-kṛtaṃ mahā-bhāṇḍena mūrdhni bhāreṇāvacchādayantaṃ sadyo-gṛhīta-liṅginaṃ aliṅginaṃ vā pravrajitaṃ alakṣya-vyādhitaṃ bhaya-vikāriṇaṃ gūḍha-sāra-bhāṇḍa-śāsana-śastra-agniyogaṃ viṣa-hastaṃ dīrgha-pathikaṃ amudraṃ caupagrāhayet || 02.28.20 ||
क्षुद्र-पशुर्मनुष्यश्च स-भारो माषकं दद्यात् । शिरो-भारः काय-भारो गवाश्वं च द्वौ । उष्ट्र-महिषं चतुरः । पञ्च लभुयानम् । षड्गोलिङ्गम् । सप्त शकटम् । पन्य-भारः पादं ।। ०२.२८.२१ ।।
kṣudra-paśurmanuṣyaśca sa-bhāro māṣakaṃ dadyāt | śiro-bhāraḥ kāya-bhāro gavāśvaṃ ca dvau | uṣṭra-mahiṣaṃ caturaḥ | pañca labhuyānam | ṣaḍgoliṅgam | sapta śakaṭam | panya-bhāraḥ pādaṃ || 02.28.21 ||
तेन भाण्ड-भारो व्याख्यातः ।। ०२.२८.२२ ।।
tena bhāṇḍa-bhāro vyākhyātaḥ || 02.28.22 ||
द्वि-गुणो महा-नदीषु तरः ।। ०२.२८.२३ ।।
dvi-guṇo mahā-nadīṣu taraḥ || 02.28.23 ||
क्लृप्तं आनूप-ग्रामा भक्त-वेतनं दद्युः ।। ०२.२८.२४ ।।
klṛptaṃ ānūpa-grāmā bhakta-vetanaṃ dadyuḥ || 02.28.24 ||
प्रत्यन्तेषु तराः शुल्कं आतिवाहिकं वर्तनीं च गृह्णीयुः । निर्गच्छतश्चामुद्र-द्रव्यस्य भाण्डं हरेयुः । अतिभारेणावेलायां अतिर्थे तरतश्च ।। ०२.२८.२५ ।।
pratyanteṣu tarāḥ śulkaṃ ātivāhikaṃ vartanīṃ ca gṛhṇīyuḥ | nirgacchataścāmudra-dravyasya bhāṇḍaṃ hareyuḥ | atibhāreṇāvelāyāṃ atirthe tarataśca || 02.28.25 ||
पुरुष-उपकरण-हीनायां असंस्कृतायां वा नावि विपन्नायां नाव्-अध्ह्यक्षो नष्टं विनष्टं वाअभ्यावहेत् ।। ०२.२८.२६ ।।
puruṣa-upakaraṇa-hīnāyāṃ asaṃskṛtāyāṃ vā nāvi vipannāyāṃ nāv-adhhyakṣo naṣṭaṃ vinaṣṭaṃ vāabhyāvahet || 02.28.26 ||
सप्त-अह-वृत्तां आषाढीं कार्त्तिकीं चान्तरा तरः । ।। ०२.२८.२७अ ब ।।
sapta-aha-vṛttāṃ āṣāḍhīṃ kārttikīṃ cāntarā taraḥ | || 02.28.27a ba ||
कार्मिकः प्रत्ययं दद्यान्नित्यं चऽह्निकं आवहेत् ।। ०२.२८.२७च्द् ।।
kārmikaḥ pratyayaṃ dadyānnityaṃ ca'hnikaṃ āvahet || 02.28.27cd ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
